Kế hoạch bài học Địa lí 7 tiết 9: Hoạt động sản xuất nông nghiệp ở đới nóng

Tiết PPCT: 9 Bài 9: HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP Ở ĐỚI NÓNG Ngày dạy:…………. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nắm được các mối quan hệ giữa khí hậu với nông nghiệp và đất trồng, giữa khia thác đất và bảo vệ đất. Biết được một số cây trồng, vật nuôi ở các kiểu môi trường khác nhau của đới nóng. 2. Kĩ năng: Luyện tập cách mô tả hiện tượng địa lí qua tranh vẽ liên hoàn và củng cố thêm kĩ năng đọc ảnh địa lí cho học sinh. Luyện kĩ năng phán đoán địa lí cho học sinh ở mức độ cao hơn và phức tạp hơn về mối quan hệ giữa khí hậu với nông nghiệp và đất trồng, giữa khai thác với bảo vệ đất trồng. 3. Thái độ: Tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường. II. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Mối quan hệ giữa khí hậu với nông nghiệp và đất trồng, giữa khia thác đất và bảo vệ đất. III. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Sách giáo khoa, tranh ảnh về xói mòn đất, bản đồ tự nhiên thế giới. Học sinh: Sách giáo khoa, tập ghi, tập bản đồ Địa lí 7. IV. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút) Kiểm diện. 2. Kiểm tra miệng: (5 phút) 2.1. Cho biết quy mô và cách thức tổ chức sản xuất của đồn điền ? 2.2. Hình thức canh tác nào sau đây ở vùng đồi núi có hại cho việc bảo vệ môi trường đới nóng ? a. Làm ruộng bậc thang. b. Làm rẫy. c. Trồng trọt theo đường đồng mức. d. Không có hình thức nào. 2.1. (6 điểm). - Qui mô lớn. - Tổ chức sản xuất khoa học. 2.2. (4 điểm). 3. Giảng bài mới: (30 phút) HOẠT ĐỘNG 1 (18 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: đặc điểm sản xuất nông nghiệp. b. Kĩ năng: bản đồ. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H9.1, H9.2. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học 4 Giới thiệu bài: Đới nóng là môi trường có khí hậu nóng ẩm và mưa nhiều với sự đa dạng về các kiểu môi trường, đặc biệt là khí hậu và đất đai ; đồng thời là khu vực đông dân nhất thế giới. Vậy, hoạt động sản xuất nông nghiệp có được tiến hành như thế nào ? Có những sản phẩm nông nghiệp chủ yếu nào phù hợp với đặc điểm của môi trường ? Giáo viên treo bảng thống kê đặc điểm khí hậu của môi trường xích đạo ẩm, nhiệt đới và nhiệt đới gió mùa. Tìm ra đặc điểm chung của môi trường đới nóng ? (nắng, nóng quanh năm và mưa nhiều). Các đặc điểm trên ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp như thế nào ? (nuôi nhiều con, trồng nhiều cây ; cây trồng phát triển xanh tốt quanh năm, xen canh, gối vụ từ 2 – 3 vụ 1 năm). Tìm mối quan hệ giữa hình 9.1 và 9.2 sách giáo khoa ? Nguyên nhân ? (sườn đồi trơ trụi cây với các khe rãnh sâu do nhiệt độ và lượng mưa cao). Nhiệt độ và độ ẩm cao nên các chất hữu cơ bị phân huỷ nhanh, vì thế lớp mùn ở đới nóng thường không dày à bị rửa trôi. Nếu rừng cây trên vùng đồi núi ở đới nóng bị chặt phá hết và mưa nhiều thì điều gì sẽ xảy ra ? (lớp đất màu dễ bị nước mưa cuốn trôi, đất bị thoái hoá...) c Liên hệ vùng núi đồi Việt Nam. Chúng ta cần có những giải pháp nào để khắc phục những bất lợi do khí hậu gây ra ? Bảo vệ và trồng rừng, khai thác có kế hoạch. Làm tốt công tác thuỷ lợi, trồng cây che phủ đất Phòng chống thiên tai, dịch bệnh. Bố trí mùa vụ cây trồng hợp lí. 1. Đặc điểm sản xuất nông nghiệp: Đa dạng cây trồng và vật nuôi ; xen canh, gối vụ quanh năm. Đất ở đới nóng rất dễ bị xói mòn và rửa trôi nếu không có cây cối che phủ. HOẠT ĐỘNG 1 (12 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: các sản phẩm nông nghiệp. b. Kĩ năng: bản đồ. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H9.1, H9.2. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Cho biết các cây lương thực và hoa màu trồng chủ yếu ở đồng bằng và vùng núi nước ta ? (lúa, ngô, khoai, sắn, cao lương). Tại sao sắn (khoai mì) trồng ở vùng đồi núi ? Tại sao khoai trồng ở đồng bằng ? Tại sao lúa nước trồng khắp nơi ? c Vậy loại cây lương thực phát triển tốt ở đới nóng là gì ? Giáo viên giới thiệu cây cao lương (lúa miến, hạt bo bo) thích hợp khí hậu khô nóng, được trồng nhiều ở châu Phi, Trung Quốc, Ấn Độ. Nêu tên các cây công nghiệp trồng nhiều ở nước ta ? (cà phê, cao su, dừa, bông, mía, lạc, chè). Đó cũng là những cây công nghiệp ở đới nóng có giá trị xuất khẩu cao. Xác định trên bản đồ thế giới vị trí các nước và khu vực sản xuất nhiều loại cây lương thực và cây công nghiệp trên ? Cà phê: Đông Nam Á, Tây Phi, Nam Mĩ. Cao su: Đông Nam Á. Dừa: Ven biển Đông Nam Á. Bông: Nam Á. Mía: Nam Mĩ. Lạc: Nam Mĩ, Nam Á. Đọc đoạn: “chăn nuôi ... đông dân cư”, cho biết: Các vật nuôi đới nóng được chăn nuôi ở đâu ? Vì sao được phân bố ở các khu vực đó ? Cừu, dê: nơi khô hạn hoặc vùng núi. Trâu, bò: nơi có đồng cỏ. Ấn Độ là nước có đàn trâu và bò lớn nhất thế giới. Lợn, gia cầm: nơi nhiều vùng ngũ cốc và đông dân cư. Với khí hậu và cây trồng ở địa phương em rất thích hợp với nuôi con gì ? Tại sao ? 2. Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu: Cây lương thực phù hợp với khí hậu và đất trồng đới nóng: Lúa nước, khoai, sắn, cao lương. Cây công nghiệp rất phong phú, có giá trị xuất khẩu cao. Nhìn chung, chăn nuôi chưa phát triển bằng trồng trọt. V. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Củng cố và luyện tập: (4 phút) 4.1. Đất ở đới nóng dễ bị xói mòn và thoái hoá là do: Lượng mưa lớn và tập trung vào một mùa. Mùa khô kéo dài. Việc canh tác không đúng khoa học. Tất cả đều sai. 4.2. Các loại nông sản chính của đới nóng: Lúa nước, ngô, khoai, sắn, cao lương. Cà phê, cao su, dừa, bông, lạc. Trâu, bò, dê, cừu, lợn, gia cầm. Tất cả các loại trên. & Đáp án: 4.1 ( a+b+c ), 4.2 ( d ). 2. Hướng dẫn học tập: (5 phút) Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2, 3 trang 32 sách giáo khoa. Làm bài tập 1 trang 7 - Tập bản đồ Địa lí 7. Chuẩn bị bài 14: “Địa lí lâm nghiệp Tây Ninh”: Tìm hiểu về hiện trạng rừng và đất rừng của tỉnh Tây Ninh ? Nguyên nhân của hiện trạng trên ? Các loại rừng ở Tây Ninh ? Định hướng phát triển lâm nghiệp trong những năm tới ? Những nguồn lực để phát triển thuỷ sản Tây Ninh ? Phương hướng phát triển ngành thuỷ sản Tây Ninh ?