Hệ thống kiến thức - Hóa học Lớp 8

Lưu huỳnhđioxit (SO2) & rất ít Lưu huỳnh trioxit (SO3). PTHH: S + O2 SO2 (r) (k) (k) + Với Photpho: Phơtpho cháy mạnh trong khơng khí với ngọn lửa sáng chĩi, tạo ra bột khĩi trắng tan được trong nước. Bột trắng đĩ là Điphơtphopentaoxit P2O5 PTHH: 4P + 5O2 2P2O5 (r) (k) (r) b)Tác dụng với kim loại: Sắt cháy trong khơng khí hoặc trong Oxi sáng chĩi, khơng cĩ ngọn lửa, khơng cĩ khĩi, tạo ra các hạt nhỏ nĩng chảy, màu nâu là sắt(II, III) oxit Fe4O4 (sắt từ oxit) PTHH: 3Fe (r) + 2O2 (k) Fe3O4 (r) Tác dụng với hợp chất: Khí Metan cháy trong khơng khí hoặc trong Oxi tỏa nhiều nhiệt: PTHH: CH4 (k) + 2O2 (k) CO2 (k) + 2H2O + Q Khí Oxi là một đơn chất phi kim rất hoạt động, đặc biệt là ở nhiệt độ cao, nĩ dễ dàng tham gia PỨ với nhiều kim loại, phi kim và hợp chất. Trong các hợp chất, nguyên tố Oxi luơn cĩ hĩa trị II. 2/. Oxit là một hợp chất tạo bởi hai nguyên tố, trong đĩ cĩ một nguyên tố là Oxi. Ví dụ : Đồng (II) oxit CuO ; Cacbonđioxit CO2 a). Cơng thức hĩa học: b) Phân loại oxit : Oxit axit Oxit bazơ Định nghĩa Thường là oxit của phi kim và tương ứng là một axit. Là một oxit kim loại và tương ứng là một bazơ Ví dụ SO2 tương ứng với axitsunfurơ H2SO3 N2O5 tương ứng với axitnitric HNO3 CO2 tương ứng với axitcacbonic H2CO3 P2O5 tương ứng với axitphotphoric H3PO4 Na2O: tương ứng là Natrihiđroxit NaOH. CaO: tương ứng là Canxihiđroxit Ca(OH)2 . CuO: tương ứng là Đồng(II)hiđroxitCu(OH)2 MgO: ---------------Magiehidro Mg(OH)2 Cách gọi tên Tên oxit = Tên nguyên tố+oxit Oxit axit Oxit bazơ Cách gọi tên *Nếu phi kim cĩ nhiều hĩa trị: Tên oxit axit =Tên phi kim + (cĩ tiền tố chỉ số ntử Pk)(cĩ tiền tố chỉ số ntử O) + oxit Vd: CO: Cacbon mono oxxit SO2: Lưu huỳnh đioxit SO3: Lưu huỳnh trioxit P2O5: Đi phơtpho pentaoxit *Nếu kim loại cĩ nhiều hĩa trị thì: Tên oxit bazơ = Tên k.lọai + (hĩa trị) + oxit Vd: FeO: Sắt (II) oxit. Fe2 O3 : Sắt (III) oxit HgO: Thủy ngân oxit. CHƯƠNG V: HI ĐRO, NƯỚC 1/ Hiđro: 1.1/.Tính chất vật lí: Hiđro là một chất khí khơng màu, khơng mùi, khơng vị, nhẹ nhất trong các chất khí, tan rất ít trong nước. 1.2/.Tính chất hĩa học: + Tác dụng với Oxi: PTHH: 2H2 + O2 2H2O + Tác dụng với Đồng (II) oxit: PTHH: H2 + CuO Cu + H2O *Khí H2 đã chiếm nguyên tố oxi trong hợp chất CuO. H2 cĩ tính khử (khử Oxi). 2/ Phản ứng oxi hĩa – khử: 2.1/. Sự khử và sự oxi hĩa: + Sự khử là sự tách Oxi khỏi hợp chất : PỨHH H2 + CuO Cu + H2O (1) Ở (1) đã xảy ra quá trình tách nguyên tử Oxi ra khỏi hợp chất CuO: Sự khử. + Sự oxi hĩa là sự tác dụng của Oxi với chất khác. Ở (1): Sự oxi hĩa H2 tạo ra H2O. 2.2/. Chất khử và chất oxi hĩa: * Chất khử là chất chiếm Oxi của chất khác . * Chất oxi hĩa là chất nhường Oxi cho chất khác. + Trong PỨ của O2 với chất khác, bản thân O2 là chất oxi hĩa. 2.3/. Phản ứng oxi hĩa - khử: Sự oxi hĩa H2 tạo ra H2O. Sự khử CuO thành Cu. H2 + CuO Cu + H2O Chất khử Chất oxi hĩa + Sự khử và sự oxi hĩa là hai quá trình tuy trái ngựơc nhau nhưng xảy ra đồng thời trong một PỨHH. + Phản ứng oxi hĩa - khử là PỨHH trong đĩ xảy ra đồng thời sự khử và sự oxi hĩa. 3/ Một số loại phản ứng hĩa học: Tên phản ứng Định nghĩa Ví dụ Phản ứng hĩa hợp Là phản ứng hĩa học trong đĩ chỉ cĩ một chất mới được sinh ra từ hai hay nhiều chất ban đầu. 4P + 5O2 2P2O5 Phản ứng tỏa nhiệt là phản ứng cĩ sinh nhiệt trong quá trình phản ứng CH4 (k)+2O2 (k) CO2 (k)+2H2O (h)+ Q Phản ứng phân hủy Là phản ứng hĩa học trong đĩ từ một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới. CaCO3CaO + CO2 Phản ứng thế Là PỨHH giữa đơn chất & hợp chất, trong đĩ nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố trong hợp chất. Fe + CuCl2 à FeCl2 + Cu Mg + H2SO4 à MgSO4 + H2 Phản ứng oxi hĩa - khử là PỨHH trong đĩ xảy ra đồng thời sự khử và sự oxi hĩa. H2 + CuO Cu + H2O Chất khử Chất oxi hĩa 4/ Nước : 4.1/ Tính chất vật lí: - Là chất lỏng khơng màu, khơng mùi , khơng vị, sơi ở 1000C (p=1atm hay 760 mmHg), hĩa rắn ở 00C, khối lượng riêng ở 40C là 1g/ml hay 1kg/ lít - Nước cĩ thể hịa tan được nhiều chất : rắn, lỏng, khí. 4.2/ Tính chất hĩa học: a, Tác dụng với kim loại: Nứơc cĩ thể hịa tan một số kim loại như: K, Na, Ba, Ca ở nhiệt độ thường để tạo ra bazơ (hiđroxit) và khí H2. PTHH: 2Na (r)+ 2H2O(l) à 2NaOH(dd) + H2(k) Natri hiđroxit b, Tác dụng với oxit bazơ: Nứơc cĩ thể tác dụng với một số oxit bazơ như: K2O, Na2O, BaO, CaO ở nhiệt độ thường để tạo ra bazơ (hiđroxit). PTHH: Na2O (r) + H2O (l) à 2NaOH(dd) Natri hiđroxit CaO (r) + H2O (l) à Ca(OH)2 (dd) Canxi hiđroxit c/, Tác dụng với oxit axit: Nước cĩ thể tác dụng với các oxit axit tạo ra axit tương ứng. PTHH: H2O(l) + SO3 (k) à H2SO4 (dd) Axit Sunfuric H2O (l) + N2O5 (k) à 2HNO3 (dd) Axit Nitơric Axit Bazơ Muối Định nghĩa Phân tử axit gồm cĩ một hay nhiều nguyên tử H liên kết với gốc axit, các nguyên tử H cĩ thể thay thế bằng các nguyên tử kim loại. Phân tử bazơ gồm cĩ một nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhĩm hiđroxit (-OH) Phân tử muối gồm cĩ một hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều gốc axit. Cơng thức hĩa học Hx X : Với X là gốc axit. x cĩ số trị bằng hĩa trị của gốc axit. M(OH)m : với M là kim loại m cĩ số trị bằng hĩa trị của kim loại MxXm : với M là kim loại X là gốc axit Phân loại a, Axit khơng cĩ oxi: ví dụ : HCl, HF, H2S b, Axit cĩ oxi: ví dụ: H2SO4 ; HNO3 ; H3PO4 a/ Ba zơ tan được trong nước gọi là kiềm. Ví dụ: NaOH; KOH; Ca(OH)2; Ba(OH)2 b/ Bazơ khơng tan trong nước. Ví dụ Fe(OH)2; Al(OH)3 ; Cu(OH)2 ... a, Muối trung hịa: Là muối mà trong gốc axit khơng cĩ H cĩ thể thay thế bằng nguyên tử kim loại. Ví dụ: Mg3(PO4)2; ZnSO4. b, Muối axit: Là muối mà trong đĩ gốc axit cịn cĩ H chưa được thay thế bằng nguyên tử kim loại. *Hĩa trị của gốc axit bằng số nguyên tử H đã được thay thế bằng nguyên tử kim loại. Vd: NaHCO3: ==> - HCO3 CaHPO4: ==> = HPO4 Tên gọi a, Axit khơng cĩ oxi: Tên axit = Axit + tên phi kim + hiđric Ví dụ : HCl: Axit Clohiđric HF : Axit Flohiđric H2S : Axit Sunfuhiđric b, Axit cĩ oxi: Tên axit = Axit + tên phi kim + (r)ic Ví dụ: H2SO4 : Axit Sunfu ric HNO3 : Axit Nitơ ric H2SO3 : Axit Sunfu rơ H3PO4 : Axit Photpho ric H2CO3 : Axit Cacbonic Tên bazơ = Tên kim loại + (hĩa trị) + hiđroxit Ví dụ: NaOH: Natri hiđroxit Fe(OH)2: Sắt (II) hiđroxit Fe(OH)3: Sắt (III) hiđroxit Al(OH)3: Nhơm hiđroxit Cu(OH)2: Đồng hiđroxit Tên muối = Tên kim loại + (hĩa trị) + tên gốc axit - Gốc axit Cl cĩ tên (…clorua NaCl : Natri clorua; MgCl2: Magie clorua; FeCl2 : Sắt (II) clorua; - Gốc SO4 cĩ tên … sunphat Fe2(SO4)3 : Sắt (III) sunphat Na2SO4 : Natri sunphat - Gốc SO3 cĩ tên (…sunpit Fe2(SO3)3 : Sắt (III) sunpit Na2SO3 : Natri sunpit Tên muối axit Thêm tiền tố chỉ số nguyên tử H trước gốc axit. Mg(H2PO4)2: Magie đihiđro photphat CHƯƠNG VI: DUNG DỊCH 1/ Dung dịch: Dung mơi là chất cĩ khả năng hịa tan chất khác để tạo thành dung dịch. Chất tan là chất bị hịa tan trong dung mơi. Dung dịch là hỗn hợp đồng nhất của dung mơi & chất tan. Ví dụ : cho 1 thìa đường hịa tan trong nước tạo thành nước đường. Ta cĩ : đường là chất tan; Nước là dung mơi ; Nước đường là dung dịch Dung dịch chưa bão hịa là dung dịch cĩ thể hịa tan thêm chất tan. Dung dịch bão hịa là dung dịch khơng thể hịa tan thêm chất tan. 2/ Độ tan của một chất trong nước : 2.1/. Chất tan & chất khơng tan: Cĩ chất khơng tan trong nước. Ví dụ: cát, bột gạo, đá, dầu ăn, ... Cĩ chất tan trong nước. Như muối ăn, đường, rượu, … Cĩ chất tan nhiều trong nước. Như rượu, đường, … Cĩ chất tan ít trong nước. Như khơng khí, muối ăn, … 2.2/, Tính tan trong nước của một số axit, bazơ, muối: * Axit: hầu hết axit tan được trong nước, trừ H2SiO3 (Axit silixic) * Bazơ: chỉ cĩ KOH, NaOH, Ba(OH)2 tan trong nước, Ca(OH)2 ít tan; các ba zơ cịn lại khơng tan. * Muối: a, Các muối của Na, K đều tan. b,Các muối Nitrat đều tan. c, Muối clorua: chỉ cĩ bạc clorua (AgCl) khơng tan; d/ Muối sunfat phần lớn tan được cĩ BaSO4; PbSO4 khơng tan (Xem bảng tính tan trang 156-H8) 2.3/. Độ tan của một chất trong nước: Độ tan của một chất trong nước là số gam chất tan tan được trong 100g nước để tạo thành dung dịch bão hịa ở một nhiệt độ xác định. Vd: Ở 250C độ tan của đường là 204g, nghĩa là ở 25 o C, 100g nước hịa tan tối đa 204g đường tạo ra dung dịch bão hịa. Những yếu tố ảnh hưởng đến độ tan: a, Độ tan của chất rắn tăng khi nhiệt độ tăng. b, Độ tan của chất khí sẽ tăng nếu giảm nhiệt độ & tăng áp suất. 3/ Nồng độ dung dịch: 3.1/ Nồng độ phần trăm (C%) của một dung dịch cho ta biết số gam chất tan cĩ trong 100g dung dịch. Cơng thức: Trong đĩ: mct là khối lượng chất tan. mdd là khối lượng dung dịch. mdd = mct + mnước Áp dụng: 1, Hịa tan 15g NaCl vào 45g H2O. Tính C% của dung dịch? Giải: = 15 + 45 = 50(g) 2,Tính khối lượng H2SO4 cĩ trong 150g dung dịch H2SO4 14%? Giải: Khối lượng H2SO4 cĩ trong 150g dung dịch H2SO4 14%: 3, Tính C% của dung dịch bão hịa muối ăn ở 200C biết SNaCl =36g? Giải: Ở 200C, 36g NaCl tan trong 100g nước tạo ra 136g dung dịch bão hịa. Hay: => 136g DDBH cĩ 36g NaCl. 100g DDBH cĩ x g NaCl. Vậy: 3.2/ Nồng độ mol (CM) của dung dịch là số mol chất tan cĩ trong một lít dung dịch. Cơng thức: Trong đĩ: n là số mol chất tan. V là thể tích dung dịch (lít) Áp dụng: 1, Trong 200ml dd CuSO4 cĩ hịa tan 16g CuSO4. Tính nồng độ mol của dung dịch? Giải: 200 ml = 0,2 lít CM == 0,5 (mol/lít) hay (M) 2, Trộn 2l dd đường 0,5 M với 3l dd đường 1 M. Tính CM của dd đường thu được? Giải: V1 = 2 lít; C1 = 0,5 M ; V2 = 3 lít ; C2 = 1M. Tính n1 = CM . V = 0,5 . 2 = 1(mol) n2 = CM . V = 1 . 3 = 3(mol) 3, Tính số gam chất tan cần dùng để pha chế 2,5l dung dịch NaCl 0,9M? Giải: Vdd = 2,5 l; CM = 0,9 M. Tính mct = ? nNaCl = 2,5 . 0,9 = 2,25 (mol) mNaCl = 2,25 . 58,5 = 131,625(g) Vậy, cần 131,625g NaCl để pha chế thành 2,5l dung dịch NaCl 0,9M.