Giáo án Sinh học Lớp 7 - Tiết 33, Bài 33: Cấu tạo trong của cá chép

Ngày soạn : 25-12-2004 Tuần :17 Ngày giảng : 27-12-2004 Tiết : 33 Bài 33 CẤU TẠO TRONG CỦA CÁ CHÉP I/MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1.Kiến thức : -Xác định được vị trí cấu tạo các hệ cơ quan của cá chép -Giải thích được những đặc điểm cấu tạo trong thích nghi với đời sống dưới nước 2.Kĩ năng :Rèn kĩ năng quan sát tranh và hoạt động nhóm 3.Thái độ :Giáo dục ý thức yêu thích môn học II/PHƯƠNG PHÁP :Quan sát hoạt động nhóm III/CHUẨN BỊ : 1. Chuẩn bị của giáo viên :Tranh cấu tạo trong của cá chép,mô hình não cá ,tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép 2.Chuẩn bị của học sinh :Xem lại báo cáo thu hoạch thực hành mổ cá tiết 32 IV/TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG : 1.Mở bài :GV đặc câu hỏi :Hãy kể tên các hệ cơ quan đã quan sát được trong giờ thực hành 2.Phát triển bài : Hoạt động 1 :Các cơ quan dinh dưỡng a.Mục tiêu :HS tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của bốn cơ quan dinh dưỡng :Tuần hoàn, hô hấp , tiêu hoá ,bài tiết . b. Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Hệ tiêu hoá: -GV yêu cầu các nhóm quan sát tranh kết hợp với kết quả quan sát trên mẫu mổ ở bài thực hành hoàn thành bài tập sau Các bộ phận của ống tiêu hoá Chức năng 1 2 3 4 -GV cung cấp thêm thông tin về tuyến tiêu hoá -Hoạt động tiêu hoá thức ăn diễn ra như thế nào? -Nêu chức năng hệ tiêu hoá? -Gv cung cấp thông tin về vai trò của bóng hơi . Tuần hoàn và hô hấp : -GV cho HS thảo luận : +Cá hô hấp bằng gì ? +Hãy giải thích hiện tượng :Cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khép mở của nắp mang ? +Vì sao trong bể nuôi cá người ta thường thả rong hoặc cây thuỷ sinh ? -GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuần hoàn thảo luận nhóm +Hệ tuần hoàn gồm những cơ quan nào ? Hoàn thành bài tập điền vào chỗ trống -GV chốt lại kiến thức chuẩn Từ cần điền :1-tâm nhĩ 2-tân thất 3-động mạch chủ bụng 4-các động mạch mang 5-động mạch chủ lưng 6-mao mạch ở các cơ quan 7-tĩnh mạch 8-tâm nhĩ Hệ bài tiết : -GV đặt câu hỏi: +Hệ bài tiết nằm ở đâu ? Có chức năng gì? -Các nhóm thảo luận hoàn thành bài tập -Đại diện nhóm trả lời , nhóm khác bổ sung -HS nêu được : +Thức ăn được nghiền nát nhờ răng hàm dưới tác dụng của Enzim tiêu hoá .Thức ăn biến đổi thành chất dinh dưỡng ngấm qua thành ruột vào máu +Các chất cặn bã được thải ra ngoài theo hậu môn . -Các nhóm thảo luận và tự rút ra kết luận -HS quan sát tranh đọc kĩ chú thích xác định được các bộ phận của hệ tuần hoàn .Chú ý vị trí của tim và đưng đi của máu . -Thảo luận tìm các từ cần điền vào chỗ trống -Đại diện nhm báo cáo các nhóm khác nhận xét bổ sung -HS nhớ lại kiếnthức bài thực hành để trả lời . Tiểu kết 1: Hệ tiêu hóa có sự phân hoá -Các bộ phận : +Oáng tiêu hoá :Miệng , hầu , thực quản ,dạ dày , ruột , hậu môn . +Tuyến tiêu hoá :Gan , mật, tuyến ruột. -Chức năng :Biến đổi thức ăn thành chất dinh dưỡng và thải chất cặn bã -Bóng hơi thông với thực quản giúp cá chìm , nổi trong nước . Hô hấp :Cá hô hấp bằng mang , lá mang là những nếp da mỏng có nhiều mạch máu dễ dàng trao đổi khí Tuần hoàn : -Tim hai ngăn :Một tâm nhĩ và một tâm thất -Một vòng tuần hoàn máu đi nuôi cơ thể là máu đỏ tươi -Hoạt động của tim :Xem SGK Bài tiết :Gồm hai dải thận màu đỏ nằm sát sống lưng lọc từ máu các chất thải để thải ra ngoài Hoạt động 2:Thần kinh và các giác quan của cá a.Mục tiêu : -Tìm hiểu cấu tạo chức năng của hệ thần kinh -Nêu được thành phần cấu tạo bộ não cá chép -Biết được vai trò các giác quan của cá b. Tiến hành : Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh -GV yêu cầu HS quan sát hình 32.2 và 33.3 SGK , mô hình bộ não trả lời câu hỏi : +Hệ thần kinh của cá gồm những bộ phận nào ? -GV gọi một HS lên trình bày não cá trên mô hình -Nêu vai trò của các giác quan ? -Vì sao thức ăn có mùilại hấp dẫn cá ? -HS quan sát hình tìm câu trả lời Yêu cầu nêu được : -Hệ thần kinh : +Trung ương thần kinh :Não và tuỷ sống +Dây thần kinh :Đi từ trung ươn thần kinh đến các cơ quan . -Cấu tạo não cá : +Não trước :Kém phát triển +Não trung gian +Não giữa :Lớn có trung khu thị giác +Tiểu não :Phát rtiển :phối hợp các cử động phức tạp +Hành tuỷ :Điều khiển nội quan -Giác quan : +Mắt :Không có mí nên chỉ nhìn gần +Mũi:Đánh hơi tìm mồi +Cơ quan đường bên :Nhận biết áp lực tốc độ dòng nước và vật cản . Tiểu kết 2:Hệ thần kinh gồm :Não tuỷ sống và các giác quan. 3.Kết luận :HSĐọc kết luận trong SGk 4.Kiểm tra đánh giá : a.Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống ở nước ? b.Hãy tìm hiểu và giải thích hiện tượng xảy ra trong thí nghiệm ở hình 33.4 và hãy thử đặt tên cho thí nghiệm . 5.Dặn dò : -Học bài theo câu hỏi và kết luận trong SGK -Vẽ sơ đồ cấu tạo não cá chép -Sưu tầm tranh ảnh về các loài cá