Giáo án Sinh học Lớp 8 - Tiết 15, Bài 15: Đông máu và nguyên tắc truyền máu

Ngày sọan : 24-10-2004 Tuần :8 Ngày giảng : 25-10-2004 Tiết :15 Bài 15 ĐÔNG MÁU VÀ NGUYÊN TẮC TRUYỀN MÁU I/MỤC TIÊU : 1.Kiến thức : -HS trình bày được cơ chế đông máu và vai trò của nó trong bảo vệ cơ thể -Trình bày được các nguyên tắc truyền máu và cơ sở khoa học của nó . 2.Kĩ năng : -Rèn kĩ năng quan sát sơ đồ thí nghiệm tìm kiến thức -Kĩ năng họat động nhóm -Kĩ năng vận dụng lí thuyết giải thích các hiện tượng liên quan đến đông máu trong đời sống 3.Thái độ:Giáo dục ý thức giữ gìn bảo vệ cơ thể biết xử lí khi bị chảy máu và giúp đỡ người xung quanh . II/CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của gaío viên : -Tranh hình phóng to SGK (48,49) -Bảng phụ và phiếu học tập : Tiêu chí Nội dung 1.Hiện tượng 2.Cơ chế 3.Khái niệm 4.Vai trò 2.Chuẩn bị của học sinh :Xem trước bài III/HỌAT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC : 1.Kiểm tra bài cũ : -Trình bày cơ chế bảo vệ của bạch cầu -Em đã từng tiêm phòng chưa ?Đó là bệnh nào ?Em hiểu gì về vai trò của vắc xin . 2.Mở bài :Trong lịch sử phát triển của y học con người đã biết đến truyền máu song rất nhiều trường hợp gây tử vong sau này chính con người đã tìm ra nguyên nhân bị tử vong đó là do khi truyền máu thì máu bị đông lại .Vây yếu tố nào gây nên và theo cơ chế nào? 3.Họat động dạy và học : Họat động 1 :Tìm hiểu cơ chế đông máu và vai trò của nó a.Mục tiêu :HS trình bày được cơ chế đông máu và nêu ý nghĩa của đông máu đối với đời sống b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Họat động của học sinh -GV yêu cầu học sinh nghiên cứu thông tin SGK và sơ đồ trang 48 SGK trao đổi nhóm hòan thành phiếu học tập . -GV gọi đại diện các nhóm trình bày kết quả và các nhóm khác bổ sung -GV cho học sinh xem phiếu kiến thức chuẩn và yêu cầu đối chiếu với kết quả của nhóm mình -HS nghiên cứu thông tin SGk kết hợp quan sát tranh sơ dồ SGk -Trao đổi nhóm hòan thành phiếu học tập -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung -Các nhóm theo dõi phiếu kiến thức chuẩn tự bổ sung kiến thức Bảng kiến thức chuẩn : Tìm hiểu về hiện tượng đông máu Tiêu chí Nội dung Hiện tượng Khi bị thương đứt mạch máu, máu chảy ra một lúc rồi ngừng nhờ mộ khối máu bịt vết thương Cơ chế Tế bào máu Tiểu cầu vỡ Giải phóng Enzim Tơ máu giữa các Máu chảy tế bào máu Khối máu đông Huyết tương Chất sinh tơ máu Khái niệm Đông máu là hiện tượng hình thành khối máu đông hàn kín vết thương Vai trò Giúp cơ thể tự vệ chống mất máu khi bị thương -GV nêu câu hỏi : +Sự đông máu có liên quan tới yếu tố nào của máu +Tiểu cầu đóng vai trò gì trong quá trình đông máu -Cá nhân trả lời câu hỏi HS khác nhận xét bổ sung Tiểu Kết 1 :Nội dung phiếu học tập Họat động 2 :Các nguyên tắc truyền máu a.Mục tiêu :HS nắm được các nhóm máu chính của người .Nêu được các nguyên tắc truyền máu b.Tiến hành : Họat động của giáo viên Họat động của học sinh -GV hướng dẫn học sinh nghiên cứu thí nghiệm SGK trao đổi nhóm trả lời câu hỏi : +Hồng cầu máu người có các loại kháng nguyên nào ? +Huyết tương máu người nhận có các loại kháng thể nào ? Chúng có gây kết dính hồng cầu máu người cho hay không ? +Hòan thành bài tập Mối quan hệ cho và nhận giữa các nhóm máu . -GV nhận xét đánh giá phần thảo luận của học sinh -GV hòan thiện kiến thức cho học sinh -GV tiếp tục nêu câu hỏi : +Máu có cả kháng nguyên Avà Bcó thể truyền cho người có nhóm máu O được không?Vì sao? +Máu không có cả kháng nguyên Avà B có thể truyền cho người có nhóm máu O được không? Vì sao? +Máu có nhiễm các tác nhân gây bệnh ( Virut viêm gan B .HIV )Có thể đem truyền cho người khác được không ? Vì sao ? -Gv nhận xét phần trả lời của học sinh -GV yêu cầu HS rút ra kết luận về nguyên tắc truyền máu -HS tự nghiên cứu thí nghiệm của Caclan stayno hình 15.2 SGK trang 48,49 -Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến -Đại diện nhóm trình bày nhóm khác bổ sung -Đại diện hai nhóm viết sơ đồ mối quan hệ giữa cho và nhận giữa các nhóm máu -HS khác bổ sung -Hs tự rút ra kết luận -HS vận dụng kiến thức ở vấn đề 1 để trả lời -một số học sinh trình bày ý kiến của mình HS khác nhận xét bổ sung -Yêu cầu : +Không được vì kết dính hồng cầu +Có thể truyền vì không kết dính +Không được truyền máu có mầm bệnh vì lây lan -HS rút ra kết luận Tiểu kết 2: -Ở người có 4 nhóm máu A,B,AB,O -Sơ đồ mối quan hệ giữa các nhóm máu A - A O – O AB – AB B – B Các nguyên tắc cần tuân thủ khi truyền máu +Lựa chọm nhóm máu cho phù hợp +Kiểm tra mầm bệnh trước khi truyền máu 4.Kết luận :HS đọc kết luận trong sách giáo khoa 5.Kiểm tra đánh giá :Đánh dấu vào câu trả lời đúng nhất Tế bào máu nào tham gia vào quá trình đông máu a.Hồng cầu b.Bạch cầu c.Tiểu cầu Máu không đông được là do : a.Tơ máu b.Huyết tương c.Bạch cầu Người có nhóm máu AB không truyền được cho người có nhóm máu O, A, B vì a.Nhóm máu AB hồng cầu có cả A và B b.Nhóm máu AB huyết tương không có anpha và bêta c.Nhóm máu AB ít người có 6.Dặn dò : -Học bài trả lời câu hỏi SGK -Đọc mục “em có biết” -Oân lại kiến thức hệ tuần hòan ở lớp thú