Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 9, Bài 9: Cấu tạo và tính chất của cơ - Năm học 2012-2013

Tuần : 5 NS:14/09/2013 Tiết : 9 ND:17/09/2013 Bài 9 : CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT CỦA CƠ I . MỤC TIÊU : 1 . Kiến thức : Trình bày được đặc điểm cấu tạo của tế bào cơ và của bắp cơ . Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ và nêu được ý nghĩa của sự co cơ . 2 . Kỹ năng : Quan sát hình 3 . Thái độ : Hiểu tại sao phải rèn luyện thân thể , tập thể dục giữa giờ . II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : 1 . Giáo viên : Tranh vẽ các mô hình 9.1 à 9.4 Tranh vẽ (mô hình) cơ thể người Búa y tế Ếch , dung dịch sinh lý 0,65% NaCl , cần ghi , bút ghi , trụ ghi giá treo , nguồn điện 6V 2 . Học sinh : Xem lại kiền thức cung phản xạ . III . HOẠT ĐỘNG DẠY và HỌC : 1 . ổn định lớp : 8A: 8B: 8C: 8D: 2 . Kiểm tra bài cũ : Hãy nêu cấu tạo và chức năng của từng thành phần trong cấu tạo Xương dài ? Thành phần hoá học của xương có ý nghĩa như thế nào đối với chức năng của xương ? Nhờ đâu Xương dài ra và lớn lên về bề ngang ? 3 . Bài mới : Cơ bám vào xương , co cơ làm xương cử động . Vì vậy gọi là cơ xương . Vậy cơ có cầu tạo và tính chất như thế nào ? Ta cùng tìm hiểu trong bài hôm nay : CẤU TẠO và TÍNH CHẤT CỦA CƠ HOẠT ĐỘNG GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG HS BÀI GHI Hoạt động 1 : Tìm hiểu cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ Mục tiêu : Hs trình bày được đặc điểm cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ . Tiến hành : Gv yêu cầu HS đọc thông tin và trả lời câu hỏi : Bắp cơ có cấu tạo như thế nào ? Tơ cơ có cấu tạo ra sao ? Kết luận : Bài ghi Hoạt động 2 : Tìm hiểu tính chất của cơ . Mục tiêu : Giải thích được tính chất cơ bản của cơ là sự co cơ . Tiến hành : GV treo tranh H 9.2 , mô tả cách bố trí thí nghiệm Khi bị kích thích thì cơ phản ứng lại bằng cách nào ? Giải thích cơ chế của sự co cơ ? GV yêu cầu từng nhóm thực hiện thí nghiệm phản xạ đầu gối . GV treo tranh phản xạ đầu gối , hỏi : Giải thích cơ chế thần kinh ở phản xạ đầu gối ? Nhận xét và giải thích sự thay đổi độ lớn của bắp cơ trước cánh tay khi gập cẳng tay . Gv chốt lại : Khi có 1 kích thích tác động vào cơ quan thụ cảm trên cơ thể sẽ làm xuất hiện xung thần kinh theo dây hướng tâm về trung ương thần kinh . Trung ương thần kinh phát lệnh theo dây li tâm tới cơ làm cơ co . Khi cơ co , các tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm cho đĩa sáng ngắn lại , đĩa tối dày lên do đó bắp cơ co ngắn lại và to về bề ngang . Tính chất của cơ là gì ? Cơ co khi nào ? Kết luận : bài ghi . Hoạt động 3 : Tìm hiểu ý nghĩa của hoạt động co cơ . Mục tiêu : Nêu được ý nghĩa của sự co cơ . Tiến hành : Gv treo tranh H 9.4 yêu cầu HS thảo luận nhóm trả lời câu hỏi : Em hãy cho biết sự co cơ có tác dụng gì ? Thử phân tích sự phối hợp hoạt động co , dãn giữa cơ 2 đầu ( cơ gấp ) và cơ 3 đầu ( cơ duỗi ) ở 2 cánh tay . Gv hoàn chỉnh kiến thức : Sự sắp xếp các cơ trên cơ thể thường tạo thành từng cặp đối kháng . Cơ này kéo xương về 1 phía thì cơ kia kéo về phía ngược lại VD : Cơ nhị đầu ở cách tay co thì gập cẳng tay về phía trước , cơ tam đầu co thì duỗi thẳng tay ra . Cơ co làm xương cử động dẫn tới sự vận động của cơ thể . Trong sự vận động của cơ thể có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ : Cơ này co thì cơ kia dãn và ngược lại . Thực ra, đó là sự phối hợp nhiều nhóm cơ Kết luận : bài ghi . HS đọc thông tin quan sát hình 9.1 , thảo luận nhóm và trả lời câu hỏi . Đại diện nhóm trình bày , nhóm khác bổ sung HS quan sát tranh , đọc thông tin , trả lời câu hỏi . Các nhóm thực hiện , nhóm khác nhận xét bổ sung . HS quan sát trả lời câu hỏi Đại diện nhóm trả lời và bổ sung HS quan sát tranh hình 9.4 và tiến hành làm bài tập ở mục III bằng cách thảo luận nhóm . Đại diện nhóm trình bày và nhóm khác nhận xét . I . Cấu tạo của bắp cơ và tế bào cơ : Bắp cơ gốm nhiều bó cơ hợp lại , bó cơ gốm nhiều TB cơ bọc trong màng liên kết. Tế bào cơ có nhiều sợi tơ dày và tơ cơ mảnh . II . Tính chất của cơ : Tính chất của cơ là co và dãn Khi tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân bố của tơ cơ dày làm tế bào cơ ngắn lại , đó là sư co cơ . Sự co cơ là do hệ thần kinh điều khiển , thực hiện bằng con đường phản xạ . III . Ý nghĩa của hoạt động co cơ : Co cơ làm xương cử động dẫn đến sự vận động của cơ thể . IV . CỦNG CỐ : Mô tả cấu tạo của tế bào cơ Thực hiện phản xạ đầu gối và giải thích cơ chế của phản xạ . V . DẶN DÒ : Học bài Trả lời câu hỏi và bài tập SGK và sách bài tập . Chuẩn bị bài : “ Hoạt động của cơ “ VI/RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: