Giáo án Toán Lớp 5 - Biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học các phép toán trên số thập phân ở Lớp 5

cá nhân, từng học sinh có thể hỏi ý kiến, trao đổi với giáo viên. Giáo viên cũng có thể theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra một số học sinh... * Học theo nhóm: Tùy từng bài giáo viên có thể chia nhóm như sau: - Nhóm hỗn hợp: Loại nhóm này thường hoạt động đều trong các tiết học để các em có thể giúp đỡ lẫn nhau. - Nhóm theo trình độ: Thường áp dụng vào các tiết thực hành. ë nhãm nµy giáo viên có thể bồi dưỡng học sinh yếu, kém đồng thời cũng bồi dưỡng học sinh khá giỏi bằng cách cho các em làm thêm một số bài toán nâng cao. - Nhóm theo sở trường: Dành cho những đối tượng đặc biệt. Những hoạt động của các nhân hơp tác hoạt động thành nhóm ở mỗi học sinh được trao đổi thảo luận với nhau, tự các em phát biểu ý kiến riêng của mình dưới sự giúp đỡ của bạn bè và sự hướng dẫn của giáo viên các em đi đến thống nhất trong nhóm. * Học theo lớp: Tất cả các ý kiến của các nhóm sẽ được trao đổi thảo luận rộng rãi hơn để tìm ra những kết luận hợp lý. Tại đây người giáo viên sẽ được thể hiện rõ vai trò trọng tài khoa học giúp các em phân biệt đúng hay sai, hợp lý hay chưa hợp lý, nên làm theo cách này hay cách kia. - Cuối tiết học giáo viên dành ít thời gian để tổ chức trò chơi học tập nh»m lµm th­ gi¶n kh«ng khÝ häc tËp, gióp c¸c em bít c¨ng th¼ng sau mét tiÕt häc. VD: Tính : 17,42 + 36,5 + 12,58 + Học cá nhân: Học sinh tự suy nghĩ tìm ra cách giải rồi thực hiện. + Học theo nhóm: Học sinh trao đổi ý kiến trong nhóm thực hành tính theo nhóm ®Ó t×m ra c¸ch gi¶i nhanh nhÊt. + Học lớp: Giáo viên gọi đại diện các nhóm lên trình bày. + Cụ thể nhóm 1làm như sau: 17,42 + 36,5 + 12,58 = 53,92 + 12,58 = 66,5 Nhóm 2, 3, 4: áp dụng tính chất giao hoán của phép cộng. 17,42 + 36,5 + 12,58 = 17,42 + 12,58 + 36,5 = 30 + 36,5 = 66,5 Giáo viên gọi học sinh đại diện các nhóm lên nhận xét cách tính của nhóm bạn. Từ đó học sinh tìm ra cách tính nhanh nhất nhóm 2, 3, 4 đã làm. 6. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c gi¶ng d¹y th× kh©u thÓ hiÖn bµi gi¶ng còng kh«ng kÐm phÇn quan träng. ë b­íc nµy gi¸o viªn cÇn chó ý ®Õn: - Tr×nh tù c¸ch khai th¸c bµi. - Ng«n ng÷ diÔn ®¹t. Bëi v× lêi gi¶ng cña gi¸o viªn rÊt quan träng trong viÖc häc sinh tiÕp nhËn kiÕn thøc cho nªn lêi gi¶ng cña gi¸o viªn cÇn ph¶i râ rµng, g·y gän, chÆt chÏ vµ ph¶i thÓ hiÖn ®­îc nh÷ng ®iÓm nhÊn, ®iÓm träng t©m cña bµi gi¶ng, tr¸nh lêi gi¶ng ®Òu ®Òu kh«ng cã ®iÓm nhÊn dÉn ®Õn häc sinh m¬ hå trong viÖc tiÕp nhËn tri thøc míi. 7. Ph¶i t¹o kh«ng khÝ tho¶i m¸i, thân thiện trong tiÕt häc: Trong giê häc gi¸o viªn nªn t¹o kh«ng khÝ tho¶i m¸i, x©y dùng m«i tr­êng häc to¸n tù nhiªn, g¾n liÒn víi thùc tÕ, gÇn gòi víi cuéc sèng thùc, víi ®êi sèng hµng ngµy cña häc sinh. C¸c c©u chuyÖn to¸n häc, c¸c trß ch¬i to¸n häc sÏ gióp cho c¸c em cã ®­îc giê häc to¸n tho¶i m¸i, nhÑ nhµng h¬n, g©y ®­îc høng thó häc tËp cho häc sinh. NÕu giê häc to¸n qu¸ nÆng nÒ, cã nhiÒu bµi tËp sÏ lµm häc sinh mÕt mái, ch¸n häc. 8. C«ng t¸c båi d­ìng häc sinh giái, phô ®¹o häc sinh yÕu: §©y lµ kÕ ho¹ch träng t©m xuyªn suèt c¶ qu¸ tr×nh thùc hiÖn môc tiªu ®¶m b¶o hiÖu qu¶ chÊt l­îng vµ chØ tiªu ®­îc giao. Hµng n¨m c¨n cø vµo chÊt l­îng kh¶o s¸t ®Çu n¨m gi¸o viªn thu thËp thèng kª vµ tiÕn hµnh ph©n lo¹i ®èi t­îng häc sinh theo 3 nhãm (Giái, Kh¸: YÕu: Trung b×nh). Dùa vµo sè liÖu ph©n lo¹i, gi¸o viªn tiÕn hµnh lËp kÕ ho¹ch d¹y häc (KÕ ho¹ch d¹y häc ®¹i trµ: KÕ ho¹ch båi d­ìng häc sinh giái, phô ®¹o häc sinh yÕu) theo N¨m häc; K× häc; Th¸ng; TuÇn cô thÓ cho tõng ®èi t­îng. §Æc biÖt phô ®¹o xo¸y s©u vµo ®èi t­îng chÝnh lµ häc sinh yÕu nh»m n©ng cao chÊt l­îng ®¶m b¶o chØ tiªu nhiÖm vô n¨m häc. Song song ®ång thêi båi d­ìng häc sinh mòi nhän thµnh lËp ®éi tuyÓn tham gia giao l­u c¸c cuéc thi, Héi thi do ngµnh tæ chøc, t¹o phong trµo thi ®ua häc tËp cho mçi häc sinh. *) Qua mét sè biªn ph¸p nªu trªn kÌm theo mét sè vÝ dô minh häa cô thÓ ta rót ra ®­îc cÊu t¹o néi dung d¹y häc c¸c phÐp tÝnh trªn sè thËp ph©n (céng, trõ, nh©n, chia) trong s¸ch gi¸o khoa To¸n 5 ®Òu thèng nhÊt gåm c¸c b­íc nh­ sau: #) Nªu mét t×nh huèng thùc tÕ (d­íi d¹ng vÝ dô, mét bµi to¸n), khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò cña t×nh huèng ®ã ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn phÐp tÝnh (Céng hoÆc trõ, nh©n, chia) víi sè thập ph©n. #) Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh sö dông c¸c kiÕn thøc ®· häc (vÒ sè, ®¹i l­îng,) ®Ó chuyÓn phÐp tÝnh víi sè thËp ph©n vÒ phÐp tÝnh víi sè tù nhiªn, t×m kÕt qu¶ phÐp tÝnh víi sè tù nhiªn, råi chuyÓn thµnh kÕt qu¶ tÝnh víi sè thËp ph©n. #) Giíi thiÖu c¸ch ®Æt tÝnh vµ c¸ch tÝnh víi sè thËp ph©n (víi ý nghÜa lµ sù “më réng” theo kiÓu “t­¬ng tù” kü thuËt tÝnh t­¬ng ứng với c¸c sè tù nhiªn). * S¬ ®å cÊu t¹o néi dung phÐp tÝnh víi sè thËp ph©n. Kü thuËt tÝnh: - §Æt tÝnh. - TÝnh (nh­ víi sè tù nhiªn, l­u ý ®Õn dÊu phÈy). T×nh huèng thùc tÕ PhÐp tÝnh víi sè thËp ph©n ChuyÓn vÒ phÐp tÝnh víi sè tù nhiªn S¬ ®å cÊu tao cô thÓ; (®¬n cö). Tõ vÝ dô 2. PhÐp céng hai ph©n sè. Bµi to¸n §Æt tÝnh råi tÝnh: 1,84 2,45 4, 29 (m) 1,84 + 2,45 =? (m) 184 245 429 (cm) 429cm = 4,29m VËy: 1,84 + 2,45 + 4,29 (m) #) Gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn phÐp tÝnh víi sè thËp ph©n ®Ó võa cñng cè kü thuËt tÝnh míi h×nh thµnh võa gi¶i quyÕt mét sè tr­êng hîp tÝnh ®Æc biÖt. VÝ dô: §Æt tÝnh råi tÝnh: 15,9 + 8,75. #) Gi¸o viªn h­íng dÉn häc sinh tù nªu “quy t¾c” thùc hiÖn phÐp tÝnh... IV. KẾT QUẢ THỰC HIỆN. Sau qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i ®· m¹nh d¹n triÓn khai kinh nghiÖm nµy trong Tæ chuyªn m«n, ph¹m vi cÊp tr­êng, ®­îc tËp thÓ s­ ph¹m nhµ tr­êng ®ång t×nh cao vµ ®­a vµo ¸p dông. Qua qu¸ tr×nh thùc nghiÖm ë mét sè líp thu ®­îc kÕt qu¶ nh­ sau: 1. §èi víi häc sinh: - Giê häc s«i næi h¬n - NhiÒu häc sinh say mª m«n häc, tiÕp thu bµi mét c¸ch chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc tù gi¸c cña häc sinh. - Häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ biÕt vËn dông vµo thùc hµnh. - §Æc biÖt chÊt l­îng cña líp ®­îc n©ng lªn râ rÖt. 2. §èi víi gi¸o viªn: - Gi¸o viªn tù tin h¬n trong khi d¹y - Lùa chän c¸ch khai th¸c bµi nh»m g©y høng thó häc tËp cho häc sinh, - Ng«n ng÷ cña gi¸o viªn ®­îc trau chuèt h¬n, thÓ hiÖn ®­îc träng t©m cña bµi d¹y. §Æc biÖt lµ häc sinh vïng khã ng«n ng÷ ng¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu thu hót ®­îc sù chó ý cña häc sinh. - V©n dông c¸c h×nh thøc vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc linh ho¹t h¬n. 3. KÐt qu¶ thu ®­îc: Cô thÓ sau khi thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p nµy trong d¹y häc, kÕt qu¶ thực nghiệm ở líp 5 Yleng thu ®­îc nh­ sau: (thêi gian kh¶o s¸t tại thời điểm cuối tháng 2 n¨m häc 2011- 2012). Líp Sè häc sinh Häc sinh tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc Häc sinh vËn dông kiÕn thøc tèt vµo thùc hµnh Häc sinh yªu thÝch m«n häc Häc sinh không ham thÝch m«n häc SL TL SL SL TL TL SL TL 5 15 8 53,3 12 80,0 15 100 0 0 V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ khi d¹y häc to¸n nãi chung vµ d¹y häc ch­¬ng Sè thËp ph©n trong ch­¬ng tr×nh To¸n líp 5 nãi riªng th× gi¸o viªn cÇn l­u ý: - Ph¶i chuÈn bÞ bµi tèt tr­íc khi ®Õn líp. - Ph¶i n¾m v÷ng néi dung, môc tiªu, yªu cÇu bµi häc vµ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ kiến thức träng t©m cña bµi häc, ph©n ®Þnh kiÕn thøc phï hîp cho tõng ®èi t­îng häc sinh. - N¾m v÷ng c¸c ®èi t­îng häc sinh trong líp ®Ó cã kÕ ho¹ch tæ chøc d¹y häc phï hîp. - X©y dùng kÕ ho¹ch d¹y häc mét c¸ch khoa häc vµ s¸ng t¹o. §©y lµ mét trong nh÷ng kh©u cùc kú quan träng trong gi¶ng d¹y. - Giáo viên ph¶i biÕt vËn dụng linh ho¹t các hình thức học tập theo định hướng đổi mới phương pháp dạy học toán. - Gi¸o viªn cÇn ph¶i chó ý ®Õn ng«n ng÷ diÔn ®¹t cña m×nh ®Ó thÓ hiÖn ®­îc râ träng t©m cña bµi d¹y. - CÇn ph¶i t¹o kh«ng khÝ tho¶i m¸i tù nhiªn trong giê häc. - BiÕt v©n dông vèn hiÓu biÕt cña häc sinh ®Ó khai th¸c bµi ®­îc tèt. - Trong mçi tiÕt d¹y cÇn chó ý quan t©m ®èi t­îng häc sinh yÕu, häc sinh khã kh¨n trong häc tËp tao c¬ héi cho c¸c em ®­îc hßa nhËp mét c¸ch tù tin, ph¸t huy tè chÊt t­ duy s¸ng t¹o cho ®èi t­îng häc sinh giái tiÕp cËn víi m¹ch kiÕn thøc n©ng cao. PhÇn III: KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ . * KÕt luËn : Ch­¬ng Sè thËp ph©n trong ch­¬ng tr×nh To¸n líp 5 lµ mét ch­¬ng träng t©m trong ch­¬ng tr×nh To¸n tiÓu häc. ViÖc t×m hiÓu vµ nghiªn cøu néi dung vµ ph­¬ng ph¸p d¹y häc lµ qu¸ tr×nh khã kh¨n ®èi víi b¶n th©n còng nh­ mçi gi¸o viªn. Tuy nhiªn môc ®Ých t×m hiÓu lµ ®Ó biÕt râ h¬n, n¾m ch¾c kiÕn thøc, kü n¨ng còng nh­ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®Ó cã c¸i nh×n toµn diÖn cã hÖ thèng vµ l«gÝc vÒ m«n To¸n. Víi kÕt qu¶ ®¹t ®­îc sau qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i thÊy r»ng viÖc d¹y häc ch­¬ng Sè thËp ph©n cÇn ph¶i thùc hiÖn ®óng ®Þnh h­íng ChuÈn kiÕn thøc kü n¨ng, H­íng dÉn gi¶m t¶i ch­¬ng tr×nh m«n To¸n, x¸c ®Þnh râ ý ®å mµ s¸ch gi¸o khoa ®· ®­a ra, ngoµi ra ng­êi gi¸o viªn c©n ph¶i n¾m ch¾c môc tiªu träng t©m bµi d¹y, ®èi t­îng häc sinh trong líp ®Ó tõ ®ã vËn dông c¸c ph­¬ng ph¸p vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc phï hîp nh»m ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña häc sinh. §Æc biÖt khi khai th¸c bµi cÇn thÓ hiÖn râ träng t©m cña bµi d¹y. Cã nh­ thÕ th× viÖc d¹y häc to¸n nãi chung vµ ch­¬ng Sè thËp th©p nãi riªng sÏ ®¹t hiÖu qu¶ cao. * KiÕn nghÞ: - Nhµ tr­êng cÇn ®¨ng ký, cËp nhËt c¸c tËp san, t¹p chÝ gi¸o dôc ®Ó cho gi¸o viªn cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c chuyªn ®Ò vÒ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc. §Æc biÖt lµ c¸c tËp san, t¹p chÝ gi¸o dôc vïng khã. - CÇn cã kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cô thÓ, th­êng xuyªn tæ chøc c¸c chuyªn ®Ò vÒ ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y häc, tæ chøc Héi gi¶ng, ph¸t ®éng sau réng phong trµo thi ®ua nghiªn cøu viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm d¹y häc, nh»m trang bÞ cho gi¸o viªn nh÷ng kü n¨ng vÒ d¹y häc nãi chung vµ d¹y häc To¸n nãi riªng. Trªn ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p nh»m n¨ng cao hiÖu qu¶ khi d¹y häc phÇn Sè thËp ph©n ë ch­¬ng tr×nh To¸n Líp 5 ®· ®­îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ t¹i ®¬n vÞ t«i c«ng t¸c vµ ®­îc tËp thÓ s­ ph¹m nhµ tr­êng thèng nhÊt. KÝnh mong ®­îc c¸c cÊp qu¶n lý gi¸o dôc vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®ãng gãp ý kiÕn bæ sung cho kinh nghiÖm d¹y häc cña t«i hoµn thiÖn, ®Ó ®­a vµo sö dông thùc tiÔn cã hiÖu qu¶ h¬n. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Ng­êi viÕt kinh nghiÖm d¹y häc TrÇn träng lam §¸nh gi¸ cña héi ®ång khoa häc CẤP tr­êng T/M héi ®ång khoa häc HiÖu tr­ëng