Kế hoạch bài dạy môn Lịch sử lớp 5 - Tiết 1, 2: Lịch sử địa phương

Tiết 1 : Lịch sử Lịch sử địa phương ( Tiết 1 ) I. MỤC TIÊU : - Giúp học sinh hiểu khởi nghĩa Thái Nguyên, diễn biến giải phĩng thị xã Thái Nguyên - HS biết 1 số địa danh gắn liền với lịch sử II. Bài mới GV HS 1. Khởi nghĩa Thái Nguyên Khởi nghĩa của binh lính người Việt trong quân đội Pháp đĩng ở Thái Nguyên. Do Đội Cấn (Trịnh Văn Cấn) chỉ huy, Lương Ngọc Quyến và một số nhà cách mạng khác làm phụ tá. Bùng nổ hồi 23 giờ ngày 30.8.1917, bằng việc nổi dậy diệt bọn chỉ huy, chiếm trại lính khố xanh, phá ngục Thái Nguyên, giải phĩng tù chính trị (bị bắt từ các cuộc Khởi nghĩa Yên Thế 1885 - 1913, Duy Tân và Phong trào Đơng du trước đĩ), đánh chiếm các cơng sở của tỉnh và một số nơi khác. Riêng Trại bộ binh thuộc địa (cĩ 65 binh sĩ) nghĩa quân khơng đánh chiếm được. Từ ngày 31.8, Pháp đưa quân từ Hà Nội, Phúc Yên, Bắc Giang, Yên Bái về đàn áp. Ngày 4.9, quân khởi nghĩa rút khỏi thị xã Thái Nguyên và tổ chức kháng cự ở nhiều nơi (Vũ Nhai, Phú Bình, Tam Đảo, Yên Thế, vv.) nhưng hoạt động ngày càng yếu dần. Đến 10.1. 1918, Đội Cấn tuyệt vọng và tự sát. 2. Giải phĩng thị xã Thái Nguyên Ngày 16/8/1945, Đội Việt Nam Giải phĩng quân do Đại tướng Võ Nguyên Giáp chỉ huy đã tiến về Thị xã Thái Nguyên. Ngày 19/8/1945 tới Thịnh Đán, T. P Thái Nguyên. Tại đây, Đội đã tập kết tại chùa Đán, đồng chí Võ Nguyên Giáp đã phổ biến kế hoạch tác chiến và giao nhiệm vụ cho các đơn vị  3 giờ sáng 20/8/1945, đồng chí Võ Nguyên Giáp chỉ huy một mũi quân từ chùa Đán tiến vào thị xã Thái Nguyên, nhanh chĩng chiếm lĩnh bao vây các vị trí của địch. 5 giờ sáng ngày 20/8 ta gửi thư cho tỉnh trưởng Thái Nguyên yêu cầu đầu hàng  Trước đĩ ngày 19/8 lực lượng vũ trang và quần chúng huyện Phú Bình, Đồng Hỷ đã nổi dậy và chiếm được khu chủ sự Nhà Đèn (Đây là cơng trình  kiến trúc thực dân Pháp xây dựng trước năm 1945, là nơi dùng máy nổ cung cấp điện cho thị xã Thái Nguyên, chủ yếu phục vụ cho bọn lính chiếm đĩng thị xã). Ngày 20/8/1945 Nhà Đèn là nơi đồng chí Võ Nguyên Giáp tuyên truyền cho 60 lính bảo an đầu  hàng.  Trong thời gian chiến đấu giải phĩng thị xã Thái Nguyên và các vùng lân cận (từ 20 đến 23/8/1945), đồng chí Võ Nguyên Giáp đã chọn đình Hàng Phố làm nơi đặt sở chỉ huy của lực lượng Quân Giải phĩng, cùng nhân dân khởi nghĩa giành chính quyền.  Đình Hàng Phố, khu chủ sự Nhà Đèn đã bị phá hủy trong thời kỳ tiêu thổ kháng chiến, nhưng những cái tên ấy đã đi vào lịch sử và trở thành niềm tự hào của người dân Thái Nguyên. HS lắng nghe HS quan sát tranh, ảnh về Đội Cấn và Lương Ngọc Quyến. HS nêu tên các địa danh, trường học gắn liền với cuộc khởi nghĩa VD : các con đường của TP. Thái Nguyên Các trường Tiểu học của TP. Thái Nguyên. HS lắng nghe HS quan sát ảnh tướng Võ Nguyên Giáp HS quan sát ảnh khu chủ sự Nhà Đèn HS thuật lại diễn biến - HS nêu lại ý nghĩa Tiết 2: Lịch sử Lịch sử địa phương ( Tiết 2 ) I. Mục tiêu - HS nắm được cuộc đời, thân thế sự nghiệp của “ Cao sơn quý minh ” Dương Tự Minh - HS cĩ ý thức bảo vệ, giữ gìn di tích danh thắng Đền Đuổm II. Đồ dùng dạy học Tranh ảnh đền Đuổm III. Lên lớp GV HS 1. Thân thế và sự nghiệp của phị mã Dương Tự Minh : Dương Tự Minh, người dân tộc Tày,người làng Quan Triều, tỉnh Thái Nguyên.Ơng làm thủ lĩnh phủ Phú Lương xưa,gồm các châu : THƯỢNG NGUYÊN,VĨNH THƠNG,QUẢNG NGUYÊN,CẢM HỐ,VẠN NHAI,TƯ NƠNG,TUYÊN HỐ( thuộc Bắc Kạn,Thái Nguyên,Cao Bằng,Tuyên Quang và một phần Vĩnh Phúc,Phú Thọ,Lạng Sơn ngày nay).   Trong suốt ba đời vua Lý : Lý Nhân Tơng (1072-1128), Lý Thần Tơng (1128-1138) và Lý Anh Tơng (1138-1175), Dương Tự Minh là người cĩ cơng lớn trong cơng cuộc kháng chiến chống quân xâm lược nhà Tống, giữ vững vùng biên cương rộng lớn phía Bắc của nước Đại Việt hồi đầu thế kỷ XII và xây dựng phủ Phú Lương trở thành vùng đất phồn thịnh. Tin cậy và ghi nhận cơng lao của Dương Tự Minh.Năm 1127 vua Lý Nhân Tơng đã gả cơng chúa Diên Bình,đến năm 1144 vua Lý Anh Tơng lại gả cơng chúa Thiều Dung cho ơng.Như vậy, Dương tự Minh hai lần được phong làm Phị mã.   Cuối đời,ơng trở về Điểm Sơn (nay là núi Đuổm) và mất ở đây.Ơng được nhà Lý phong sắc " UY VIỄN ĐƠN TÍNH CAO SƠN QUẢNG ĐỘ CHI THẦN" các đời sau đều phong cho ơng sắc : "CAO SƠN QUÝ MINH" 2. Lễ hội đền Đuổm Lễ hội đền Đuổm chính hội vào mùng 6 tháng Giêng âm lịch.Vào phần LỄ, mọi người khắp nơi nơ nức đến dâng hương,những mâm ngũ quả,mâm lợn quay vàng ĩng thành kính dâng lên "ngài",mong "ngài" phù hộ độ trì cho gia đình mạnh khỏe,làm ăn phát đạt Vào phần HỘI, cĩ rất nhiều trị chơi cổ truyền như : chọi gà,tung cịn,cờ người,kéo co... HS lắng nghe HS nêu thời điểm chính hội HS nêu các trị chơi trong lễ hội