Giáo án Ngữ Văn Lớp 8 - Tuần 20 - Năm học 2013-2014 - Nguyễn Long Thạnh

nhí Sgk/34. - GV khia qu¸t l¹i . GIỚI THIỆU MỘT DANH LAM THẮNG CẢNH: 2 đối tượng: Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn. 2 đối tượng có quan hệ gần gũi, gắn bó với nhau. Đền Ngọc Sơn tọa lạc trên hồ Hoàn Kiếm. - VÒ hå Hoµn KiÕm: nguån gèc h×nh thµnh, sù tÝch nh÷ng tªn hå. - VÒ ®Òn Ngäc S¬n: nguån gèc vµ s¬ l­îc qu¸ tr×nh x©y dùng ®Òn Ngäc S¬n, vÞ trÝ vµ cÊu tróc ®Òn. - §Ó thuyÕt minh, giíi thiÖu 1 danh lam th¾ng c¶nh, di tÝch lÞch sö cÇn trang bÞ nh÷ng kiÐn thøc s©u réng vÒ ®Þa lÝ, lÞch sö, v¨n ho¸, v¨n häc, nghÖ thuËt cã liªn quan ®Õn ®èi t­îng, bëi vËy: + Ph¶i ®äc s¸ch b¸o, tµi liÖu cã liªn quan + Ph¶i xem tranh ¶nh, tham quan - Bè côc bµi viÕt: 3 ®o¹n + Giíi thiÖu hå Hoµn KiÕm (®o¹n 1) + ®Òn Ngäc S¬n (®o¹n 2) + Bê Hå. (cßn l¹i) -> Tr×nh tù s¾p xÕp theo kh«ng gian, vÞ trÝ tõng c¶nh vËt: hå- ®Ìn- bê hå. - Bµi cã bè côc 3 phÇn nh­ng kh«ng ph¶i lµ MB, TB, KB. Nªn cÇn bæ sung MB vµ KB: + MB : giíi thiÖu bao qu¸t vÒ quÇn thÓ danh lam th¾ng c¶nh hå Hoµn KiÕm- ®Òn Ngäc S¬n. + KB : ý nghÜa lÞch sö, x· héi, v¨n ho¸ cña th¾ng c¶nh, bµi häc vÒ gi÷ g×n vµ t«n t¹o th¾ng c¶nh. + TB : nªn s¾p xÕp l¹i khoa häc h¬n, nh­ : vÞ trÝ cña hå, diÖn tÝch, ®é s©u qua c¸c mïa, cÇu Thª Hóc, th¸p Rïa, hå G­¬m, quang c¶nh ®­êng phè quanh hå + Nhan ®Ò còng cã thÓ thay dæi: QuÇn thÓ Hå G­¬m; Chiếc lẵng hoa xinh đẹp của Hà Nội; Con hồ Thủ Đô. * Ghi nhí: S/34 Hoạt động 3 II/ HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP ? LËp l¹i bè côc bµi giíi thiÖu mÉu ë môc trªn mét c¸ch hîp lÝ. - Gv cho Hs tr×nh bµy nh÷ng c¸ch s¾p xÕp bè côc cña riªng b¶n th©n. - HS vµ GV nhËn xÐt tÝnh hîp lÝ cña tõng c¸ch. ? NÕu muèn giíi thiÖu theo tr×nh tù tham quan hå Hoµn KiÕm vµ ®Òn Ngäc S¬n tõ xa ®Õn gÇn, tõ ngoµi vµo trong th× nªn s¾p xÕp thø tù giíi thiÖu như thÕ nµo? H·y ghi ra giÊy. ? Nếu viết lại bài này theo bố cục 3 phần , em sẽ chọn những chi tiết tiêu biểu nào để làm nổi bật giá trị lịch sử và văn hóa của di tích ? Một nhà thơ nước ngoài gọi Hồ Gươm là “Chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội” Em có thể sử dụng câu đó vào phần nào trong bài viết của mình ? Thử viết đoạn văn mở bài? - Lưu ý thêm về những nhận định , đánh giá để bài viết thêm hấp dẫn LUYỆN TẬP: Bài tập 1: S/35 MB: Giôùi thieäu, daãn khaùch coù caùi nhìn bao quaùt veà danh lam, thaéng caûnh hoà Hoaøn Kieám- ñeàn Ngoïc Sôn. TB: Boå sung theâm: - Vò trí, dieän tích, ñoä saâu cuûa hoà - Caàu Theâ Huùc, noùi kó hôn nöõa veà thaùp Ruøa, quang caûnh quanh hoà KB: YÙ nghóa lòch söû, xaõ hoäi, vaên hoùa cuûa danh lam thaéng caûnh, baøi hoïc veà giöõ gìn baûo toàn thaéng caûnh. Bài tập 2: S/35 *Tõ xa: ThÊy hå réng, n»m gi÷a thñ ®« Hµ Néi, cã Th¸p Rïa, gi· hå cã ®Òn Ngäc S¬n. *§Õn gÇn: Cæng ®Òn cã Th¸p Bót, cÇu Thª Hóc dÉn vµo ®Òn Ngäc S¬n, hå bao bäc xung quanh ®Òn vµ xung quanh cã nhiÒu c©y cæ thô. Bài tập 3: S/35 Những chi tiết tiêu biểu : -Giới thiệu khái quát về di tích lịch sử Hồ Gươm -Vị trí,quang cảnh của di tích,thắng cảnh + Truyền thuyết trả gươm thần + Tháp Bút + Cầu Thê Húc + Đền Ngọc Sơn -Vị trí của thắng cảnh trong đời sống con người -Vấn đề gìn giữ cảnh quan và sự trong sạch của Hồ Gươm. Bài tập 4: S/35 Viết phần mở bài Hồ Hoàn Kiếm và đền Ngọc Sơn là hai thắng cảnh nổi tiếng ở Hà Nội.Nói đến Hà Nội , không ai là không nhắc tới hai thắng cảnh nằm giữa lòng Hà Nội này.Có một nhà thơ nước ngoài đã gọi Hồ Gươm là “chiếc lẵng hoa xinh đẹp giữa lòng Hà Nội” D. Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1’ ) *Bài vừa học: - Học nội dung bài , nắm vững nội dung ghi nhớ – dàn ý chung giới thiệu một danh lam thắng cảnh - Làm hoàn tất các bài tập vào vở *Bài mới: Chuẩn bị bài “ Ôn tập về văn bản thuyết minh” .Cụ thể: - Trả lời câu hỏi mục I - Mục II1 chọn đề (a) , (b) II-2 đề (d) ,(c) Tieát 84 ÔN TẬP VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH A-MỤC TIÊU: Giúp HS : 1.Kiến thức Ôn tập củng cố kiến thức : Khái niệm về văn bản thuyết minh, các phương pháp thuyết minh ; nắm chắc cách làm các bài văn thuyết minh 2.Kỹ năng: Rèn kĩ năng chọn đề tài và nắm chắc cách làm ở mỗi kiểu dạng 3.Thái độ: Giáo dục HS ý thức tìm hiểu đối tượng trước khi viết bài giới thiệu B- CHUẨN BỊ: 1.Chuẩn bị của GV: - Đọc kỹ SGK, SGV,STK và các sách tham khảo liên quan đến soạn giảng. - Đồ dùng dạy học : Bảng phụ (ghi các dàn bài phần luyện tập). 2.Chuẩn bị của HS: - Đọc kỹ SGK và các sách tham khảo. - Trả lời tốt các câu hỏi SGK theo yêu cầu của GV. C-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: ? ThuyÕt minh lµ kiÓu v¨n b¶n ntn.Nh»m môc ®Ých g× trong cuéc sèng con ng­êi. ? Cã c¸c kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh nµo. Cho mçi kiÓu 1 ®Ò bµi minh ho¹ ? §Ó bµi thuyÕt minh ®­îc ®óng vµ cã néi dung phong phó, ng­êi viÕt ph¶i lµm g×. Lµm thÕ nµo ®Ó tÝch luü tri thøc. ? Nªu c¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh th­êng gÆp. Cho mçi ph­¬ng ph¸p 1 vÝ dô. ? Trong bµi thuyÕt minh cã yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, tù sù - kÓ chuyÖn kh«ng. TØ lÖ vµ t¸c dông cña tõng yÕu tè ntn. ? Mét bµi thuyÕt minh cã bè côc ntn. Vai trß, vÞ trÝ vµ néi dung cña tõng phÇn. ? Yªu cÇu chung cña lêi v¨n thuyÕt minh. - HS ®äc c¸c ®Ò bµi. ? H·y nªu c¸ch lËp ý vµ lËp dµn bµi ®èi víi c¸c ®Ò bµi. - GV gîi ý cho häc sinh lµm, sau dã kiÓm ra c¸ch lËp dµn ý cña c¸c em. - HS vµ GV nhËn xÐt vµ söa ch÷a. Các đề còn lại GV cho HS về nhà làm vào tập bài soạn. I/¤n tËp lÝ thuyÕt. 1) §Þnh nghÜa: TM lµ kiÓu VB th«ng dông trong mäi lÜnh vùc ®êi sèng nh»m cung cÊp cho ng­êi ®äc tri thøc vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, nguyªn nh©n, ý nghÜacña c¸c hiÖn t­îng, sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph­¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu gi¶i thÝch. 2) C¸c kiÓu ®Ò v¨n thuyÕt minh. - ThuyÕt minh mét ®å vËt, ®éng vËt, thùc vËt - hiÖn t­îng TN- XH. - ph­¬ng ph¸p.(c¸ch lµm) - danh lam th¾ng c¶nh. - thÓ lo¹i v¨n häc. - Giíi thiÖu mét danh nh©n. - .phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi 3) C¸c b­íc dùng v¨n b¶n. - Häc tËp, nghiªn cøu tÝch luü tri thøc - LËp dµn ý, bè côc, chän VD, sè liÖu. - ViÕt bµi, söa ch÷a 4) C¸c ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh. - Nªu ®Þnh nghÜa, giëi thÝch. - LiÖt kª, nªu vÝ dô. - Dïng sè liÖu. - So s¸nh ®èi chiÕu. - Ph©n lo¹i, ph©n tÝch. 5) Vai trß, vÞ trÝ, tØ lÖ cña c¸c yÕu tè. yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m, tù sù - kÓ chuyÖn kh«ng thÓ thiÕu trong VB thuyÕt minh nh­ng chiÕm tØ lÖ nhá vµ sö dông hîp lÝ ®Ó lµm næi bËt ®èi t­îng thuyÕt minh. 6) Bè côc bµi thuyÕt minh. a) MB : Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ®èi t­îng. b) TB : lÇn l­ît giíi thiÖu tõng mÆt, tõng phÇn tõng vÊn ®Ò, ®Æc ®iÓm cña ®èi t­îng. NÕu TM 1 ph­¬ng ph¸p th× cÇn theo 3 b­íc: + ChuÈn bÞ. + Qu¸ tr×nh tiÕn hµnh. + KÕt qu¶, thµnh phÈm. c) KB :ý nghÜa cña ®èi t­îng hoÆc bµi häc thùc tÕ, x· héi, v¨n ho¸, lÞch sö, nh©n sinh 7) Yªu cÇu chung cña lêi v¨n thuyÕt minh. Râ rµng, chÆt chÏ, võa ®ñ, ®Ô hiÓu, gi¶n dÞ vµ hÊp dÉn II/LuyÖn tËp. Bµi tập 1: a) Giíi thiÖu mét ®å dïng häc tËp hoÆc trong sinh ho¹t. *LËp ý: - Tªn ®å dïng, h×nh d¸ng, kÝch th­íc, mµu s¾c, cÊu t¹o, c«ng dông, nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý khi sö dông. - VD : ThuyÕt minh c¸i cÆp s¸ch, ®ång hå ®eo tay *Dµn ý chung: - MB : Kh¸i qu¸t tªn ®å dïng vµ c«ng dông cña nã. - TB : H×nh d¸ng, chÊt liÖu, kÝch th­íc, mµu s¾c, cÊu t¹o c¸c bé phËn, c¸ch sö dông - KB : Nh÷ng ®iÒu cÇn l­u ý khi lùa chän ®Ó mua, khi sö dông, khi gÆp sù cè cÇn söa ch÷a b) Giíi thiÖu danh lam th¾ng c¶nh- di tÝch lÞch sö ë ®Þa ph­¬ng. *LËp ý: Tªn danh lam, kh¸i qu¸t vÞ trÝ vµ ý nghÜa ®èi víi quª h­¬ng, cÊu tróc, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, x©y dùng, tu bæ, ®Æc ®iÓm næi bËt, phong tôc, lÔ héi * Dµn ý chung: - MB : VÞ trÝ vµ ý nghÜa v¨n ho¸, lÞch sö, x· héi cña danh lam ®èi víi quª h­¬ng ®Êt n­íc - TB : + VÞ trÝ dÞa lÝ, qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ph¸t triÓn, tu t¹o trong qu¸ tr×nh lÞch sö cho ®Õn nay. + CÊu tróc, quy m« tõng khèi, tõng mÆt, tõng phÇn. + S¬ l­îc thÇn tÝch. + Phong tôc, lÔ héi. - KB : Th¸i ®é ®èi víi danh lam th¾ng c¶nh. c) Thuyết minh về một văn bản, một thể loại văn học mà em đã học. Mở bài Nêu cách hiểu của em về thể thơ. Thân bài + Giới thiệu các đặc điểm của thể thơ. + Số câu, số chữ trong mỗi bài. + Quy định bằng trắc của thể thơ. + Cách gieo vần của thể thơ. + Cách ngắt nhịp của mỗi dòng thơ. Kết bài Vai trò của thể thơ từ xưa đến nay. d) Giôùi thieäu moät caùch laøm moät ñoà duøng hoïc taäp(moät thí nghieäm ) * Tìm yù : Teân ñoà duøng , thí nghieäm , taùc duïng ,hieäu quaû , muïc ñích , nguyeân lieäu ,quy trình , caùch thöùc ,caùc böôùc tieán haønh ,thaønh phaåm veà soá löôïng vaø chaát löôïng * Daøn yù: - MB: Giôùi thieäu teân ñoà duøng, thí nghieäm , muïc ñích , taùc duïng cuûa noù - TB: + Nguyeân lieäu , soá löôïng . . . + Qui trình caùch thöùc tieán haønh cuï theå töøng böôùc , töøng khaâu töø ñaàu cho ñeán khi hoaøn thaønh . + Chaát löôïng thaønh phaåm , keát quaû thí nghieäm . - KB: Nhöõng ñieàu caàn löu yù , giaûi quyeát tình huoáng trong quaù trình tieán haønh , yù nghóa ñoái vôùi cuoäc soáng . Bµi tập 2: Tập viết đoạn văn theo các đề bài trong SGK a. Đề: Giới thiệu một đồng dùng sinh hoạt. Chiếc ấm trà của ông em cao khoảng 20cm được làm bằng gốm sứ trắng. Phía trên, nắp ấm hình tròn dẹt có núm cầm cách điệu một búp non. Thân ấm hình trụ có đáy lõm, trên nền sứ trắng có điểm xuyết cành trúc và vài chú chim xinh xắn. Từ giữa trên thân ấm có gắn vòi dài khoảng 7cm uốn cong hướng lên. Đối xứng bên kia vòi là quai ấm có hình như chữ D hoa giúp ta cầm vững và không bị nóng khi rót nước. e. Đề: Thuyết minh về giống vậy nuôi. Con trâu là một con vật gần gũi, gắn bó thân thiết với người nông dân Việt Nam. Nó giúp người nông dân trong lao động, sản xuất. Nó chiếm một ưu thế trong công việc nhà nông. Chính vì thế ông cha ta đã khẳng định: “ Con trâu là đầu cơ nghiệp”. Trâu thuộc lớp động vật nhai lại rất dễ nuôi. Con trâu có bộ lông màu đen hoặc xám, đôi khi có con màu trắng hoặc màu vàng. Trầu thuộc loại móng guốc đi bằng bốn chân. Nó thích nghi với đời sống môi trường nước và cạn. D. Củng cố: Tại sao phải vận dụng các phương pháp thuyết minh vào bài làm thuyết minh? E. Dặn dò: - Ôn bài, chuẩn bị làm bài viết số 5. - Chuẩn bị bài mới: “Ngắm trăng”, “Đi đường”