Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 học tốt môn Địa lí

u học sinh quan sát hình 2 đến hình 5 SGK ,nêu những hiểu biết của mình qua những hình ảnh đó . -Học sinh quan sát ,nêu nội dung các hình . -Giáo viên cung cấp thêm một số hình ảnh khác về thành phố Hồ Chí Minh như:hình ảnh các khu công nghiệp xuất khẩu ở cảng Sài Gòn ,một số hình ảnh quảng cáo về hàng công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh . -Yêu cầu học sinh các nhóm đọc sách giáo khoa ,quan sát tranh ảnh ,thảo luận làm bài tập (làm vào bảng nhóm ) a. Em hãy kể tên : -Các ngành công nghiệp và các sản phẩm công nghiệp ở thành phố Hồ Chí Minh . b. Em hãy kể tên : -Các trường đại học ,viện nghiên cứu ở thành phố Hồ Chí Minh . -Học sinh hoạt động nhóm (5 học sinh ) sau đó đại diện nhóm trình bày ,các nhóm khác bổ sung . -Giáo viên nhận xét ,tuyên dương các nhóm ,bổ sung đầy đủ hơn . Ví dụ ở phần a: Các ngành công nghiệp: điện ,luyện kim ,cơ khí ,điện tử ,hóa chất ,sảnxuấtvật liệu xây dựng ,dệt may ,giày da -Các sản phẩm công nghiệp : điện ,sắt thép .xe máy ,ô tô ,ti vi ,máy tính ,đồ điện tử,vải, đồ nhựa ,giày dép ,đồ dùng gia đình . -Các siêu thị lớn :Chợ Bến Thành ,Bến Nghé ,chợ Bà Chiểu ,chợ Thị Nghè ,siêu thị Sài Gòn -Trung tâm giao dịch chứng khoán :cảng Sài Gòn ,sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất . -Giáo viên hỏi thêm cả lớp : + Sản phẩm công nghiệp ở thành phố Hồ Chí Minh được tiêu thụ như thế nào ? (tiêu dùng và xuất khẩu ) +Từ những khu vui chơi giải trí thể hiện về mặt văn hóa . Ngoài ra đem lại lợi nhuận gì ? (Thu hút khách du lịch ) -Sau đó giáo viên kết luận :Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm thủ công nghiệp lớn nhất cả nước ,với sản phẩm đa dạng ,tiêu thụ trong nước và xuất khẩu .Thành phố Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế ,văn hóa ,khoa học lớn nhất của nước ta . Bài 27: THÀNH PHỐ HUẾ -Ở Phần 1:học sinh nắm được:Huế có thiên nhiên đẹp với nhiều công trình kiến trúc cổ . Ơû mục 2:Huế –thành phố du lịch tôi làm như sau: Hỏi :Theo em, thiên nhiên và cảnh quan của Huế sẽ giúp Huế phát triển nghành gì ?(du lịch ). -Giáo viên: đúng vậy –Huế là thành phố du lịch ( giáo viên ghi mục 2) -Yêu cầu học sinh quan sát hình 1,lược đồ thành phố Huế ,cho biết :Nếu đi thuyền trên sông Hương ,chúng ta có thể đến thăm những địa điểm du lịch nào ở Huế ? Học sinh quan sát và chuẩn bị ,sau đó 2-3 học sinh chỉ lược đồ phóng to và nêu : đi thuyền trên sông Hương ta có thể đến thăm điện Hòn Chén ,lăng Tự Đức ,chùa Thiên Mụ ,khu lưu niệm Hồ Chí Minh +Em hãy kể tên các địa điểm du lịch khác ở Huế mà em biết ? -Học sinh nếu theo hiểu biết . Giáo viên cho học sinh xem thêm một số ảnh các địa điểm du lịch ở Huế và bổ sung :đến Huế ta còn đến các địa điểm du lịch khác nữa như: Lăng Khải Định ,các nhà vườn ,các làng nghề ,đồi thông . -Yêu cầu học sinh hoạt động theo cặp đôi quan sát các ảnh 2,3,4 trong bài hoặc các ảnh các em có được để mô tả cho nhau nghe về một trong những cảnh đẹp thành phố Huế . -Gọi đại diện các nhóm mô tả trước lớp theo hình ảnh đã chuẩn bị (học sinh mô tả cảnh đẹp nào thì giáo viên treo tranh vẽ cảnh đẹp đó lên bảng để lớp theo dõi ). Ví dụ :Chùa Thiên Mục nằm bên bờ sông Hương.để đi lên tháp Bảo Thiên phải đi qua nhiều bậc thang cảnh chùa có nhiều khu vườn rộng với không gian tĩnh lặng ,trang nghiêm ,tháp Bảo Thiên cao ,từ đỉnh tháp ta có đứng ngắm cảnh sông Hương ,núi Ngự Bình trông rất thơ mộng . -Yêu cầu học sinh đọc kênh chữ SGK và cho biết :đến Huế ta còn có thể được thưởng thức những hình thức du lịch nào nữa ?(thăm nhà vườn ,thưởng thức món ăn đặc sản Huế như các món chay ,món mặn ,món ăn cung đình ,du thuyền trên sông Hương và nghe ca Huế ,thưởng thức nhã nhạc cung đình Huế –một di sản văn hóa phi vật của thế giới tại Việt Nam ,thăm các làng nghề thủ công như :đúc đồng ,kim hoàn . Giáo viên: Huế là thành phố du lịch với nhiều điểm du lịch và nhiều hoạt động du lịch hấp dẫn . -Để củng cố học sinh tôi cho các em làm bài tập sau : Điền thông tin vào sơ đồ sau cho phù hợp : a Huế là thành phố du lịch b c Học sinh dễ dàng ghi được : Phong cảnh đẹp thơ mộng . Nhiều công trình kiến trúc có giá trị nghệ thuật cao . Nhiều nét văn hóa đặc sắc hấp dẫn khách du lịch như ca Huế ,món ăn đặc sản Trên đây là các bước dạy cơ bản trong phần hoạt động kinh tế của một số vùng ,thành phố mà tôi đã hướng dẫn cho học sinh học tập bằng chính hoạt động của các em để tìm ra mối quan hệ giữa điều kiện tự nhiên ,điều kiện xã hội với kinh tế sản xuất của các vùng ,thành phố ,từ đó học sinh nắm được các đặc điểm về sản xuất ,kinh tế nổi bật khác nhau của các vùng thành phố trong cả nước . * KẾT QUẢ : Qua việc học theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh như trên ở lớp tôi ,tối thấy 1.Về học sinh : Học sinh được hoạt động thực sự trong quá trình nhận thức của mình tạo nên động lực học tập ,nên giờ học diễn ra sôi nổi ,học sinh hứng thú trong học tập .Các giờ học ,học sinh đều hiểu bài ,với cảm giác thoải mái tự tin bởi cá em tìm được kiến thức bằng chính hoạtđộng học tập của mình .Khi sử dụng vở bài tập các em được làm quen với nhiều dạng bài tập khác nhau tránh sự nhàm chán .Các em không cần ghi nhớ máy móc ,đọc thuộc bài ,khi cần các em tái hiện kiến thức bằng hình ảnh ,các mối liên hệ giữa các yếu tố địa lí .Điều đó cũng phù hợp với mục tiêu dạy học Địa lí chương trình mới .Qua kiểm tra định kì của nhà trường và giáo viên tự kiểm tra kết quả như sau: NĂM HỌC TỔNG SỐ HS GIỎI KHÁ TB YẾU SL % SL % SL % SL % 2006-2007 30 4 13,3 9 30 15 50 2 6,7 2007-2008 28 7 25 12 42,9 9 32,1 0 0 2008-2009 (HK I ) 26 8 30,8 10 38,4 8 30,8 0 0 2.Về giáo viên : Dạy theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh ,giáo viên nói ít ,bớt được sự theo dõi căng thẳng của học sinh-giáo viên thực sự là người hoạt động ,tổ chức dẫn dắt các hoạt động của học sinh ,là người trọng tài tin cậy của các em mà vai trò của giáo viên không bị mờ nhạt và tạo cho mình thêm linh hoạt ,sáng tạo hơn .Trong quá trình đọc sách báo tìm hiểu thêm tư liệu ,tranh ảnh tôi cảm thấy mình càng hiểu biết thêm nhiều kiến thức mới mẻ .Có như vậy giáo viên mới làm tốt vai trò trọng tài của mình . C. KẾT LUẬN : -Với chướng trình SGK Lịch sử và Địa lí lớp 4 mới đã tạo điều kiện cho giáo viên đổi mới phương pháp dạy học môn Địa lí của Bộ Giáo Dục ,tôi đã cố gắng áp dụng lí luận dạy học đó vào tất cả các môn học trong đó có phân môn Địa lí và nhận thấy kết quả tương đối tốt . -Dạy học tích cực hướng tập trung vào học sinh,phát huy vai trò chủ thể tích cực của học sinh trong phân môn Địa lí lớp 4, 5 đòi hỏi người giáo viên phải tự bổ túc các kiến thức về địa lí Việt Nam và địa lí thế giới,biết vận dụng linh hoạt các phương pháp ,các hình thức dạy học khác nhau theo hướng phát huy mặt tích cực của các phương pháp dạy học ,đặc biệt là vận dụng tốt các phương pháp dạy học đặc trưng về môn Địa lí như phương pháp sử dụng bản đồ lược đồ ,bảng thống kê .phương pháp hình thành các mối quan hệ địa lí đơn giản . -Ngoài ra giáo viên còn phải có thời gian sưu tầm tranh ảnh sách báo ,lập sơ đồ ,làm phiếu học tập .để bài dạy sinh động phong phú hơn và cập nhật những thông tin mới nhất ,đặc biệt là thành tựu kinh tế để bổ sung cho học sinh những kiến thức vềnhiều mặt.Kiến thức đó được củng cố vững chắc trong trí óc các em .Mặt khác nó hình thành cho học sinh nhiều phẩm chất nhân cách tốt như: tinh thần tự giác tích cực độc lập ,chủ động sáng tạo , nhanh nhẹn ,khả năng quan sát ,phân tích tổng hợp ,so sánh phán đoán ,khẳng định .đó là phẩm chất những con người lao động trong giai đoạn mới cần phải có ,cũng là mục tiêu đào tạo của giáo dục nước ta hiện nay . -Tuy nhiên ,trong dạy học như thế này không thể bình quân tất cả mà trong lớp còn có những học sinh chậm hơn ,nhiều khi uể oải hơn ...giáo viên cần phải động viên ,uốn nắn, giúp đỡ kịp thời để các em nắm bắt được kiến thức cớ bản .Hoạt động đó của giáo viên nhiều khi mất rất nhiều thời gian ,cùng với hoạt động thảo luận nhóm ,học sinh làm vở bài tậpsẽ có thể làm cho thời gian của tiết học kéo dài hơn một chút .Đó cũng là điều mà tôi đang băn khoăn và cố gắng tìm cách khắc phục ,rèn luyện cho học sinh tính tự học để học sinh tiếp thu đầy đủ nội dung bằng các hoạt động của chính mình mà vẫn đảm bảo thời gian tiến trình lên lớp . Trong quá trình viết ,tôi không thể tránh khỏi sai sót .Mong các thầy cô trong hội đồng khoa học nhà trường ,bạn bè đồng nghiệp góp ý kiến để sáng kiến của tôi hoàn thiện hơn .Tôi xin chân thành cảm ơn. Thanh Phú ngày 24 tháng 11 năm 2008 Người viết NGUYỄN THỊ THU HỒNG Ý KIẾN NHẬN XÉT CỦA TỔ Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG .. . Ý KIẾN CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC .