Giáo án Sinh học Lớp 12 - Tiết 32, Bài 30: Quá trình hình thành loài (Tiếp theo) - Năm học 2011-2012

Ngày 24.02.2012 Bài 30 – Tiết 32: QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI (Tiếp theo) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức: - Giải thích được quá trình hình thành loài bằng con đường lai xa và đa bội hoá. - Giải thích được sự cách li về tập tính và cách li sinh thái dẫn đến hình thành loài mới - Biết được tại sao phải bảo vệ đa dạng sinh học của các loài cây hoang dại cũng như các giống cây trồng nguyên thuỷ 2. Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng so sánh , phân tích , tổng hợp, hệ thống hóa kiến thức. - Rèn kỹ năng làm việc độc lập với SGK 3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ sự đa dạng sinh học của các loài cây hoang dại cũng như các giống cây trồng nguyên thuỷ. II. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Giáo viên: - Tranh vẽ 30 SGK. - Giáo án, SGK và các tài liệu tham khảo. 2. Học sinh: Học bài cũ và đọc bài mới trước khi tới lớp. III. Phương pháp dạy học Vấn đáp – gợi mở IV. Tiến trình bài mới: 1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ: - Giải thích vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới? - Tại sao quần đảo lại được xem là phòng thí nghiệm ng.cứu quá trình hình thành loài mới? 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu hình thành loài bằng cách li tập tính và cách li sinh thái: Yêu cầu HS đọc thông tin SGK và cho biết: Ví dụ trên minh hoạ điều gì? Giải thích? Từ ví dụ trên có thể rút ra kết luận gì về quá trình hình thành loài? Phân tích ví dụ rút ra kết luận Vậy trong cùng khu vực địa lí ngoài con đường hình thành loài vừa xét còn có con đường nào khác không? Con đường sinh thái. Có thể cho ví dụ về cỏ băng, cỏ sâu róm trên bãi bồi sông Vônga và ví dụ SGK. Từ 2 ví dụ trên có thể rút ra kết luận gì về con đường hình thành loài bằng con đường sinh thái? Hình thành loài bằng con đường cách li sinh thái thường xảy ra đối với đối tượng nào? Hoạt động 2: Tìm hiểu hình thành loài nhờ lai xa và đa bội hoá: Thế nào là lai xa? Lai xa gặp những trở ngại gì? Vì sao cơ thể lai xa thường không có khả năng sinh sản? Thảo luận nhóm dựa trên kiến thức đã học và cử đại diện trả lời. Nhận xét, đánh giáthống nhất nội dung Có phải cơ thể lai xa nào cũng bất thụ và không thể tạo thành loài mới không? Để khắc phục trở ngại khi lai xa người ta có thể làm gì? Tại sao đa bội hoá lại khắc phục được trở ngại đó? Người ta tiến hành như thế nào? Dựa vào kiến thức đã học trả lời được, để khắc phục trở ngại khi lai xa người ta đa bội hoá cơ thể lai xa Trình bày thí nghiệm của Kacpexenco, lai cải bắp và cải củ Ngoài 2 ví dụ ở SGK có thể nêu thêm ví dụ về nguồn gốc cỏ Saprtina từ 2 loài cỏ gốc Châu Âu và Châu Mỹ. Vì sao lai xa và đa bội hoá là con đường hình thành loài phổ biến ở thực vật bậc cao nhưng rất ít gặp ở động vật? Sự xuất hiện 1 cá thể lai xa được coi là loài mới chưa? II. HÌNH THÀNH LOÀI CÙNG KV ĐỊA LÍ 1. Hình thành loài bằng cách li tập tính và cách li sinh thái: b. Hình thành loài bằng cách li sinh thái: - Hai quần thể của cùng một loài sống trong 1 khu vực địa lí nhưng ở hai ổ sinh thái khác nhau thì lâu dần có thể dẫn đến cách li sinh sản và hình thành loài mới. - Hình thành loài bằng con đường sinh thái là phương thức thường ở thực vật và động vật ít di động xa như thân mềm, sâu bọ. 2. Hình thành loài nhờ lai xa và đa bội hoá: - Lai xa là phép lai giữa 2 cá thể thuộc 2 loài khác nhau, hầu hết cho con lai bất thụ. - Trong trường hợp cây sinh sản vô tính, động vật trinh sản lại có thể hình thành loài mới bằng lai xa. - Đa bội hoá (thể song nhị bội) là trường hợp con lai khác loài được đột biến làm nhân đôi toàn bộ bộ NST. - Loài mới được hình thành nhờ lai xa kèm đa bội hoá có bộ NST lưỡng bội của cả bố và mẹ nên chúng giảm phân bình thường và hoàn toàn hữu thụ. - Lai xa và đa bội hóa là cơ chế hình thành loài phổ biến ở thực vật, rất ít gặp ở động vật vì ở động vật cơ chế cách li sinh sản giữa hai loài rất phức tạp, nhất là ở nhóm có hệ thần kinh phát triển. sự đa bội hóa lại thường gây nên những rối loạn về giới tính. 4. Củng cố bài học: Loài bông trồng ở Mỹ có bộ NST 2n = 52 trong đó có 26 NST lớn và 26 NST nhỏ. Loài bông của Châu Âu có bộ NST 2n = 26 gồm toàn NST lớn. Loài bông hoang dại ở Mỹ có bộ NST 2n = 26 NST nhỏ. Hãy giải thích cơ chế hình thành loài bông trồng ở Mỹ có bộ NST 2n = 52. Bài tập về nhà: - Học bài cũ và trả lời các câu hỏi SGK. - Tìm hiểu bài 31 : - Tiến hoá lớn là gì? giải thích quá trình hình thành các nhóm phân loại trên loài bằng sơ đồ tiến hóa phân nhánh? - Tìm hiểu bài 32: Nguồn gốc sự sống Quá trình tiến hóa của sự sống trên trái đất gồm mấy giai đoạn?