Giáo án Ngữ Văn Khối 6 - Tuần 22 - Trần Thị Thắng - Năm học 2013-2014

hậu. mặc dù có tài năng và được đánh giá cao, được mọi người quan tâm nhưng Kiều Phương vẫn không hề mất đi sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ và nhất là vẫn dành cho anh trai những tình cảm thật tốt đẹp, thể hiện ở bức tranh "anh trai tôi". Người anh soi vào bức tranh ấy cũng tức là soi vào tâm hồn trong sáng và nhân hậu của em gái ? Từ đó em hiểu được ý nghĩa tư tưởng của truyện là ntn? Rút ra được bài học và thái độ ứng xử trước tài năng hay thành công của người khác điều gì? - Hstl-Gvkl: Trước thành công hay tài năng của người khác, mỗi người cần vượt qua mặc cảm, tự ty để có được sự trân trọng và niềm vui thực sự chân thành .Lòng nhân hậu và sự độ lượng có thể giúp cho con người tự vượt lên bản thân mình. - Gv khái quát lại nội dung và nghệ thuật của truyện - Hs đọc ghi nhớ sgk Hđ3: Hướng dẫn tự học Gv cho hs kể tóm tắt lại câu truyện Yêu cầu hs về học thuộc lòng ghi nhớ Hình dung và tả lại thái dộ của những người xung quanh khi một ai đó đạt thành tích xuất sắc I/ GIỚI THIỆU CHUNG 1.Tác giả: Tạ Duy Anh 2. Tác phẩm: a. Xuất xứ: Tác phẩm đoạt giải nhì trong cuộc thi viết “ Tương lai vẫy gọi” của Báo thiếu niên tiền phong. b. Thể loại: truyện ngắn. II/ ĐỌC- HIỂU VĂN BẢN. 1.Đọc, tìm hiểu từ khó 2. Tìm hiểu văn bản a. Bố cục: b. Ptbđ: Tự sự, biểu cảm c. Phân tích: c1. Ngôi kể và vai kể - Cả hai nhân vật đều là nhân vật chính. - Người anh còn là nhân vật trung tâm. - Truyện được kể theo ngôi thứ nhất " Miêu Tả nhân vật một cách tự nhiên. -> Giúp nhân vật tự soi xét tình cảm, ý nghĩa của mình. c2/ Diễn biến tâm trạng và thái độ của người anh - Lúc đầu cho đó là trò nghịch ngợm của trẻ con và không cần để ý đến. - Khi tài năng hội hoạ của em gái được phát hiện thì thấy buồn và thất vọng vì bản thân mình không hề có chút tài năng nào. - Nảy sinh thái độ khó chịu, hay gắt gỏng và không thể thân thiện với em được nữa. - Khi đứng trước bức tranh người anh mới cảm thấy vừa bất ngờ, hãnh diện và xấu hổ " Miêu tả theo diễn biến tâm lí nhân vật => Người anh hiểu được bức chân dung của mình được vẽ nên bằng tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. c3/ Nhân vật cô em gái - Hồn nhiên, hiếu động. - Tài năng hội hoạ - Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu => Tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu đã giúp người anh tự nhận ra những hạn chế của bản thân. 3/ Tổng kết: a. Nghệ thuật: - Kể chuyện bằng ngôi thứ nhất tạo nên sự chân thật cho câu chuyện - Miêu tả chân thực diễn biến tâm lí nhân vật b. Nội dung: * Ý nghĩa văn bản: Tình cảm trong sáng nhân hậu bao giờ cũng lớn hơn, cao đẹp hơn lòng ghen ghét, đố kị. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Đọc diễn cảm câu chuyện Học thuộc lòng ghi nhớ Hình dung và tả lại thái dộ của những người xung quanh khi một ai đó đạt thành tích xuất sắc Chuẩn bị bài luyện nói quan sát,tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. E. RÚT KINH NGHIỆM .. . TUẦN 22 Ngày soạn: 10.01.2014 TIẾT 83 Ngày dạy: 18.01.2014 SO SÁNH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được khái niệm so sánh và vận dụng nó để nhận diện trong một số câu văn có sử dụng biện pháp tu từ so sánh. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: - Cấu tạo của phép tu từ so sánh - Các kiểu so sánh thường gặp. 2. Kĩ năng: - Nhận diện được phép so sánh - Nhận biết và phân tích được các kiểu so sánh đã dung trong văn bản, chỉ ra được tác dụng của các kiểu so sánh đó. 3. Thái độ: - Nghiêm túc trong học tập C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp, thảo luận D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức : Lớp 6A2. 2. Bài cũ : ? Truyện sông nước Cà Mau đã được tác giả miêu tả ntn? 3. Bài mới: GV giới thiệu bài Trong văn nói cũng như văn viết chúng ta thường dùng so sánh để đối chiếu sự vật này với sự vật khác để câu nói, câu văn thêm sinh động và hấp dẫn. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu về khái niệm của so sánh. - GV gọi hs đọc ví dụ trong sgk. ? Em hãy tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu , sự vật nào được so sánh với nhau? - Hstl-Gvkl và ghi bảng: ? Sự so sánh các sự vật, sự việc với nhau như vậy để làm gì? - Hstl-gvkl: Sự so sánh đó để làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. ? Vậy em hiểu so sánh là gì? - Hstl- Gvkl và cho hs học theo ghi nhớ trong sgk/24. * Gv hướng dẫn hs tìm hiểu cấu tạo của phép so sánh. - Gv kẻ mô hình của phép so sánh lên bảng và cho hs tự điền vào mô hình của các ví dụ đã tìm được trong phần 1. - Hs điền mô hình và gvkl lại. ? Qua các ví dụ trên em có nhận xét gì về cấu tạo của phép so sánh? - Hstl-Gv ghi bảng Hđ2: Gv cho hs thực hiện phần luyện tập Bài tập1: Tìm phép so sánh - Gv cho hs tìm một số phép so sánh. - Hs thực hiện - Gv nhận xét và ghi bảng. Bài tập 2: Điền thêm từ. - Gv cho Hs thực hiện bài tập nhanh- chọn ba bài làm nhanh nhất và đúng nhất để ghi điểm. - Sau đó gv nhận xét và ghi bảng. Hđ 4: Hướng dẫn tự học - GV dặn hs học bài và làm bài tập 3. - Chuẩn bị bài quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả I. TÌM HIỂU CHUNG 1/ So sánh là gì? Ví dụ: SGK - Trẻ em = Búp trên cành. - Rừng đước cao ngất = Dãy trường thành " Nét tương đồng. -> So sánh để tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm. * Ghi nhớ: SGK/ 24. 2/ Cấu tạo của phép so sánh. Vế A(Sự vật được so sánh) Phương diện so sánh. Từ so sánh. Vế B(Sự vật dùng để so sánh). Rừng đước dựng lên cao ngất như bức trường thành Trẻ em như búp trên cành Cha ông chí lớn Trường sơn Mẹ lòng bao la Cửu Long Con người không chịu khuất phục như tre mọc thẳng + Phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm : - Vế A: Sự vật, sự việc được so sánh. - Vế B: Sự vật, sự việc dùng để so sánh. - Phương diện so sánh và từ so sánh. + Cấu tạo đó đôi khi được biến đổi( phương diện so sánh hoặc từ so sánh bị lược bớt) + Vị trí của vế a và vế b có thể đổi chỗ cho nhau. II/ LUYỆN TẬP Bài tập1: Tìm một số phép so sánh - So sánh đồng loại( người với người): Thầy thuốc như mẹ hiền. - So sánh đồng loại(vật với vật): Sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. - So sánh khác loại(vật với người): Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch. - So sánh cái cụ thể và cái trìu tượng: sự nghiệp của chúng ta như rừng cây đang lên, đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chóng. Bài tập 2: Điền từ - Khoẻ như vâm(voi); Khoẻ như hùm; Khoẻ như trâu... - Đen như bồ hóng; Đen như than; Đen như cột nhà cháy. - Trắng như bông; Trắng như cước; Trắng như ngà... III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Hs thực hiện làm bài tập 3 - Xem trước bài mới. E. RÚT KINH NGHIỆM . TUẦN 22 Ngày soạn: 10.01.2014 TIẾT 84 Ngày dạy: 18.01.2014 LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG SO SÁNH VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm chắc kiến thức về văn miêu tả được sử dụng trong bài luyện nói. - Thực hành kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả - Rèn kĩ năng lập dàn ý và luyện nói trước tập thể lớp B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG, THÁI ĐỘ 1. Kiến thức: - Những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói - Những kiến thức đã học về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả - Những bước cơ bản để lựa chọn các chi tiết hay, đặc sắc khi miêu tả một đối tượng cụ thể. 2. Kĩ năng: - Sắp xếp các ý theo một trình tự hợp lí. - Đưa các hình ảnh có phép tu từ so sánh vào bài nói - Nói trước tập thể lớp thật rõ rang, mạch lạc, biểu cảm, nói đúng nội dung, tác phong tự nhiên 3. Thái độ: - Mạnh dạn, tự tin C. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp, thảo luận D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức : Lớp 6A2. 2. Bài cũ : ? Truyện bức tranh em gái tôi giúp em hiểu được điều gì? 3. Bài mới: GV giới thiệu bài Ở tiết học trước các em đã được tìm hiểu tiết “ quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả” tiết học này các em sẽ vận dụng kiến thức đã tìm hiểu ở tiết trước để luyện nói. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu nội dung bài học. Bước1: - Gv nêu vai trò, tầm quan trọng, ý nghĩa của việc luyện nói. - Gv có thể gọi hs nói về một số vấn đề đơn giản để từ đó nhận xét kĩ năng nói của hs. Bước 2: - Gv nêu yêu cầu của giờ học. chú ý những quy định của việc luyện nói đã nêu ở trên Bước 3: - Gv chia lớp học làm 4 nhóm và cho hs thảo luận nhóm bài tâp số1. Hđ2: Gv cho hs thực hành luyện nói. Bước1: - Gv cho đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. - Hs nhận xét bài làm của nhóm bạn - Gvkl các ý cơ bản và ghi bảng các ý chính của bài tập. - Gv tiếp tục cho hs thực hành luyện nói - Gv cho hs thảo luận bài tập 2: Kể cho các bạn nghe về anh, chị, em của mình. - Hs tự kể về người thân của mình. - Gv chú ý cách kể của hs, nhất là cách sử dụng các phương pháp tưởng tưởng, so sánh và nhận xét về các đặc điểm của các nhân vật hs tả. - Gv nhắc nhở thêm cho các em về cách tả người. đồng thời cũng cần tôn trọng cách kể của hs. - Gv chuyển bài tập 3: - Gv cho hs thảo luận nhóm học tập - Đại diện nhóm trình bày. - Gvkl và ghi bảng - Gv cho hs tự thực hiện bài tập 4 Hđ3:Hướng dẫn tự học - Gv hướng dẫn - Hs thực hiện ở nhà I. CỦNG CỐ KIẾN THỨC II. LUYỆN TẬP Bài tập1: - Hình ảnh Kiều Phương là một hình ảnh đẹp. Các nhận xét và miêu tả về Kiều Phương đã làm sáng lên tài năng và đặc biệt là vẻ đẹp của một tâm hồn trong sáng, tấm lòng vị tha và nhân hậu. - Người anh trai của Kiều Phương cũng là người có phẩm chất tốt đẹp, biết hối hận và nhận ra được tấm lòng cao đẹp của người em gái. Bài Tập 2: kể về anh, chị, em của mình Bài Tập 3: lập dàn ý cho một đêm trăng sáng. mở bài: giới thiệu chung về cảnh đêm trăng. thân bài: - đó là đêm trăng ntn? - đêm trăng đó có gì đặc sắc, tiêu biểu. - bầu trời ntn? đêm trăng ra sao, vầng trăng, cây cối có gì đáng chú ý, nhà cửa, làng mạc ntn? - để miêu tả được cảnh đẹp của đêm trăng cần so sánh những hình ảnh ấy ntn? kết bài: nêu cảm nhận của em về đêm trăng. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC Gv dặn hs học bài và tập quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. Chuẩn bị bài vượt thác. E. RÚT KINH NGHIỆM ....