Kế hoạch bài học Địa lí 7 tiết 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường

Tiết PPCT: 10 Bài 10: DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG Ngày dạy: ………. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Biết được đới nóng vừa đông dân vừa có bùng nổ dân số trong khi nền kinh tế còn đang trong quá trình phát triển, chưa đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dân. Biết được sức ép dân số, đời sống và các biện pháp của các nước đang phát triển áp dụng để giảm sức ép dân số và bảo vệ tài nguyên, môi trường. 2. Kĩ năng: Luyện tập cách đọc và phân tích biểu đồ các mối quan hệ và sơ đồ các mối quan hệ. Bước đầu luyện tập cách phân tích các số liệu thống kê. 3. Thái độ: Ý thức bào vệ tài nguyên và môi trường. II. NỘI DUNG HỌC TẬP: - Biết được đới nóng vừa đông dân vừa có bùng nổ dân số trong khi nền kinh tế còn đang trong quá trình phát triển, chưa đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dân. - Biết được sức ép dân số, đời sống và các biện pháp của các nước đang phát triển áp dụng để giảm sức ép dân số và bảo vệ tài nguyên, môi trường. III. CHUẨN BỊ: Giáo viên: Sách giáo viên, biểu đồ về mối quan hệ giữa dân số và lương thực châu Phi, biểu đồ dân cư thế giới, biểu đồ gia tăng tự nhiên của các nước đang phát triển. Học sinh: Sach giáo khoa, tập ghi, tập bản đồ Địa lí 7. IV. TIẾN TRÌNH: 1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: (1 phút)Kiểm diện. 2. Kiểm tra miệng: (30 phút) 2.1. Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu của đới nóng là gì ? Tại sao lúa nước có thể trồng được ở mọi nơi ? 2.2. Đốt rừng làm nương rẫy là hình thức canh tác nông nghiệp: a. Luân canh. b. Thâm canh. c. Du canh. d. Định canh. 2.1. (7 điểm). - Lúa nước (nếu chủ động được nước tưới), ngô, khoai, sắn, cao lương. 2.2. (3 điểm). - c. Giảng bài mới: HOẠT ĐỘNG 1 (16 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: đặc điểm dân số. b. Kĩ năng: bản đồ. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: Bản đồ phân bố dân cư thế giới. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học & Giới thiệu bài: Đới nóng tập trung gần một nửa dân số thế giới nhưng kinh tế còn chậm phát triển. Dân cư tập trung quá đông vào một số khu vực đã dẫn tới những vấn đề lớn về môi trường. Việc giải quyết mối quan hệ giữa dân cư và môi trường ở đây phải gắn chặt với sự phát triển kinh tế - xã hội. Quan sát bản đồ “phân bố dân cư thế giới”, cho biết: Trong 3 môi trường khí hậu, dân cư thế giới tập trung nhiều nhất ở đới nào ? Tại sao ? Dân cư đới nóng tập trung ở những khu vực nào ? (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Phi, Đông Nam Bra-xin). Với dân số bằng ½ nhân loại, tập trung sống chỉ ở 4 khu vực trên sẽ tác động như thế nào đến tài nguyên và môi trường ở đây ? Tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt. Môi trường bị ô nhiễm. Quan sát biểu đồ hình 1.4, cho biết tình trạng gia tăng dân số tự nhiên hiện nay của đới nóng như thế nào ? (tăng quá nhanh, bùng nổ dân số). Tài nguyên, môi trường bị xuống cấp, dân số thì bùng nổ dẫn tới tình trạng gì đối với tự nhiên ? (tác động xấu thêm, kiệt quệ them… gây sức ép nặng nề cho việc cải thiện đời sống người dân). 1. Dân số: 50% dân số đới nóng sống ở đới nóng. Gia tăng tự nhiên nhanh và bùng nổ dân số có tác động rất xấu đến tài nguyên và môi trường. HOẠT ĐỘNG 1 (14 phút) (1) Mục tiêu: a. Kiến thức: sức ép của dân số tới tài nguyên, môi trường. b. Kĩ năng: bản đồ. (2) Phương pháp, phương tiện dạy học: - Phương pháp: Đàm thoại, phương pháp sử dụng các phương tiện trực quan. - Phương tiện dạy học: H10.1. (3) Các bước của hoạt động: Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học Quan sát biểu đồ hình 10.1, cho biết: Nhật xét về mối quan hệ giữa dân số với sản lượng lương thực và bình quân lương thực theo đầu người ? Nguyên nhân nào làm cho bình quân lương thực sụt giảm ? Phải có biện pháp gì để nâng bình quân lương thực đầu người lên ? (giảm tăng dân, nâng mức tăng lương thực). Phân tích bảng số liệu dân số và diện tích rừng Đông Nam Á từ 1980 – 1990, cho biết: Dân số tăng hay giảm ? Diện tích rừng tăng hay giảm ? Nhận xét mối tương quan giữa chúng ? Nguyên nhân nào làm cho diện tích rừng giảm ? Những tác động của sức ép dân số tới tài nguyên, môi trường và xã hội như thế nào ? Biện pháp để bảo vệ tài nguyên và môi trường ? Giảm tỉ lệ gia tăng dân số. Phát triển kinh tế. Nâng cao đời sống của dân. 2. Sức ép của dân số tới tài nguyên và môi trường: Làm cho tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt, suy giảm. Chất lượng cuộc sống người dân thấp V. TỔNG KẾT VÀ HƯỚNG DẪN HỌC TẬP: 1. Củng cố và luyện tập: (4 phút) 4.1. Tại sao việc giảm tỉ lệ gia tăng dân số là công việc cấp bách, cần tiến hành ngay trong tất cả phần lớn các nước nhiệt đới ? 4.2. Để giảm bớt sức ép của dân số tới tài nguyên và môi trường đới nóng: Giảm tỉ lệ gia tăng tự nhiên. Phát triển kinh tế, nâng cao đời sống. Phát động chiến tranh. Không có phương án nào. 4 Đáp án: - 4.1. (Tác động rất xấu đến tài nguyên, môi trường, đời sống người dân…). - 4.2. (a+b). 2. Hướng dẫn học tập: (5 phút) Học bài, trả lời câu hỏi 1, 2 trang 35 sách giáo khoa. Làm bài tập 1, 2, 3 trang 8 - Tập bản đồ Địa lí 7. Chuẩn bị bài 11: “Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng”: Ở các vùng nông thôn của đới nóng dân số tăng nhanh trong khi diện tích đất canh tác có hạn dẫn đến hậu quả gì ? Để mở rộng diện tích đất phát triển nông nghiệp, trong đới nóng người ta thường khai phá những vùng đất mới ở đâu và làm gì ? Ở đới nóng, người ta thường di dân đến những nơi nào ? Sự di dân đến các thành phố lớn và tăng dân số đô thị quá nhanh dẫn đến hậu quả gì ? biện pháp khắc phục ? Nguyên nhân dẫn đến các làn song di dân ở đới nóng ?