Sáng kiến kinh nghiệm: Rèn chữ viết cho học sinh bậc tiểu học

nh : chưa , chăng , chớ , chẳng + Viết tr với các trường hợp sau: Từ có ý chỉ không che đậy: trần truồng , trống trãi , trần truị , trùng trục . Từ có ý chỉ tính chất xấu : trâng trảo , trơ trẽn , tráo trợn . * Mẹo để viết vần : + Vần ăn / ăng : Từ có vần “ăn “ thường chỉ sự cuộn tròn không thẳng : quằn quại , loăn xoăn , ngoằn nghèo Từ có vần “ ăng” thường có ý nghĩa băng ra thẳng ra như : phẳng , căng thẳng -Thường xuyên nhắc nhở học sinh cách viết hoa, danh từ riêng, tên người nước ngoài Viết hoa chữ cái đầu câu, sau dấu gạch đầu dòng bắt đầu một lời thoại. Ví dụ : Tí và Sửu đi qua một đám ruộng bí. Tí chợt trong thấy quả bí to , nói rằng : Chà ! Quả bí đâu mà to đến thế kia ! Viết hoa chữ cái mỗi dòng thơ, dụng ý tu từ . Ví dụ : Bàn tay con nắm bàn tay cha Bàn tay Bác ấm vào da vào lòng (Tố Hữu) -Để xây dựng một nền móng ban đầu vững chắc, giáo viên làm công tác dạy học ở bậc Tiểu học phải xác định vấn đề rèn chữ viết cho học sinh là một trong những nhiệm vụ hàng đầu. Học sinh viết đúng chính tả đòi hỏi người giáo viên phải tìm nhiều biện pháp và hình thức tổ chức tốt các tiết dạy chính tả . Cụ thể thông qua các bài luyện tập chính tả qua nhiều phương pháp nhằm gây sức hứng thú, tìm tòi , sáng tạo tạo điều kiện cho học sinh khắc sâu, tránh sai sót về quy tăc chính tả. Ví dụ : Thi đố nhau giữa học sinh với học sinh hoặc giáo viên đốù học sinh. l hay n : + Chỉ vật đội trên đầu ? (nón) + Chỉ con vật kêu ủn ỉn ? (lợn) + Chỉ đò dùng để xúc đất ? (xẻng) + Chỉ vật dùng để chiếu sáng ?(đèn ) Đối với những em, thường xuyên viết sai lỗi chính tả, giáo viên cho em đó về nhà tập viết chữ sai nhiều lần để khắc sâu tránh nhầm lẫn. b)Nguyên nhân học sinh viết chữ xấu: Song song với việc rèn chính tả cho học sinh người giáo viên cần phải rèn chữ viết đẹp cho học sinh bằng nhiều cách : -Điều muốn nói ở đây giáo viên cần phải là người viết chữ đẹp. Viết chữ đẹp của người giáo viên sẽ có tác động rất lớn đến học sinh mình. Bởi vì lứa tuổi học sinh Tiểu học là lứa tuổi nhỏ dễ hay bắt chước, nhất là bắt chước trước tiên của người thầy, người cô của mình. Cho nên chữ viết của giáo viên đóng vai trò quyết định đến chữ viết của học. Vì vậy việc rèn chữ viết chi học sinh được tiến hành thường xuyên, liên tục , từ thấp lên cao từ đơn giản đến phức tạp qua nhiều giai đoạn. Giai đoạn 1:Rèn viết con chữ ( con chữ viết thường và con chữ viết hoa ). -Giai đoạn này cơ bản cần cho học sinh nắm được hình dáng, đặc điểm cấu tạo và quy trình viết từng con chữ ở dòng kẽ . + Các con chữ 1 đơn vị(1 ô li vơ û) : a , ă , â , c , e , ê, i , m , n , o , ô , ơ , u , ư , v , x. + Các con chữ cao 1,25 đơn vị (1,25 ô li vơ û) r, s + Các con chữ cao 2 đơn vị (2 ô li vơ û) d , đ , p , q + các con chữ 2,5 đơn vị (2,5 ô li vơ û) I , k , h , y, b -Đối với các con chữ cái viêt hoa gaío viên cần giúp học sinh nắm được nơi đặt bút và nơi dừng bút , thể hiện nét cong , nét uốn lượn. Ví dụ : Ở con chữ cái A , Ă , Â khi viết tạo ra biến điệu “lượn 2 đầu “ giống như làn sóng . Giai đoạn 2: Từ chỗ rèn cho học sinh viết đúng , viết đẹp các con chữ cái viết thường và viết hoa giáo viên hướng dẫn cho các em tiến tới viết chữ . Ở giai đoạn này hướng dẫn cho học sinh kĩ thuật nối nét các con chữ trong một chữ (lia bút , rê bút ) và cách ghi dấu thanh. Ví dụ: Lưu ý cách nối nét từ con chữ cái hoa sang con chữ cái thường trong một chữ. Giai đoạn 3: Từ chỗ học sinh viết đúng, đẹp chữ viết giáo viên hướng dẫn cho học sinh tiến đến viết từ, cụm từ hay câu . Ở giai đoạn này yêu cầu học sinh viết đúng kĩ thuật về hình dáng, độ cao, cỡ chữ trong một từ, một cụm tư øhay một câu trên một dòng kẻ thẳng hàng. Ví dụ: Giai đoạn 4 Đây là một bước cao hơn về rèn cho học sinh từ chỗ viét một con chữ cái, đến viết các con chữ cái trong một chữ, rồi tiến đến viết từ, cụm từ cả câu. Cuối cùng viết một đoạn văn, một đoạn thơ hay cả một bài thơ hay bài văn. Ở giai đoạn này đòi hỏi học sinh viết đúng, viết đẹp mà còn biết trình bày cả bài viết mang tính thẩm mĩ, đúng thể loại (văn hay thơ). Ví dụ : * Văn vần thể lục bát Câu 6 tiếng viết lùi vào 2 ô vở , viết hoa. Câu 8 tiếng viết lùi vào 1 ô vở. Văn xuôi Chữ đầu tiên của một đoạn văn hay một bài văn phải viết lùi vào 2 ô và viết hoa, khi viết hết một hàng thì viết xuống hàng thứ hai và chữ đầu tiên của hàng thứ hai phải viết sát lề đỏ. Chữ cái đầu tiên của một câu phải viết hoa. Trong giai đoạn này học sinh phải đàm bảo tốc độ viết nhằm đạt đến kết quả viết đúng, viết đẹp. Học sinh viết đúng, viết đẹp qua các phương pháp trên của giáo viên ở bốn giai đoạn vừa nói ở trên. Bên cạnh đó một vấn đề mà mỗi giáo viên chúng ta hết sức chú ý đó là tư thế ngồi viết, cách cầm bút, cách để vở Đúng như Lơ – vốp và Ram . Za. Eva nói:”Muốn viết em phải nhìn lại mình để đặt vở sao cho đúng cách “. Để nâng cao hơn về năng lực viết chữ cho học sinh nhằm đạt được mục tiêu viết đúng, viết đẹp giáo viên cần sưu tầm thêm một số mẫu chữ viết phát huy năng lực sáng tạo cho học sinh . + Kiểu chữ viết đứng nét đều + Kiểu chữ viết đứng, nét thanh. + K iểu chữ viết nghiêng (150), nét đều . +Kiểu chữ viết nghiêng (150), nét thanh, nét đậm. Qua nhiều phương pháp mà người giáo viên rèn cho học sinh viết đúng, viết đẹp vừa trình bày ở trên, một vấn đề quan trọng không thể thiếu được trong việc rèn chữ viết cho học sinh đó là tài năng sư phạm biết phối hợp, biết vận dụng sự hỗ trợ của các lực lượng trong và ngoài nhà trường. -Phối hợp với cha mẹ học sinh bằng cách : +Tổ chức họp cha mẹ học sinh 1 lần/tháng để bàn biện pháp giáo dục toàn diện cho học sinh, trong đó rèn chữ viết là quan trọng. +Tăng cường bài tập chép ở nhà phù hợp với lứa tuổi học sinh, trong đó có sự kiểm tra bài chép ở nhà của phụ huynh và kiểm tra trên lớp của thầy cô. +Tuyển chọn ra những em viết chữ đẹp, những em viết có tiến bộ để giáo viên báo cáo kết quả trước cuộc họp cha mẹ hàng tháng và khen dưới cờ vào tiết sinh hoạt đầu tháng nhằm gây sự kích thích cho học sinh trong việc rèn chữ. -Cách tổ chức ở lớp học : +Đánh giá, xếp loại vở sạch chữ đẹp hàng tháng được đưa vào sổ theo dõi của giáo viên. +Phát động phong trào thi đua viết chữ đẹp giữa học sinh với học sinh, giữa tổ với tổ. +Nêu gương các bạn viết chữ đẹp ở trong lớp, trong trường và ở mọi miền ở đát nước được đăng lên sách báo. +Kể các mẫu chuyện nói về chữ viết như : Danh nhân Thần Siêu luyện chữ , “ông Đồ” của Vũ Đình Liên hoặc truyện “ Chữ người Tử tù “ của Nguyễn Tuân +Giáo viên là người mẹ, người cha thứ hai của học sinh điều này rất dễ gần gũi, động viên đối với những em viết chữ xấu, viết chưa đẹp bằng những lới an ủi chân thành để các em vượt qua mặc cảm mà vươn lên : “Thành công nào cũng phải trãi qua khổ luyện; thiên tài là do bản thân, chỉ có 1% là do bẩm sinh”. +Qua mỗi bài chấm giáo viên cần dành 1 điểm ưu tiên cho chữ đẹp nhằm khuyến khích học sinh có ý thức cẩn thận trong bài làm thể hiện qua chữ viết. +Mỗi giáo viên là tấm gương sáng cho học sinh noi theo, vì thế chữ giáo viên phải đẹp , phải cẩn thận vì học sinh coi chữ viết của thầy côlà loại chữ mẫu. +Ở mỗi trang đầu tiên của vở , giáo viên hướng dẫn cho các em ghi các câu thơ để khi mở vở ra thì các câu thơ đó đập vào mắt với ngụ ý khuyên các em rèn chữ viết đẹp. Người ngày thẳng sao chữ thì xiêu vẹo ? Người đẹp xinh sao chữ chẳng nên người? Hãy luyện chữ như luyện hồn luyện tính Nét chữ, nết người hằng ghi nhớ bạn ơi! (Đặng Hiển – Nhà giáo ưu tú ) II) KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC : Với sáng kiến này tôi đã áp dụng trong năm học 2004 – 2005 cho thấy kết quả học sinh viết đúng đúng, viết đẹp đạt VSCĐ tăng dần theo từng tháng . STT THÁNG A B C D SL % SL % SL % SL % 1 9/2004 10 37% 15 55,6% 2 7,4% 2 10/2004 12 44,4% 16 59,3% 1 3,7% 3 11/2004 14 51,9% 13 48,1% 4 12/2004 16 59,3% 11 40,7% 5 1/2005 18 64,3% 10 35,7% 6 2/2005 21 75% 7 25% 7 3/2005 23 82,1% 5 17,9% 8 4/2005 24 85,7% 4 14,3% 9 5/2005 25 89,3% 3 10,7% Cuối năm được nhà trường đánh giá cao về phong trào rèn chữ viết đẹp, giữ vở sạch 27/28 em được xếp loại A về VSCĐ tỉ lệ 89,3%, lớp được công nhận VSCĐ. Học sinh 100% lên lớp thẳng, có nhiều em đạt loại khá, giỏi chiếm tỉ lệ rất cao ( 20/28) tỉ lệ 71,4%. Điều đáng mừng ở đầy là học sinh lớp 2 tuy còn nhỏ nhưng đã có ý thức trách nhiệm trong việc rèn chữ giữ vở, cùng thi học tập, cùng giúp nhau cố gắng vươn lên chan hoà vui tươi trong học tập, trong sinh hoạt tự giác rất cao. III) BÀI HỌC KINH NGHIỆM : -Theo sáng kiến mới này có nhiều ưu điểm song thời gian thưc hiện phải lâu dài đòi hỏi sự kiên trì, khéo léo của giáo viên chủ nghiệm lớp. -Phải có sự phối hợp chặt chẽ và sự hỗ trợ từ phía nhà trường và gia đình với giáo viên chủ nhiệm lớp. -Giáo viên chủ nhiệm lớp vừa là người thầy, người cô mẫu mực, vừa là người mẹ dịu hiền, vừa là người anh, người chị tin yêu của học sinh. -Phải có lòng nhiệt thành, tâm huyết với nghề. D) NHỮNG KIẾN NGHỊ: Để thực hiện tốt việc rèn chữ cho học sinh đạt được mục tiêu là “ viết đúng viết đẹp “, đây là nổ lực của giáo viên chủ nghiệm lớp mà còn có sự hỗ trợ từ nhiều phía của nhà trường. +Nhà trường cần chỉ đạo cho các tổ chuyên môn thường xuyên mở các lớp chuyên đề để bàn về việc rèn chữ viết cho học sinh. +Mỗi phòng học cần có bảng phô tô phóng to các con chữ cái và tư thế ngồi viết để học sinh quan sát hàng ngày mà luyện viết chữ đẹp cho học sinh. +Nhà trường cần có phòng truyền thống (tủ) để trưng bày các sản phẩm VSCĐ và những giáo án mẫu mà giáo viên và học sinh đạt được hằng năm để học sinh tham quan, học hỏi. +Cuối mỗi học kì nhà trường tạo điều kiện một buổi để học sinh từng khối sinh hoạt riêng ( ở ngoài sân hay trong phòng học, các gương điển hình báo cáo các kinh nghiệm đạt được về rèn chữ viết đẹp để các bạn nghe. “Lập câu lạc bộ” học sinh viết “chữ đẹp”. +Đối với bản thân giáo viên cũng tự mình rèn chữ viết vì chữ viết của giáo viên được học sinh xem là loại chữ mẫu để các em bắt chước. Hoà Xuân , ngày 15 tháng 5 năm 2005 Người viết