Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Tuần 25 - Trần Thị Oanh

ôn a.Hình aûnh Löôïm trong buoåi ñaàu gaëp gôõ: _ Dáng điệu: loắt choắt nhỏ bé nhưng nhanh nhẹn và tinh nghịch _ Trang phuïc: + Caùi xaéc xinh xinh + Ca loâ ñoäi leäch _ Cöû chæ: Rất nhanh nhẹn, hồn nhiên, yêu đời _ Lôøi noùi coâng vieäc: tự nhiên, chân thật ? Vôùi caùch mieâu taû treân cuûa taùc giaû, caùc em thaáy Löôïm laø moät chuù beù nhö theá naøo? ? Haõy chæ ra caùc bieän phaùp ngheä thuaät ñöôïc nhaø thô söû duïng trong caùc ñoaïn thô treân? è Sử dụng nhiều từ láy góp phần thể hiện hình ảnh Lượm – một cậu bé hồn nhiên, vô tư, vui tươi, yêu đời, say mê với công việc kháng chiến è Hồn nhiên, vô tư, vui tươi, yêu đời, say mê với công việc kháng chiến b. Hình aûnh Luôïm trong chieán ñaáu,hy sinh: ? Keå veà Löôïm, taùc giaû coøn dieãn ñaït tình caûm cuûa mình ñoái vôùi chuù. Haõy tìm nhöõng töø ngöõ, chi tieát cho thaáy thaùi ñoä, quan heä ñoù cuûa taùc giaû? ? Caâu thô ñöôïc caáu taïo ñaëc bieät vaø taùch ra thaønh khoå thô rieâng. Neâu yù nghóa, taùc duïng cuûa noù trong vieäc bieåu hieän caûm xuùc cuûa taùc giaû? è Khi nghe Lượm hi sinh, tác giả đau đớn thốt lên: “Ra thế Lượm ơi!...” è Câu thơ bị ngắt đôi làm hai dòng, diễn tả sự đau xót đột ngột như một tiếng nấc nghẹn ngào của nhà thơ “Ra theá Löôïm ôi !” ® Söï ñau xoùt ñoät ngoät nhö tieáng naác ngheïn ngaøo cuûa nhaø thô. Tiếp đó nhà thơ hình dung ra sự hi sinh của Lượm ? Thaùi ñoä vaø haønh ñoäng cuûa Löôïm trong laàn lieân laïc aáy? ? Ñoïc laïi khoå thô mieâu taû hình aûnh Löôïm khi ñaõ hy sinh gôïi cho em caûm xuùc gì? è Cũng như bao lần đi làm nhiệm vụ, Lượm dũng cảm và nhanh nhẹn, hăng hái quyết hoàn thành nhiệm vụ không nề nguy hiểm è HS suy nghĩ trả lời “Vuït qua maët traän Ñaïn bay veøo veøo ... Sôï chi hieåm ngheøo?” ® Ñoäng töø maïnh, gôïi hình aûnh Löôïm raát duõng caûm trong coâng vieäc. “Boãng loøe chôùp ñoû Thoâi roài, Löôïm ôi !” ® Caâu thô nhö tieáng keâu xeù ruoät, boäc loä caûm xuùc ñau ñôùn traøo daâng trong loøng taùc giaû. “Chaùu naèm treân luùa ... Hoàn bay giöõa ñoàng.” ® Hình aûnh gôïi taû, gôïi caûm: tö theá “thieân thaàn”, söï hi sinh thieâng lieâng cao caû. c.Hình aûnh Löôïm trong hoài töôûng: [?] “Löôïm ôi, coøn khoâng?”, caâu thô ñaët ôû cuoái baøi thô nhö moät caâu hoûi ñaày ñau xoùt sau söï hy sinh cuûa Löôïm. Vì sao sau caâu thô aáy, taùc giaû laëp laïi hai khoå thô aáy so vôùi ñoaïn ñaàu vôùi hình aûnh Löôïm hoàn nhieân, vui töôi? è HS suy nghĩ trả lời “Löôïm ôi coøn khoâng? Chuù beù... ñöôøng vaøng” ® Caâu hoûi tu töø, laëp: Löôïm vaãn coøn soáng maõi trong loøng nhaø thô vaø coøn maõi vôùi queâ höông ñaát nöôùc. ? Trong baøi thô, ngöôøi keå chuyeän ñaõ goïi Löôïm baèng nhieàu töø xöng hoâ khaùc nhau. Em haõy tìm nhöõng töø aáy vaø phaân tích taùc duïng cuûa söï thay ñoåi caùch goïi naøy ñoái vôùi vieäc bieåu hieän thaùi ñoä, quan heä tình caûm cuûa taùc giaû vôùi Löôïm . è HS suy nghĩ trả lời ? Bài thơ được viết theo thể thơ gì? ? Bài thơ kết hợp những phương thức biểu đạt nào? ? Nhận xét kết cấu của bài? è Thể thơ bốn chữ è Miêu tả, tự sự và biểu cảm è Kết cấu đầu cuối tương ứng 2. Nghệ thuật - Sử dụng thể thơ bốn chữ giàu chất dân gian, phù hợp với lối kể chuyện - Sử dụng nhiều từ láy có giá trị gợi hình và giàu âm điệu - Kết hợp nhiều PTBĐ: miêu tả, tự sự và biểu cảm - Cách ngắt dòng các câu thơ: thể hiện sự đau xót, xúc động đến nghẹn ngào của tác giả khi hay tin Lượm hi sinh - Kết cấu đầu cuối tương ứng trong bài thơ khắc sâu hình ảnh của nhân vật, làm nổi bật chủ đề của tác phẩm ? Sau khi tìm hiểu về nội dung, hãy rút ra ý nghĩa của văn bản? è HS suy nghĩ, trả lời 3. Ý nghĩa văn bản Bài thơ khắc họa hình ảnh một chú bé hòn nhiên, dũng cảm hi sinh vì nhiệm vụ kháng chiến. Đó là một hình tượng cao đẹp trong thơ Tố Hữu. Đồng thời bài thơ đã thể hiện chân thật tình cảm mến thương và cảm phục của tác giả dành cho chú bé Lượm nói riêng và những em bé yêu nước nói chung Hoạt động 4: HDHS tổng kết 5p III. Tổng kết VB: ? Caûm nhaän chung veà hình aûnh Löôïm, neâu giaù trò noäi dung vaø ngheä thuaät cuûa baøi thô. è HS đọc ghi nhớ SGK/77 k Ghi nhớ SGK/77 Hoạt động 5. Củng cố. 2p ? Nhắc lại ghi nhớ SGK Hoạt động 6. Hướng dẫn HS học bài ở nhà và Chuẩn bị bài mới: 2p J Về nhà: - Tìm hiểu phần viết về tác giả và tác phẩm Học thuộc lòng bài thơ Hiểu ý nghĩa của kết cấu đầu cuối tương ứng thể hiện trong bài thơ Sưu tầm một số bài thơ nói về những tấm gương nhỏ tuổi mà anh dũng - Học thuộc lòng ý nghĩa VB và xem nội dung bài học, nghệ thuật J Soạn bài: HDĐT:“Mưa” Œ Đọc VB – chú thích  Bài thơ tả cơn mưa ở vùng nào và vào mùa nào? Ž Bài thơ đã miêu tả rất sinh động trạng thái và hoạt động của nhiều cây cối, loài vật trước và trong cơn mưa?  Nhận xét giá trị nghệ thuật sử dụng trong bài? ( Rút kinh nghiệm: Ngày dạy: 27à 3/3/2012 Lớp dạy: 6A1, 6A2 Tuần 25 Tiết 100 Trần Đăng Khoa @J? A. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1.Kiến thức: - Nét đặc sắc của bài thơ: sự kết hợp giữa bức tranh thiên nhiên phong phú, sinh động trước và trong cơn mưa rào cùng tư thế lớn lao của con người trong cơn mưa - Tác dụng của một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản 2.Kĩ năng: - Bước đầu biết cách đọc diễn cảm bài thơ được viết theo thể thơ tự do - Đọc – hiểu bài thơ có yếu tố miêu tả - Nhận biết và phân tích được tác dụng của phép nhân hóa, ẩn dụ có trong bài thơ - Trình bày những suy nghĩ về thiên nhiên, con người nơi làng quê Việt Nam sau khi học xong văn bản 3.Thái độ: - Yêu con người, yêu quê hương, đất nước B. Chuẩn bị của GV& HS: 1. Về phía giáo viên: -Tranh,dự kiến các PPDH tích hợp. 2. Về phía học sinh: - Học và soạn bài theo yêu cầu giáo viên. C. Phương pháp. - Diễn giảng, vấn đáp, gợi mở, D. Tiến trình tổ chức các hoạt động: Kiểm tra bài cũ:5p ? Nêu một số nét về Tố Hữu? ? Đọc một đoạn thơ mà em thích? Nêu ý nghĩa của văn bản? 2. Dạy bài mới: Hoạt động 1: Giới thiệu bài:1p . Một thần đồng trong thế giới thi ca còn nhỏ tuổi mà đã sáng tác ra rất nhiều tác phẩm thơ nổi tiếng.Đó là ai? HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH NỘI DUNG GHI BẢNG HĐ2: HDHS đọc và tìm hiểu chú thích. 8p I. Giới thiệu văn bản: ? Dựa vào chú thích SGK/75, nêu một số nét chính về tác giả? è Dựa vào chú thích SGK/80 trả lời 1. Tác giả: - Trần Đăng khoa sinh năm 1958, năng khiếu thơ được bộc lộ rất sớm (từ khi học Tiểu học); tập thơ đầu tay được in năm 1968, khi Trần Đăng Khoa mới 10 tuổi ? Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh nào? è HS trả lời 2. Tác phẩm: - “Mưa” được in trong tập thơ “Góc sân và khoảng trời” Hoạt động 3: HDHS đọc và tìm hiểu nội dung VB. 22p II.Đọc-hiểu văn bản: 1. Nội dung ? Y/c HS đọc VB. è HS đọc ? Nêu trình tự miêu tả trong bài thơ? è + “Từ đầu ... Đầu tròn – Trọc lóc”à quang cảnh lúc sắp mưa với những hoạt động, trạng thái khẩn trương, vội vã của cây cối và loài vật + “... Cây lá hả hê” à Cảnh trong cơn mưa. + “Còn lại” à Hình ảnh con người giữa cảnh dữ dội của cơn mưa q Bức tranh cơn mưa rào được miêu tả qua hàng loạt hình ảnh, chi tiết về hình dáng, động tác, hoạt động của nhiều cảnh vật, loài vật trước và trong cơn mưa; được quan sát, cảm nhận bằng mắt và tâm hồn hồn nhiên của tác giả. a. Thiên nhiên trong bài thơ: ? Em hãy tìm một số dẫn chứng cho điều này? è “Cỏ gà rung tai – Nghe – Bụi tre – Tần ngần – Gỡ tóc” “Ông trời – Mặc áo giáp đen – Ra trận” “Sấm – Ghé xuống sân – Khanh khách – Cười” @ Trước cơn mưa -Cỏ gà rung tai – Nghe – Bụi tre – Tần ngần – Gỡ tóc” ? Nét đặc sắc nổi bật trong nghệ thuật miêu tả của bài thơ là gì? è Phép nhân hóa ? Pheùp nhaân hoùa ñöôïc söû duïng roäng raõi trong baøi. Haõy neâu moät soá tröôøng hôïp maø em thaáy ñaëc saéc vaø phaân tích giaù trò cuûa bieän phaùp nhaân hoùa trong nhöõng tröôøng hôïp aáy? è “Ông trời ....Đầy đường” à Tạo nên cảnh tượng một cuộc ra trận dữ dội với khí thế mạnh mẽ, khẩn trương. ? Em haõy tìm nhöõng töø ngöõ, hình aûnh mieâu taû caûnh vaät trong côn möa? è - UØ uø nhö xay nöôùc - Loäp boäp - Caây laù haû heâ - Coùc nhaûy - Choù suûa ® So saùnh, nhaân hoùa, töø gôïi taû aâm thanh; côn möa raøo ôû laøng queâ thaät soáng ñoäng. @ Trong cơn mưa - UØ uø nhö xay nöôùc - Loäp boäp è Bức tranh thiên nhiên hiện lên sống động qua hình ảnh cây cối, các loài vật trước và trong cơn mưa ? Em haõy ñoïc nhöõng ñoaïn thô coù mieâu taû hình aûnh con ngöôøi coù trong baøi thô? è HS đọc b. Hình ảnh con người: ? Con người ở đây là ai? è Là người cha đi cày về, hiện lên nổi bật với dáng vẻ lớn lao, vững vàng giữa khung cảnh thiên nhiên dữ dội đầy sấm, chớp của trận mưa ? Ở đây tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? è Ẩn dụ. à Hình ảnh con người có tầm vóc lớn lao và tư thế hiên ngang, sức mạnh to lớn có thể sánh với thiên nhiên vũ trụ è Hình ảnh người cha đi cày về trong tư thế “đội sấm, đội chớp, đội cả trời mưa” hiện lên mạnh mẽ, đẹp đẽ ? Nêu nghệ thuật của bài thơ? (gợi ý: thể thơ? sử dụng phép tu từ nào?...) ? Sau khi tìm hiểu về nội dung, hãy rút ra ý nghĩa của văn bản? è HS trả lời è HS trả lời 2. Nghệ thuật - Sử dụng thể thơ tự do với những câu ngắn, nhịp nhanh - Sử dụng các phép nhân hóa, tác giả tạo dựng được hình ảnh sống động về cơn mưa - Khắc họa hình ảnh người cha - Quan sát và miêu tả thiên nhiên một cách hồn nhiên, tinh tế và độc đáo 3. Ý nghĩa văn bản Bài thơ cho thấy sự phong phú của thiên nhiên và tư thế vững chãi của con người. Từ đó thể hiện tình cảm vui tươi, thân thiện của tác giả đối với thiên nhiên và làng quê yêu quý của mình Hoạt động 4: HDHS tổng kết. 4p III. Tổng kết: ? Nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ? è HS đọc ghi nhớ SGK/81 k Ghi nhớ SGK/81 Hoạt động 5.Củng cố.2p ? Nhắc lại ghi nhớ SGK Hoạt động 6.Hướng dẫn HS học bài ở nhà và Chuẩn bị bài mới: 3p J Về nhà: - Học thuộc lòng bài thơ Hiểu được nghệ thuật miêu tả thiên nhiên và con người trong bài thơ Đọc thêm các bài thơ khác của Trần Đăng Khoa Học thuộc lòng ý nghĩa và xem nội dung bài học J Soạn bài: “Hóan dụ” Œ Hóan dụ là gì?  Các kiểu hóan dụ? Ž Luyện tập: Làm BT1,2 ( Rút kinh nghiệm:.