Giáo án Tin học Lớp 10 - Học kì 1 - Quách Vĩnh

Tuần: 1 - Tiết: 1 Ngày soạn: CHƯƠNG I: MỘT SỐ KHÁI NIỆM CỦA TIN HỌC BÀI 1: TIN HỌC LÀ MỘT NGÀNH KHOA HỌC I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS đạt được: 1. Kiến thức - Học sinh nắm được sự hình thành và ra đời cũng như sự phát triển của ngành khoa học tin học. - Đặc tính, vai trò của máy tính khi ứng dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật. - Biết các thuật ngữ về tin học. 2. Kĩ năng - Nhận biết được vai trò của máy tính trong thời đại ngày nay. 3. Thái độ (giá trị). Thái độ tích cực học tập, yêu thích bộ môn Tin học. Nhận thấy tin học có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. 4. Định hướng hình thành năng lực II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Thiết bị dạy học: Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa máy tính, máy tính ENIAC - Học liệu: 2. Chuẩn bị của học sinh III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP HOẠT ĐỘNG 1. KHỞI ĐỘNG (15') (1) Mục tiêu: Tạo tình huống dẫn dắt vào bài mới (2) Phương pháp/Kĩ thuật: thuyết trình, giao nhiệm vụ (3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm hoặc cá nhân (4) Phương tiện dạy học: bảng, máy chiếu (5) Sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 5' Bước 1. GV giao nhiệm vụ Bước 1. HS nhận nhiệm vụ - Giới thiệu nội dung chương trình tin HS nghe GV nêu nhiệm vụ học lớp 10. - Kiến thức cần thiết, phương pháp học tập cho các em học sinh. 1). Nhắc lại quá trình hình thành của máy tính điện tử (HS TB). 5' Bước 2. Quan sát và hướng dẫn HS Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ - Hướng dẫn học sinh cách tổ chức - HS làm việc theo nhóm nhỏ (trao đổi, lớp, phân công chia nhóm. thảo luận, cộng tác và hợp tác):.... - Khuyến khích các nhóm tích cực 1 Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS thảo luận. 5' Bước 3. GV nhận xét, đánh giá, chốt Bước 3. Báo cáo, góp ý, bổ sung để kiến thức hoàn thiện - GV nhận xét, khen ngợi tinh thần - HS cử đại diện nhóm trình bày quá học tập, đánh giá sản phẩm trình phát triển của máy tính. - Tóm tắt lại sơ lược quá trình phát triển của máy tính. HOẠT ĐỘNG 2. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25’) (1) Mục tiêu: - Tìm hiểu các kiến thức mới của bài học. (2) Phương pháp/Kĩ thuật: - Giao nhiệm vụ, các nhóm thuyết minh trình bày ý kiến. (3) Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4) Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa. (5) Sản phẩm: Thời Hoạt động của GV Hoạt động của HS gian 5’ Bước 1: GV giao nhiệm vụ Bước 1. HS nhận nhiệm vụ - Tin học được hình thành và phát triển như HS chú ý GV nêu nhiệm vụ, ghi thế nào? Ứng dụng của tin học trong đời chép và phân công các thành viên sống thực tế cuộc sống? nhóm mình thực hiện nhiệm vụ. - Máy tính điện tử có vai trò và đặc tính như thế nào? - Sự ảnh hưởng của máy tính trong cuộc sống ngày nay? 10’ Bước 2. Quan sát và hướng dẫn HS - Quan sát HS thực hiện các yêu cầu/trả lời - Từng nhóm phát biểu ý kiến. các câu hỏi/.... - Khuyến khích các nhóm trao đổi, thảo luận - Học sinh thảo luận trả lời: GV: Nêu ý tưởng giải bài toán (HS khá/ + Làm việc không mệt mỏi. giỏi) + Tốc độ cao. + Thiết bị tính toán có độ chính xác cao. + Lưu trữ lượng lớn thông tin trong không gian hạn chế. + Gọn nhẹ, tiện dụng. - Ngày nay máy tính điện tử có đóng góp to lớn trên hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. 10’ Bước 3. GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến - Lắng nghe hướng dẫn của giáo thức viên, ghi nội dung bài học. 2 Thời Hoạt động của GV Hoạt động của HS gian - GV nhận xét, khen ngợi tinh thần học tập - GV nhận xét, đánh giá sản phẩm/câu trả lời của hoạt động - GV đính chính lại câu trả lời của HS nếu cần - Giới thiệu thuật ngữ Tin học - Ghi các thuật ngữ Tin học + Computer Science. + Informatique. + Informatics. HOẠT ĐỘNG 3. LUYỆN TẬP (3') (1). Mục tiêu: - Củng cố lại các kiến thức đã được học. (2). Phương pháp/Kĩ thuật: - Giáo viên đặt câu hỏi, học sinh trả lời. (3). Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4). Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa. (5). Sản phẩm: Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 3’ Hãy nhắc lại các kiến thức đã học - Quá trình hình thành và phát triển của máy tính điện tử. - Ưu điểm của máy tính điện tử. - Sự ành hưởng của máy tính điện tử đến đời sống xã hội. 3 HOẠT ĐỘNG 4. MỞ RỘNG (2') (1). Mục tiêu: - Củng cố lại các kiến thức đã được học, mở rộng thêm một số kiến thức có liên quan. (2). Phương pháp/Kĩ thuật: - Giáo viên giới thiệu, đặt tình huống học sinh tự tìm hiểu. (3). Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4). Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa. (5). Sản phẩm: Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 2’ - Nêu lên một số thành tựu của sự phát - Có thể trả lời tại lớp. triển xã hội khi có sự tham gia của máy - Chuẩn bị trả lời trong tiết học sau. tính điện tử. IV/ Rút kinh nghiệm tiết dạy .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 4 Tuần: 1 - Tiết: 2 Ngày soạn: BÀI 2: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS đạt được: 1. Kiến thức - Biết được các kiến thức như thông tin, lượng thông tin, dạng thông tin, mã hóa thông tin cho máy tính. - Các dạng biểu diễn thông tin trong máy tính. - Biết được đơn vị đo của thông tin là bit và các bội của bit. - Các hệ đếm cơ số 2, 10, 16 trong biểu diễn thông tin. 2. Kĩ năng - Học sinh có thể mã hóa (chuyển đổi) các dạng thông tin cơ bản thành dãy bit, từ cơ số 2, 16 sang hệ thập phân. 3. Thái độ (giá trị). Thái độ tích cực học tập, yêu thích bộ môn Tin học. Nhận thấy tin học có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. 4. Định hướng hình thành năng lực - II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Thiết bị dạy học: Sách giáo khoa, tranh vẽ sẵn về biểu diễn dãy bit. - Học liệu: 2. Chuẩn bị của học sinh III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP HOẠT ĐỘNG 1. KHỞI ĐỘNG (15’) (1) Mục tiêu: Tạo tình huống dẫn dắt vào bài mới (2) Phương pháp/Kĩ thuật: thuyết trình, giao nhiệm vụ (3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm hoặc cá nhân (4) Phương tiện dạy học: bảng, máy chiếu (5) Sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 7’ Bước 1. GV giao nhiệm vụ Bước 1. HS nhận nhiệm vụ - Chia lớp thành các nhóm để thực HS nghe GV nêu nhiệm vụ hiện một số nhiệm vụ như sau: + Thế nào là thông tin? Thế nào là dữ liệu? Cho một số ví dụ về thông tin và dữ liệu. + Đơn vị đo lượng thông tin? Các đơn vị cơ bản của thông tin? + Thông tin bao gồm các dạng nào, kể ra? Cho các ví dụ cụ thể về từng dạng thông tin? 5 Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Mã hóa thông tin là gì? Tại sao phải cần mã hóa thông tin? (HS Khá – Giỏi) 3' Bước 2. Quan sát và hướng dẫn HS Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ - Hướng dẫn học sinh cách tổ chức - HS làm việc theo nhóm nhỏ (trao đổi, lớp, phân công chia nhóm. thảo luận, cộng tác và hợp tác):.... - Khuyến khích các nhóm tích cực thảo luận. 5' Bước 3. GV nhận xét, đánh giá, chốt Bước 3. Báo cáo, góp ý, bổ sung để kiến thức hoàn thiện - GV nhận xét, khen ngợi tinh thần - HS cử đại diện nhóm trình bày yêu học tập, đánh giá sản phẩm cầu của nhóm mình. - Nhắc lại các yêu cầu, giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm, yêu cầu các nhóm cử đại diện trình bày. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC (25’) (1)Mục tiêu: - Tìm hiểu các kiến thức mới của bài. (2)Phương pháp/Kĩ thuật: - Giao nhiệm vụ, các nhóm thuyết minh trình bày ý kiến. (3)Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4)Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa, bảng, máy chiếu (nếu có) (5) Sản phẩm: HS báo cáo Thời Hoạt động của GV Hoạt động của HS gian 5’ Bước 1. GV giao nhiệm vụ - Tiến hành chia nhóm theo sự - Trình bày khái niệm. hướng dẫn của giáo viên. - Trình bày nội dung của nhóm được phân - Thảo luận, chuẩn bị ý kiến phát công. biểu theo câu hỏi của giáo viên. - Các thành viên khác bổ sung ý kiến của nhóm mình. - Các nhóm khác thảo luận, bổ sung ý kiến. 15’ Bước 2. Quan sát và hướng dẫn HS * Nhóm 1: - Nêu một số đơn vị đo lượng thông tin, yêu - Thông tin là các hiểu biết có thể có cầu học sinh chuyển đổi tương đương (HS được về một thực thể nào đó. Khá – Giỏi). - Dữ liệu là thông tin đã được đưa vào máy tính. - Ví dụ: Danh sách học sinh lớp là thông tin, danh sách này được lưu trong máy tính được gọi là dữ liệu. 6 Thời Hoạt động của GV Hoạt động của HS gian - Bổ sung ý kiến. * Nhóm 2: - Đơn vị cơ bản đo lượng thông tin là Bit, mỗi bit có 2 trạng thái ứng với một giá trị. - Các đơn vị cơ bản đo lượng thông tin là: 1 Byte 8 bit 1KB 1024B 1MB 1024KB 1GB 1024MB 1TB 1024GB 1PB 1024TB - Kể tên một số dạng thông tin loại số và phi * Nhóm 3: số khác? (HS TB) Thông tin bao gồm nhiều loại, nhưng cơ bản được chia thành 2 dạng: dạng số (số nguyên, số thực, ) và dạng phi số (văn bản, âm thanh, hình ảnh). - Ví dụ: quyển sách là thông tin dạng văn bản. Poster quảng cáo là thông tin dạng hình ảnh. Bài hát là thông tin dạng âm thanh. * Nhóm 4: - Tại sao lại phải sử dụng 2 loại bảng mã? - Muốn máy tính xử lý được thông (HS TB) tin thì thông tin phải được biến đổi thành 1 dãy bit. Cách biến đổi như vậy gọi là mã hóa thông tin. - Người ta dùng 2 loại bảng mã để mã hóa thông tin: bảng mã ASCII (American Standard Code Information Interchange) sử dụng 1byte = 8 bit để mã hóa các ký tự. Bộ mã ASCII chỉ mã hóa được 256 ký tự. Bảng mã Unicode sử dụng 2byte = 16bit để mã hóa tất cả các ký tự trên thế giới, bảng mã này mã hóa được 65536 ký tự. 5’ Bước 3. GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến - Các nhóm ghi nhận tổng hợp ý kiến thức từ giáo viên. - GV nhận xét, khen ngợi tinh thần học tập - GV nhận xét, đánh giá sản phẩm/câu trả 7 Thời Hoạt động của GV Hoạt động của HS gian lời của hoạt động - GV đính chính lại câu trả lời của HS nếu cần - Giao nhiệm vụ cho các nhóm chuẩn bị tiết học sau. HOẠT ĐỘNG 3. LUYỆN TẬP (3') (1). Mục tiêu: - Củng cố lại các kiến thức đã được học. (2). Phương pháp/Kĩ thuật: - Giáo viên đặt câu hỏi, học sinh trả lời. (3). Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4). Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa. (5). Sản phẩm: Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 3’ Hãy nhắc lại các kiến thức đã học - Nhắc lại các kiến thức về thông tin, dữ liệu. - Các dạng thông tin. - Mã hóa thông tin. HOẠT ĐỘNG 4. MỞ RỘNG (2') (1). Mục tiêu: - Củng cố lại các kiến thức đã được học, mở rộng thêm một số kiến thức có liên quan. (2). Phương pháp/Kĩ thuật: - Giáo viên giới thiệu, đặt tình huống học sinh tự tìm hiểu. (3). Hình thức tổ chức hoạt động: - Thảo luận theo cá nhân, theo nhóm. (4). Phương tiện dạy học: - Sách giáo khoa, tranh ảnh minh họa. (5). Sản phẩm: Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 2’ - Ngoài các cách mã hóa trên, còn có - Hoạt động về nhà. cách mã hóa thông tin nào khác không? IV/ Rút kinh nghiệm tiết dạy .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 8 .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. 9 Tuần: 2 - Tiết: 3 Ngày soạn: BÀI 2: THÔNG TIN VÀ DỮ LIỆU I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS đạt được: 1. Kiến thức - Biết được các kiến thức như thông tin, lượng thông tin, dạng thông tin, mã hóa thông tin cho máy tính. - Các dạng biểu diễn thông tin trong máy tính. - Biết được đơn vị đo của thông tin là bit và các bội của bit. - Các hệ đếm cơ số 2, 10, 16 trong biểu diễn thông tin. 2. Kĩ năng - Học sinh có thể mã hóa (chuyển đổi) các dạng thông tin cơ bản thành dãy bit, từ cơ số 2, 16 sang hệ thập phân. 3. Thái độ (giá trị). Thái độ tích cực học tập, yêu thích bộ môn Tin học. Nhận thấy tin học có vai trò quan trọng trong đời sống xã hội. 4. Định hướng hình thành năng lực - II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Chuẩn bị của giáo viên - Thiết bị dạy học: Sách giáo khoa, tranh vẽ sẵn về biểu diễn dãy bit. - Học liệu: 2. Chuẩn bị của học sinh III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP HOẠT ĐỘNG 1. KHỞI ĐỘNG (10’) (1) Mục tiêu: Tạo tình huống dẫn dắt vào bài mới (2) Phương pháp/Kĩ thuật: thuyết trình, giao nhiệm vụ (3) Hình thức tổ chức hoạt động: hoạt động nhóm hoặc cá nhân (4) Phương tiện dạy học: bảng, máy chiếu (5) Sản phẩm: HS báo cáo sản phẩm Thời gian Hoạt động của GV Hoạt động của HS 7’ Bước 1. GV giao nhiệm vụ Bước 1. HS nhận nhiệm vụ - Chia lớp thành các nhóm để thực HS nghe GV nêu nhiệm vụ hiện một số nhiệm vụ như sau: Bài 1: Trình bày các hệ cơ số thập phân, nhị phân, thập lục phân. Bài 2: Biểu diễn các hệ số thập phân, biểu diễn số nguyên có dấu. Bài 3: Chuyển đổi từ hệ nhị phân sang thập phân, từ thập phân sang nhị phân, từ thập lục phân sang thập phân. 10