Giáo án Ngữ Văn Lớp 7 - Tiết 1 đến 6

3. Bài tập 3: Điền các từ như sau: Bà, bà cháu, bà, bà, cháu, thế là. 4. Bài tập 4: Vì: Đoạn văn không phải có hai câu mà còn có câu thứ ba đứng sau kết nối hai câu trên thành một thể thống nhất làm cho toàn đoạn văn trở nên liên kết chặt chẽ với nhau. Do đó hai câu văn trên vẫn liên kết với nhau và không cần sửa chữa. C- Hướng dẫn học sinh học ở nhà: - Học kĩ phần ghi nhớ, làm bài tập số 5. - Chuẩn bị bài “Bố cục trong văn bản”. Tuần 2 - Tiết 5: Ngày tháng năm 2008 Văn bản: cuộc chia tay của những con búp bê (Khánh Hoài) * Mục tiêu: 1. Kiến thức: Giúp HS nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm, đọc diễn cảm và tóm tắt được tác phẩm một cách ngắn gọn. Nắm được nhân vật chính của truyện và ngôi kể. 2. Kỹ năng: Rèn kỹ năng đọc, tóm tắt truyện, miêu tả và phân tích tâm lý nhân vật. * PHương tiện dạy - học: - GV: SGK, bài soạn, bức tranh cảnh Thành và Thuỷ chia tay. - HS: SGK, vở ghi, vở bài tập. * Tiến trình lên lớp: A- ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới: - ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ: ? Nêu cảm nhận của em về người mẹ trong văn bản “Mẹ tôi” và bổn phận của con cái đối với cha mẹ? - Giới thiệu bài mới: Trong cuộc sống có những cặp vợ chồng phải chia tay nhau và những đứa con của họ cũng buộc phải chia tay. Cuộc chia tay bắt buộc đó đã diễn ra như thế nào? Tâm trạng và tình cảm của những đứa con đó ra sao? Để hiểu được điều đó hôm nay cô cùng các em tìm hiểu văn bản “Cuộc chia tay của những con búp bê”. B- Tổ chức các hoạt động dạy - học: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: ? Em hiểu gì về tác phẩm? GV: Cuộc thi này do Viện khoa học giáo dục và tổ chức Cứu trợ trẻ em Thuỵ Điển tổ chức năm 1992. GV hướng dẫn HS đọc, đọc mẫu, gọi HS đọc. GV hướng dẫn HS tóm tắt theo từng phần. ? Văn bản được chia thành mấy phần? Nội dung từng phần? I. Tìm hiểu chung về văn bản: 1. Tác giả, tác phẩm. - Tác giả: Khánh Hoài. - Tác phẩm: Là truyện ngắn rút ra từ tuyển tập thơ văn. Truyện được giải thưởng trong cuộc thi viết về “Quyền trẻ em năm 1992”. 2. Đọc và tóm tắt tác phẩm: - Đọc: Yêu cầu: Phân biệt rõ lời kể, đối thoại, diễn biến tâm lý của nhân vật người anh hùng cách mạng. - Tóm tắt tác phẩm. + Tâm trạng của hai anh em Thành và Thuỷ trong đêm trước và sáng hôm sau khi mẹ giục chia đồ chơi. + Thành đưa Thủy đến lớp chào chia tay cô giáo cùng các bạn. + Cuộc chia tay đột ngột ở nhà. 3. Thể loại: Truyện ngắn. 4. Bố cục: 3 phần. HS đánh dấu SGK nội dung từng phần như trong phần tóm tắt tác phẩm. Hoạt động 2: ? Truyện viết về ai? Kể về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện? ? Truyện kể theo ngôi thứ mấy? ? Nhân vật tự xưng “tôi” trong truyện là ai? Là người như thế nào? ? Việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất có tác dụng gì? GV: Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không búp bê có liên quan không? Vì sao chúng lại chia tay, có có lỗi gì mà phải chia tay? Để hiểu được điều đó tiết sau chúng ta sẽ học. II. Phân tích văn bản: 1. Giới thiệu nhân vật và ngôi kể. - Truyện viết về hai anh em Thành và Thuỷ. - Kể về việc cha mẹ thành, Thuỷ ly hôn. Thành và Thuỷ phải chia tay. Thành ở với bố, Thuỷ theo mẹ về bà ngoại. đ Nhân vật chính: Thành và Thuỷ. đ Ngôi kể: Truyện được kể theo ngôi thứ nhất. - Nhân vật xưng “tôi” trong truyện là Thành - người trong cuộc, người chứng kiến các sự việc xảy ra và là người chịu nỗi đau như em gái mình. - Giúp tác giả thể hiện được một cách sâu sắc những suy nghĩ tình cảm và tâm trạng nhân vật. Mặt khác kể theo ngôi này cũng làm tăng thêm tính chân thực của truyện do vậy sức thuyết phục của truyện cũng cao hơn. Hoạt động 3: III. Luyện tập. 1. Đọc diễn cảm đoạn em thích. 2. Kể tóm tắt truyện theo bố cục. C- Hướng dẫn học sinh học ở nhà: - Đọc kĩ văn bản. - Trả lời các câu hỏi 3, 4, 5, 6, 7 SGK Tiết 6: Ngày tháng năm 2008 Văn bản: cuộc chia tay của những con búp bê (Tiếp) (Khánh Hoài) * Mục tiêu: 1. Kiến thức: Giúp HS thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia sẻ với những người bạn ấy. 2. Kỹ năng: Rèn luyện kĩ năng đọc, miêu tả và phân tích tâm lý nhân vật. * PHương tiện dạy - học: - GV: SGK, bài soạn. - HS: SGK, vở ghi, vở bài tập. * Tiến trình lên lớp: A- ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới: - ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ: ? Cho biết nhân vật chính trong truyện? ? Truyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể thứ nhất có tác dụng gì? - Giới thiệu bài mới: B- Tổ chức các hoạt động dạy - học: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt Hoạt động 1: ? Tại sao tên truyện lại là cuộc chia tay của những con búp bê? ? Tên truyện có liên quan gì đến ý nghĩa của truyện? ? Cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thuỷ diễn ra trong hoàn cảnh nào? GV: Bố mẹ ly hôn, Thành và Thuỷ là người phải chịu nỗi bất hạnh, đau khổ. Đọc từ đầu đ hai cánh tay áo. từ vậy mà đ chia ra vậy. ? Hãy tìm những chi tiết nói lên tâm trạng, thái độ của Thành và Thuỷ khi nghe mẹ yêu cầu chia đồ chơil ? Những chi tiết trên giúp em hiểu tâm trạng của hai anh em như thế nào? ? Vì sao Thành và Thuỷ lại có tâm trạng và thái độ đó? Đọc từ gia đình tôi đ trò chuyện. ? Tìm những chi tiết thể hiện tình cảm của hai anh em Thành - Thuỷ? ? Những chi tiết trên giúp em hiểu tình cảm của hai anh em Thành - Thuỷ như thế nào? Đọc từ đồ chơi đ gác đêm cho anh ? Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy anh chia hai con búp bê ra có gì mâu thuẫn? ? Theo em có cách nào để giải quyết được mâu thuẫn ấy không? Đọc từ bỗng em lại tụt xuống đ hết. ? Kết thúc truyện Thuỷ đã chọn cách giải quyết như thế nào? ? Chi tiết đó gợi lên trong lòng em suy nghĩ, tình cảm gì? ? Đọc đoạn vừa tới nhà đ hết ? Tìm những chi tiết nói lên tâm trạng của Thành và Thuỷ lúc chia tay GV phân tích ? Những chi tiết trên giúp em hiểu cuộc chia tay của Thành - Thuỷ như thế nào? GV: Trong truyện, ngoài cuộc chia tay của Thành và Thuỷ em thấy còn cuộc chia tay nào nữa không? Đọc đoạn tôi đứng dậy đ cảnh vật. ? Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm cô giáo bàng hoàng? GV nâng cao: Không chỉ cô giáo mà các bạn trong lớp, người đọc cũng bàng hoàng, đau đớn, xúc động khi biết Thủy không được đi học nữa. ? Chi tiết nào khiến em cảm động nhất? ? Những chi tiết trên giúp em hiểu cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học, cô giáo như thế nào? ? Em giải thích vì sao khi dắt em ra khỏi cổng trường tâm trạng của Thành lại kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật. II. Phân tích văn bản. 2. Cuộc chia tay của hai anh em Thành và Thuỷ. - Những con búp bê vốn là những đồ chơi của tuổi nhỏ thường gợi lên thế giới trẻ em với sự ngộ nghĩnh, trong sáng ngây thơ vô tội. Những con búp bê trong truyện cũng như hai anh em Thành và Thuỷ trong sáng, vô tư không có tội lỗi gì thế mà lại phải chia tay nhau. - Gợi ra một tình huống buộc người đọc phải theo dõi và góp phần thể hiện được ý đồ tư tưởng mà người viết muốn thể hiện. đ Hoàn cảnh: Bố mẹ li hôn. * Tâm trạng, thái độ của Thành và Thuỷ. - Thuỷ: Run lên bần bật, kinh hoàng, tuyệt vọng, mắt buồn thăm thẳm, mi sưng mọng, như người mất hồn, loạng choạng. - Thành: Giật mình, líu ríu, nước mắt tuôn trào như suối. đ Đau đớn, buồn bã, kinh sợ. Vì: Chia đồ chơi là giờ chia tay của hai anh em đã đến. Chúng rất yêu thương nhau, không hề muốn phải xa nhau nhưng chúng lại không được sống cùng nhau nữa. Đối với chúng điều này thật khủng khiếp. * Tình cảm của hai anh em Thành - Thuỷ. - Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh. - Thành chiều nào cũng đi đón em đi học về. - Hai anh em vừa đi vừa trò chuyện. - Khi phải chia tay Thành nhường hết đồ chơi cho em. - Thủy nhường anh con vịt. đ Hai anh em Thành, Thuỷ rất mực gần gũi, yêu thương, chia sư - Thuỷ rất giận dữ không muốn chia rẽ hai con búp bê nhưng mặt khác lại rất thương anh, sợ đêm không có con vệ sĩ canh giấc ngủ cho anh nên em rất bối rối sau khi đã tru tréo lên giận dữ. - Gia đình Thuỷ, Thành phải đoàn tụ. Hai anh em không phải chia tay, búp bê cũng không phải chia tay. - Để lại con em nhỏ cạnh con vệ sĩ để chúng không bao giờ xa nhau. - Thương cảm đối với Thuỷ, một cô bé giàu lòng vị tha vừa thương anh vừa thương cả những con búp bê. Thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê phải chia tay, thà mình chịu thiệt thòi để anh luôn có con vệ sĩ gác cho ngủ đêm đêm. - Thuỷ: Như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá, khóc nấc lên, dặn anh. - Thành: Khóc nấc lên, mếu máo. đ Lưu luyến, xúc động khi phải chia tay nhau. đ Cuộc chia tay đau đớn, đầy cảm động. 3. Cuộc chia tay của Thuỷ đối với lớp học và cô giáo. - Khi Thuỷ cho lớp biết em sẽ không được đi học nữa do nhà bà ngoại xa trường quá nên mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả để ra chợ ngồi bán. - Vì cô trông Thuỷ, cô không thể ngờ được là em lại không được đi học vì thế cô đã tái mặt đi và nước mắt giàn giụa. - Chi tiết: Cô giáo tặng Thuỷ quyển vở và cây bút máy. Hoặc: Cô Tâm thốt lên trời ơi, cô tái mặt và nước mắt giàn giụa. đ Cuộc chia tay rất cảm động, tình bạn bè, thầy trò thắm thiết. Vì: Trong khi mọi việc diễn ra rất bình thường, cảnh vật rất đẹp, cuộc đời vẫn bình yên vậy mà Thành và Thuỷ lại phải chịu đựng sự mất mát và đổ vỡ quá lớn. Hoạt động 2: ? Tác giả sử dụng nghệ thuật gì? Nghệ thuật đó giúp em hiểu được nội dung gì? ? Qua câu chuyện tác giả muốn nhắn gửi đến người đọc điều gì? III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: - Miêu tả tâm lý nhân vật, lời kể chân thành, giản dị phù hợp với tâm trạng nhân vật. 2. Nội dung: - Cuộc chia tay đau đớn, đầy cảm động của hai anh em Thành, Thuỷ. - Tổ ấm gia đình là vô cùng quý giá và quan trọng đ Hãy cố gắng bảo vệ và giữ gìn. Hoạt động 3: Luyện tập IV. Luyện tập - Đọc diễn cảm đoạn em thích, đọc trách nhiệm của bố mẹ. C- Hướng dẫn học sinh học ở nhà: - Học kĩ bài vừa học - Chuẩn bị bài mới: Ca dao dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình.