Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 48, Bài 44: Thực hành: Tìm hiểu chức năng (Liên quan đến cấu tạo) của tủy sống - Năm học 2013-2014

Tuần :24 NS: Tiết :48 ND: BÀI 44 : Thực Hành : Tìm Hiểu Chức Năng ( liên quan đến cấu tạo ) Của Tuỷ Sống I/ MỤC TIÊU: 1/Kiến thức: Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định Từ kết quả quan sát thí nghiệm : Nêu được chức năng của tuỷ sống , phỏng đoán được thành phần cấu tạo của tuỷ sống . Đối chiếu với cấu tạo của tuỷ sống để khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng . 2/ Kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng thực hành 3/ Thái độ : Giáo dục ý thức kỉ luật , ý thức vệ sinh . II/ CHUẨN BỊ: 1/ Giáo viên: Ếch 1 con , bộ đồ mổ : đủ cho các nhóm , dung dịch HCl 0,3% , 1 % 2 / Học sinh : Ếch 1 con , khăn lau , bông , kẻ sẵn bảng 44 vào vở Bảng 44 Tuỷ sống Đặc điểm Cấu tạo ngoài Vị trí : Nằm trong ống xương sống từ đốt sống cổ I đến hết đốt thắt lưng II Hình dáng : hình trụ dài 50 cm Có hai phần phình là phình cổ và phình thắt lưng . Màu sắc : Màu trắng bóng Màng tủy : 3 Lớp : màng cứng , màng nhện , màng nuôi à Bảo vệ và nuôi dưỡng tuỷ sống . Cấu tạo trong Chất xám : Nằm trong , có hình cánh bướm Chất trắng : Nằm ngoài ; bao quanh chất xám III/ TIẾN TRÌNH BÀI HỌC: 1/ Ổn định lớp: 8A: 8B: 8C: 8D: 2 / Kiềm tra bài cũ : Hoàn thành sơ đồ sau : Tuỷ sống Hệ thần kinh Bộ phận ngoại biên Hạch thần kinh Trình bày cấu tạo và chức năng của Nơron ? 3 / Các hoạt động dạy và học: Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung ghi bài Hoạt động 1 : Tìm hiểu chức năng của tủy sống : Mục tiêu: học sinh tiến hành thành công 3 thí nghiệm ở lô 1 . Từ kết quả thí nghiệm của 3 lô nêu được chức năng của tủy sống . GV giới thiệu tiến hành thí nghiệm trên Ếch đã hủy não . Cách làm : Ếch cắt đầu hoặc phá não . Treo trên giá , để cho hết choáng ( khoảng 5 – 6 phút ) Bước 1 : Học sinh tiến hành thí nghiệm theo giới thiệu ở bảng 44 . GV lưu ý học sinh : Sau mỗi lần kích thích bằng axit phải rưả sạch chỗ da có axit và để khoảng 3 – 5 phút mới kích thích lại . Từ kết quả thí nghiệm và hiểu biết về phản xạ . GV yêu cầu học sinh dự đoán về chức năng của tủy sống . GV ghi nhanh các dự đoán ra một góc bảng . Bước 2 : GV biểu diễn thí nghiệm 4 , 5 Cách xác định vị trí vết cắt ngang tủy ở Ếch , vị trí vết cắt nằm giữa khoảng cách của gốc đôi dây thần kinh thứ nhất và thứ hai ( Ở lưng ) GV lưu ý : Nếu vết cắt nông có thể chỉ cắt đường lên ( Trong chất trắng ở mặt sau tủy ) . Do đó nếu kích thích chi trước thì chi sau cũng co ( Đường xuống trong chất trắng còn ) . GV hỏi : Em hãy cho biết thí nghiệm này nhằm mục đích gì ? Bước 3 : GV biểu diễn thí nghiệm 6, 7 Qua thí nghiệm 6, 7 có thể khẳng định được điều gì ? GV cho học sinh đối chiếu với dự đoán ban đầu à Sưả chưã câu sai . Hoạt động 2: Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống Mục tiêu : GV cho học sinh quan sát hình 44.1 ; 44.2 đọc chú thích và hoàn thành bảng của GV : GV chốt lại kiến thức về cấu tạo của tủy sống = cách treo bảng đáp án . Từ kết quả của 3 lô thí nghiệm trên , liên hệ với cấu tạo trong của tủy sống , GV yêu cầu học sinh nêu rõ chức năng của : Chất xám ? Chất trắng ? Học sinh từng nhóm chuẩn bị hủy tủy Ếch theo hướng dẫn của GV Đọc kỹ 3 thí nghiệm các nhóm phải làm và lần lược làm 3 thí nghiệm đó. Ghi kết quả quan sát vào bảng 44 Thí nghiệm thành công có kết quả : Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co. Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co . Các nhóm ghi kết quả và dự đoán ra nháp . Một số nhóm đọc kết quả Học sinh quan sát thí nghiệm ghi kết quả thí nghiệm 4 và 5 vào cột trống bảng 44 . Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước co Các trung khu thần kinh liên hệ với nhau nhờ các đường dẫn truyền Học sinh quan sát phản ứng của Ếch ghi kết quả thí nghiệm 6 và 7 vào bảng 44 . Thí nghiệm 6 : 2 chi trước không co nưã Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co Tủy sống có các trung khu thần kinh điều khiển các phản xạ . Học sinh quan sát kỹ hình và đọc chú thích . Thảo luận à hoàn thành bảng Đại diện nhóm phát biểu Chất xám là trung khu thần kinh của các phản xạ không điều kiện Chất trắng : Là các đường dẫn truyền nối các trung khu thần kinh trong tủy sống với nhau và với não bộ . Kết quả thí nghiệm: -Thí nghiệm 1 : Chi bên phải co. Thí nghiệm 2 : 2 Chi sau co +Thí nghiệm 3 : Cả 4 chi đều co Thí nghiệm 4 : Chỉ 2 chi sau co Thí nghiệm 5 : Chỉ 2 chi trước co Thí nghiệm 6 : 2 chi trước không co nưã Thí nghiệm 7 : 2 chi sau co Chất xám là trung khu thần kinh của các phản xạ không điều kiện Chất trắng : Là các đường dẫn truyền nối các trung khu thần kinh trong tủy sống với nhau và với não bộ . IV/ CỦNG CỐ: 1 . Hoàn thành bảng 44 vào vở bài tập : 2. Trả lời các câu hoỉ sau : Các trung khu điều khiển phản xạ do thành phần nào của tủy sống đảm nhận ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ? Các căn cứ thần kinh liên hệ với nhau nhờ thành phần nào ? Thí nghiệm nào chứng minh điều đó ? V/ DẶN DÒ: Học cấu tạo của tủy sống . Hoàn thành báo cáo thu hoạch Đọc trước bài 45 : “ Dây thần kinh tủy ” VI/RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: