Luyện từ và câu: Từ nhiều nghĩa

Kiểm tra bài cũ: Thế nào là từ đồng âm? Cho ví dụ Từ nhiều nghĩa Tõ nhiÒu nghÜa I.NhËn xÐt 1.Tìm nghÜa ë cét B thÝch hîp víi mçi tõ ë cét A Phần xương cứng màu trắng, mọc trên hàm, dùng để cắn, giữ và nhai thức ăn. Bộ phận nhô lên ở giữa mặt người hoặc động vật có xương sống, dùng để thở và ngửi. Bộ phận ở hai bên đầu người và động vật dùng để nghe. Nghĩa gốc Tõ nhiÒu nghÜa I.NhËn xÐt 2. Nghĩa của các từ in đậm trong khổ thơ sau có gì khác nghĩa của chúng ở bài tập 1? Răng của chiếc cào Làm sao nhai được ? Mũi thuyền rẽ nước Thì ngửi cái gì ? Cái ấm không nghe Sao tai lại mọc ? Răng của chiếc cào Làm sao nhai được ? Mũi thuyền rẽ nước Thì ngửi cái gì ? Cái ấm không nghe Sao tai lại mọc ? Nghĩa gốc Nghĩa chuyển Ghi nhớ: - Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Tõ nhiÒu nghÜa Tõ nhiÒu nghÜa I.NhËn xÐt 3. Nghĩa của các từ răng, mũi, tai ở bài 1 và bài 2 có gì giống nhau? - Răng: đều chỉ vật nhọn, sắc, sắp đều nhau thành hàng. - Mũi : cùng chỉ bộ phận có đầu nhọn nhô ra phía trước. - Tai : cùng chỉ bộ phận mọc ở hai bên. Bài tập1 Bài tập 2 Giống nhau: Ghi nhớ: - Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Tõ nhiÒu nghÜa - Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau. Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển? a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to. - Quả na mở mắt. b) Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân. c) Đầu - Khi viết em đừng ngoẹo đầu. - Nước suối đầu nguồn rất trong. Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển? a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to. - Quả na mở mắt. b) Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân. c) Đầu - Khi viết em đừng ngoẹo đầu. - Nước suối đầu nguồn rất trong. (Nghĩa gốc) (Nghĩa chuyển) Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển? a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to. - Quả na mở mắt. b) Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân. c) Đầu - Khi viết em đừng ngoẹo đầu. - Nước suối đầu nguồn rất trong. (Nghĩa gốc) (Nghĩa gốc) (Nghĩa chuyển) (Nghĩa chuyển) Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 1: Trong những câu nào, các từ mắt, chân, đầu mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển? a) Mắt - Đôi mắt của bé mở to. - Quả na mở mắt. b) Chân - Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân. - Bé đau chân. c) Đầu - Khi viết em đừng ngoẹo đầu. - Nước suối đầu nguồn rất trong. (Nghĩa gốc) (Nghĩa gốc) (Nghĩa gốc) (Nghĩa chuyển) (Nghĩa chuyển) (Nghĩa chuyển) Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Các từ chỉ bộ phận cơ thể người và động vật thường là từ nhiều nghĩa. Hãy tìm một số ví dụ về sự chuyển nghĩa của những từ sau: lưỡi, miệng, cổ, tay, lưng Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Lưỡi: löôõi lieàm, löôõi haùi, löôõi dao, löôõi caøy, löôõi leâ, löôõi göôm, löôõi buùa, löôõi rìu .. . Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Lưỡi: löôõi lieàm, löôõi haùi, löôõi dao, löôõi caøy, löôõi leâ, löôõi göôm, löôõi buùa, löôõi rìu .. . Miệng: Mieäng baùt, mieäng ly, mieäng gieáng, mieäng hoá, mieäng bình, mieäng chai, mieäng nuùi löûa……... Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Lưỡi: löôõi lieàm, löôõi haùi, löôõi dao, löôõi caøy, löôõi leâ, löôõi göôm, löôõi buùa, löôõi rìu .. . Miệng: Mieäng baùt, mieäng ly, mieäng gieáng, mieäng hoá, mieäng bình, mieäng chai, mieäng nuùi löûa……... Cổ: coå chai, coå loï, coå bình, coå tay, coå chaân, coå aùo ... Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Lưỡi: löôõi lieàm, löôõi haùi, löôõi dao, löôõi caøy, löôõi leâ, löôõi göôm, löôõi buùa, löôõi rìu .. . Miệng: Mieäng baùt, mieäng ly, mieäng gieáng, mieäng hoá, mieäng bình, mieäng chai, mieäng nuùi löûa……... Cổ: coå chai, coå loï, coå bình, coå tay, coå chaân, coå aùo ... Tay: tay aùo, tay ngheà, tay quay, tay vòn, tay boùng baøn…... Luyện tập: Tõ nhiÒu nghÜa Bài 2: Lưỡi: löôõi lieàm, löôõi haùi, löôõi dao, löôõi caøy, löôõi leâ, löôõi göôm, löôõi buùa, löôõi rìu .. . Miệng: Mieäng baùt, mieäng ly, mieäng gieáng, mieäng hoá, mieäng bình, mieäng chai, mieäng nuùi löûa……... Cổ: coå chai, coå loï, coå bình, coå tay, coå chaân, coå aùo ... Tay: tay aùo, tay ngheà, tay quay, tay vòn, tay boùng baøn…... Lưng: löng aùo, löng ñoài, löng ñeøo, löng nuùi, löng trôøi, löng ñeâ, löng gheá... Yếu đuối – yếu ớt Từ đồng nghĩa Yếu đuối – mạnh mẽ Từ trái nghĩa cổ cao – cổ kính Từ đồng âm hoa lan – tuổi hoa Từ nhiều nhĩa Ghi nhớ: - Từ nhiều nghĩa là từ có một nghĩa gốc và một hay một số nghĩa chuyển. Tõ nhiÒu nghÜa - Các nghĩa của từ nhiều nghĩa bao giờ cũng có mối liên hệ với nhau.