Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 57, Bài 54: Tiến hóa về tổ chức cơ thể

Ngày soạn: 2-4-2005 Tuần:29 Ngày giảng:4-4-2005 Tiết: 57 Bài 54 TIẾN HÓA VỀ TỔ CHỨC CƠ THỂ I. MỤC TIÊU 1.Kiến thức HS nêu được mức độ phức tạp dần trong tổ chức cơ thể của các lớp động vật thể hiện ở sự phân hóa về cấu tạo và chuyên hóa về chức năng. 2.Kĩ năng -Rèn luyện kĩ năng quan sát, so sánh. -Kĩ năng phân tích, tư duy. 3.Thái độ: Giáo dục ý thức học tập yêu thích bộ môn. II.CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của giáo viên :Tranh hình 54.1 SGK phóng to. 2.Chuẩn bị của học sinh : HS kẻ bảng SGK tr.176. III.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG : 1.Kiểm tra bài cũ: -Nêu những đại diện có 3 hình thức di chuyển , 2 hình thức di chuyển hoặc chỉ có một hình thức di chuyển -Nêu lợi ích của sự hòan chỉnh cơ quan di chuyển trong quá trình phát triển của giới động vật 2.Mở bài : Trong quá trình tiến hóa của động vật các hệ cơ quan được hình thành và hòan chỉnh dần thông qua quá trình phức tạp hóa nghĩa là ở các hệ cơ quan có sự hình thành các bộ phận mới . Các bộ phận này được hoàn thiện dần đảm bảo cho chức năng sinh lí phức tạp thích nghi được với những điều kiện sống đặ trưng ở mỗi nhóm động vật 3.Phát triển bài: Hoạt động 1: So sánh một số hệ cơ quan của động vật a.Mục tiêu : So sánh tìm ra một số đặc điểm khác nhau trong các cơ quan của động vật b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV yêu cầu quan sát tranh đọc các câu trả lời hoàn thành bảng trong vở bài tập. -GV kẻ bảng để HS chữa bài. -GV lưu ý nên gọi nhiều nhóm để biết được ý kiến của HS. -GV ghi phần bổ sung vào cạnh bảng để HS tiếp tục theo dõi và trao đổi. -GV nên kiểm tra số lượng các nhóm có kết quả đúng và chưa đúng. -Yêu cầu HS quan sát nội dung bảng kiến thức chuẩn. -Cá nhân đọc nội dung bảng, ghi nhận kiến thức. -Trao đổi nhóm lựa chọn câu trả lời. -Hoàn thành bảng. Yêu cầu: +Xác định dược các ngành. +Nêu cấu tạo từ đơn giản đến phức tạp dần. -Đại diện các nhóm lên ghi kết quả vào bảng1. -Nhóm khác theo dõi bổ sung. HS theo dõi và tự sữa chữa. Tên ĐV Ngành Hô hấp Tuần hoàn Thần kinh Sinh dục Trùng biến hình Động vật nguyên sinh Chưa phân hóa Chưa có Chưa phân hóa Chưa phân hóa Thủy tức Ruột khoang Chưa phân hóa Chưa có Hình mạng lưới Tuyến SD không có ống dẫn Giun đất Giun đốt Da Tim đơn giản, tuần hoàn kín Hình chuỗi hạch Tuyến SD có ống dẫn Tôm sông Chân khớp Mang đơn giản Tim đơn giản, hệ tuần hoàn hở Chuỗi hạch, có hạch não Tuyến SD có ống dẫn Châu chấu Chân khớp Hệ ống khí Tim đơn giản, hệ tuần hoàn hở Chuỗi hạch, hạch não lớn Tuyến SD có ống dẫn Cá chép Động vật có xương sống Mang Tim có 1 tâm nhĩ, 1 tâm thất, tuần hoàn kín, máu đỏ tươi nuôi cơ thể Hình ống, bán cầu não nhỏ, tiểu não hình khối trơn Tuyến SD có ống dẫn Ếch đồng trưởng thành Động vật xương sống Da và phổi Tim có 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất, hệ tuần hoàn kín, máu pha nuôi cơ thể Hình ống, bán cầu não nhỏ, tiểu não nhỏ dẹp Tuyến SD có ống dẫn Thằn lằn bóng Động vật có xương sống Phổi Tim có 2 tâm nhĩ, 1 tâm thất có vách hụt, hệ tuần hoàn kín, máu pha ít nuôi cơ thể Hình ống, bán cầu não nhỏ, tiểu não phát triển hơn ếch Tuyến SD có ống dẫn Chim bồ câu Động vật có xương sống Phổi và túi khí Tim có 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, tuần hoàn kín, máu đỏ tươi nuôi cơ thể Hình ống, bán cầu não lớn, tiểu não lớn có 2 mấu bên nhỏ Tuyến SD có ống dẫn Thỏ Động vật có xương sống Phổi Tim 2 tâm nhĩ, 2 tâm thất, tuần hoàn kín, máu đỏ tươi nuôi cơ thể Hình ống, bán cầu não lớn, vỏ chất xám, khe, rãnh, tiểu não có 2 mấu bên lớn Tuyến SD có ống dẫn Hoạt động 2: Sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể a.Mục tiêu: HS chỉ ra được sự phân hóa và chuyên hóa của các hệ cơ quan. b.Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV yêu cầu HS quan sát lại nội dung bảng trả lời câu hỏi: +Sự phức tạp hóa các hệ cơ quan hô hấp, tuần hoàn, thần kinh, sinh dục được thể hiện như thế nào qua các lớp động vật đã học? -GV ghi tóm tắt ý kiến của các nhóm và phần bổ sung lên bảng. -GV nhận xét đánh giá và yêu cầu HS rút ra kết luận về sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể. -GV hỏi thêm: +Sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể ở động vật có ý nghĩa gì? -Cá nhân theo dõi thông tin ở bảng ghi nhớ kiến thức (lưu ý theo hàng dọc từng hệ cơ quan) -Trao đổi nhóm. -Yêu cầu: +Hệ hô hấp từ chưa phân hóa ,trao đổi qua toàn bộ da ,mang đơn giản, mang ,da và phổi ,phổi. +Hệ tuần hoàn: chưa có tim tim chưa có nhăn tim có 2 ngăn 3 ngăn tim 4 ngăn. +Hệ thần kinh từ chưa phân hóa đến thần kinh mạng lưới chuỗi hạch đơn giản chuỗi hạch phân hóa (não, hầu, bụng) hình ống phân hóa bộ não, tủy sống. +Hệ sinh dục: Chưa phân hóa tuyến sinh dục không có ống dẫn tuyến sinh dục có ống dẫn. -Đại diện nhóm trình bày đáp án nhóm khác bổ sung. Tiểu kết 2: Sự phức tạp hóa tổ chức cơ thể của các lớp động vật thể hiện ở sự phân hóa về cấu tạo và chuyên hóa về chức năng. -HS có thể dựa vào sự hoàn chỉnh của hệ thần kinh liên quan đến tập tính phức tạp, yêu cầu nêu được: +Các cơ quan hoạt động có hiệu quả hơn. +Giúp cơ thể thích nghi với môi trường sống 4.Kiểm tra đánh giá :-Hãy chứng minh sự phân hóa và chuyên hóa của hệ tuần hoàn và hệ thần kinh của động vật. 5.Dặn dò : -Học bài, trả lời câu hỏi trong SGK. -HS kẻ bảng 1 và 2 vào vở bài tập. Bảng 1. So sánh sinh sản vô tính với sinh sản hữu tính Hình thức sinh sản Số cá thể tham gia Thừa kế đặc điểm của 1 cá thể 2 cá thể Vô tính Hữu tính Bảng 2. Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật (SGK tr. 180)