Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 41, Bài 39: Bài tiết nước tiểu

Ngày soạn: 05-2-2005 Tuần: 21 Ngày giảng: 07-2-2005 Tiết : 41 Bài 39 BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU I/MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : -Trình bày được : +Quá trình tạo thành nước tiểu +Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu +Quá trình bài tiết nước tiểu -Phân biệt được : +Nước tiểu đầu và huyết tương +Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức 2.Kĩ năng : -Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình -Rèn kĩ năng hoạt động nhóm 3.Thái độ : -Giáo dục ý thức vệ sinh giữ gìn cơ quan bài tiết nước tiểu II/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên : -Tranh phóng to hình 39.1 -Bảng phụ ghi nội dung phiếu học tập 2.Chuẩn bị của học sinh : -Kể phiếu học tập vào vở III/TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG : 1.Kiểm tra bài cũ: -Bài tiết có vai trò quan trọng như thế nào đối với cơ thể sống ? -Bài tiết ở cơ thể người do cơ quan nào đảm nhận -Hệ bài tiết nước tiếu có cấu tạo như thế nào ? 2.Mở bài : Mỗi quả thận chứa khoảng một triệu đơn vị chức năng Để lọc máu và hình thành nước tiểu , quá trình đó diễn ra như thế nào ?Bài hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu . 3.Phát triển bài : Hoạt động 1:Tạo thành nước tiểu a.Mục tiêu : -Trình bày được sự tạo thành nước tiểu -Chỉ ra sự khác biệt giữa : +Nước tiểu đầu và huyết tương +Nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV hướng dẫn học sinh tìm hiểu thông tin SGK quan sát hình 39.1 tìm hiểu quá trình hình thành nước tiểu -Yêu cầu các nhóm thảo luận : +Sự tạo thành nước tiểu gồm những quá trình nào ? Diễn ra ở đâu ? -GV tổng hợp ý kiến các nhóm -GV yêu cầu đọc lại chú thích hình 39.1 Thảo luận : +Thành phần nước tiểu đầu khác với máu ở điểm nào ? +Hoàn thành bảng so sánh nước tiểu đầu và nước tiểu chính thức -GV gọi một số nhóm lên bảng phụ chữa bài -GV chốt lại kiến thức . -HS tự thu nhận thông tin và xử lí thông tin đồng thời quan sát kĩ hình 39.1 -Trao đổi nhóm thống nhất câu trả lời -Yêu cầu nêu được sự tạo thành nước tiểu gồm 3 quá trình -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác nhận xét bổ sung -HS thảo luận tiếp tục thống nhất đáp án +Nước tiểu đầu không có tế bào và Protein +hoàn thành phiếu học tập -Đại diện nhóm ghi kết quả .Các nhóm khác theo dõi bổ sung Đặc điểm Nước tiểu đầu Nước tiểu chính thức -Nồng độ các chất hoà tan -Chất độc chất cặn bã -Chất dinh dưỡng -Loãng -Có ít -Có nhiều -Đậm đặc -Có nhiều -Gần như không Tiểu kết 1:Sự tạo thành nước tiếu gồm 3 quá trình : -Quá trình lọc máu ở cầu thận tạo ra nước tiểu đầu -Quá trình hấp thu lại ở ống thận -Quá trình bài tiết tiếp : +Hấp thụ lại chất cần thiết +Bài tiết tiếp chất thừa , chất thải để tạo thành nước tiểu chính thức Hoạt động 2: Bài tiết nước tiểu a.Mục tiêu : Tìm hiểu con đường và cơ chế bài tiếy nước tiểu b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV hướng dẫn HS tìm hiểu thông tin SGK trã lời câu hỏi : +Sự bài tiết nước tiểu diễn ra như thế nào ? +Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì ? -GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận +Vì sao sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục mà sự bài tiết nước tiểu lại gián đoạn ? -HS tự thu nhận thông tin để trả lời +Mô tả đường đi của nứ«c tiểu chính thức +Thựa chất của quá trình tạo nước tiểu là lọc máu và thải chất cặn bã chất độc chất thừa ra khỏi cơ thể -Một số HS trình bày lớp bổ sung hoàn chỉnh đáp án -HS nêu được : +Máu tuần hoàn liên tục qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành liên tục +Nước tiểu được tích trữ ở bóng đái khi lên tới 200 ml đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu đ6ẻ bài tiết ra ngoài Tiểu kết 2: Nước tiểu chính thức => bể thận => ống dẫn nước tiểu => tích trữ ở bóng đái => ống đái => ra ngoài 4.Kiểm tra đánh giá : -Nướoc tiểu được tạo thành như thế nào ? -Trình bày sự bài tiết nước tiểu ? 5.Dặn dò : -Học bài trả lời câu hỏi SGK -Đọc mục “Em có biết “ -Tìm hiểu tác nhângây hại cho hệ bài tiết -Kẻ phiếu học tập vào vở Tổn thương của hệ bài tiết nước tiểu Hậu quả Cầu thận bị viêm và suy thoái Oáng thận bị tổn thương hay làm việc kém hiệu quả Đường dẫn nước tiểu bị nghẽn bởi sỏi