Sáng kiến kinh nghiệm: Sử dụng phương pháp trò chơi nhằm kích thích hứng thú tập luyện thể dục thể thao cho học sinh khối 10, 11 trường THPT Quang Trung

lứa tuổi THPT tính hiếu động, nhất là khi lên lớp ngoài trời hay bị các yếu tố bên ngoài làm ảnh hưởng. Chính vì thế trong phần mở đầu giáo viên nên sử dụng một số trò chơi thường được các em ưa thích để gây sự tập trung và hứng thú trước khi vào phần cơ bản, dẫn dắt vào bài học bằng một câu hỏi và cho HS suy nghĩ trả lời...,trong tiết học thể dục không nhất thiết phải tuân theo qui định khuôn khổ mà phải luôn luôn thay đổi đưa vào một số tình tiết mới dễ gây hứng thú cho học sinh. Đó là thông qua một số biện pháp trò chơi, thi đấu giữa các nhóm, tổ, tăng độ khó *Ví dụ minh hoạ: VD1: Bật xa tiếp sức + Luyên tập chạy nhanh: Có thể chạy thi, chạy tiếp sức giữa hai đội dưới hình thức trò chơi. VD2: Khi giảng dạy môn cầu lông có thể cho HS thi đấu giữa các tổ theo cặp hoặc thi phát cầu xa Với các hình thức thay đổi trên sẽ làm cho học sinh không cảm thấy nhàm chán và tạo hứng thú, đam mê trong giờ học thể dục, háo hức chờ đến tiết học thể dục. Trong quá trình dạy học, nếu các em có dấu hiệu mệt mỏi giáo viên cần thay đổi nội dung để tạo lại sự hứng thú, lấy lại tâm lý trạng thái vui tươi, có thể tổ chức một số trò chơi nhỏ hay kể một câu chuyện ngắn gọn về tinh thần luyện tập thể thao, lời kêu gọi tập luyện thể dục của Bác Hồ, cung cấp cho HS một số thông tin về thành tích thi đấu của thể thao Việt Nam và thế giới Dụng cụ học tập rất quan trọng nên áp dụng triệt để vì nó dễ tạo nên hưng phấn cho HS. Vì vậy mỗi nội dung, mỗi tiết học, giáo viên nên thay đổi dụng cụ như: Bóng đá, bóng chuyền, cầu lônghay các vật dụng khác mang màu sắc áp dụng trong bài học và trò chơi, sẽ tác động vào mắt các em gây sự hứng thú hấp dẫn trong tập luyện. Trong suốt tiết học, giáo viên cũng nên dùng phương pháp thi đấu phân thắng thua để động viên các em, mỗi một nội dung cho các tổ thi đua với nhau, giáo viên nhận xét, khen thưởng sẽ tạo nên sự tranh đua, gắng sức tập luyện. Để tìm hiểu tình hình học sinh một cách toàn diện, trong mỗi lớp học, tìm hiểu khả năng vận động của các em, có sức khoẻ tốt, có sức khoẻ yếu, hay bệnh tậtĐể có hình thức và đưa ra bài tập riêng đối với học sinh đặc biệt là tuân thủ triệt để nguyên tắc cá biệt hoá trong giảng dạy môn thể dục. Đối với học sinh yếu, khuyết tật, không để các em nghỉ, mà giáo viên phải tổ chức riêng cho các em tập với cường độ và bài tập hợp lý hoặc cho các bạn có sức khoẻ tốt giúp đỡ các bạn yếu, giáo viên nên động viên khích lệ các em này. Tạo điều kiện cho các em làm trọng tài trong các trò chơi, các hoạt động thi đua hoặc áp dụng phương pháp tập luyện “ phục hồi chức năng” với hình thức nhẹ nhàng, nội dung phù hợp để các em này được hoạt động, tạo cho các em một tinh thần thoả mái, vui vẻ phấn khởi tập luyện nâng cao sức khoẻ cùng các bạn. Nói chung chương trình dạy thể dục trong trường THPT rất đa dạng, phong phú nhưng tuỳ theo một mức độ khác nhau. Chúng ta nghiên cứu trong mỗi tiết dạy tạo mọi điều kiện, sử dụng phương pháp phù hợp với lứa tuổi các em, đảm bảo tính vừa sức, hấp dẫn, tạo nên sự hưng phấn, kích thích các em say mê luyện tập, nâng cao sức khoẻ đảm bảo việc học tập đồng thời đào tạo nguồn để HS tham gia các kỳ thi do các cập tổ chức. 4.2 Đối với học sinh Một trong những nội dung quan trọng áp dụng vào giờ học nhằm kích thích hứng thú học tập của học sinh đó là vận dụng phương pháp trò chơi và thi đấu vào giờ học để rèn luyện kỹ thuật và thể lực cho học sinh. Phương pháp trò chơi tạo cho người chơi nhiều điều kiện để giải quyết một cách sáng tạo về nhiệm vụ vận động. Tạo nên quan hệ tranh đua căng thẳng giữa các cá nhân từ đó giúp học sinh thm gia hăng hái và nhiệt tình. *Áp dụng phương pháp sử dụng trò chơi kết hợp thi đấu vào giảng dạy thể dục trường Sau thời gian áp dụng phương pháp trên tôi thấy rất thuận tiện trong việc giảng dạy đa số các em có tiến bộ nhiều trong môn học, cụ thể là học sinh khối 10 và 11 mà tôi trực tiếp giảng dạy các em rất ham thích luyện tập, thường chờ đợi đến tiết học thể dục, chất lượng tăng lên rõ rệt qua từng giai đoạn, kể cả học sinh sức khoẻ yếu, các em đã nắm kỹ nội dung chương trình, tuy không đòi hỏi mức độ cao ở các em song cũng đủ đảm bảo tốt về mặt sức khoẻ, tinh thần ý thức, tổ chức kỷ luật, là cơ sở để các em bước vào lớp kế tiếp với bản lĩnh tự tin hơn, tiến xa hơn. Tôi đã tiến hành sử dụng phương pháp trò chơi lồng ghép vào giờ học thể dục và kết quả cho thấy chất lượng học sinh học môn thể dục tăng lên rõ rệt: Trước khi chưa sử dụng phương pháp tôi nghiên cứu trên đối tượng HS khối 10 gồm: 10A3, 10A4, 10A5, 10A6, 10A9 tổng số 180 HS và HS Khối 11 gồm: 11A1, 11A6 tổng số 77 HS kết quả thu được: Khối Số lượng HS Kết quả thu được Giỏi Khá TB Yếu Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% 10 180 20 11,11 50 27,78 85 47,22 25 13,89 11 77 6 7,79 21 27,27 35 45,45 15 19,49 Nhìn vào bảng kết quả trên cho thấy tỉ lệ học sinh khá giỏi rất ít chiếm 38,89% ở khối 10 và 35,06% ở khối 11 còn tỉ lệ học sinh TB và yếu chiếm tỉ lệ lớn 61,11% ở khối 10 và 64,94% ở khối 11. Sau khi áp dụng phương pháp thì kết quả thu được: Khối Số lượng HS Kết quả thu được Giỏi Khá TB Yếu Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% Sl Tỉ lệ% 10 180 60 33,33 90 50 25 13,89 5 2,78 11 77 40 51,95 31 40,26 6 7,79 0 0 Từ kết quả trên cho thấy hiệu quả của phương pháp áp dụng trò chơi vận động và kết hợp thi đấu và sử dụng phương pháp cá biệt hoá, động viên khích lệtừ bảng số liệu trên cho thấy tỉ lệ học sinh khá, giỏi chiếm tỉ lệ khá cao 83,33% ở khối 10 và ở khối 11 là 92,21%. Chính vì thế kết quả của học sinh yếu và trung bình thấp đi là 16,67% ở khối 10 và khối 11 là 7,79%. 5 Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của GDTT: 5.1Giải pháp về giáo viên thể dục: TDTT là một lĩnh vực khoa học, không có kiến thức khoa học về TDTT thì không nhận thấy tác dụng của TDTT đối với sức khoẻ con người và không thể xây dựng cho mình nếp sống văn minh khoa học, rèn luyện thân thể đều đặn. Chính vì thế, GDTC là con đường mà người giáo viên hướng dẫn học sinh tập luyện nếu không nắm được tình hình sức khoẻ, đặc điểm tâm sinh lý của học sinh thì sẽ dẫn đến hậu quả khó lường, gây nguy hại đến sức khoẻ, tác động xấu đến sự phát triển các tố chất của học sinh. Để thực hiện được nội dung chương trình và giảng dạy cho học sinh tập luyện có hiệu quả, giáo viên thể dục phải có trình độ vững vàng, yêu thích và đam mê TDTT, có sức khoẻ tốtXuất phát từ yêu cầu cấp bách đó, tôi đưa ra giải pháp sau: - Giáo viên thể dục phải thường xuyên học tập, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu của tiến trình giảng dạy, nâng cao chất lượng dạy học của bộ môn, phải dự giờ trao đổi kinh nghiệm, tham khảo các bài giảng mẫu để rút kinh nghiệm nâng cao nghiệp vụ sư phạm.Giáo viên luôn tìm tòi những phương dạy học phù hợp với điều kiện thực tiễn, không áp đặt, không máy móc. - Nhà trường thường xuyên tạo điều kiện cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng chuyên môn để nâng cao nghiệp vụ giảng dạy, phục vụ tốt cho công tác chăm lo sức khoẻ học sinh. 5.2 Giải pháp về học sinh Đối với học sinh GV phải động viên, khích lệ học sinh tham gia học tập đồng thờimgiao bài tập ngoại khóa cho HS. Bên cạnh đó phải nhắc nhở học sinh tham gia học tập nghiêm túc và vận dụng kiến thức đã học để tăng cường rèn luyện thân thể, tập luyện thể dục thể thao. C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Tóm lại việc học môn thể dục trong nhà trường phổ thông là một động lực quan trọng để góp phần hoàn thiện về mặt thể chất ngoài ra còn có tác dụng tích cực thúc đẩy các mặt giáo dục khác phát triển.Vì vậy, là giáo viên chúng ta phải trau dồi kiến thức, tự hoàn thiện mình, luôn nghiên cứu tìm ra những phương pháp soạn giảng, tập luyện phù hợp khắc phục những khó khăn để đưa chất lượng GDTC ngày càng phát triển. Đào tạo cho xã hội thế hệ tương lai là những con người toàn diện có sức khoẻ dồi dào, có thể lực cường tráng, dũng khí kiên cường để tiếp tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và sống cuộc sống vui tươi lành mạnh. 2. Kiến nghị Để đảm bảo công tác GDTC cho học sinh đòi hỏi phải tăng cường các thiết bị dụng cụ phục vụ cho việc giảng dạy của thầy cô và của việc tập luyện của trò theo hướng: - Mỗi năm nhà trường phải mua sắn thêm một số thiết bị dụng cụ như: Mua thêm nệm để thay thế các nệm xuống cấp không an toàn khi tập luyện. - Nhà trường cùng thầy cô, học sinh tự làm thêm một số thiết bị dụng cụ như: cho HS các lớp nộp cầu đá, bóng chuyền, xà nhảy cao, sân bóng...góp phần làm giàu thêm cơ sở vật chất của nhà trường phục vụ tốt cho công tác GDTC cho học sinh. - Thường xuyên cải tạo và nâng cấp các sân tập. - Tiến tới xây dựng hoàn thiện sân tập để đảm bảo tập luyện ở nhiều môn thể thao thúc đẩy sự phát triển các tố chát thể lực cho học sinh. - Cần quan tâm nhiều hơn nữa vào công tác giáo dục thể chất cho học sinh như: Tăng cường giao lưu thể thao với các trường bạn, tham gia các phong trào ở các cấp Đề tài này đã hoàn thành nhưng không thể tránh khỏi hạn chế thiếu sót, mong Ban giám hiệu, tổ chuyên môn, công đoàn và các bạn đồng nghiệp đóng góp ý kiến, bổ sung để tôi có thể hoàn thiện đề tài và các biện pháp mới hay hơn, sát thực hơn với thực tiễn địa phương và từng đối tượng học sinh, để góp phần xây dựng con người phát triển một cách toàn diện. Đồng thời đưa sáng kiến của tôi áp dung cho HS toàn trường THPT quang Trung và học sinh THPT nói chung để giờ học thể dục đạt kết quả cao hơn đồng thời góp phần vào công cuộc xây dựng và phát triển toàn diện cho HS. CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT GDTC: Giáo dục thể chất HS: Học sinh GV: Giáo viên THPT: Trung học phổ thông TDTT: Thể dục thể thao DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO STT TAC GIẢ VÀ TÊN TÀI LIỆU 1 Nguyễn Văn Đức, Phương pháp toán học thống kê, NXBTDTT,1977. 2 Phi Trọng Hành, Y học thể dục thể thao, NXBTDTT,2000. 3 Vũ Đào Hùng, Lý luận và phương pháp giáo dục thể chất, NXBGD, 2001. 4 Nguyễn Đức Văn, Phương pháp thống kê trong thể dục thể tha, 2000. 5 Trương Quốc Uyên, Chủ tịch Hồ Chí Minh với TDTT, NXBTDTT. 6 Lê Văn Xem, Tâm lý học TDTT, NXBĐHSP, 2004. 7