Giáo trình tâm lí học quản lí - Vũ Dũng

rong trường hợp truyền trực tiếp, đọc kĩ tài liệu trong trường hợp truyền gián tiếp. - Phải hiểu được mục đích và nội dung của thông tin truyền đến, thông tin đó được truyền từ cấp nào. Việc tiếp nhận thông tin chính xác là điều kiện quyết định để thực hiện tốt thông tin đó. Đối với người lãnh đạo khi nhận thông tin của cấp dưới cần biết lắng nghe, ghi nhận, tránh thái độ chỉ trích, ngắt lời. 2.3. Quan hệ giữa phần truyền và phần nhận thông tin Trong tổ chức, những người lãnh đạo không nên xem việc truyền thông tin là hoạt động một chiều, mà phải xem đó là hoạt động hai chiều và hai chiều đó có tác động qua lại với nhau. Người lãnh đạo tránh thái độ chỉ quan tâm đến phần truyền tin, mà không chú ý đến phần thông tin từ cấp dưới chuyền lên, đến thái độ, phản ứng của cấp dưới khi nhận tin. Thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở là một điều kiện quan trọng để những người lãnh đạo các tổ chức và các địa phương nhận được các thông tin từ phía người lao động phản ánh lên, qua đó hiểu được những đồng tình, những phản ứng, các nhu cầu và nguyện vọng của những người lao động. Dale Carnegie (1992) đã đưa ra 12 quy tắc để thu phục người khác, để nghe người khác trong giao tiếp. Đó là các quy tắc: - Chỉ có một cách thắng trong cuộc tranh luận là tránh nó đi. - Tôn trọng ý kiến của người khác, đừng bao giờ cho họ là sai lầm. - Nếu bạn có khuyết điểm thì vui vẻ và sẵn sàng nhận nó. - Nên ôn tồn, ngọt ngào, không nên nặng lời. - Nên đặt các câu hỏi làm sao cho tự nhiên và người nghe dễ chịu. - Nên để người giao tiếp được trình bày hết các ý kiến của mình. - Nên làm cho đối tượng giao tiếp hiểu là người nêu ra ý kiến. - Nên mang tới cho người khác tình cảm quý mến và sự hiểu biết. - Gợi nên tình cảm cao thượng của con người. - Kích thích tri giác và óc tưởng tượng của người khác. - Khêu gợi lòng nhiệt tình, tâm huyết của người khác. Đây là những quy tắc ứng xử rất cần thiết trong giao tiếp người - người, đặc biệt là giao tiếp giữa người lãnh đạo và người bị lãnh đạo. Khi người lãnh đạo làm được điều này sẽ thuận lợi trong thuyết phục và tập hợp được những người dưới quyền thực hiên các nhiệm vụ của tổ chức đề ra. CÂU HỎI THẢO LUẬN 1. Trình bày vai trò và các chức năng cơ bản của giao tiếp trong tổ chức. Giao tiếp trong tổ chức có những đặc điểm giống và khác giao tiếp ở ngoài xã hội như thế nào? 2. Phân tích hoạt động truyền thông trong nhóm. Nêu các yêu cầu của ngưu truyền tin và người nhận tin. 3. Phân tích sự ảnh hưởng của văn hóa đen giao tiếp trong tổ chức. So sánh sự ảnh hưởng của văn hóa phương Đông và phương Tây trong giao tiếp của tổ chức. Created by AM Word2CHM TÀI LIỆU THAM KHẢO GIÁO TRÌNH TÂM LÝ HỌC QUẢN LÝ I. TIẾNG VIỆT: 1. Trần Thị Vân Anh. Tình hình nữ làm chủ nhiệm đề tài - Vấn đề giới trong khoa học xã hội. Tạp chí Khoa học về phụ nữ, số 4/2002. 2. Phạm Ngọc Anh và đồng nghiệp. Về đội ngũ cán bộ nữ lãnh đạo quản lí. Tạp chí Khoa học về phụ nữ, số 5/2003. 3. Chung Á - Nguyễn Đình Tấn (Chủ biên). Nghiên cứu xã hội học. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997 4. Trần Mạnh Cát. Phụ nữ làm quản lí ở Nhật Bản. Tạp chí Khoa học về phụ nữ, số 1/2006 5. Dale Camegie. Đắc nhân tâm - Bí quyết để thành công. Nguyễn Hiến Lê (dịch), NXB Tổng hợp An Giang, 1989. 6. Vũ Dũng. Tâm lí xã hội với quản lí. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1995. 7. Vũ Dũng. Cơ sở Tâm lí học của ê kíp lãnh đạo. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1995. 8. Vũ Dũng (Chủ biên). Tâm lí học Xã hội. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000. 9. Vũ Dũng. Phần thứ hai - Nhóm, trong cuốn “Tâm lí học xã hội”. Trần Hiệp (Chủ biên), NXB Khoa học xã hội, 1996. 10. Đỗ Long - Vũ Dũng. Giám đốc - Những yếu tố để thành công. NXB Mũi Cà Mau, 1990. 11. Đỗ Long - Vũ Dũng (Chủ biên). Tâm ít học xã hội với quản lí doanh nghiệp. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1995. 12. Vũ Dũng (Chủ biên). Từ điển Tâm ít học. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 2000. 13. Vũ Dũng. Học thuyết về đặc điểm nổi bật của người lãnh đạo. Tạp chí Tâm lí học, số 1/2000. 14. Vũ Dũng. Quyền lực của người lãnh đạo. Tạp chí tâm lí học, số 7/2001. 15. Vũ Dũng, Phan Thị Mai Hương, do Tetsuji, Yamamoto. Ứng dụng Tâm lí học ở Nhật Bản. NXB Từ điển bách khoa, Hà Nội, 2005. 16. Gustave Nicolas Fischer. Những khái niệm cơ bản của Tâm lí học xã hội. Huyền Giang (dịch), NXB Thế giới, Hà Nội, 1992. 17. Nguyễn Thị Hoa. Nữ quản lí ngành dệt may ở TP Hồ Chí Minh. Tạp chí Khoa học về phụ nữ, số 6/2002. 18. Matsushita Konosuke. Nhân sự - chìa khoá của thành công. Trần Quang Tuệ (dịch), NXB Giao thông, Hà Nội, 1999. 19. A.G. Kovaliop. Tâm lí học xã hội. NXB Giáo dục, Hà Nội, 1996. 20. Đỗ Long - Trần Hiệp (Chủ biên). Tác động tâm lí đối với sự phát triển kinh tế của Nhật Bản. Hà Nội, 1995. 21. V.A. Phronnicop, I.Đ. Lađanop. Tuyển chọn và quản lí công nhân viên chức ở Nhật Bản. NXB Sự thật, Hà Nội, 1991. 22. Marina Pinto. Tư tưởng quản trị kinh doanh hiện đại. Licosaxuba, Hà Nội, 1990. 23. Phụ nữ và Tiến bộ (Uỷ ban Quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ). Số 1, 2, 3 năm 1999. 24. Quản lí vũ khí cạnh tranh sắc bén, tập 11. Hà Nội, 1990. 25. Quản lí và kĩ thuật quản lí. Licosaxuba, Hà Nội, 1990. 26. J. Schonberger. Người Nhật đã quản lí sản xuất thế nào. NXB Khoa học xã hội, Hà Nội, 1989. 27. Phong Sơn. Giao tế nhân sự trong doanh nghiệp. NXB TP. Hồ Chí Minh, 1990. 28. Tập bài giảng Chính trị học. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1999. 29. Lê Thi. Phụ nữ Việt Nam bước vào thế kỉ XXI. Tạp chí Cộng sản, số 20 - 10/2000. 30. Alvin Toffler. Thăng trầm của quyền lực. NXB Thông tin lí luận, TP. Hồ Chí Minh, 1991. 31. Song Tùng. Tổ chức ra quyết định và thực hiện quyết định. NXB Sự thật, Hà Nội, 1983. 32. Văn kiện Hội nghị lẩn thứ sáu BCHTW khoá VIII. NXB Chính trị quốc gia. Hà Nội, 1999. 33. Văn kiện Hội nghị lần thứ chín BCHTW khoá IX. NXB Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2004. II. TIẾNG ANH: 34. Sum L. Albrecht, Bruce A. Chadwick, DanNin L. Thomas. Social Psychology. Prentice-Hall, 1980 35. Manlyn M. Bates, Clarence D. Johnson. Group Leadership. Love Publishing Company, 1972. 36. Terry A. Beehr. Basic 0ganiztional Psychology Allyn and Baccon, 1996. 37. Fred E. Fiedler, Martin M. Chemers. The leader mach concept. A Wiley Press Book, 1983. 38. Martin M. Chemers, Roya Ayman. Leadership Theory and Research. Academic Press, lnc, 1992. 39. Paul M. Bons, Jeffrey A. Mcnally... Leadership in 0rganizations. New York, 1981. 40. Intemational Encyclopedia of Psychology. U.K. and U.S. 1996. 41. Donald A. Laird, Eleanor Laird. Practical Business Psychology Gregg Publishing Company, 1951. 42. Leon Mann. Leadership Behaviours 43. Paul M. Muchinsky. Psycholngy Applied to Work, USA. 1996. 44. Manfred F. R. Kets De Vries. Leaders, Flools and Impostors. Jossey Bass Publishers, 1993. 45. Roland V. Sampson. The Psychology of Power. Pantheon Books, 1966 46. Paul E. Spector. Industrial and Organizational Psychology. John Wiley & Sons, 2000 46. William F. Stone. The Psychology of Politics. The Free Press, 1994. Created by AM Word2CHM MỤC LỤC Lời nói đầu Phần thứ nhất NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG Chương l: ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA TÂM LÝ HỌC QUẢN LÍ I. Đối tượng nghiên cứu của tâm lý học quản lí II. Các phương pháp nghiên cứu của Tâm lí học quản lí Câu hỏi thảo luận Chương II: LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA TÂM LÍ HỌC QUẢN LÍ I. Những tiền đề để hình thành Tâm lí học quản lí II. Taylor và thuyết quản lí theo khoa học III. Tâm lí học quản lí trở thành một khoa học IV. Sự phát triển Tâm lí học quản lí ở Việt nam Câu hỏi thảo luận Phần thứ hai TÂM LÍ NGƯỜI LÃNH ĐẠO Chương III: KHÁI NIỆM QUẢN LÍ VÀ LÃNH ĐẠO I. Khái niệm quản lí II. Khái niệm lãnh đạo III. Sự khác biệt giữa người quản lí và người lãnh đạo Câu hỏi thảo luận Chương IV: CÁC HỌC THUYẾT VỀ SỰ LÃNH ĐẠO I. Thuyết về các đặc điểm nổi bật của người lãnh đạo II. Thuyết hành vi người lãnh đạo III. Các thuyết ngẫu nhiên vê sự lãnh đạo IV. Một số học thuyết khác về sự lãnh đạo Câu hỏi thảo luận Chương V: QUYỀN LỰC TRONG LÃNH ĐẠO I. Khái niệm quyền lực II. Ý thứcvề quyền lực III. Các hình thức cơ bản của quyền lực IV. Quyền lực chính trị V. Sự suy đồi của quyền lực VI. Một vài đặc điểm của quyền lực ở nước ta Câu hỏi thảo luận Chương VI: NHÂN CÁCH NGƯỜI LÃNH ĐẠO I. Những phẩm chất tâm lí cần thiết của người lãnh đạo II. Phong cách và uy tín của người lãnh đạo Câu hỏi thảo luận Chương VII: Ê KÍP LÃNH ĐẠO I. Khái niệm II. Hai thành tố cơ bản của ê kíp lãnh đạo III. Một số mô hình ê kíp lãnh đạo Câu hỏi thảo luận Chương VIII: MỘT SỐ TRỞ NGẠI TÂM LÍ ĐỐI VỚI NHỮNG NGƯỜI LÃNH ĐẠO LÀ PHỤ NỮ I. Sự gia tăng vị thế của người phụ nữ trong xã hội hiện đại II. Một số trở ngại tâm lí đối với những nữ lãnh đạo là phụ nữ III. Một số biện pháp để những người lãnh đạo nữ khắc phục những trở ngại tâm lí Câu hỏi thảo luận Phần thứ ba TÂM LÍ NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ TỔ CHỨC Chương IX: NHỮNG ĐẶC ĐIỂM TÂM LÍ CƠ BẢN CỦA NGƯỜI LAO ĐộNG I. Nhu cầu II. Động cơ làm việc III. Khí chất IV. Tính cách V. Năng lực của người lao động VI. Cảm xúc và tâm trạng VII. Đào tạo nghề cho người lao động trong tổ chức Câu hỏi thảo luận Chương X: NHỮNG ĐẶC ĐIỂM TÂM LÍ CƠ BẢN CỦA TỔ CHỨC I. Tổ chức - đối tượng của hoạt động quản lí II. Một số đặc điểm tâm lí của tổ chức cần được chú ý trong hoạt động quản lí Câu hỏi thảo luận Chương XI: GIAO TIẾP TRONG TỔ CHỨC I. Khái niệm giao tiếp II. Các chức năng của giao tiếp III. Mạng lưới giao tiếp trong tổ chức IV. Truyền thông giữa người lãnh đạo và người bị lãnh đạo trong tổ chức Câu hỏi thảo luận Tài liệu tham khảo --//-- GIÁO TRÌNH TÂM LÝ HỌC QUẢN LÍ Tác giả: PGS. TS. VŨ DŨNG Nhà Xuất bản Đại học Sư Phạm Chịu trách nhiệm xuất bản: Giám đốc: ĐINH NGỌC BẢO Tổng biên tập: LÊ A Người nhận xét: PGS. TS. TRẦN QUỐC THÀNH – PGS. TS. NGÔ CÔNG HOÀN Biên tập: NGUYỄN THỊ NGỌC HÀ Kỹ thuật vi tính: NGUYỄN MINH NGỌC Trình bày bìa: NGUYỄN THANH TRÚC Mã số: 01.01.191/191 – ĐH 2006 Số đăng ki KHXB: 598-2006/CXB/191-56/ĐHSP ngày 7/8/06. In xong và nộp lưu chiểu tháng 3 năm 2007 Created by AM Word2CHM