Giáo án Sinh học Khối 8 - Tiết 48: Trụ não, Tiểu não, Não trung gian

Tiết: 48 Ngày dạy: 7/3/2008 TRỤ NÃO, TIỂU NÃO, NÃO TRUNG GIAN I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Biết được vị trí thành phần cấu tạo, chức năng của trụ nảo, tiểu não, não trung gian 2. Kĩ năng - Biết cách quan sát, phân tích tranh vẽrút ra kiến thức 3. Thái độ - Có ý thức bảo vệ hệ não II. Chuẩn bị: - Giáo viên: Tranh: Não bổ dọc, tiểu não, các dây thần kinh não Bảng phụ bảng 46 /154 SGK - Học sinh: Dụng cụ học tập, tập ghi bài, SGK sinh 8 Kiến thức cũ cần ôn: Giới thiệu chung hệ thần kinh III. Phương pháp: Hỏi đáp - tìm tòi, hoạt động nhóm nhỏ, quan sát- tìm tòi IV. Tiến trình 1. Ổn định: Kiểm tra sỉ số học sinh 2. Kiểm tra bài cũ: Câu hỏi Câu 1: Trình bày cấu tạo, chức năng của dây thần kinh tuỷ? (8 điểm) Câu 2: vì sao gọi dây thần kinh tuỷ là dây pha? (2 điểm) Đáp án: Câu 1: Cấu tạo dây thần kinh tuỷ (6 điểm) Có 31 đôi dây thần kinh tuỷ Mỗi dây thần kinh tuỷ gồm: Nhóm sợi thần kinh cảm giác nối với tuỷ sống qua rễ sau ( rễ cảm giác ) Nhóm sợi thần kinh vận động nối với tuỷ sống qua rễ trước ( rễ vận động ) Dây thần kinh tuỷ do các bó sợi cảm giác cà bó sợi vận động khi đi qua khe giữa hai đốt sống liên tiếp đã nhập lại tạo nên Chức năng của dây thần kinh tuỷ (2 điểm) Rễ trước dẫn truyền xung thần kinh vận động (li tâm) Rễ sau dẫn truyền xung thần kinh cảm giác ( hướng tâm ) Câu 2: Gọi dây thần kinh tuỷ là dây pha (2 điểm) Dây thần kinh tuỷ vừa dẫn truyền kích thích nhận được đến tuỷ sống, vừa dẫn truyền xung thần kinh trả lời kích thích đến cơ và da Giảng bài mới: Mở bài: Tiếp theo tuỷ sống là não bộ. Não bộ có cấu tạo như thế nào? Chức năng ra sao? Hoạt động của thầy và trò Nội dung Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí và các thành phần của não bộ Mục tiêu: biết được vị trí và các thành phần của não bộ. Xác định được giới hhạn của trụ não, tiểu não, não trung gian - GV treo tranh não bộ cắt dọc hướng dẫn HS quan sát ( chú ý giới hạn các phần nảo) -yêu cầu HS đọc chú thích hình vẽ, thực hiện bài tập trắc nghiệm điền từ /144 SGK -HS quan sát tranh não bộ bổ dọc, thực hiện bài tập trắc nghiệm điền từ /144 SGK, HS trả lời bài tập, HS khác nhận xét - Yêu cầu điền được theo thứ tự đúng là: 1-não trung gian, 2- hành não, 3- cầu não, 4- não giữa, 5- cuống não, 6- củ não sinh tư, 7-tiểu não - GV yêu cầu HS đọc lại hoàn chỉnh bài tập sau khi điền từ đúng Tiểu kết Hoạt động 2:Tìm hiểu cấu tạo chức năng của trụ não Mục tiêu: TB được cấu tạo, chức năng của trụ não. So sánh được giống và khác nhau giữa trụ não, tuỷ sống -GV treo tranh các dây thần kinh não hướng dẫn HS quan sát -Yêu cầu HS đọc thông tin mục II/144 SGK ? Cấu tạo và chức năng của trụ não? -HS quan sát tranh, đọc thông tin mục II/144 SGK trả lời câu hỏi -GV chốt lại kiến thức đúng -GV yêu cầu HS chia nhóm thảo luận thực hiện bảng 46 /145 SGK ( thời gian 4 phút) -HS dựa vào cấu tạo, chức năng của trụ não và tuỷ sống thực hiện bảng 46 -GV treo bảng phụ bảng 46 yêu cầu đại diện nhóm HS lên ghi kết quả vào bảng 46 -Yêu cầu thực hiện được Tuỷ sống Trụ não Vị trí Chức năng Vị trí Chức năng Bộ phận trung ương Chất xám Giữa làm thành dãi liên tục Căn cứ thần kinh Ơû trong phân thành các nhân xám Căn cứ thầnkinh Chất trắng Bao quanh chất xám Dẫn truyền dọc Bao ngoài nhân xám Dẫn truyền dọc Bộ phận ngoại biên 31 đôi dây thần kinh pha 12 đôi dây: cảm giác, vận động, pha Tiểu kết Hoạt động 3: Tìm hiểu não trung gian Mục tiêu:TB được cấu tạo, chức năng não trung gian -GV treo tranh não bộ bổ dọc yêu cầu HS lên : ? Xác định vị trí của não trung gian? -Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục III /145 SGK ? Cấu tạo và chức năng của não trung gian? -HS quan sát tranh, nghiên cứu thông tin mục III /145 SGK trả lời câu hỏi -GV chốt lại kiến thức đúng Tiểu kết Hoạt động 4: Tìm hiểu tiểu não Mục tiêu:TB được cấu tạo, chức năng của tiểu não -GV treo tranh tiểu não hướng dẫn HS quan sát( chú ý vị trí của chất xám và chất trắng ) -Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin mục IV /145 SGK ?Vị trí của tiểu não? ?Cấu tạo của tiểu não? -GV yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm cuối mục IV -Dự đoán chức năng của tiểu não? -HS tự nghiên cứu thí nghiệm dự đoán chức năng của tiểu não -GV chốt lại kiến thức Tiểu kết I . Vị trí các thành phần của não bộ: Trụ não: Tiếp liền với tuỷ sống ở phía dưới. Trụ não gồm hành não, cầu não và não giữa. Não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau Tiểu não : Phía sau trụ não Não trung gian: Nằm giữa trụ não và đại não II. Cấu tạo và chức năng của trụ não Trụ não tiếp liền với tuỷ sống gồm: Não giữa, cầu não, hành nnão 1. Cấu tạo trụ não: Chất trắng ở ngoài: Chất trắng là các đường liên lạc dọc, nối tuỷ sống với các phần trên của não và bao quanh chất xám Chất xám ở trong: Chất xám ở trụ não tập trung thành các nhân xám. Đó là các trung khu thần kinh, nơi xuát phát các dây thấn kinh não Có 12 đôi ddây thần kinh nnão gồm 3 loại: Dây cảm giác, dây vận động và dây pha 2. Chức năng của trụ não Chất xám điều khiển, điều hoà hoạt động của nội quan Chất trắng dẫn truyền Đường lên: Cảm giác Đường xuống: Vận động III. Não trung gian Não trung gian nằm giữa trụ não và đại não gồm đổi thị và vùng dưới đồi Chất trắng: Ở ngoài chuyển tiếp các đường từ dưới lên não Chất xám: Là các nhân xám, điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hoà thân nhiệt IV. Tiểu não Vị trí: Tiểu não nằm sau trụ não dưới bán cầu não Cấu tạo: Chất xám ở ngoài làm thành vỏ não và các nhân Chất trắng ở trong là các đường dẫn truyền Chức năng: Điều hoà phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể Củng cố và luyện tập Trình bày cấu tạo, chức năng của trụ não? ( phần II ) Giải thích vì sao người say rượu thường có biểu hiện chân nam đá chân chiêu trong lúc đi? ( Do rượu đã ngăn cản, ức chế sự dẫn truyền qua xinap giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não khiến sự phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể bị ảnh hưởng ) Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà Học bài, trả lời câu hỏi1, 2 SGK /146 Đọc mục: Em có biết /146 SGK Ôn lại kiến thức: Giới thiệu chung hệ thần kinh Rút kinh nghiệm