Giáo án Vật Lí Lớp 7 - Tiết 15: Âm phản xạ - Tiếng vang - Năm học 2011-2012

Ngày soạn: 01/12/2011 Ngày giảng: 03/12/2011 tiết 15: Âm phản xạ - Tiếng vang I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Mô tả và giải thích 1 số hiện tượng liên quan đến tiếng vang (tiếng vọng) - Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và 1 số vật phản xạ âm kém ( hay hấp thụ tốt) - Kể tên 1 số ứng dụng của phản xạ âm 2. Kỹ năng: - Có kỹ năng quan sát và làm thí nghiệm - Rèn khả năng tư duy từ các hiện tượng thực tế, từ các thí nghiệm 3. Thái độ: Trung thực , yêu thích bộ môn , có ý thức vận dụng vào thực tế. II. Chuẩn bị: Giá đỡ, tấm gương, 1 nguồn phát âm vi mạnh, 1 bình nước III. Phương pháp: - Thuyết trình - Vấn đáp. - Hoạt động nhóm. IV. Tiến trình: 1. ổn định:(1p) 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5p) - Âm truyền qua những môi trường nào ? môi trường nào truyền âm tốt ? - Chữa nhanh bài tập 13.4 ? ( t = 35; V = 340m/s; s = ? 3. Bài mới: ĐVĐ: Tại sao trong các rạp hát, rạp chiếu phim tường lại làm sần sùi, mái thì theo kiểu vòm -> Bài mới. Hoạt động 1: Nghiên cứu âm phản xạ và hiện tượng tiếng vang (25’) MT: Mô tả và giải thích 1 số hiện tượng liên quan đến tiếng vang (tiếng vọng) Hoạt động của GV Hoạt động của HS - YC học sinh đọc sgk ? Em đã nghe thấy tiếng vọng lại lời nói của mình ở đâu ( ) ? Trong nhà của mình em có nghe rõ tiếng vang không ? (tuỳ ý kiến của học sinh) ? Tiếng vọng khi nào có GV thông báo âm phản xạ ? Vậy âm phản xạ và tiếng vọng có gì giống và khác nhau ? + Giống nhau: Đều là âm phản xạ + Khác nhau: Tiếng vang là âm phản xạ nghe từ k/c âm phát ra ít nhất khoảng 1/15s - YC học sinh làm C1 ( HĐ nhóm) - Đại diện các nhóm trả lời - Nhận xét giữa các nhóm ? - Làm C2 ở ngoài trời âm phát ra ntn ? ( không gặp chướng ngại vật nên không phản xạ lại đợc, tai chỉ nghe âm phát ra -> âm nhỏ hơn. - Làm C3 - Gọi học sinh làm phần a, b ? a) Phòng nào cũng có âm phản xạ b) S = v.t âm truyền trong không v = 3400/s S = 340m/s x 1/158 = 22,6 m Các nhóm nhận xét ? cho điểm GV chốt -> kết luận ? Điền dâu KL vào ô trống ? ( Cho 2 HS đọc câu KL đủ) I/ Âm phản xạ - Tiếng vang + Nghe được tiếng vang khi âm dội lại đến tai chậm hơn âm truyền trực tiếp đến tai 1 khoảng thời gian ít nhất là 1/15s + Âm dội lại khi gặp 1 mặt chắn là âm phản xạ + Giải C1 + Giải C2: Trong phòng kín k/c nhỏ âm phát ra nghe được cách âm dội lại nhỏ hơn 1/5s -> âm phát ra âm phản xạ -> âm to + Giải C3: Phòng to, âm phản xạ đến tai sau âm phát ra -> nghe thấy tiếng vang - Phòng nhỏ: Âm phản xạ và âm phát ra hoà cùng với nhau -> không nghe thấy tiếng vang. * KL: Âm phản xạ cách với âm phát ra Hoạt động 2: Nghiên cứu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém (5’) MT: Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và 1 số vật phản xạ âm kém( hay hấp thụ tốt) ĐDDH: Giá đỡ, tấm gương, 1 nguồn phát âm vi mạnh, 1 bình nước Hoạt động của GV Hoạt động của HS - YC học sinh đọc mục II (sgk) - Tiến hành thí nghiệm với phản xạ là tấm kính tấm bìa thấy được hiện tượng gì ? Qua hình vẽ em thấy âm truyền ntn ? ( mặt gương: âm nghe rõ hơn - Tấm bìa: Âm nghe không rõ - Âm truyền đến vật chắn rồi đến tai ta - Làm C4 Vật nào - HS nhận xét -> GV chốt lại II/- Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém. - Vật cứng có bề mặt nhẵn phản xạ âm tốt ( hay hấp thụ âm kém) - Vật mềm: Xốp có bề mặt gồ gề thì phản xạ âm kém C4: Phản xạ âm tốt: Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại - Phản xạ âm kém: Miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp Hoạt động 3: Vận dụng(5p) MT: Vận dụng các kiến thức vừa học để giải thích các hiện tượng đơn giản Hoạt động của GV Hoạt động của HS ? Nếu tiếng vang kéo dài thì tiếng nói và tiếng hát nghe có rõ không ? (tiếng vang kéo dài thì tiếng vang của âm trước lẫn với âm phát ra sau làm âm đến tai nghe không rõ). - Làm C5: - Tránh hiện tượng âm bị lẫn do tiếng vang kéo dài thì phải làm ntn ? (tường sần sùi, treo rèm vải ) - Làm C6 - Làm C7 (t là thời gian âm đi ntn ? -> âm đi từ mặt nước xuống đáy biển chỉ có 0,5 S) Làm C8 III/- Vận dụng: + C5: + C6: Mỗi khi khó nghe ngời ta thường làm như vậy để âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn. + C7: Âm truyền từ tàu tới đáy biển trong 1/2 giây. Độ sâu của biển là: 1500m/s . ẵ = 750m C8: a, b, d 4. Củng cố:(3p) - Khi nào có âm phản xạ ? Tiếng vang là gì ? Có phải có âm phản xạ thì đều có tiếng vang không ?Vật nào phản xạ âm tốt, âm kém ? - Cho HS đọc mục “Có thể em cha biết” ở chương trước ta biết muốn nhìn thấy 1 vật thì ánh sáng từ vật đó phải truyền vào mắt. Vậy tại sao trong hang sâu, ban đêm dơi vẫn bay được mà không bị đâm vào tường đá. 5. Hướng dẫn về nhà: (1p) - Học thuộc phần ghi nhớ - Xem trước bài 15