Ôn tập Tiếng Việt Lớp 4 + 5

án Việt: Mẹo Dưỡng Dục Mẹo Giảm GIá Mẹo Già Giang Mẹo Di Dân 3. Với từ láy a) D và gi - không láy với nhau b) D láy với l VD: Nhóm theo quy tắc 1: doanh trại, duy tâm, kiểm duyệt… VD: Nhóm theo quy tắc 2a) có dấu ngã hoặc dấu nặng thì viết d: anh dũng, biểu diễn, dã man … VD: Nhóm theo quy tắc 2b: có dấu sắc hoặc dấu hỏi thì viết gi: giải thích, giới tuyến, khai giảng … VD: Nhóm theo quy tắc 2c: không dấu hoặc có dấu huyền mà nguyên âm là a thì viết gi: chuyên gia, gia vị, giai điệu … VD: Nhóm theo quy tắc 2d: từ Hán - Việt không dấu hoặc có dấu huyền mà nguyên âm không phải là a thì viết d: di chuyển, doanh trại, du khách … VD: Nhóm theo quy tắc 3a: trong từ láy d và gi không láy với nhau: nếu biết được có 1 tiếng viết d (hoặc gi) thì tiếng thứ 2 cũng viết d hoặc gi.\ - Láy với d: da diết, gian díu, dễ dàng… - Láy với gi: giãy giụa, giặc giã, giấm giúi …. VD: Nhóm theo quy tắc 3b: "Trong từ láy chỉ có d mới láy với l, ví dụ: lò dò … Dạng 2: phân biệt tr - ch (Cho vùng phương ngữ miền Bắc) Quy tắc: 1. Trước oa, oă, oe, viết ch. 2. Với từ Hán Việt có dấu nặng, dấu huyền, viết tr. 3. Với từ láy: a) tr và ch không bao giờ láy nhau. b) tr không láy với các phụ âm khác trừ ngoại lệ, đều láy với l ví dụ: trọc lóc, trụi lũi … 4. Căn cứ ngữ nghĩa: a) Chỉ quan hệ gia đình: viết ch b) Chỉ đò dùng trong nhà nông: viết ch c) Chỉ thời gian - vị trí: viết tr; chỉ ý phủ định viết ch *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thử vận dụng quy tắc. Dạng 3: phân biệt s/x (Cho các vùng phương ngữ miền bắc) Quy tắc: 1. Trước âm đệm đi kèm với a, e, ê (oă, oe, uê), viết x. 2. với từ láy a) s và x không láy với nhau. b) s không láy với âm đầu khác; x có thể láy với l, b, m. 3) Căn cứ ngữ nghĩa. a) Nhiều từ chỉ thức ăn hoặc đồ dùng liên quan đến chế biến thức ăn viết với x. b) Ngoài ra, hầu hết các danh từ, viết với s. *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thử vận dụng quy tắc. Dạng 4: Phân biệt r/ d/ gi: (Cho vùng phương ngữ miền bắc) Quy tắc: Trước âm đệm đi kèm với a, ă, â, e, ê, y (oa, oă, uâ, oe, uê, uy) viết d, không viết r, gi. với từ hán việt không viết r; để phân biệt d, gi, vận dụng các mẹo "dưỡng dục, giảm giá, già giang, di dân (dạng 1). Với từ láy âm. r với d, gi không láy với nhau. r có thể láy với b, c, k. r lặp (điệp lại) có thể có những nghĩa sau đây mà điệp âm d, gi không có: Mô phỏng tiếng động. Rung động. Sắc thái ánh sáng. *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thử vận dụng quy tắc. Quy tắc phân biệt d/gi; xem lại dạng 1. Dạng 5: Phân biệt l/n (cho vùng phương ngữ miền Bắc). Quy tắc: Trước âm đệm (oa, oă, uâ, oe, uê, uy), viết l. Với từ láy: l và n không láy với nhau. ở tiếng thứ nhất, l láy với rất nhiều phụ âm khác (b, c hoặc k, t,v …) còn n thì không. ở tiếng thứ hai (n chỉ láy với gi, còn l thì không láy với gi mà láy với nhiều phụ âm khác) (b, ch, kh, …) 3) Căn cứ ngữ nghĩa: a) Trong từ song thức, l ứng với nh. b) Gần nghĩa với từ có âm đầu là d thì viết n. c) Một số từ chỉ sự ẩn nấp viết với n. *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thử vận dụng quy tắc. Dạng 6: Phân biệt ?/~ (cho vùng phương ngữ miền Trung và miền Nam) Quy tắc: Với từ láy: mẹo "huyền - ngã - nặng; sắc - hỏi - không". Với từ Hán - Việt: Mẹo "mình nên nhớ viết là dấu ngã". Căn cứ ngữ nghĩa: Mẹo: "lãi - lời - lợi". Mẹo: "tản - tán - tan". *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thử vận dụng quy tắc. Dạng 7: Phân biệt v với d, gi (cho vùng phương ngữ miền Nam) Quy tắc: Trước âm đệm, không viết v và gi chỉ viết d. Với từ láy: v và d, gi âm này không láy với âm kia. V láy với ch và b, còn d, gi thì không. Căn cứ ngữ nghĩa. Mẹo: "vì muốn bán hàng ngoài phố cô qua ngõ hoài". Dạng 8: Phân biệt âm cuối: c/t và ng/n (cho vùng phương ngữ Huế vào đến Nam bộ). Quy tắc: Với từ láy: an láy với ênh (thênh thang); an thì không. ang láy với ơ (dở dang), an thì không. ang láy với ác (khang khác); an thì không. an láy với at (chan chát); ang thì không. ác láy với ơ (xơ xác); át thì không. ác láy với êch (lệch lạc); át thì không. Căn cứ ngữ nghĩa: Trừ khi láy với ênh hoặc ập, còn trong phần lớn những trường hợp khác tiếng có vần ang đứng ở vị trí thứ 2 thì không có nghĩa (dễ dàng). *Chú ý: căn cứ vào nghĩa, dựa vào kinh nghiệm mà điền, gặp trường hợp băn khoăn, thì vận dụng quy tắc 1. Tham luận bd học sinh giỏi, phù đạo học sinh yếu GV: Nguyễn Hải Âu Tổ khối 4+5 - Trường Tiểu học Liên Sơn 1.Bồi dưỡng HS giỏi: Theo chiến lược của con người thì Đảng ta đã vạch ra đó là: (Nâng cao dân chí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài).Để thực hiện mỗi thầy cô giáo chúng ta đều hướng tới, tìm tòi những năng lực đặc biệt còn tiềm ẩn trong mỗi HS, luôn chăm lo và phát hiện bồi dưỡng HS giỏi góp phần đào tạo nhân tài cho đất nước. Việc BD học sinh giỏi, thi học sinh giỏi có tác dụng thúc đẩy phong trào thi đua dạy tốt, học tốt ở mỗi nhà trường nhất là có tác dụng tích cực ở mỗi giáo viên, cụ thể là: mỗi GV thấy rõ hơn nhiệm vụ của mình tự học tập và nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của bản thân. Mục tiêu BDHS giỏi(VD học sinh giỏi TV) không phải tạo ra các nhà văn, nhà thơ hay nhà ngôn ngữ học. Trong thực tế những học sinh giỏi đã trở thành nhà văn, nhà thơ mà mục đích chính là bồi dưỡng lẽ sông, bồi dưỡng tâm hồn, khả năng tư duy, khả năng sử dụng ngôn ngữ, khả năng cảm thụ văn chương góp phần hình thành nhân cách cho các em. Song trong điều kiện thực tế ở Trường Tiểu học Liên Sơn việc BD học sinh giỏi cũng như phù đạo HS yếu còn đang gặp rất nhiều kgó khăn là: - Dân trí địa phương còn thấp (phụ huynh không biết chữ cũng như không có khả năng về kiến thức và phương pháp dạy học cho các em ở nhà …). - Kinh tế địa phương nhiều gia đình còn gặp khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập của các em. - Gần đay đội ngũ giáo viên không ổn định ( thuyên chuyển công tác…). - Khả năng kiến thức và trình đọ tư duy, nghệ thuật, … của GV còn nhiều hạn chế nhất là GV chưa có nhiều kinh nghiệm BD HS giỏi và quan niệm của mỗi người chưa thật thấu đáo, đầy đủ niềm tin nên dẫn đến hiệu quả không cao. Tôi nhận thấy để phát hiện ra một học sinh giỏi có năng khiếu đặc biệt là vô cùng quan trọng. Theo kinh nghiệm cho thấy những em có khả năng biệt thường có những biểu hiện sau: VD như HS giỏi TV. + Có lòng say mê văn học, có hứng thú với nghệ thuật ngôn từ, yêu thích thơ ca, ham mê đọc sách báo, thích nghe kể chuyện, có em thì ước mơ trở thành nhà văn, nhà thơ, không hờ trước vẻ đẹp của ngôn từ cố ghi chép câu thơ, câu văn hay. + Có phẩm chất tư duy cần cho sự phat triển năng lực TV, cụ thể như: Tư duy phân loại, phân tích trìu tượng hóa, khái quát hóa,… + Có năng lực quan sát, nhận xét ngôn ngữ của mọi người và ngôn ngữ của chính mình. + Biết quan sat hình thức, biết liên tưởng nghệ thuật, biết tư duy nghệ thuật, giàu cảm xúc. + Có khả năng tiếp nhận của ngôn từ, cách nói của văn chương, phát hiện những tín hiệu của nghệ thuật ngôn từ được đánh giá chúng trong biểu đạt nội dung. Biết sử dụng ngôn từ, câu văn giàu cảm xúc, nghe được, thấy được những gì ẩn dưới chữ. - Con xót lòng mẹ hái trái bưởi đào - Con nhạt miệng có canh chuia nấu khế. Theo logich thông thường thì: + Xót lòng không thể ăn bưởi đào. + Nhạt miệng không thể ăn canh chua nấu khế. Theo lôgich nghệ thuật là sự quan tâm của người mẹ đối với người con, thể hiện tình thương yêu… * Ngoài ra HS có năng TV còn có khả năng sử dụng ngôn ngữ, khả naeng sử dụng từ, khả năng viét, cách sử dụng câu giúp người nghe, người đọc tiếp nhận đầy đủ thông tin đề cập mọi điều được phản ánh, bộc lộ tư tưởng, tình cảm của người viết. Trên đây là một số biểu hiện để phát hiện HS giỏi TV còn để phát hiện HS giỏi toán cũng như các môn học khác như thế nào tôi xin trình bày sâu hơn ở các buổi trên đề. Vậy khi phát hiện những HS có khả năng trên nên chú trọng BD cho các em, như: + BD kiến thức, kĩ năng TV + BD làm giàu vốn từ + BD kiến thức, kĩ năng ngữ pháp + BD cảm thụ văn học …BD như thế nào là cả vấn đề cần phải thảo luận. Ngoài việc dạy đúng, dạy đủ cần giao BT về nhà và hướng đẫn các bài tập ở mức đọ khó hơn, rộng hơn so với chuẩn để phát huy khả năng tư duy và năng lực tìm tòi kiến thức mới của phân môn. Đối với những em này việc động viên, khuyến khích kịp thời là vô cùng quan trọng. Đòi hỏi người GV mất nhiều công sức, thời gian hướng dẫn, kiểm tra thường xuyên. Để có một HS giỏi là cả một quá trình phấn đấu của thầy và trò song nếu có quyết tâm thì sẽ làm được và tôi tin răng HS các khối lớp đều có những em có năng khiếu đặc biệt ở một số môn nhấnt định. Việcphát hiện sớm và có hương BD đúng hướng ngay từ lứp dưới thì lên lớp 5 chúng ta có đội ngũ HS giỏi cả 2 môn toán và TV. 2.Việc phù đạo HS yếu. Nừu BDHS giỏi là vô cùng khó khăn thì việc phù đạo HS yếu cũng khó khăn không kém. Đối với các em này, cái khó khăn là ở chỗ các em chưa đọc thông viết thạo thì làm sao hiểu được nội dung bài, trả lời được câu hỏi của thầy cô…Vì thế việc phù đạo các em có lẽ phải đi từ đọc thông viết thạo văn bản. ở những đối tượng này chúng ta không nên tham vọng gì nhiều mà phương châm là học đâu biết đấy, ôn đâuđược đấy, nắm chắc mảng này mới chuyển sang mảng khác. Việc kèm cặp những học sinh này đòi hỏi người GV cần phải kiên nhẫn thống kê lại những kiến thức đã học để dạy đến đâu đặt cau hỏi để kiểm tra nhắc lại kiến thức cho các em từng chút từng chút một, uốn nắn cho các em. Bên cạnh đó là một sự động viên, khuyến khích kịp thời của Gv về sự tiến bộ dù là rất nhỏ của các em tạo cho các em sự tự tin và lòng quyết tâm học bằng bạn bằng bè. Trên đây là một số ý kiến nhỏ về BDHS giỏi, phù đạo HS yếu của tôi, Kính mong các đồng chí bổ sung thêm để bản tham luận của tôi đầy đủ và mang tính thuyết phục. Xin trân trọng cảm ơn! Liên Sơn ngày 16tháng 10 năm 2009 Người viết Nguyễn Hải Âu