Giáo án Vật Lí Lớp 9 - Tiết 6: Đoạn mạch song song - Năm học 2012-2013

Ngày soạn: 10/9/2012 Ngày giảng: 12/9/2012 Tiết 6: Đoạn mạch song song I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song: = 2. Kĩ năng - Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch song song với các điện trở thành phần. - Vận dụng tính được điện trở tương đương của đoạn mạch mắc song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần 3. Thái độ - Yêu thích môn học II. Đồ dùng dạy học * Chuẩn bị cho cả lớp : Máy chiếu * Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS: + 3 điện trở mẫu 6, 12, 4. + 1 Ampe kế có GHĐ 1,5 A và ĐCNN 0,1A. + 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V + 1 khoá. + 1 nguồn điện 6V + Các dây nối. III. Phương pháp (trình chiếu) - Thực hành, vấn đáp gợi mở, .... IV. Tiến trình dạy học 1. ổn định tổ chức (1 phút) 2. Kiểm tra bài cũ (5 phút) ? Nêu công thức định luật Ôm và các hệ thức áp dụng cho đoạn mạch có 2 điện trở mắc nối tiếp. - Công thức định luật Ôm: I = - Các hệ thức áp dụng cho đoạn mạch nối tiếp: + I = I1 = I2 + U = U1 + U2. + Rtđ = R1 + R2 + 3. Bài mới (35 phút) Hoạt động 1: Ôn lại kiến thức lớp 7 (10 phút) Mục tiêu: Viết được công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm 2 điện trở mắc song song: = Đồ dùng: Máy chiếu Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - Yêu cầu HS trả lời câu hỏi: ? trong đoạn mạch gồm 2 bóng đèn mắc song song CĐDĐ trong mạch chính có quan hệ như thế nào với CĐDĐ mạch rẽ. ? HĐT giữa 2 đầu đoạn mạch có quạn hệ như thế nào với HĐT giữa 2 đầu mỗi mạch dẫn. - GV cho quan xát trên máy H5.1 và yêu cầu HS quan sát trả lời C1. ? 2 điện trở R1 và R2 được nối với nhau bởi mấy điểm chung. ? CĐDĐ và HĐT của đoạn mạch này có đặc điểm gì . ? Ta coi R1,R2 là điện trở của 2 bóng đèn thì hệ thức (1) và (2) có đúng không. - Hướng dẫn HS vận dụng các hệ thức (1) và(2) và hệ thức định luật Ôm để trả lời C2. I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 1. Nhớ lại kiến thức ở lớp 7 - Khi Đ1 và Đ2 mắc song song: I = I1+ I2 (1). U = U1 = U2 (2). 2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song C1: Sơ đồ mạch điện H.5 cho biết R1 được mắc song song với R2. Ampe kế đo cường độ dòng điện chạy qua mạch chính. Vô kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở, đồng thời là hiệu điện thế của cả đoạn mạch C2 : Chứng minh hệ thức (3). Từ công thức I = => U = I.R. U1 = I1.R1 , U2 = I2.R2 mà U1 = U2. => I1.R1 = I2.R2 hay (3) Hoạt động 2: Xây dựng công thức tính điện trở tương đương (15 phút). Mục tiêu: Xác định được bằng thí nghiệm mối quan hệ giữa điện trở tương đương của đoạn mạch song song với các điện trở thành phần. Đồ dùng: Máy chiếu * Chuẩn bị cho mỗi nhóm HS: + 3 điện trở mẫu 6, 12, 4. + 1 Ampe kế có GHĐ 1,5 A và ĐCNN 0,1A. + 1 vôn kế có GHĐ 6V và ĐCNN 0,1V + 1 khoá. + 1 nguồn điện 6V + Các dây nối. - GV yêu cầu HS quan xát và trả lời - Yêu cầu HS tìm hiểu và trả lời C3: - GV hướng dẫn: Viết hệ thức liên hệ giữa I ,I1, I2 theo U, Rtđ, R1, R2. Từ hệ thức (4), suy ra hệ thức (4)/ - Từng HS vận dụng kiến thức đã học để trả lời C3: - GV giao dụng cụ thí nghiệm và hướng dẫn các nhóm làm thí nghiệm. - Theo dõi, kiểm ra các nhóm mắc mạch điện. - Các nhóm mắc mạch điện và tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn SGK. - Các nhóm thảo luận để rút ra kết luận. - Từng HS trả lời câu hỏi của GV. - Yêu cầu vài HS phát biểu kết luận. - Yêu cầu HS nêu ưu điểm khi mắc các dụng cụ điện theo kiểu song song. II. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song 1. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song C3: I = ; I1 =; I2= I = I1 + I2 => = U = U1 = U2 => = (4) 2. Thí nghiệm kiểm tra 3. Kết luận - Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song thì nghịch đảo của điện trở tương đương bằng tổng các nghịch đảo của từng điện trở thành phần Hoạt động 3: Vận dụng(10 phút). Mục tiêu: Vận dụng được những kiến thức đã học để giải thích 1 số hiện tượng thực tế và giải bài tập về đoạn mạch song song gồm nhiều nhất ba điện trở thành phần. Đồ dùng: Máy chiếu - Yêu cầu HS trả lời C4. 1 HS lên bảng vẽ sơ đồ. - Yêu cầu HS làm C5 (Máy chiếu - Trong sơ đồ H5.2b có thể mắc 2 điện trở lần lượt có giá trị bao nhiêu thay cho việc mắc 3 điện trở. ? Nêu cách tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó. - Từng HS làm C5 và trả lời câu hỏi: II. Vận dụng C4. Đèn và quạt được mắc song song vào nguồn 220V để chúng hoạt động bình thường - Nếu đèn không hoạt động thì quạt vẫn hoạt động vì quạt vẫn được mắc vào hiệu điện thế đã cho C5. Khi có R1 mắc song song với R2 = + => . => Rtđ = = 15 (). - Khi mắc thêm R3 = 30 thì: Rtđ = = 10(). Rtđ nhỏ hơn mỗi điện trở R1, R2,R3. 4. Củng cố(3 phút). - Đối với đoạn mạch song song ta cần sử dụng bao nhiêu công tắc để điều khiển? - Gọi HS đọc phần ghi nhớ cuối bài 5. Hướng dẫn học ở nhà (1 phút). - Học ghi nhớ SGK( bài 4 và bài 5). - Đọc phần có thể em chưa biết - Chuẩn bị bài mới: Bài tập vận dụng Định luật ÔM