Tài liệu hướng dẫn bồi dưỡng giáo viên phổ thông cốt cán - Mô đun 2: Sử dụng phương pháp dạy học và giáo dục phát triển phẩm chất, năng lực học sinh THCS môn Hóa học

2. HS sử dụng bảng tiêu chí để đảm bảo các yêu cầu khi thực hiện nhiệm vụ học tập. 3. GV sử dụng tiêu chí 1, 2, 3 để đánh giá HS trong hoạt động HS nhận nhiệm vụ, đề xuất thí nghiệm và thực hiện thí nghiệm 4. HS sử dụng tiêu chí 4 để đánh giá lẫn nhau trong quá trình nghe báo cáo trong nhóm mảnh ghép. NỘI DUNG TỐT KHÁ ĐẠT CẦN CẢI THIỆN 4. Báo cáo kết quả Nội dung báo cáo đầy đủ theo yêu cầu. Thông tin chính xác và rõ ràng. Còn thiếu 1-2 nội dung theo yêu cầu. Thông tin chính xác và rõ ràng. Còn thiếu 2 nội dung theo yêu cầu. Một số thông tin không rõ ràng hoặc không chính xác. Chỉ trình bày 1-2 nội dung theo yêu cầu. Các thông tin không rõ ràng hoặc không chính xác. Bố cục poster rõ ràng. Các thông tin được trình bày khoa học và trực quan dưới dạng bảng, đồ thị, hình ảnh. Bố cục poster rõ ràng. Một số thông tin được trình bày khoa học và trực quan dưới dạng bảng, đồ thị, hình ảnh. Bố cục poster chưa rõ ràng. Rất ít thông tin được trình bày dưới dạng bảng, đồ thị, hình ảnh. Bố cục poster chưa rõ ràng. Thông tin chỉ được trình bày dưới dạng văn bản. Học sinh trình bày tự tin, thu hút, rõ ràng về nội dung báo cáo. Học sinh tự tin, đôi chỗ chưa làm rõ nội dung báo cáo Học sinh khá tự tin, chưa trình bày rõ nội dung báo cáo Học sinh lúng túng, không trình bày rõ nội dung báo cáo 155 Phiếu số 5. Phiếu đánh giá dùng cho hoạt động báo cáo trong nhóm mảnh ghép Lưu ý: 1. Nội dung mỗi cá nhân trình bày bao gồm: (1) Tên yếu tố khảo sát, (2) Thí nghiệm khảo sát (phương trình hoá học, hoá chất, dụng cụ, quy trình thực hiện), (3) Kết quả khảo sát, (4) Kết luận về sự ảnh hưởng của yếu tố khảo sát đến tốc độ phản ứng, (5) Giải thích về sự ảnh hưởng của yếu tố khảo sát đến tốc độ phản ứng. Lưu ý đối với bài báo cáo yếu tố nhiệt độ có thêm nội dung:. Hệ số nhiệt độ Van’t Hoff (γ) và ý nghĩa. 2. Sử dụng tiêu chí số 4 để dánh giá hoạt động báo cáo. Tên người đánh giá: Nồng độ Nhiệt độ Diện tích tiếp xúc Chất xúc tác Người trình bày Nội dung  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện Hình thức  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện HS báo cáo  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện  Tốt  Khá  Đạt  Cần cải thiện Các câu hỏi 156 Phụ lục 2. GỢI Ý KHUNG KẾ HOẠCH BÀI DẠY KẾ HOẠCH BÀI DẠY TÊN CHỦ ĐỀ/26BÀI HỌC: Thời lượng: tiết I. MỤC TIÊU DẠY HỌC Phẩm chất, năng lực YCCĐ (STT của YCCĐ) NĂNG LỰC HOÁ HỌC Cách tiến hành: - Chọn chủ đề/bài học từ CT môn học và các YCCĐ đính kèm (Có thể tách các YCCĐ “kép” thành các YCCĐ “đơn” để phù hợp với việc thiết kế các hoạt động học) - Đối chiếu nội hàm của YCCĐ với biểu hiện các từng thành phần/tố năng lực để gán mỗi YCCĐ cho từng thành phần/tố năng lực đặc thù tương ứng Nhận thức hoá học (1) (2) Tìm hiểu thế giới tự nhiên dưới góc độ hoá học Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học NĂNG LỰC CHUNG (không nên thiết kế quá nhiều nl chung trong dạy học 1 chủ đề) Cách xây dựng các YCCĐ về NL chung (do các YCCĐ về năng lực chung không có trong văn bản chương trình môn học): - Các YCCĐ về năng lực chung phải do GV tự thiết kế, căn cứ vào: + Các hoạt động học mà GV thiết kế để đáp ứng các mục tiêu ở 1 + Xem xét thông qua việc tổ chức từng hoạt động học ấy, GV có thể tạo cơ hội cho HS phát triển NL chung nào. Từ đó, GV tự thiết kế YCCĐ về năng lực chung đó, có đối chiếu với các YCCĐ về năng lực chung của HS, trang 43-50 CT tổng thể. 26 Về nguyên tắc: đây là KHBD cho chủ đề 157 - Chú ý cân nhắc việc tạo cơ hội cho HS phát triển quá nhiều NL chung và YCCĐ của NL chung trong 1 chủ đề sẽ ảnh hưởng đến thời lượng dạy học và yêu cầu về đánh giá NĂNG LỰC A NĂNG LỰC B PHẨM CHẤT CHỦ YẾU (Không nên thiết kế quá nhiều PC chủ yếu trong dạy học 1 chủ đề) Cách xây dựng YCCĐ về PC chủ yếu (do các YCCĐ về phẩm chất chủ yếu không có trong văn bản chương trình môn học) - Các YCCĐ về phẩm chất chủ yếu phải do GV tự thiết kế, căn cứ vào: + Các hoạt động học mà GV thiết kế để đáp ứng các mục tiêu ở 1 + Xem xét thông qua việc tổ chức từng hoạt động học ấy, GV có thể tạo cơ hội cho HS phát triển phẩm chất chủ yếu. Từ đó, GV tự thiết kế YCCĐ về phẩm chất chủ yếu, có đối chiếu/ tương thích với các YCCĐ về phẩm chất chủ yếu của HS, trang 37-43 CT tổng thể. - Chú ý cân nhắc việc tạo cơ hội cho HS phát triển quá nhiều PC chủ yếu và YCCĐ của PC chủ yếu trong 1 chủ đề/bài học sẽ ảnh hưởng đến thời lượng dạy học và yêu cầu về đánh giá. PHẨM CHẤT X PHẨM CHẤT Y II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC (Với hoạt động trải nghiệm, sử dụng: TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG) A. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC Hoạt động học (thời gian) Mục tiêu (Số thứ tự YCCĐ) Nội dung dạy học trọng tâm PP/KTDH chủ đạo Phương án đánh giá Hoạt động [STT]. [Tên hoạt động] (Thời gian) - - - Hoạt động [STT]. [Tên hoạt động] (Thời gian) - - Hoạt động [STT]. [Tên hoạt động] (Thời gian) - - 158 Hoạt động [STT]. [Tên hoạt động] (Thời gian) - B. CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC Dưới đây là cấu trúc một hoạt động học Hoạt động [STT]. [Tên hoạt động] (Thời gian dự kiến) 1. Mục tiêu: (ghi số thứ tự của YCCĐ) Liệt kê các mục tiêu của hoạt động học này. Trong đó, các mục tiêu của hoạt động học này phải thuộc các mục tiêu đã đặt ra cho dạy học chủ đề ở mục I. 2. Tổ chức hoạt động Liệt kê rõ các hướng dẫn, câu lệnh GV đặt ra cho HS. Nêu rõ nguồn học, phương tiện dạy học sẽ sử dụng. Thường bao gồm các bước - GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập 3. Sản phẩm học tập Ghi rõ sản phẩm học tập dự kiến của HS trong hoạt động học. Tùy theo mục tiêu, nội dung hoạt động mà sản phẩm học tập có thể ở nhiều dạng khác nhau, ví dụ câu trả lời cụ thể, kết quả thực hiện bài tập, đề xuất hoặc giải pháp, sản phẩm thật 4. Phương án đánh giá Mô tả hình thức, phương pháp và công cụ đánh giá trong hoạt động (chỉ rõ đánh giá qua quan sát, viết hay hỏi đáp với công cụ là rubric, câu hỏi, bài tập, do GV đánh giá hay HS tự đánh giá, đánh giá đồng đẳng ...) Trong đó: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập (thông qua các sản phẩm học tập) chính là đánh giá mức độ HS đáp ứng mục tiêu của hoạt động học. IV. HỒ SƠ DẠY HỌC (Với hoạt động trải nghiệm, sử dụng: HỒ SƠ HOẠT ĐỘNG) A. NỘI DUNG DẠY HỌC CỐT LÕI B. CÁC HỒ SƠ KHÁC Các phiếu học tập, rubric đánh giá 159 ĐÁNH GIÁ KHOÁ HỌC 1. Nhiệm vụ và yêu cầu bài thu hoạch học viên thực hiện sau khóa tập huấn Bài tập 1. Lựa chọn và xây dựng nội dung, phương pháp và kĩ thuật dạy học cho một chủ đề (bài học) trong môn Hoá học. Thể hiện thông qua một kế hoạch bài dạy cụ thể. Bài tập 2. Xây dựng kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp là giáo viên đại trà dạy môn Hóa học ở trường trung học phổ thông về học tập mô đun "Sử dụng phương pháp dạy học, giáo dục phát triển NL, PC học sinh trung học phổ thông môn Hóa học". 2. Phương pháp đánh giá bài thu hoạch sau khóa tập huấn − HV nộp sản phẩm là kế hoạch bài dạy và kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp trên hệ thống học tập trực tuyến. − GV đánh giá cho điểm và nhận xét về kế hoạch bài dạy và kế hoạch hỗ trợ đồng nghiệp mà HV đã nộp. 3. Đánh giá kết quả tập huấn − Đánh giá quá trình thông qua các sản phẩm hoạt động của học viên trong quá trình tập huấn. − Đánh giá kết quả thông qua bài thu hoạch mà học viên cần hoàn thiện sau khóa tập huấn. 160 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2014). Công văn số: 5555/BGDĐT-GDTrH V/v hướng dẫn sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá; tổ chức và quản lý các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường xuyên qua mạng. Hà Nội Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018). Chương trình giáo dục phổ thông, Chương trình tổng thể. Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Bộ Giáo dục và Đào tạo. (2018). Chương trình giáo dục phổ thông, Môn Hoá học. Ban hành kèm theo Thông tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. Nguyễn Lăng Bình, Đỗ Hương Trà, Nguyễn Phương Hồng, Cao Thị Thặng. (2007). Lí luận cơ bản và các phương pháp dạy và học tích cực. Dự án Việt Bỉ. Nguyễn Văn Cường, Bernd Meier. (2010). Một số vấn đề chung về đổi mới phương pháp dạy học ở trường trung học. Dự án phát triển giáo dục trung học phổ thông (Loan no1979-VIE). Vũ Xuân Hùng. (2012). Dạy học hiện đại và nâng cao năng lực dạy học cho giáo viên. Nxb Lao động xã hội. Đào Thị Oanh (2007). Vấn đề nhân cách trong tâm lý học ngày nay. NXB Giáo dục Đặng Thị Oanh, Phạm Hồng Bắc, Phạm Thị Bình, Phạm Thị Bích Đào, Đỗ Thị Quỳnh Mai. (2018). Dạy học phát triển năng lực môn Hoá học Trung Học Phổ Thông. NXB Đại học Sư phạm. Huỳnh Văn Sơn, Nguyễn Kim Hồng, Nguyễn Thị Diễm My. (2017). Phương pháp dạy học phát triển năng lực học sinh phổ thông. Nxb Đại học Sư phạm TP. HCM. Huỳnh Văn Sơn, Lê Thị Hân, Trần Thị Thu Mai, Nguyễn Thị Uyên Thy. (2018). Giáo trình Tâm lý học đại cương. Nxb Đại học Sư phạm TP. HCM. Laan, P. C., Franke, M. C., van Lent, R., & Juurlink, L. B. (2019). Heterogeneous Catalytic Oxidation of Ammonia by Various Transition Metals. Journal of chemical education, 96(10), 2266-2270. Hofstein, A., Kipnis, M., & Abrahams, I. (2013). How to learn in and from the chemistry laboratory. In Teaching chemistry–A studybook (pp. 153-182).