Nhận thức về đổi mới nội dung Phương pháp dạy học môn đạo đức lớp 2

bài chưa đạt yêu cầu (còn gọi là chưa hoàn thành): là những bài chưa đạt yêu cầu mục tiêu bài học đề ra (dưới trung bình). Khi nhận xét kết quả của học sinh, giáo viên phải tìm tòi, khai thác tối đa các mặt ưu điẻm của học sinh để động viên khích lệ. Đối với những học sinh còn yếu kém giáo viên cũng phải dùng ngôn ngữ mềm dẻo, tế nhị, tìm cách động viên khuyến khích, hạn chế chê bai hoặc phê bình. Tránh không để học sinh tự ái, gây không khí nặng nề trong giờ học. Nội dung chương trình thay sách giáo khoa và phương pháp dạy học là những mắt xích không thể tách rời nhau. Thay đổi nội dung chương trình SGK thì tất yếu phải đổi mới phương pháp dạy học. II. Đổi mới phương pháp dạy học: 1. Đổi mới phương pháp dạy: - Trong quá trình dạy học, tôi nhận thấy trước đây phương pháp dạy học cũ chủ yếu là giáo viên thuyết trình, diễn giải truyền đạt, giải thích, áp đặt những kiến thức, thời gian thực hành ít, học sinh tiếp thu kiến thức một cách thụ động, bắt chước, ít phát huy được tính độc lập, tích cực tìm hòi sáng tạo của học sinh trong giờ học. - Đối với phương pháp dạy học mới hiện nay cũng dựa trên cơ sở kế thừa phát huy tính ưu việt của phương pháp truyền thống, loại bỏ những phương pháp lạc hậu không còn phù hợp. Thay thế, bổ sung vào đó là những phương pháp mới phù hợp với đối tượng học sinh và tính ưu việt cao hơn, phát huy tối đa tính tích cực chủ động, tự giác tìm tòi sáng tạo của học sinh: Phương pháp động não, phương pháp đóng vai, phương pháp trò chơi, phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp kể chuyện, phương pháp đàm thoại... Đặc biệt nổi bật trong phương páhp dạy học mới là phương pháp tổ chức hoạt động trò chơi, phương pháp đóng vai và thảo luận theo nhóm. Đây là dcác phương pháp mới tác động tích cực đến tâm sinh lý lứa tuổi học sinh, nhằm thu hút sự chú ý gây hứng thú, ham muốn hoạt động học tập cho các em. Với các phương pháp này học sinh thích thú học tập hơn, tinh thần thoải mái hơn, giờ học sôi nổi hơn, làm cho tất cả mọi đối tượng học sinh tích cực tham gia vào các hoạt động học tập. Từ đó các em sẽ chủ động tìm tòi phát huy tìm ra kiến thức mới. Như chúng ta đã biết dạy học đạo đức chỉ đạo hiệu quả khi học sinh hứng thú và tích cực chủ động tham gia vào quá trình dạy học. Do đó giáo viên cần thiết kế tiết học thành các hoạt động phù hợp để tổ chức cho học sinh học tạap, phát huy vốn kinh nghiệm, thói quen đạo đức vốn có để tự khám phá và chiếm lĩnh tri thức mới, kỹ năng mới. - Các nội dung giáo dục đạo đức cần chuyển tải đến học sinh một cách nhẹ nhàng sinh động qua các hình thức dạy học phong phú và đa dạng giáo viên cần đan xen các phương pháp tránh nhàm chán trong học tập. - Nếu như trước đây dạy đạo đức được tiến hành theo một chiều từ câu chuyện sẵn chỉ giao tiếp giữa thâỳ và trò thì dạy theo chương trình mới có thể tiến hành theonhiều chiều, nhiều cách thiên về học sinh hoạt động là chính, khuyến khích sử dụng các bức tranh mở, thông tin mở. Dạy theo cách mới có thể dạy ở nhiều nơi. Các phương pháp và hành vi đạo đức rất phong phú, đa dạng bao gồm cả phương pháp truyền thống kết hợp với phương pháp hiện đại là dạy học theo nhóm, theo lớp, cá nhân. - Dạy học đạo đức theo hướng đổi mới là phương pháp khuyến khích sử dụng những tình huống, bức tranh, băng hình, tiểu phẩm, những trò chơi, những câu chuyện mở để dưới sự điều khiển hướng dẫn của giáo viên học sinh liệt kê ra các giải pháp có thể có, tự đánh giá giải pháp đó, so sánh để tìm ra giải pháp tối ưu nhất. Chống lại thói quen học tập thụ động. Tóm lại: Mỗi phương pháp và hình thức dạy học đạo đức đều có mặt mạnh và mặt yếu. Nó phù hợp với các loại bài riêng, từng khâu riêng của từng tiết dạy. Vì vậy giáo viên không nên quá lạm dụng hoặc phủ định hoàn toàn một phương pháp và hình thức dạy học nào. Điều quan trọng là căn cứ vào hoàn cảnh cụ thể của lớp, trường mà lựa chọn sử dụng kết hợp các phương pháp và hình thức dạy học hợp lý. * Hạn chế: Đối với các phương pháp trò chơi, thảo luận nhóm đối với phần lớn giáo viên còn hạn chế về năng lực, vì thế nên trong giờ học còn gặp nhiều khó khăn. Bản thân tôi đã vận dụng các phương pháp để dạy bài: “Quan tâm giúp đỡ bạn” (tiết 1): Tôi đã phối hợp và sử dụng các phương pháp dạy học: + Hoạt động 1: Giáo viên kể chuyện sau đó cho học sinh thảo luận nhóm dựa theo câu hỏi: 1). Bạn Hợp và các bạn lớp 2A đã làm gì khi Cường bị ngã ? 2). Em có suy nghĩ gì về việc làm của các bạn ? Với câu hỏi 2 học sinh có thể trả lời nhiều cách. Tôi đã chấp nhận tất cả ý kiến của học sinh, không chê, không nhận định đúng sai. Cuối giờ tôi đã nhấn mạnh kết luận này là kết quả tham gia chung của tất cả học sinh (kết luận đúng). + Hoạt động 2: Học sinh quan sát tranh và thảo luận nhóm đôi để chỉ ra được bức tranh có nội dung thể hiện hành vi quan tâm giúp đỡ bạn và giải thích tại sao. Học sinh tự suy nghĩ thảo luận. Một thời gian quy định giáo viên gọi từng nhóm lên nối ý tưởng thảo luận của nhóm mình. Nhiều nhóm được lên trình bày làm cho các em rất phấn khởi. + Hoạt động 3: Tôi đã cho học sinh làm việc cá nhân trình bày ý kiến của riêng mình về việc đánh dấu + vào ô trống trước ý kiến mà em tán thành cầ quan tâm và giúp đỡ bạn vì... + Hoạt động 4: Tổ chức trò chơi đoán chữ (giống như trò chơi ở chương trình Chiếc nón kỳ diệu) giáo viên nói về nội dung câu thơ về chủ đề tình bạn. Cho biết tiếng đầu và tiếng cuối. Tổ chức 3 đội chơi có thưởng để học sinh đoán lần lượt các tiếng tiếp theo trong câu thơi... và từ đó chính là nội dung của bài học: “Bạn bè như thể anh em Quan tâm giúp đỡ càng thêm ân tình”. Qua tiết học tôi thấy học sinh nắm được bài, các em rất hứng thú học tập. * Tuỳ từng nội dung, tính chất của từng bài mà có thể dạy theo các cách khác nhau. Ví dụ: - Loại bài có thể bắt đầu từ tổ chức trò chơi như bài 14. - Loại bài có thể bắt đầu tổ chức cho học sinh đóng vai như bài 6, bài 10, bài 11, bài 12. - Loại bài có thể bắt đầu từ việc thảo luận phân tích tình huống như bài 2, bài 5, bài 6, bài 9. - Loại bài bắt đầu từ câu chuyện, bài thơ như bài 2, bài 4, bài 6, bài 10. Qua những gì tôi đã nói ở trên rút ra từ sự nghiên cứu và qua việc trực tiếp dạy học. Tôi thấy dạy học theo phương pháp mới giáo viên phải có năng lực thực sự, lời nói nhẹ nhàng, dứt khoát, giáo viên phải có vốn kiến thức nhất định như thế khi tổ chức giờ học mới thành công được. III. Việc sử dụng thiết bị dạy học. Song song với đổi mới phương pháp dạy học là việc đổi mới, bổ sung đồ dùng dạy học Giáo viên cần sử dụng tranh ảnh, băng hình, vật mẫu để thu hút hấp dẫn, tạo hứng thú học tập cho học sinh. Đồ dùng dạy học cóthể do giáo viên tự làm, do học sinh sưu tầm, do bộ đồ dùng cung cấp. Giáo viên cần chú ý sau khi sử dụng đồ dùng phải phù hợp nội dung bài học, đồ dùng phải dễ sử dụng đối với giáo viên và học sinh, dễ bảo quản, có thể sử dụng cho nhiều bài, nhiều hoạt động khác nhau. - Sử dụng đồ dùng để phát triển tư duy cho học sinh, gây hứng thú cho học sinh, sử dụng đúng lúc đúng chỗ phù hợp với điều kiện thực tế của trường. IV. Những điểm khó: Không có một công trình khoa học nào không gặp những khó khăn. Việc thực hiện đổi mới nội dung chương trình lần này cũng có khó khăn nhất định đó là: - Quan điểm nhận thức của một số đông phụ huynh, học sinh, giáo viên và cán bộ quản lý chưa rõ, chưa đúng về vị trí, mục tiêu, nhiệm vụ của môn đạo đức ở Trường tiểu học. - Khả năng chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên còn hạn chế, chưa hiểu đầy đủ đặc điểm, đặc trưng của môn đạo đức, chưa tìm ra phương pháp đặc thù của bộ môn. - Thiết bị phục vụ cho dạy học đạo đức còn nghèo nàn, vì đa số giáo viên tự làm là chính. C. bài học kinh nghiệm Sau khi được học tập, nghiên cứu chuyên đề về đổi mới nội dung chương trình, qua một thời gian trực tiếp giảng dạy, tôi đã rút ra và áp dụng một số kinh nghiệm và thực hiện tốt nội dung chương trình và phương pháp dạy học mới tôi thấy kết quả học tập của học sinh phát triển tốt. Học sinh hứng thú học tập hơn, tích cực chủ động tìm tòi và sáng tạo hơn, kết quả thực hành được nâng lên rõ rệt như vậy có thể nói chủ trương đường lối của Đảng, Chính phủ và sự cố gắng của Bộ Giáo dục - Đào tạo về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trong toàn quốc từ 2002 – 2007 là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với sự phát triển của đất nước, từng bước triển khai kịp thời phù hợp với điều kiện thực tế của nước nhà nói chung, của ngành giáo dục nói riêng. Mặc dù mới triển khai được hơn một năm còn gặp nhiều khó khăn nhưng bước đầu đã có tính khả thi cao. Tôi tin rằng dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, Nhà nước với sự cố gắng nổ lực của ngành giáo dục - đào tạo, của từng giáo viên sự nghiệp đổi mới giáo dục của Nhà nước nhất định thành công tốt đẹp. Với trình độ nghiên cứu hạn chế, tôi chỉ nắm bắt được những nội dung cơ bản của chương trình mà chưa thể đi sâu nghiên cứu từng chi tiết cụ thể. Song căn cứ qua tình hình thực tiễn chúng tôi mạnh dạn dưa ra một số ý kiến sau. Đội ngũ giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục đào tạo trong mỗi nhà trường. Vì vậy cần phải đổi mới quan điểm nhận thức đúng đắn về môn học, phải kiên trì chịu khó đầu tư trí tuệ, tìm tòi học hỏi, phải nhiệt tình tâm huyết với nghề với trẻ thì mới đem lại kết quả cao. - Tăng cường phát triển đào tạo chuyên sâu hơn nữa đội ngũ giáo viên. Để học sinh có cách học tập tốt, giáo viên cần tổ chức cho học sinh tham gia các hoạt động học tập, sao cho các em đều được trực tiếp tham gia bày tỏ ý kiến của mình trước tập thể các em mạnh dạn chủ động tham gia hoạt động nhiều hơn. Mạnh dạn phối hợp tổ chức các phương pháp dạy học cá nhân, dạyhọc theo nhóm, học cả lớp, dạy học có sử dụng trò chơi học tập và sử dụng hợp lý các đồ dùng dạy học. Tăng cường phương pháp tự học tự rèn, xây dựng thói quen làm việc có kế hoạch khoa học và gọn gàng ngăn nắp. Như vậy sự nghiệp đổi mới chương trình và phương pháp dạy học mới thành công. Rất mong sự góp ý chân thành của Hội đồng khoa học, các cấp và các đồng nghiệp để đề tài của tôi ngày càng hoàn thiện hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn !