Giáo án Sinh học Khối 8 - Tiết 53: Cơ quan phân tích thính giác

Tiết: 53 Ngày dạy:25/3/2008 CƠ QUAN PHÂN TÍCH THÍNH GIÁC I. Mục tiêu Kiến thức Xác định rõ thành phần của cơ quan phân tích thính giác Mô tả được cấu tạo của cơ quan Coocti Trình bày được quá trình thu nhận các cảm giác âm thanh Kĩ năng Phát triển kĩ năng quan sát Thái độ - Có ý thức giữ vệ sinh tai, bảo vệ tai II. Chuẩn bị: - Giáo viên: Tranh: Cấu tạo của tai, ốc tai - Học sinh: Kiến thức cũ cần ôn: Cơ quan phân tích III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm nhỏ, quan sát- tìm tòi IV. Tiến trình 1. Ổn định: Kiểm tra sỉ số học sinh 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi: Câu 1: Thế nào là tật cận thị? Nguyên nhân và cách phòng tranh, khắc phục tật cận thị?(6 điểm) Câu 2: Nêu rõ những hậu quả của bệnh đau mắt hột và cách phòng tránh (4 điểm) Đáp án: Câu 1: Tật cận thị là tật mà mắt chỉ có khả năng nhìn gần (4 điểm) Nguyên nhân: Do cầu mắt kéo dài Thuỷ tinh thể quá phồng do không giữ đúng khoảng cách khi đọc sách Khắc phục : Đeo kinh mặt lõm Cách phòng tránh: Giữ đúng khoảng cách khi đọc sách, không nên đọc sách nơi thiếu ánh sáng, trên tàu xe bị sóc nhiều, không nằm võng khi đọc sách (2 điểm) Câu 2: Hậu quả : Khi hột vỡ làm thành sẹo lông mi quặp vào trong cọ xát làm đục màng giác dẩn đế mù lòa (1 điểm) Cách phòng tránh bệnh về mắt: (3 điểm) Giữ mắt sạch sẽ Rửa mắt bằng nước muối loãng, thuốc nhỏ mắt Ăn uống đủ chất dinh dưởng nhất là vitamin A Đeo kính nơi có nhiều bụi 3. Giảng bài mới: Chúng ta đã học về âm thanh ( chương II - vật lí 7) và phân biệt được các âm tầm bỏng, nhỏ to khác nhau, phát ra từ nguồn âm, là nhờ cơ quan phân tích thình giác. Vây cơ quan phân tích thích giác có cấu tạo như thế nào? Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu cấu tạo tai Mục tiêu:TB được các bộ phận của tai, mô tả được cấu tạo cơ quan Coocti Cấu tạo cơ quan phân tích thính giác? GV treo tranh cấu tạo tai hướng dẫn HS quan sát ( chú ý giới hạn của các phần cấu tạo tai) GV yêu cầu HS chia nhóm thảo luận thực hiện bài tập trắc nghiệm điền từ /162 SGK HS quan sát tranh cấu tạo tai, chia nhóm thảo luận thực hiện bài tập trắc nghiệm điền từ /162 SGK Đại diện 2 nhóm báo kết quả, nhóm khác nhận xét bổ sung Yêu cầu nêu được: 1- vành tai, 2- ống tai, 3- ống tai, 4- màng nhĩ GV yêu cầu HS dựa vào kết quả bài tập vừa thực hiện trả lời câu hỏi Cấu tạo của tai gồm mấy phần? Chức năng các bộ phận của tai ngoài? Tai giữa? HS dựa vào kết quả bài tập vừa thực hiện trả lời câu hỏi GV chốt lại kiến thức đúng và yêu cầu HS nghiên cứu thông tin /163 SGK GV treo tranh cấu tạo ốc tai hướng dẫn HS quan sát ( giáo viên giới thiệu tranh phóng to dần các bộ phận cấu tạo của ốc tai B, C ) Cấu tạo của tai trong? Mô tả các bộ phận cấu tạo của ốc tai? HS nghiên cứu thông tin /163 SGK, quan sát tranh cấu tạo ốc tai trả lới câu hỏi Tiểu kết Hoạt động 2: Tìm hiểu chức năng thu nhận sóng âm Mục tiêu: TB được con đường truyền sóng âm từ ngoài vào trong GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin II /164 SGK Trình bày con đường truyền sóng âm từ ngoài vào trong? HS nghiên cứu thông tin , nhớ lại kiến thức phần âm thanh trả lời câu hỏi, HS khác nhận xét bổ sung GV chốt lại kiến thức đúng Tiểu kết Hoạt động 3: Tìm hiểu vệ sinh tai Mục tiêu: TB được các biện pháp giữ vệ sinh tai, bảo vệ tai GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin III /164 SGK Để tai hoạt hoạt động tốt cần lưu ý nhũng vấn đề gì? HS: Giữ vệ sinh tai, bảo vệ tai Biện pháp giữ vệ sinh tai? Bảo vệ tai bằng cách nào? HS nghiên cứu thông tin III /164 SGK trả lời câu hỏi GV chốt lại kiến thức đúng Tiểu kết Cơ quan phân tích thính giác gồm: Tế bào thụ cảm thính giác Dây thần kinh thính giác Vùng thímh giác ở thuỳ thái dương của đại não Cấu tạo của tai: Gồm 3 phần Tai ngoài Vành tai hứng sóng âm Ống tai hướng sóng âm Màng nhĩ khuếch đại âm Tai giữa Chuỗi xương tai : Xương búa,xương đe và xương bàn đạp khớp với nhau truyền sóng âm Vòi nhĩ: Cân băng áp suất 2 bên màng nhĩ Tai trong: Bộ phận tiền đình và các ống bán khuyên: Thu nhận thông tin về vị trí và sự chuyển động cơ thể trong không gian Ốc tai : Thu nhận kích thích sóng âm Cấu tạo ốc tai xoắn 2,5 vòng Ốc tai xương : Ở ngoài Ốc tai màng : Ở trong . Ốc tai màng gồm : Màng tiền đình ở trên , màng cơ sở ơ ûdưới. Trên màng cơ sở có cơ quan Coócti. Trong đó có các tế bào thụ cảm thính giác Chức năng thu nhận sóng âm Sóng âm vào tai làm rung động màng nhĩ, truyền qua chuổi xương tai vào tai trong, gây sự chuyển động ngoại dịch rồi nội dịch trong ốc tai màng và tác động lên các tế bào thụ cảm thính giác của cơ quan Coocti nằm ở trên màng cơ sở ở vùng tương ứng với tần số và cường độ sóng âm, làm các tế bào này hưng phấn chuyển thành xung thần kinh truyền về vùng thính giác ở (vùng não ) thuỳ thái dương cho ta nhận biết về âm thanh đã phát ra Vệ sinh tai Giữ vệ sinh tai, lau tai bằng tăm bông Bảo vệ tai Không dùng vât nhọn ngoáy tai Giữ vệ sinh mũi họng để phòng bệnh cho tai Có biện pháp chống giảm tiếng ồn 4. Củng cố và luyện tập GV treo tranh câm cấu tạo tai, yêu cầu HS lên chỉ vào tranh xác định các bộ phận của tai? Quá trình thu nhận kích thích sóng âm diễn ra như thế nào? ( phần II) 5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Học bài, trả lời câu hỏi1, 2 ,3 SGK /165 Đọc mục: Em có biết /165 SGK Tìm hiểu hoạt động phản xạ ở người. Thói quen được hình thành như thế nào? Những thói quen nào được xem là tốt, thói quen nào nào không tốt? Ôn lại kiến thức: Phản xạ, cung phản xạ, vòng phản xạ, cấu tạo đại não V. Rút kinh nghiệm