Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1

n trước và có thể đảm bảo được chất lượng đọc khi lên các lớp tiếp theo. Từ đó, bản thân tôi cũng rút ra được một bài học kinh nghiệm cho bản thân cũng như để các thầy cô đồng nghiệp tham khảo, góp ý như sau: + Khi ta biết chia sẻ, giải quyết được tận gốc nguyên nhân mà học sinh trở nên học yếu, kém thì mới có thể vực dậy các em được, chúng ta phải nắm được các em bị hỏng kiến thức ở chỗ nào để kịp thời bổ sung kiến thức cho các em chỗ ấy. Có khi để bổ sung kiến thức cho các em chúng ta phải quay về những kiến thức sơ đẳng ở cấp mẫu giáo để cho các em có đầy đủ kiến thức hơn để học tiếp chương trình. + Thực hiện chuyên đề về phân môn Học vần trong tổ chuyên môn, trao đổi cùng đồng nghiệp trong tổ các phương pháp thực hiện để cùng nhau tiến bộ. + Các học sinh yếu thường ngại học, ngại hỏi và lười học nên giáo viên phải chủ động đề ra kế hoạch kiểm tra khi mình nghi ngờ các em hiểu sai hoặc thậm chí là không hiểu. Ngoài ra còn phải động viên, an ủi các em, khuyên các em cố gắng học tập để giỏi hơn. + Lòng yêu nghề, yêu học sinh, tận tâm với nghề nghiệp, tận tụy với học sinh của giáo viên cùng với sự nổ lực phấn đấu trong học tập của học sinh sẽ có được những kết quả tốt. Người giáo viên đối với học sinh vừa là người thầy truyền đạt những kiến thức cũng vừa là người cha, người mẹ chăm sóc, thương yêu và động viên, an ủi. Với tình thương chân thành của chúng ta sẽ giúp các em tiến bộ dễ hơn. + Trong việc phụ đạo học sinh yếu, giáo viên không nên đưa ra những bài đọc khó hoặc những bài đọc dành cho học sinh khá, giỏi để cho các em đọc. Những bài đọc phải từ cơ bản đến nâng cao, từ đơn giản đến phức tạp sẽ giúp các em đọc tốt hơn. Học sinh phải có quyết tâm rèn luyện để đọc tốt, còn giáo viên phải có quyết tâm giúp các em đọc tốt hơn, phải cùng nhau rèn luyện một cách kiên nhẫn, bình tĩnh, cẩn thận và không được nóng vội. + Sử dụng phương pháp động viên, khen ngợi hợp lí, khi các em có một điểm đúng hay tiến bộ dù là rất nhỏ thì giáo viên cũng cần khen ngợi để tăng sự cố gắng vươn lên học giỏi của các em. Cả gia đình, nhà trường, xã hội phải chia sẻ trách nhiệm trong công tác khắc phục tình trạng học sinh yếu mà không nên đổ lỗi hoặc giao hẳn trách nhiệm cho giáo viên. Phụ huynh cần đồng tình ủng hộ, tránh áp đặt giáo viên một cách máy móc. + Phải làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để chính quyền cùng với phụ huynh học sinh chung tay góp sức, hỗ trợ tích cục cho nhà trường và giúp giáo viên chủ nhiệm hoàn thành tốt công tác, trách nhiệm giảng dạy và việc rèn đọc cho học sinh yếu, kém. + Giáo viên chủ nhiệm cần phải kiên trì rèn luyện học sinh, thường xuyên cải tiến phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh để nâng cao chất lượng học sinh và giảm đi học sinh yếu, kém không đọc được; cần phối hợp tốt giữa nhà trường, gia đình và xã hội; và cần phối hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm cùng phụ huynh học sinh để tốt hơn. + Khi giảng dạy hay giao tiếp với học sinh giáo viên cần sử dụng ngôn ngữ có ý nghĩa dễ hiểu, đơn giản và phù hợp với từng đối tượng học sinh. + Phải đầu tư thật tốt vào bài giảng, kế hoạch bài học, chọn phương pháp phù hợp để tạo hứng thú trong giờ học, giờ luyện đọc trong những trường hợp từ dễ đến khó, yêu cầu học sinh phải chuẩn bị đầy đủ dụng cụ học tập. + Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần tìm những ví dụ thực tế gần gũi với cuộc sống học sinh để các em dễ hiểu hơn. + Động viên học sinh yêu thích, cố gắng rèn đọc để tiến bộ. Giáo viên cần giáo dục học sinh có ý thức cao trong học tập, tạo hứng thú cho các em trong học tập bằng cách tìm kiếm các bài văn hay, dễ đọc với nhiều dạng khác nhau như: thơ, các câu ca dao, tục ngữ, đoạn văn, mang tính chất giáo dục cao. + Muốn học sinh đọc đúng, phát âm chuẩn chính xác thì trước hết thầy, cô phải tự rèn đọc sao cho chuẩn, phát âm tốt, rõ ràng, chính xác. + Tích cực đổi mới phương pháp dạy học để tạo hứng thú cho học sinh và qua đó nâng cao chất lượng giảng dạy phân môn Học Vần và kể cả các giờ học khác. + Nhận thức được vị trí, tầm quan trọng của phân môn Học vần, tổ chức chuyên đề giảng dạy Học Vần ở các khối. + Tạo cho học sinh không khí thoải mái, sinh động trong bài học để các em tiếp thu bài tốt. Nhất là phần thực hành, giáo viên cần tìm thêm những trò chơi để gây hứng thú và khắc sâu kiến thức cho các em hơn. + Chuù yù ñeán töøng ñoái töôïng cuûa hoïc sinh, quan taâm ñeán caùc hoaït ñoäng hoïc ôû trong lôùp, hoïc sinh ñoù ñaõ hoïc ñöôïc gì vaø coøn phaàn naøo chöa bieát ñeå kòp thôøi phuïc hoài ngay, khoâng boû qua daàn theo ngaøy thaùng. + Giuùp hoïc sinh ñoïc vieát đöôïc 24 chöõ caùi tröôùc khi sang phaàn hoïc vaàn, ñeå khi gaëp vaàn caùc em khoâng coøn ngaàn ngaïi phaûi hoïc ngöôïc laïi aâm chöõ. + Hoïc sinh caàn hoaøn thaønh baøi taäp luyeän theâm ôû lôùp hoaëc nhôø phuï huynh keøm theâm ôû nhaø để mang laïi hieäu quaû. + Vaän ñoäng phuï huynh toå chöùc giuùp ñôõ cho caùc em ñoïc vieát ñöôïc nhaát laø ôû ñaàu naêm, neáu hoïc sinh khoâng naém ñöôïc phaàn ñaàu, seõ khoâng thích hoïc thì seõ dang dôõ, seõ khoâng hoaït ñoäng, tham gia vôùi caùc baïn trong lôùp, maø laïi laøm vieäc rieâng hoaëc noùi chuyeän, laøm phieàn caùc baïn xung quanh. + ÔÛ lôùp thì coù giaùo vieân, ôû nhaø thì phaûi coù phuï huynh ñeå hai moái quan heä naøy keát hôïp laïi thì hoïc sinh yeáu môùi tieán boä toát. + Caàn chòu khó taäp cho caùc em coù thoùi quen bieát hoaït ñoäng theo yeâu caàu cuûa baøi hoïc, töø ñoù caùc em seõ bieát töï lo cho vieäc hoïc. + Thöôøng toàn taïi daïng hoïc sinh yeáu laø do: söùc hoïc cuûa caùc em coøn haïn cheá, khoâng khaû naêng tieáp nhaän, caàn söï trôï giuùp cuûa ngöôøi khaùc, neáu ta khoâng kòp thôøi hoã trôï cho ñoái töôïng naøy thì seõ bò hoûng kieán thöùc daãn ñeán keát quaû khoâng hoïc ñöôïc caùc baøi keá tieáp. + Vieäc phuï ñaïo hoïc sinh yeáu giaùo vieân phaûi kieân trì, coù em ñeán moät hoïc kyø môùi tieán boä, trí nhôù của caùc em dần phaùt trieån, neân töø töø vieäc hoïc taäp của các em sẽ tieán boä vaø roài các em sẽ theo kòp caùc baïn. + Hoïc sinh phaûi coá gaéng – Giaùo vieân phaûi kieân trì, caàn coù söï lieân keát vôùi nhau giöõa nhaø tröôøng, gia ñình, thì vieäc phuï ñaïo hoïc mang laïi hieäu quaû ngay, giaûm ñi tæ leä hoïc sinh yeáu trong tröờng Tieåu hoïc. III – Kết luận - Tóm lại, ở tất cả các trường hợp rèn đọc cho học sinh yếu lớp Một cũng rất quan trọng, việc quan tâm của giáo viên đến từng học sinh và có phương pháp giảng dạy sát đối tượng sẽ kịp thời khích lệ động viên các em, đáp ứng đúng những điều các em còn thiếu về kiến thức, kỹ năng nhận chữ nhanh, kỹ năng đó sẽ giúp các em dần theo kịp yêu cầu về chất lượng đọc ở Tiểu học - Song nhiệm vụ chủ yếu của người giáo viên vẫn là sự tiến bộ chung của cả lớp. Vì thế tôi nghĩ: trong tất cả các khâu soạn bài, giảng bài, kiểm tra học sinh người giáo phải lấy trình độ tiếp thu chung của toàn lớp làm chuẩn mực để hướng tới. Vấn đề ở đây là trong cái chuẩn mực chung ấy người giáo viên còn phải luôn luôn chú tâm đến những em học sinh yếu, luôn dành cho các em sự quan tâm, ưu ái, một thái độ khích lệ, động viên, những lời chỉ bảo ân cần, và sự tiến bộ của các em trong học tập là một phần thưởng vô giá đối với mỗi người giáo viên chúng ta. - Trong chương trình học ở Tiểu học môn Tiếng Việt có trách nhiệm rèn luyện cho học sinh bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc, viết, trong đó phân môn Học Vần là môn chính giúp rèn kỹ năng đọc, hỗ trợ kiến thức cơ bản về cách phát âm và kỹ năng nói, giúp cho học sinh rèn luyện năng lực đọc to, rõ ràng, phát âm chuẩn, chính xác cho học sinh và nó giúp các em vận dụng vào thực tế bây giờ và mai sau. Giáo viên cần căn cứ vào mục đích yêu cầu đặt ra cho từng bài học theo chương trình quy định mà giảng dạy cho học sinh nhưng không phải vì thế mà áp dụng học sinh một cách cứng nhắc và đó còn giúp cho năng lực học của các em trở nên tốt hơn, tiến bộ hơn. - Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học tập, vui chơi, được học đọc, học viết, được thầy cô khen và được bạn bè yêu quý. Các em biết đọc, biết viết tốt là như cả một tương lai đang rộng mở trước mắt các em. Tôi thiết nghĩ, kỹ năng đọc, nói của học sinh được cải tiến nếu có được sự tận tụy chăm sóc, chỉ bảo của giáo viên và vai trò mẫu mực của thầy cô là tấm gương sáng cho các em noi theo. Cách đọc và cách phát âm đúng, chuẩn, rõ ràng của giáo viên sẽ để lại dấu ấn sâu đậm lâu dài trong cuộc đời các em. Cách đọc, cách phát âm đúng, chuẩn, rõ ràng trở thành một phẩm chất chuyên môn cần phải có của những người giáo viên Tiểu học. * Vấn đề đọc sai, phát âm không chuẩn, không dúng của học sinh không thể ngày một, ngày hai là khắc phục tốt được, không thể đạt 100% theo yêu cầu đề ra một cách nóng vội. Đây là lần đầu tiên tôi tiến hành thực hiện biện pháp rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1, một đề tài mang tính lý luận khoa học và thực tiễn. Đó là một đề tài tương đối rộng trong quá trình nghiên cứu này. Mong rằng các đồng nghiệp xem xét, ghi nhận và góp ý bổ sung cho tốt để chúng ta cùng thực hiện biện pháp này và góp vào kiến thức, kinh nghiệm của mình (khi đã chỉnh sửa hoàn chỉnh) để chúng ta cùng thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. MỤC LỤC Lời nói đầu Trang 2 PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ CƠ SỞ, ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU CỦA ĐỂ TÀI I – Lý do chọn đề tài Trang 2 II - Đặt vấn đề Trang 3 và 4 III – Cơ sở nghiên cứu – Đối tượng nghiên cứu Trang 4 và 5 Nghiên cứu về việc rèn đọc cho học sinh yếu lớp 1 Trang 5 PHẦN II – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ - NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI II – Giải quyết vấn đề Trang 5 * Thuận lợi khó khăn Trang 5 và 6 II – Thực trạng, tình hình qua khảo sát Trang 6 và 7 III – Biện pháp thực hiện Trang 8 đến trang 15 a/ Biện pháp tác động giáo dục Trang 8 b/ Phần học các nét chữ cơ bản Trang 8, 9 và 10 c/ Phần học âm Trang 10, 11 và 12 * Âm đơn Trang 10 và 11 * Âm ghép Trang 11 và 12 d/ Phần tìm các câu văn, đoạn văn bổ trợ Trang 12 và 13 đ/ Phần học vần Trang 14 và 15 PHẦN III – KẾT QUẢ I – Kết quả Trang 15 II – Bài học kinh nghiệm Trang 15, 16, 17 và 1 III – Kết luận Trang 18 và 19