Giáo án Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 53: Tiếng gà trưa - Năm học 2012-2013 - Nguyễn Thị Tuyết

TUẦN14 - TIẾT PPCT:53 TIẾNG GÀ TRƯA Ngày dạy: 12/11/2012 Xuân Quỳnh 1.MỤC TIÊU: Giúp học sinh: 1.1. Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Xuân Quỳnh. - Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; những kỉ niệm trong sáng, sâu nặng nghĩa tình. - Nghệ thuật sử dụng điệp ngữ, điệp câu trong bài thơ. 1.2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu, phân tích văn bản thơ trữ tình có sử dụng các yếu tố tự sự, biểu cảm. 1.3. Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu 2.NỘI DUNG HỌC TẬP: - Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; những kỉ niệm trong sáng, sâu nặng nghĩa tình. 3.CHUẨN BỊ: 3.1. GV: Chân dung tác giả, tranh minh họa. 3.2. HS: Theo hướng dẫn của gv ở tiết trước. 4.Tiến trình bài học: 4.1. Ổn định tổ chức và kiểm diện: gv kiểm tra sĩ số hs. 4.2. Kiểm tra miệng: (?) Đọc thuộc lòng bài thơ “Cảnh khuya, Rằm tháng giêng” (?)Nội dung chủ đạo của hai bài thơ ? - Hai bài thơ miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc ,thể hiện tình cảm với thiên nhiên ,tâm hồn nhạy cảm ,lòng yêu nước sâu nặng và phong thái ung dung lạc quan của Bác Hồ) 4.3. Tiến trình bài học: Gv giới thiệu bài mới. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC HOẠT ĐỘNG 1: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu chung (7’) - Mục tiêu: HS hiểu sơ giản về tác giả Xuân Quỳnh và hoàn cảnh ra đời bài thơ. -GV hướng dẫn HS đọc và xem phần chú thích (?)Hãy cho biết vài nét về tác giả? (Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam . Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gần gủi bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày ,biểu lộ những rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nữ chân thành tha thiết và đằm thắm ) HOẠT ĐỘNG 2: Tìm hiểu chi tiết văn bản (20’) -Mục tiêu: HS hiểu và cảm nhận những kỉ niệm và tình cảm của tác giả. (?)Cảm hứng của tác giả trong bài thơ được gợi lên từ sự việc gì?(Tiếng gà trưa) (?)Mạch cảm xúc trong bài thơ diễn biến như thế nào? (Trên đường hành quân , người chiến sĩ chợt nghe tiếng gà nhảy ổ , gợi về những kỉ niệm tuổi thơ .Hình ảnh những con gà mái mơ ,mái vàng .Hình ảnh người bà với tình yêu ,sự chắt chiu chăm lo cho cháu cùng những ước mơ nhỏ bé của tuổi thơ . Tiếng gà trưa đi vào cuộc chiến đấu cùng với người chiến sĩ ,khắc sâu thêm tình cảm với quê hương đất nước ) Gv nêu vấn đề cho HS thảo lụân (?)Những hình ảnh và kỉ niệm gì trong tuổi thơ đã được gợi lên từ tiếng gà trưa ? I. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN 1.Đọc 2.Chú thích 3.Tác giả: - Xuân Quỳnh (1942 -1988) quê ở làng La Khê ,ven thị xã Hà Đông ,tỉnh Hà Tây . Bà là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam 4.Tác phẩm:Được viết trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ II.TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN 1.Mạch cảm xúc của bài thơ: -Tiếng gà trưa :Lặp lại 4 lần ở các khổ thơ -Mỗi lần là một kỉ niệm thời tuổi thơ => Dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình 2.Những kỉ niệm và tình cảm của nhân vật trữ tình a.Hình ảnh: -Những con gà mái mơ -Những con gà mái vàng -Ổ trứng hồng => Bức tranh rất dễ thương ,đầy màu sắc b.Kỉ niệm về tuổi thơ -Tò mò xem trộm gà đẻ bị bà mắng c.Niềm vui và mong ước nhỏ bé của tuổi thơ -Được bộ quần áo mới từ tiền bán gà => Ước mong ấy đi vào cả trong giấc ngủ tuổi thơ => Qua những kỉ niệm được gợi lại ,tác giả đã cho ta thấy tâm hồn trong sáng ,hồn nhiên của một em nhỏ và tình cảm trân trọng yêu quí bà của đứa cháu . 4.4 . Tổng kết: -Đọc diễn cảm lại bài thơ. (?)Những hình ảnh và kỉ niệm gì trong tuổi thơ đã được gợi lên từ tiếng gà trưa ? => Qua những kỉ niệm được gợi lại ,tác giả đã cho ta thấy tâm hồn trong sáng ,hồn nhiên của một em nhỏ và tình cảm trân trọng yêu quí bà của đứa cháu . 4.5 Hướng dẫn học tập: Đối với bài học của tiết học này: -Học thuộc lòng bài thơ -Nắm vững nội dung phần bài vừa học . Đối với bài học tiết tiếp theo: Chuẩn bị phần tiếp theo của bài( nói về hình ảnh người bà) +Trả lời câu hỏi sgk 3,4/150 +Chú ý câu hỏi 3 thảo luận nhóm lớn 5. PHỤ LỤC: ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- TUẦN 14 - TIẾT PPCT:54 TIẾNG GÀ TRƯA(tt) Ngày dạy: 12/11/2012 Xuân Quỳnh 1.MỤC TIÊU: Giúp học sinh: 1.1. Kiến thức: - Sơ giản về tác giả Xuân Quỳnh. - Cơ sở của lòng yêu nước, sức mạnh của người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ; những kỉ niệm trong sáng, sâu nặng nghĩa tình. - Nghệ thuật sử dụng điệp ngữ, điệp câu trong bài thơ. 1.2. Kĩ năng: - Đọc – hiểu, phân tích văn bản thơ trữ tình có sử dụng các yếu tố tự sự, biểu cảm. 1.3. Thái độ: Bồi dưỡng tình yêu gia đình, lòng yêu nước. 2.NỘI DUNG HỌC TẬP: Hình ảnh người bà. 3.CHUẨN BỊ: 3.1. GV: Tranh minh họa, chân dung tác giả. 3.2. HS: Theo hướng dẫn của GV ở tiết trước. 4.Tiến trình bài học: 4.1 Ổn định tổ chức và kiểm diện:gv kiểm tra sĩ số hs. 4.2Kiểm tra miệng: ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Tiếng gà trưa” và nêu vài nét về tác giả Xuân Quỳnh?(10 đ) Hs đọc và dựa vào phần I để trả lời. 4.3. Tiến trình bài học: Gv giới thiệu bài mới (chuyển ý từ tiết 53). HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI HỌC HOẠT ĐỘNG 2 (tt): Tìm hiểu chi tiết văn bản (25’) - Mục tiêu: HS cảm nhận tình cảm của người bà dành cho cháu. * GV nêu vấn đề cho HS thảo lụân: (?)Phân tích hình ảnh người bà trong kỉ niệm của cháu ? Em cảm nhận được gì về hình ảnh người bà và tình cảm bà cháu được thể hiện trong bài thơ? - Chú ý các từ ngữ ,hình ảnh : “Tay bà khum soi trứng” “Dành từng quả chắt chiu” “Bà lo đàn gà toi” “Mong trời đừng sương muối” (?)Bài thơ làm theo thể thơ 5 tiếng nhưng có những chỗ biến đổi khá linh hoạt .Em có nhận xét gì về cách gieo vần về số câu trong mỗi khổ ? (Thơ ngũ ngôn trong thơ ca Việt Nam có 2 loại chính : Thơ ngũ ngôn tứ tuyệt có nguồn gốc từ Trung Quốc và thể ngũ ngôn có nguồn gốc ở Việt Nam .Đây là bài thơ có nguồn gốc từ thể thơ Việt Nam được cấu tạo thành từng khổ 4 câu .Vần liền ở câu thứ 2 và câu thứ 3 ,tiếng cuốicâu thứ 4 vần với tiếng cuối câu đầu của khổ tho tiếp theo .Các khổ thơ cũng có thể nhiều hoặc ít hơn 4 câu ,số chữ trong câu cũng có thể ít hơn năm (VD: Hai khổ đầu bài thơ “Tiếng gà trưa” ) HOẠT ĐỘNG 3: Hướng dẫn HS phần Tổng kết - Luyện tập (10’) - Mục tiêu: HS nắm được ý nghĩa và nghệ thuật của bài thơ. ? Hãy tóm tắt ý nghĩa bài thơ trong 1 câu? Nêu những nét nghệ thuật tiêu biểu của bài thơ? -Đọc diễn cảm bài thơ II.TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN 3.Hình ảnh người bà -Tần tảo ,chắt chiu trong cảnh nghèo -Dành trọn tình yêu thương chăm lo cho cháu -Dành dụm chi chút để cuối năm bán gà may cho cháu quần áo mới -Bảo ban nhắc nhở cháu ngay cả khi có trách mắng thì cũng là vì tình yêu thương cháu => Những kỉ niệm về bà đã biểu hiện tình bà cháu thật sâu nặng thắm thiết .Bà chắt chiu chăm lo cho cháu .Cháu yêu thương kính trọng ,biết ơn bà III. TỔNG KẾT - LUYỆN TẬP 1. Tổng kết: - Nội dung: Những kỉ niệm về người bà tràn ngập yêu thương làm cho người chiến sĩ thêm vững bước trên đường ra trận. - Nghệ thuật: + Sử dụng hiệu quả điệp ngữ, điệp từ . + Viết theo thể thơ 5 tiếng phù hợp với việc vừa kể chuyện vừa biểu lộ tâm tình. *GHI NHỚ : SGK/151 2. Luyện tập: BT 1: Chọn học thuộc một đoạn của bài thơ khoảng 10 dòng BT 2 (làm ở nhà): Viết đoạn văn từ 7-10 câu nêu cảm nghĩ của em về tình bà cháu trong bài thơ này 4.4 . Tổng kết: ? Đọc diễn cảm lại bài thơ và nêu nội dung, nghệ thuật của bài thơ? - HS đọc diễn cảm bài thơ theo yêu cầu. - Dựa vào phần ghi nhớ để tóm tắt nội dung, nghệ thuật. 4.5 Hướng dẫn học tập: - Đối với bài học của tiết này: +Học thuộc lòng bài thơ “Tiếng gà trưa” +Nắm vững nội dung bài học; +Học ghi nhớ + Hoàn thành các BT phần luyện tập. - Đối với bài học của tiết tiếp theo: Chuẩn bị bài “Một thứ quà của lúa non: Cốm +Đọc trước văn bản ; +Trả lời câu hỏi sgk/159 +Chú ý câu hỏi 2 thảo luận nhóm lớn; 5. PHỤ LỤC: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------