Giáo án Vật Lý Lớp 7 - Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện trong kim loại - Năm học 2013-2014

Ngày soạn: 08/02/2014 Ngày giảng: 11/02/2014 Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI I. Mục tiêu 1. Kiến thức : Nhận biết trên thực tế chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua, chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua. Kể tên được một số vật dẫn điện (hoặc vật liệu dẫn điện) và vật cách điện (hoặc vật liệu cách điện) thường dùng. Biết dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hướng. 2. Kỹ năng: Mắc mạch điện đơn giản, làm thí nghiệm xác định vật liệu dẫn điện, vật liệu cách điện. 3. Thái độ : Yêu thích môn học, ham hiểu biết, khám phá thế giới xung quanh. Trung thực, kiên trì, hợp tác trong hoạt động nhóm, có thói quen sử dụng điện an toàn. II. Chuẩn bị. -Nhóm học sinh : 1 bóng đèn, đui ngạch hoặc đui xoắn được nối với phích cắm điện bằng đoạn dây điện. -2 pin, 1 bóng đèn pin, 1 công tắc, 5 đoạn dây dẫn có mỏ kẹp, 1 số vật cần xác định xem là vật dẫn điện hay cách điện: 1 đoạn dây đồng, 1 đoạn dây thép, 1 đoạn vỏ nhựa bọc ngoài dây điện, 1 chén sứ. III.Tiến trình lên lớp: A. Ổn định lớp B. Kiểm tra bài cũ: -Muốn có dòng điện chay qua trong mạch em phải kiểm tra mạch điện như thế nào ? -Dấu hiệu nào giúp em nhận biết có dòng điện trong mạch. C . Bài mới.* Đặt vấn đề: như SGK trang 55 Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Xác định chất dẫn điện và chất cách điện -Yêu cầu học sinh đọc mục I (Trang 55 SGK) tìm hiểu : +Chất dẫn điện là gì? +Chất cách điện là gì? ?Thí nghiệm gồm những bộ phận nào? ?Trong các dụng cụ chuẩn bị các em hãy đoán vật nào dẫn điện vật nào cách điện và để chúng riêng. ?Để biết được vật nào dẫn điện, vật nào không dẫn điện thì làm thí nghiệm kiểm tra. -Giả sử muốn kiểm tra võ bọc nhựa của dây dẫn là vật dẫn điện hay cách điện các em làm thế nào? -Các nhóm tiến hành TN kiểm tra. Yêu cầu HS quan sát hình vẽ 20.1 cho biết bộ phận nào dẫn điện, những bộ phận nào cách điện. Khi cắm phích điện vào ổ lấy điện thì tay ta cầm vào phần nào để cắm? Ngoài các vật liệu cách điện kể trên yêu cầu học sinh trả lời thêm một số vật liệu cách điện khác. -Yêu cầu học sinh trả lời câu hỏi C2. -Bài trước chúng ta đã tìm hiểu về dòng điện, các em hãy nhắc lại dòng điện là gì? Trong kim loại dòng điện là dòng chuyển dời của các hạt nào? I. Chất dẫn điện và chất cách điện +Chất dẫn điện: là chất cho dòng điện đi qua, hay gọi là vật liệu dẫn điện khi được dùng để làm các vật hay bộ phận dẫn điện. +Chất cách điện: là chất không cho dòng điện đi qua,hay gọi là vật liệu cách điện khi được dùng để làm các vật hay bộ phận cách điện *Thí nghiệm +Vật liệu dẫn điện: Dây thép, dây đồng, ruột bút chì, dây sắt +Vật cách điện: Vỏ nhựa bọc điện, miếng sứ C1: -Bộ phận dẫn điện 1.Bóng đèn: Dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn. 2.Phích cắm điện: hai chốt cắm. lõi dây. -Bộ phận cách điện 1.Bóng đèn: trụ thủy tinh, thủy tinh đèn. 2.Phích cắm điện: Vỏ nhựa của phích cắm, võ dây C2: +Vật liệu dẫn điện: Bạc, đồng, nhôm, áit, nước, .. +Vật liệu cách điện,: Nước nguyên chất, cao su, thủy tinh, không khí khô sạch C3 Trong mạch thắp sáng đèn pin ,khi ngắt khóa K ở giữa 2 chốt là không khí ,đèn không sáng -> không khí không dẫn điện( VD ở công tắc ,dây đứt ngậm ) Hoạt động 2: Tìm hiểu dòng điện trong kim loại. HS nêu lại sơ lược cấu tạo nguyên tử. Nếu nguyên tử thiếu 1 êlectrôn thì phần còn lại của nguyên tử mang điện tích gì ? tại sao GV thông báo các êlectron tự do trong kim loại. GV đưa mô hình đoạn dây dẫn kim loại chạy qua HS chỉ các kí hiệu biểu diễn êlectron tự do. Yêu cầu học sinh trả lời C5. Dựa vào đó yêu cầu các em hãy hoàn thành phần kết luận. II. Dòng điện trong kim loại: 1.Êlectrôn tự do trong kim loại: a)Các kim loại là các chất dẫn điện. KL cũng được cấu tạo từ ntử b)Trong kim loại có các êlectron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại gọi là các êlectron tự do. C5: 2.Dòng điện trong kim loại. C6 : *Kết luận: Các êlectron tự do trong kim loại chuyển dịch có hướng tạo thành dòng điện chạy qua nó. Hoạt động 3: Vận dụng. Yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi C7, C8, C9. Qua bài học hôm nay các em cần ghi nhớ vấn đề gì? III. Vận dụng. C7: B C8: C C9: C * ghi nhớ SGK trang 57 D . Củng cố. GV yêu cầu HS nhắc lại khái niệm chất dẫn điện ,chất cách điện ,dđ trong KL E. Hướng dẫn học ở nhà  : Về nhà các em xem học thuộc phần ghi nhớ, làm bài tập 20.1 ->20.3ở SBT. Đọc phần em chưa biết và cho biết mầu đậm nhạt của mũi tên ở đó .Đọc, tìm hiểu trước bài 21SGK Bài 20.1 a)Vật dẫn điện (vật liệu dẫn điện ) chất dẫn điện b)Vật cách điện (vật liệu cách điện ) chất cách điện