Giáo án Ngữ văn lớp 8

Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng HS Néi dung cÇn ®¹t I- Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh 1. Bµi tËp : - GV gäi HS ®äc ®o¹n v¨n - §äc §o¹n v¨n : “ Hå Hoµn KiÕm vµ ®Òn Ngäc S¬n” ? §èi t­îng thuyÕt minh ë ®©y lµ g× ? - Tr¶ lêi - Hå Hoµn KiÕm vµ ®Òn Ngäc S¬n ? Bµi viÕt cho biÕt nh÷ng tri thøc g× ? - Tr¶ lêi - Tri thøc vÒ lÞch sö, v¨n ho¸ ? Muèn cã nh÷ng tri thøc Êy ng­êi ta cÇn ph¶i lµm thÕ nµo ? - Tr¶ lêi - §äc s¸ch, tra cøu, th¨m thó ... ? Bµi viÕt s¾p xÕp theo bè côc ntn ? Theo em cã g× thiÕu sãt trong bè côc ? Cã ph¶i thiÕu phÇn më bµi kh«ng ? - Tr¶ lêi - Bµi viÕt thiÕu më bµi ? Néi dung bµi viÕt cßn thiÕu nh÷ng g× ? - Tr¶ lêi - ThiÕu miªu t¶ vÞ trÝ, ®é réng hÑp cña hå, vÞ trÝ cña th¸p rïa, cña ®Òn Ngäc S¬n, cÇu Thª Hóc, thiÕu miªu t¶ quang c¶nh xung quanh, c©y cèi, mµu n­íc xanh ... -> néi dung viÕt kh« khan ? Cho biÕt ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh cña bµi viÕt trªn ? - Tr¶ lêi - ThuyÕt minh vÒ 1 danh lam th¾ng c¶nh ? Qua viÖc t×m hiÓu em thÊy muèn cã tri thøc ®Ó lµm 1 bµi thuyÕt minh vÒ danh lam th¾ng c¶nh ta cÇn lµm g× ? - Tr¶ lêi - §Õn tËn n¬i quan s¸t, th¨m thó hoÆc tra cøu tµi liÖu, hái han ... ? Yªu cÇu vÒ bè côc cña 1 bµi thuyÕt minh vÒ danh lam th¾ng c¶nh - Tr¶ lêi - Cã ®ñ 3 phÇn + Më bµi + Th©n bµi + KÕt bµi ? Ng«n tõ, lêi v¨n thuyÕt minh cÇn ®¶m b¶o yªu cÇu g× ? - Tr¶ lêi - ChÝnh x¸c - GV ®ã chÝnh lµ néi dung bµi häc 2. Ghi nhí : SGK/34 - Gäi HS ®äc ghi nhí - §äc II- LuyÖn tËp ? Yªu cÇu cña bµi tËp 1 - Tr¶ lêi SGK/35 1. Bµi 1 : ? Nh¾c l¹i nhiÖm vô c¸c phÇn trong 1 bµi thuyÕt minh nãi chung - Nh¾c l¹i - GV bæ sung : nhiÖm vô c¸c phÇn trong 1 bµi thuyÕt minh vÒ danh lam th¾ng c¶nh - Dùa vµo ®ã HS tù lËp l¹i bè côc bµi v¨n gi¶i thÝch Hå Hoµn KiÕm - Th¶o luËn - LËp dµn ý - Tr¶ lêi - NhËn xÐt ? §Ó giíi thiÖu 1 th¾ng c¶nh cÇn chó ý nh÷ng g× ? - Tr¶ lêi - VÞ trÝ ®Þa lÝ cña th¾ng c¶nh n»m ë ®©u, cã nh÷ng biÖn ph¸p nµo, lÇn l­ît giíi thiÖu, m« t¶ tõng phÇn, vÞ trÝ th¾ng c¶nh trong ®êi sèng con ng­êi ? Theo em, yÕu tè miªu t¶ cã ®­îc sö dông trong v¨n b¶n thuyÕt minh vÒ danh lam th¾ng c¶nh kh«ng ? V× sao ? - Tr¶ lêi - CÇn sö dông yÕu tè miªu t¶ ®Ó t¸i hiÖn h×nh ¶nh, nh÷ng kh«ng ®­îc lµm lu mê tri thøc chÝnh x¸c vÒ ®èi t­îng ... - GV : tõ nh÷ng gîi ý trªn HS ®äc bµi tËp 1 - HS ®äc tr×nh bµy + Më bµi : giíi thiÖu vÒ Hå lµ 1 th¾ng c¶nh cña thñ ®« Hµ Néi + Th©n bµi : - Giíi thiÖu vÞ trÝ cña Hå - Gi¶i thÝch ®Æc ®iÓm cña hå - Gi¶i thÝch lai lÞch cña hå - Quanh c¶nh xung quanh hå + KÕt bµi : Nªu c¶m nghÜ, c¶m xóc tr­íc th¾ng c¶nh danh lam - GV h­íng dÉn HS vÒ nhµ lµm bµi tËp cßn l¹i ? Bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí nh÷ng g× ? - Tr¶ lêi * Ho¹t ®éng 4 : - H­íng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi cò, lµm bµi tËp cßn l¹i - ChuÈn bÞ bµi : «n tËp vÒ v¨n thuyÕt minh. Tuaàn: Tieát: NS: ND: ¤n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh I- Môc tiªu cÇn ®¹t : - Gióp HS «n l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh - N¾m ch¾c kiÕn thøc vÒ v¨n thuyÕt minh - RÌn luyÖn c¸ch häc, ý thøc n¾m bµi cò II- ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn : : Tham khảo tài liệu - Häc sinh : häc bµi cò III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng : * Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra bµi cò : - LËp dµn ý ®Ò v¨n trong SGK nh¾c l¹i v¨n thuyÕt minh lµ g× ? * Ho¹t ®éng 2 : Giíi thiÖu bµi Chóng ta ®· hiÓu vÒ thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh . §Ó gióp c¸c em n¾m s©u vÒ thÓ lo¹i v¨n nµy. TiÕt häc h«m nay ta «n tËp vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh * Ho¹t ®éng 3 : Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng HS Néi dung cÇn ®¹t I- ¤n tËp lý thuyÕt: - GV lÇn l­ît tæ chøc cho HS th¶o luËn theo c¸c c©u hái SGK - HS th¶o luËn 1. Vai trß t¸c dông cña v¨n b¶n thuyÕt minh ? V¨n b¶n thuyÕt minh cã vai trß t¸c dông ntn trong ®êi sèng x· héi ? - Tr¶ lêi - §­îc sö dông réng r·i trong mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi - Nh»m cung cÊp tri thøc (kiÕn thøc) vÒ ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt nguyªn nh©n ... cña c¸c hiÖn t­îng vµ sù vËt trong tù nhiªn, x· héi b»ng ph­¬ng thøc tr×nh bµy giíi thiÖu vµ gi¶i thÝch vÊn ®Ò ? V¨n b¶n thuyÕt minh cã nh÷ng tÝnh chÊt g× kh¸c víi v¨n b¶n tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m nghÞ luËn ? 2. §Æc ®iÓm ? §Æc ®iÓm næi bËt cña c¸c kiÓu v¨n b¶n trªn ? - Tr¶ lêi - V¨n b¶n tù sù : kÓ, thuËt l¹i s­ viÖc - V¨n b¶n miªu t¶: dïng lêi lÏ ®Ó vÏ l¹i quang c¶nh sù vËt 1 c¸ch thËt sinh ®éng lµm cho c¸c h×nh ¶nh nh­ hiÖn ra tr­íc mÊt ng­êi ®äc - V¨n b¶n biÓu c¶m : lµ suy nghÜ t×nh c¶m, c¶m xóc cña ng­êi viÕt - V¨n b¶n nghÞ luËn : dïng lÝ lÏ, dïng c¸c lËp luËn khoa häc, ®Ó gi¶i thÝch lÜ lÏ c¸c vÊn ®Ò - V¨n b¶n thuyÕt minh : giíi thiÖu sù vËt hiÖn t­îng gióp ng­êi ®äc hiÓu râ ®Æc ®iÓm nguyªn nh©n cña chóng ? Muèn lµm tèt bµi v¨n thuyÕt minh cÇn ph¶i chuÈn bÞ nh÷ng g× ? - Tr¶ lêi - CÇn cã tri thøc cho bµi thuyÕt minh quan s¸t sù vËt, sù viÖc t×m tßi nhiÒu t­ liÖu ®Ó tham kh¶o ? Yªu cÇu ®èi víi tri thøc cña bµi v¨n thuyÕt minh lµ g× ? - Tr¶ lêi - Kh¸ch quan x¸c thùc, h÷u Ých cho con ng­êi ? Bµi v¨n thuyÕt minh ph¶i lµm næi bËt ®iÒu g× ? - Tr¶ lêi - Lµm næi bËt ®Æc ®iÓm, ®èi t­îng thuyÕt minh ? KÓ tªn 1 sè ph­¬ng ph¸p thuyÕt minh th­êng ®­îc chó ý vËn dông vµo bµi viÕt ? - Tr¶ lêi + Ph­¬ng ph¸p nªu ®Þnh nghÜa gi¶i thÝch + Ph­¬ng ph¸p liÖt kª + Ph­¬ng ph¸p nªu vÝ dô + Ph­¬ng ph¸p dïng sè liÖu + Ph­¬ng ph¸p so s¸nh + Ph­¬ng ph¸p ph©n lo¹i ph©n tÝch - GV chèt l¹i II- LuyÖn tËp 1. Bµi 1 : ? Nªu c¸ch lËp dµn ý vµ lËp dµn bµi ®èi víi c¸c ®Ò bµi SGK - Th¶o luËn - HS lÇn l­ît nªu * Giíi thiÖu 1 ®å dïng - Nhãm 1 a, Më bµi : gi¶i thÝch ®å dïng 1 c¸ch chung nhÊt b, Th©n bµi: - CÊu t¹o ®å dïng - §Æc ®iÓm cña ®å dïng - Lîi Ých cña ®å dïng c, KÕt bµi: bµy tá th¸i ®é ®èi víi ®å dïng - Gäi nhãm 2 * Giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh a, Më bµi : giíi thiÖu chung vÒ th¾ng c¶nh vÞ trÝ, ®Þa lÝ, bao gåm nh÷ng bé ph©n nµo b, Th©n bµi : lÇn l­ît m« t¶ gi¶i thÝch tõng phÇn trong danh lam th¾ng c¶nh c, KÕt bµi : c¶m nhËn vÒ vÎ ®Ñp ®ã .... - §¹i diÖn nhãm 3 - Tr¶ lêi * Giíi thiÖu mét thÓ lo¹i v¨n häc a, MB : nªu ®Þnh nghÜa chung vÒ thÓ lo¹i ®ã b, TB : nªu c¸c ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i ®ã ( cã VD lµm theo minh ho¹) c. KB : c¶m nhËn cña em vÒ vÎ ®Ñp cña thÓ lo¹i v¨n häc ®ã - Nhãm 4 - Tr¶ lêi * Giíi thiÖu mét ph­¬ng ph¸p (lµm ®å dïng häc tËp, thÝ nghiÖm) a, Nguyªn liÖu b, C¸ch thøc tiÕn hµnh (giíi thiÖu theo tr×nh tù) c. KÕt qu¶ thu ®­îc vµ yªu cÇu chÊt l­îng ®èi víi ®å dïng häc tËp hay thÝ nghiÖm - GV ®­a ra dµn bµi mÉu : ®Ò : lµm dµn ý giíi thiÖu vÒ thÓ th¬ lôc b¸t -> a, Mở Bài: Lôc b¸t lµ thÓ th¬ d©n téc, ®­îc hoµn thiÖn trong v¨n ch­¬ng cña TK XVII víi t¸c phÈm truyÖn KiÒu ( NguyÔn Du) b, Th©n bµi : c¸c ®Æc ®iÓm cña thÓ th¬ lôc b¸t - Sè l­îng tiÕng cè ®Þnh: dßng 6 tiÕng (c©u lôc) vµ dßng 8 tiÕng ( c©u b¸t) - HiÖp vÇn : võa hiÖp vÇn ch©n, võa hiÖp vÇn l­ng; tiÕng cuèi c©u lôc hiÖp vÇn víi tiÕng thø 6 c©u b¸t, tiÕng cuèi c©u b¸t hiÖp vÇn víi tiÕng cuèi c©u lôc tiÕp theo - Phèi ®iÖu (luËt b»ng, tr¾c) - TiÕng ch½n cã qui ®Þnh ( tiÕng thø 2, thø 6 vµ thø 8 b»ng tiÕng thø 4 tr¾c) - Trong c©u b¸t, lÊy tiÕng thø 6 lµm c¨n cø t×m thanh cho tiÕng thø 2 vµ thø 8 (nÕu tiÕng thø 6 lµ thanh kh«ng hoÆc ng­îc l¹i) - NhÞp th­êng ng¾t nhÞp ch½n, mçi nhÞp 2 tiÕng c, KÕt bµi : lôc b¸t d©n téc ®· ®­îc g×n gi÷ vµ ph¸t huy ë nh÷ng nhµ th¬ lín vÒ sau, thÓ th¬ nµy kÕt tinh, tinh hoa, hån vÝa ng­êi viÕt, v¨n ho¸ viÖt 2. Bµi 2 - GV h­íng dÉn HS viÕt ®o¹n v¨n theo 1 sè ®Ò sau - ViÕt - Tr×nh bµy - Giíi thiÖu 1 ®å dïng - GV nhËn xÐt – söa - Giíi thiÖu 1 danh lam th¾ng c¶nh ë quª em - Giíi thiÖu 1 thÓ lo¹i v¨n häc - Giíi thiÖu 1 loµi hoa - Giíi thiÖu 1 loµi ®éng vËt - Giíi thiÖu 1 s¶n phÈm mang b¶n s¾c ViÖt Nam * Ho¹t ®éng 4 : - H­íng dÉn häc bµi ë nhµ - ChuÈn bÞ bµi : Ng¾m Tr¨ng Tuaàn: Tieát: NS: ND: Ng¾m tr¨ng - §i ®­êng ( Hå ChÝ Minh ) I- Môc tiªu cÇn ®¹t : - Gióp HS c¶m nhËn ®­îc t×nh yªu thiªn nhiªn ®Æc biÖt s©u s¾c cña B¸c Hå, dï trong hoµn c¶nh tï ngôc, ng­êi vÉn më réng t©m hån t×m ®Õn giao hoµ víi vÇng tr¨ng ngoµi trêi - Qua phÇn tù häc cã h­íng dÉn hiÓu ®­îc ó nghÜa cña bµi “ §i ®­êng” tõ viÖc ®i ®­êng gian lao mµ nãi lªn bµi häc d­êng ®êi c¸ch m¹ng - ThÊy ®­îc søc hÊp dÉn nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬ II- ChuÈn bÞ : - Gi¸o viªn :Baûng phuï, phaán maøu ,SGK - Häc sinh : so¹n bµi, theo c©u hái SGK III- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng : * Ho¹t ®éng 1 : KiÓm tra bµi cò : - GV kiÓm tra viÖc so¹n bµi cña SGK * Ho¹t ®éng 2 : Giíi thiÖu bµi (3’) NhËt kÝ trong tï lµ 1 tËp hîp c¶m høng tr÷ t×nh duy nhÊt cña Hå ChÝ Minh ®­îc ng­êi s¸ng t¸c kh¸ liªn tôc trong chuçi ngµy bÞ tï ®Çy trong ®ã cã bµi th¬ Ng¾m tr¨ng, §i ®­êng .... * Ho¹t ®éng 3 : Bµi míi(37’) Ho¹t ®éng cña GV Ho¹t ®éng HS Néi dung cÇn ®¹t I- §äc – tiÕp xóc v¨n b¶n - GV gäi HS ®äc phÇn * SGK - §äc * T¸c phÈm – t¸c gi¶ ? Nªu 1 bµi hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ t¸c phÈm - HS nªu - GV nªu yªu cÇu ®äc -> ®äc mÉu - §äc - NhËn xÐt * §äc - GV nhËn xÐt – söa lçi * Tõ khã - L­u ý 1 sè tõ khã SGK - §äc * T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n ? NhËn vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ nµy lµ ng­êi ng¾m tr¨ng cã quan hÖ ntn víi t¸c gi¶ ? - Tr¶ lêi - Cã thÓ hiÓu ®ã chÝnh lµ t¸c gi¶ ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ thÓ th¬ ®ã ? - Tr¶ lêi - Th¬ TNTT : 4 c©u, 7 tiÕng hiÖp vÇn ? Bµi th¬ cã thÓ chia ra lµm mÊy phÇn ? V× sao ? - Tr¶ lêi - 2 phÇn + 2 c©u ®Çu + 2 c©u cuèi II- §äc – hiÓu v¨n b¶n 1. Hai c©u ®Çu ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ c¸ch “th­ëng tr¨ng” cña c¸c thi nh©n x­a ? - Tr¶ lêi - Thi nh©n x­a gÆp c¶nh tr¨ng ®Ñp, th­êng ®em r­îu uèn tr­íc hoa ®Ó th­ëng thøc tr¨ng; cã r­îu, cã hoa th× sù th­ëng tr¨ng míi thËt mÜ m·n ... ? Thi nh©n x­a th­êng ng¾m tr¨ng trong hoµn c¶nh nµo ? - Tr¶ lêi - Khi th¶nh th¬i, t©m hån th­ th¸i ? ë trong bµi th¬ nµy, hoµn c¶nh ng¾m tr¨ng cña B¸c cã g× ®Æc biÖt ? §iÒu kiÖn cã hîp víi c¸ch ng¾m tr¨ng kh«ng ? - Tr¶ lêi - Trong ngôc tï, ng­êi ng¾m tr¨ng ®ang lµ 1 tï nh©n bÞ ®µy ®o¹ v« cïng cùc khæ - §iÒu kiÖn sinh ho¹t cña nhµ tï tµn b¹o ... lµm sao phï hîp víi viÖc th­ëng nguyÖt. Lµm sao cã r­îu, hoa ®Ó th­ëng tr¨ng. * Ho¹t ®éng 4 : - H­íng dÉn häc bµi ë nhµ (1’) - ChuÈn bÞ bµi : Ng¾m Tr¨ng.