Phương pháp dạy học Mĩ thuật - Phần 7

- Cần coi trọng việc chuẩn bị các câu hỏi. 3. Phương pháp soạn Kế hoạch bài dạy - Nghiên cứu nội dung bài học, đề ra mục tiêu bài học. - Xác định những thông tin cần thiết: thông tin về học sinh, về bài dạy … : - Những đặc điểm cơ bản của đối tượng học sinh lớp mình: trình độ chung (sự tiếp thu bài), đặc điểm vùng, miền, những hiểu biết và kinh nghiệm có sẵn …. - Bài thứ mấy trong chương trình? Kiến thức của những bài đã học có thể vận dụng vào bài học mới? Kiến thức bổ sung, mở rộng? Các điều kiện dành cho việc dạy và học; phương tiện, đồ dùng dạy-học của giáo viên và học sinh. - Đọc sách giáo viên để tìm hiểu nội dung bài. nắm được yêu cầu về mức độ kiến thức của bài học. - Xác định phương pháp dạy - học: phù hợp với đối tượng học sinh, với mục tiêu, nội dung bài học, với trang thiết bị, đồ dùng dạy học… - Đề ra những hoạt động chủ yếu của giáo viên và học sinh nhằm giúp các em chủ động xây dựng nội dung bài học như cách quan sát nhận xét, cách vẽ bài. Cốt lõi của Kế hoạch 32 bài dạy là nêu lên các hoạt động giúp học sinh tự lực chiếm lĩnh nội dung bài, có những hình thức hoạt động như: vẽ bảng, thảo luận nhóm, vẽ tập thể, vẽ cá nhân, trò chơi học tập, xem băng, … 4. Cấu trúc Kế hoạch bài dạy Kế hoạch bài dạy cần theo trình tự sau: - Bài số - Tên phân môn - Tên bài - Lớp - Ngày dạy I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức 2. Kĩ năng 3. Thái độ II. CHUẨN BỊ 1. Tài liệu tham khảo (nếu có) 2. Đồ dùng dạy - học - Giáo viên - Học sinh 2. Phương pháp dạy học III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức lớp 2. Kiểm tra bài cũ ( Hai phần trên không nhất thiết phải thực hiện trong các tiết dạy học) 3. Các hoạt động dạy học Nội dung Cơ bản ( Dạy học cái gì) Hoạt động của giáo viên (Dạy như thế nào, dạy bằng cách nào) Hoạt động của học sinh (Học như thế nào, học bằng cách nào) Ghi rõ nội dung kiến thức. - Hình thức giới thiệu bài. - Ghi các công việc của giáo viên để hoàn thành mục tiêu, nội dung của từng hoạt động dạy và học. - Nhận xét, đánh giá kết quả học tập. - Dặn dò. Ghi rõ các hình thức hoạt động củahọc sinh. - Hình thức trình bày Kế hoạch bài dạy (mấy cột, mấy bước…) có thể thay đổi theo trình độ, kinh nghiệm, thói quen của giáo viên, tuỳ theo chỉ đạo chuyên môn của từng địa phương. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin này trong những tài liệu sau 33 - Nguyễn Quốc Toản, Triệu Khắc Lễ, Nguyễn Lăng Bình - Mĩ thuật và phương pháp dạy học Mĩ thuật tiểu học-tập 1, 2, 3, NXB Giáo dục 1998, 1999. - Tài liệu bồi dưỡng giáo viên - phần Mĩ thuật - NXB Giáo dục. " Nhiệm vụ - Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu thế nào là Kế hoạch bài dạy? Những yêu cầu cơ bản của việc lập Kế hoạch bài dạy? Cấu trúc Kế hoạch bài dạy? + Hoạt động cá nhân: đọc thông tin của hoạt động, tìm hiểu thế nào là Kế hoạch bài dạy? Những yêu cầu cơ bản của việc soạn Kế hoạch bài dạy? Cấu trúc Kế hoạch bài dạy? + Hoạt động trên lớp, giáo viên trình bày cách soạn Kế hoạch bài dạy (có ví dụ cách soạn Kế hoạch bài dạy một bài cụ thể) sinh viên ghi chép những ý chính. - Nhiệm vụ 2: Thực hành soạn Kế hoạch bài dạy. + Hoạt động theo nhóm (5-6 SV) có hướng dẫn của giáo viên, các nhóm có sách giáo khoa, sách giáo viên, mỗi nhóm tự chọn một bài trong chương trình mĩ thuật để soạn Kế hoạch bài dạy. Mỗi cá nhân đưa ý kiến về nội dung của bài dạy, về các hoạt động của giáo viên và học sinh, nhóm chọn một ý kiến hay nhất (phát huy được tính tích cực học tập của học sinh, đảm bảo thời gian … ) để thư kí ghi lại trong bài soạn của nhóm. Nhóm làm ĐDDH cho bài dạy. Đánh giá hoạt động 2 1. Bạn hãy nêu những yêu cầu cơ bản của việc soạn Kế hoạch bài dạy? 2. Các bạn trong nhóm hãy soạn Kế hoạch bài dạy và làm đồ dùng dạy học cho một bài trong chương trình mĩ thuật tiểu học. 8 Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 1. Nêu những yêu cầu cơ bản của việc soạn Kế hoạch bài dạy: (xem thông tin cho hoạt động). 2. Nhóm soạn Kế hoạch bài dạy và làm đồ dùng dạy học: Yêu cầu: - Kế hoạch bài dạy của nhóm trình bày rõ ràng, đúng cấu trúc, nội dung theo sách giáo khoa và sách giáo viên, tập trung vào tổ chức các hoạt động của học sinh để phát huy tính tích cực học tập. - ĐDDH đẹp, sáng tạo, phù hợp với nội dung bài dạy, với các hoạt động trên lớp. Hoạt động 3: Tìm hiểu phương pháp tổ chức các hoạt động ngoại khoá mĩ thuật ở trường tiểu học. Thời gian: 1 tiết ³Thông tin cho hoạt động 3 34 1. Các hình thứùc hoạt động ngoại khoá a) Câu lạc bộ mĩ thuật Là tổ chức những học sinh ham thích mĩ thuật, có khả năng vẽ, nặn, … sinh hoạt thường kì theo lịch dưới sự hướng dẫn của giáo viên mĩ thuật. b) Hoạt động theo hình thức trò chơi Tổ chức những trò chơi như xé dán, nặn, vẽ tranh trên sân trường, … tạo các sản phẩm nghệ thuật dưới hình thức thi đua … c) Tham quan di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh Tổ chức tập thể học sinh theo đơn vị lớp hay trường … đến những nơi danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử … để hiểu biết thêm về di tích lịch sử, về danh lam thắng cảnh của địa phương … d) Thảo luận, toạ đàm Tổ chức các hoạt động nói chuyện hay thảo luận về một chuyên đề mĩ thuật như giới thiệu tác giả, tác phẩm, giai đoạn lịch sử mĩ thuật, các trường phái nghệ thuật tạo hình … e) Sưu tầm tranh vẽ Tổ chức các hoạt động theo cá nhân, nhóm, tổ, lớp …. sưu tầm tranh theo chuyên đề. 2. Phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khoá ngoài trường học a) Chuẩn bị Lên kế hoạch: thời gian đi tiền trạm, thời gian tổ chức, địa điểm, cách tổ chức …..trình ban giám hiệu, tổ chủ nhiệm duyệt, phổ biến cho học sinh những yêu cầu cần thực hiện như: mục đích của đợt hoạt động ngoại khóa, chuẩn bị đồ dùng cá nhân nếu đi vẽ ngoài trời, đi tham quan, … b) Hoạt động Quản lí tốt học sinh để đợt hoạt động ngoại khóa đạt kết quả tốt, không xảy ra điều gì đáng tiếc. c) Đánh giá Đánh giá kết quả hoạt động như viết báo cáo, trưng bày tranh vẽ, tranh sưu tầm … Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin này trong những tài liệu sau: - Nguyễn Quốc Toản, Triệu Khắc Lễ, Nguyễn Lăng Bình - Mĩ thuật và phương pháp dạy học Mĩ thuật tiểu học - tập 1, 2, 3, NXB Giáo dục 1998, 1999. " Nhiệm vụ - Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu các hình thứùc hoạt động ngoại khoá. Hoạt động cá nhân: Tìm hiểu nội dung trong tài liệu. 35 - Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa Hoạt động trên lớp: Giáo viên trình bày nội dung thông tin, sinh viên ghi chép những ý chính. Đánh giá hoạt động 3 Bạn hãy trả lời câu hỏi sau: - Trình bày các hình thức và phương pháp tổ chức hoạt động ngoại khóa? Theo bạn, làm thế nào để tổ chức tốt hoạt động ngoại khoá cho học sinh? 8 Thông tin phản hồi cho hoạt động 3 ( xem thông tin của hoạt động) Hoạt động 4: Thực hành sư phạm Thời gian: 10 tiết ³Thông tin cho hoạt động 4 - Soạn Kế hoạch bài dạy các phân môn. - Chuẩn bị đồ dùng dạy học theo Kế hoạch bài dạy. - Tập dạy. Bạn có thể tìm hiểu thêm thông tin này trong những tài liệu sau: - Nguyễn Quốc Toản, Triệu Khắc Lễ, Nguyễn Lăng Bình - Mĩ thuật và phương pháp dạy học Mĩ thuật tiểu học - tập 1, 2, 3, NXB Giáo dục 1998, 1999. " Nhiệm vụ - Nhiệm vụ 1: Soạn Kế hoạch bài dạy, làm đồ dùng dạy học, tập giảng theo nhóm (ngoài giờ lên lớp). + Mỗi sinh viên soạn một Kế hoạch bài dạy, làm ĐDDH, sưu tầm bài vẽ học sinh, tập dạy theo nhóm các hoạt động: hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét (hoặc khai thác nội dung đề tài), hướng dẫn học sinh cách vẽ, hướng dẫn học sinh nhận xét, đánh giá bài vẽ. + Hoạt động nhóm (7-8 SV ), các nhóm chọn một bài dạy tốt của nhóm. - Nhiệm vụ 2: Tập giảng trên lớp + Hoạt động trên lớp: Các nhóm chọn một bài dạy tốt, tập giảng trước lớp có sự theo dõi của giáo viên. Sinh viên góp ý, giáo viên nhận xét, bổ sung. Đánh giá hoạt động Đánh giá các tiết tập dạy của các nhóm học tập theo thang điểm BẢNG ĐÁNH GIÁ TIẾT TẬP DẠY Các mặt III. Các yêu cầu cần đạt Điểm chuẩn 36 N ội d un g 1. Chính xác, khoa học (khoa học bộ môn và quan điểm lập trường chính trị). 2. Bảo đảm tính hệ thống, đủ nội dung, làm rõ trọng tâm, thể hiện được giáo dục thẩm mĩ, giáo dục tình cảm, đạo đức. 3. Liên hệ với thực tiễn cuộc sống. 1đ 1đ 0,5đ Ph ươ ng p há p 4. Sử dụng phương pháp phù hợp với đặc trưng bộ môn, với nội dung loại bài dạy. 5. Kết hợp tốt các phương pháp trong các hoạt động dạy và học. 6. Có biện pháp tạo hứng thú học tập cho học sinh, phát huy tính tích cực học tập của học sinh. 0,5đ 1đ 0,5đ Ph ươ ng ti ện 7. Sử dụng phương tiện, thiết bị dạy học phù hợp với nội dung và kiểu bài lên lớp, Kế hoạch bài dạy trình bày đúng qui định, rõ ràng, khoa học. 8 Trình bày bảng, trình bày ĐDDH có hệ thống, khoa học, thẩm mĩ. 1đ 0,5đ Tổ c hứ c 9. Thực hiện linh hoạt các khâu lên lớp, phân phối thời gian hợp lý. 10. Bao quát lớp, xử lý tình huống linh hoạt. Tác phong sư phạm đúng mực. 1đ 1đ K ết q uả 11. Học sinh tích cực hoạt động . 12. Đạt được mục tịêu của bài dạy. Đa số học sinh tiếp thu được kiến thức và thực hiện được các kĩ năng để hoàn thành bài học. 1đ 1đ 8 Thông tin phản hồi cho hoạt động 4 Những yêu cầu khi tập dạy trước lớp (tham khảo bảng đánh giá tiết tập dạy). Ngoài ra cần: - Nghiêm túc, khẩn trương. - Dự giờ có ghi chép đầy đủ nội dung, diễn tiến tiết dạy, nhận xét từng hoạt động. - Có thể chỉ thực hiện các bước + Giới thiệu bài. + Hướng dẫn học sinh quan sát, nhận xét hoặc khai thác nội dung đề tài. + Hướng dẫn học sinh cách vẽ. + Hướng dẫn học sinh nhận xét, đáng giá kết quả học tập. Đối với bài thường thức mĩ thuật, cần tập giảng đủ thời gian cho 1 tiết. 37 V . ĐÁNH GIÁ SAU KHI HỌC XONG TIỂU MÔ ĐUN 1. Bạn hãy nêu những hiểu biết của mình về nền mĩ thuật Việt Nam và thế giới? Nêu những tác phẩm và tác giả tiêu biểu của Việt Nam và thế giới mà bạn biết? 2. Bạn hãy nêu làm thế nào để học sinh có hứng thú học môn mĩ thuật?