Giáo án Ngữ Văn 8 - Tuần 4 và 5 - Bản đẹp 2 cột - Phạm Văn Thắng

iều yếu tố chi tiết phụ khác sinh động. ? Hãy cho biết những yếu tố quan trọng nhất trong văn bản tự sự. ? Ngoài ra tác phẩm tự sự còn có những yếu tố nào khác. ? Khi tóm tắt cần dựa vào những yếu tố nào là chính. * Dựa vào sự việc và nhân vật chính để tóm tắt. - Yêu cầu học sinh làm bài tập mục I.2 trong SGK (tr60) - Giáo viên phân tích qua ví dụ ''Sơn tinh, Thuỷ tinh'' ? Vậy thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. * Ghi lại một cách ngắn gọn, trung thành những nội dung chính của văn bản tự sự bằng lời văn của mình. - Cho h/s đọc ý 1 ghi nhớ ? Nội dung đoạn văn trên nói về văn bản nào. ? tại sao em biết được điều đó. ? So sánh đoạn văn trên với nguyên văn của văn bản. * Phần tóm tắt đã nêu được các nhân vật và sự việc chính. Phần tóm tắt so với truyện: + nguyên văn truyện dài hơn + Số lượng nhân vật và và các chi tiết trong truyện nhiều hơn + Lời văn trong truyện khách quan hơn ? Vậy em hãy cho biết các yêu cầu đối với 1 văn bản tóm tắt * văn bản tóm tắt bảo đảm đúng mục đích, yêu cầu tóm tắt , trung thành với văn bản, có tính hoàn chỉnh và cân đối. - Gọi học sinh đọc ý 2 của ghi nhớ ? Muốn viết được văn bản tóm tắt theo em phải làm những việc gì? ? Những việc ấy phải thực hiện theo trình tự nào. * Đọc kỹ văn bản * Chọn sự việc và nhân vật chính * Sắp xếp cốt truyện tóm tắt tác phẩm 1 cách hợp lý * viết văn bản tóm tắt - Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ ( ý 3) - Đọc toàn bộ ghi nhớ I. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự . 1. Ví dụ: - Học sinh kể tên - Học sinh nghe, nắm bắt. 2. Nhận xét: - Những yếu tố quan trọng nhất: sự việc và nhân vật chính(cốt truyện và nhân vật chính) - Những yếu tố khác: miêu tả, biểu cảm, các nhân vật phụ, các chi tiết phụ... - Dựa vào sự việc và nhân vật chính - Học sinh thảo luận theo nhóm (1 bàn) + Đáp án : b - Học sinh khái quát 3. Kết luận: *Ghi nhớ Học sinh đọc ghi nhớ. II. cách tóm tắt văn bản tự sự a) Yêu cầu; 1. Ví dụ - Nói về văn bản ''Sơn tinh, Thuỷ tinh'' - biết được nhờ vào các nhân vật chính và sự việc chính và các chi tiết tiêu biểu 2. Nhận xét: - Học sinh thảo luận nhóm (bàn) - Khác: + nguyên văn truyện dài hơn + Số lượng nhân vật và và các chi tiết trong truyện nhiều hơn + Lời văn trong truyện khách quan hơn - Phải trung thành với văn bản được tóm tắt, không thêm bớt chi tiết, sự việc không có trong tác phẩm , không đưa ý kiến khen chê của mình. - Phải có tính hoàn chỉnh( mở đầu, ..., kết thúc)giúp người đọc hình dung được toàn bộ câu chuyện. - Phải đảm bảo tính cân đối cho từng phần phù hợp - Đảm bảo đúng mục đích, yêu cầu cần tóm tắt 3. Kết luận *Ghi nhớ SGK Học sinh đọc ghi nhớ b) Các bước tóm tắt - Học sinh trao đổi thảo luận nhóm, phát biểu: + Bước 1: đọc kỹ toàn bộ văn bản cần tóm tắt để nắm chắc nội dung của nó + Bước 2: Lựa chọn những sự việc chính và nhân vật chính + Bước 3: Sắp xếp cốt truyện tóm tắt theo 1 trình tự hợp lý + bước 4: viết bản tóm tắt bằng lời văn của mình - Học sinh thực hiện IV. Củng cố: (2') ? Bài học hôm nay cần nắm mấy nội dung, đó là những nội dung nào (3 ý) V. Hướng dẫn học ở nhà: (1') - Học thuộc 3 ý trong ghi nhớ - Chuẩn bị phần: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự - Chuẩn bị kiểm tra 15' Tuần 5 . Tiết 19 Ngày soạn:1/10/2006 Ngày dạy: 7/10/2006 Tập làm văn: luyện tập tóm tắt văn bản tự sự A. Mục tiêu. - Vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 vào việc luyện tập tóm tắt văn bản tự sự. - Tích hợp với các văn bản văn và các kiến thức về tiếng Việt đã học. - Rèn luyện các thao tác tóm tắt văn bản tự sự. B. Chuẩn bị. - Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ. - Học sinh: Thực hiện yêu cầu tiết luyện tập. C.Tiến trình bài dạy. I. Tổ chức lớp: (1') II.Kiểm tra bài cũ (4) ? Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. Yêu cầu đối với văn bản tóm tắt là gì. G/v treo bảng phụ ghi sẵn bài tập. Cho học sinh lên bảng làm bài. ? Sắp xếp lại các bước tóm tắt văn bản tự sự sau đây theo một trình tự hợp lí. A.Sắp xếp các nội dung chính theo một trình tự hợp lí. B.Lựa chọn những sự việc tiêu biểu và nhân vật quan trọng. C.Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của mình. D.Đọc kĩ toàn bộ tác phẩm để nắm chắc nội dung của nó. III.Bài mới: T/g Hoạt động của thày Hoạt động của trò 14' 13' 8' ? Bản liệt kê đã nêu được những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng của truyện ''Lão Hạc'' chưa. * Nhận xét bản tóm tắt ? Nếu phải bổ sung thì em nêu thêm những gì - Tổ chức học sinh làm việc nhóm: Sắp xếp và bổ sung ý cho hoàn chỉnh * Sắp xếp lại bản tóm tắt - Gọi đại diện nhóm trình bày - Gọi nhóm khác nhận xét - Giáo viên đánh giá đưa ra đáp án đầy đủ nhất. * Viết bản tóm tắt sau khi đã sắp xếp ? Sau khi sắp xếp hợp lý, hãy viết tóm tắt truyện ''Lão Hạc'' bằng 1 văn bản ngắn gọn (10 dòng) ? Hãy nêu lên những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng trong đoạn trích ''Tức nước vỡ bờ'' ? Viết bản tóm tắt đoạn trích (khoảng 10 dòng) (Trình bày miệng) - Gọi học sinh trình bày - Gọi học sinh khác nhận xét - Giáo viên đánh giá. ? Có ý kiến cho rằng văn bản ''Tôi đi học'' và ''Trong lòng mẹ'' rất khó tóm tắt, em thấy có đúng không? Vì sao. 1. Bài tập 1 - Học sinh làm bài tập 1 SGK - tr63 - Bản tóm tắt đã nêu tương đối đầy đủ các sự việc, nhân vật chính nhưng trình tự còn lộn xộn, thiếu mạch lạc, vì thế muốn tóm tắt cần sắp xếp lại thứ tự các sự việc. - Học sinh thảo luận nhóm sắp xếp theo thứ tự hợp lí và trình bày. + b) Lão Hạc có 1 người con trai, 1 mảnh vườn và 1 con chó vàng. + a) Con trai lão đi đồn điền cao su lão chỉ còn lại cậu Vàng, lão làm thuê kiếm sống nhưng rồi bị ốm nặng. + d) Vì muốn giữ vườn cho con lão phải bán chó lão buồn bã đau xót + c) Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông giáo trông coi mảnh vườn. + e) Một hôm lão xin Binh Tư ít bả chó + i) Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. + h) Lão bỗng nhiên chết cái chết dữ dội + k) Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo. - Học sinh viết bản tóm tắt - Học sinh trao đổi văn bản tóm tắt cho nhau đọc (2 hoặc 3 học sinh cùng bàn) - Học sinh đọc bản tóm tắt - Học sinh khác nhận xét 2. Bài tập 2 - Nhân vật chính là chị Dậu - Sự việc tiêu biểu: Chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm và đánh lại cai lệ người nhà lý trưởng để bảo vệ anh Dậu - Học sinh viết phần tóm tắt: Anh Dậu bị ốm nặng đến nỗi còn run rẩy chưa kịp húp được ít cháo nào thì cai lệ và người nhà lý trưởng ập tới, quát tháo om sòm. Anh Dậu lăn ra bất tỉnh, chúng còn mỉa mai. Chị Dậu nhẫn nhịn nhưng tới khi chúng cố tình hành hạ chồng chị và cả bản thân chị thì chị đã vùng lên chống trả quyết liệt. Cuộc chiến đấu không cân sức cuối cùng phần thắng đã thuộc về chị khẳng định tính đúng đắn của quy luật tức nước vỡ bờ. 3. Bài tập 3: - Đây là 2 tác phẩm tự sự nhưng rất giàu chất thơ, ít sự việc (truyện ngắn trữ tình); các tác giả chủ yếu tập trung miêu tả cảm giác và nội tâm nhân vật nên rất khó tóm tắt. IV. Củng cố: (4') ? Nhắc lại cách tóm tắt văn bản tự sự và yêu cầu đối với văn bản tóm tắt. V. Hướng dẫn học ở nhà: (1') - Viết bài tập 2 vào vở - Làm bài tập 3: tóm tắt văn bản ''Tôi đi học'' và ''Trong lòng mẹ'' - Đọc thêm trong SGK - tr62;63: tóm tắt truyện'' Dế mèn phiêu lưu kí'' và '' Quan Âm thị kính'' - Xem trước bài ''Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự'' Tuần 5 Tiết 20 Ngày soạn: 3/7/2006 Ngày dạy: 9/10/2006 Tập làm văn : trả bài tập làm văn số 1 A. Mục tiêu. - Học sinh được ôn lại kiến thức về kiểu văn tự sự kết hợp với việc tóm tắt tác phẩm tự sự , tích hợp với các văn bản tự sự đã học - Rèn luyện kỹ năng về ngôn ngữ và kỹ năng xây dựng văn bản B. Chuẩn bị. - Giáo viên: chấm bài, đánh giá ưu, khuyết điểm bài viết của học sinh. - Học sinh : xem lại cách làm bài văn tự sự. C.Tiến trình tiết trả bài. I. Tổ chức lớp: (1') II. Kiểm tra bài cũ: (5') ? thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. ? cách tóm tắt văn bản tự sự? giải bài tập 3 tiết ''Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự '' III. Trả bài-nhận xét. 1. Đề bài (1') 2. Dàn ý: (5') Như viết bài (tiết 11; 12) 3. Nhận xét (10') a. Ưu điểm : - Biết viết bài văn tự sự xen yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Đa số học sinh đã viết đúng chủ đề của bài: Tôi đi học - Bố cục của bài có đủ 3 phần: MB, TB, KB. Trong kết cấu 3 phần đã thể hiện rõ tính thống nhất về chủ đề của văn bản , các phần có mối quan hệ chặt chẽ làm rõ chủ đề'' Tôi đi học''. Các sự việc, chi tiết hướng vào chủ đề. - Cách xây dựng đoạn văn khá tốt: mỗi đoạn trình bày 1 ý hoàn chỉnh - Cách diễn đạt mạch lạc - Các bài làm tốt: Thuỷ, Hằng, Diệp, Giang, b. Nhược điểm : * Chủ đề: có bài lạc sang kể việc làm tốt, kể lại một kỉ niệm,..... * Bố cục: có bài bố cục chưa hợp lý, gắn 1 phần của TB sang phần MB: Yếu tố biểu cảm chưa rõ, kể lan mam không rõ chủ đề, không nêu được chủ đề ở mở bài: * Xây dựng đoạn văn : Phần TB tách đoạn chưa hợp lý, thường gộp cả vào thành một đoạn, có thể phân ra: -Trên đường đến trường. -Khi ở trên sân trường. -Khi nghe gọi tên, vào lớp. -Khi ngồi trong lớp, học tiết học đầu tiên. * Tính liên kết : Các phần các đoạn đã liên kết chưa chặt chẽ, phần KB chưa có từ ngữ mang tính khái quát. * Hành văn: Có bài dùng từ chưa nhất quán ''em'' ''tôi'' , lủng củng, sơ sài, sai lỗi chấm câu, chính tả:viết tắt bừa bãi,.... 4. Chữa lỗi trong bài: ví dụ: Lỗi sai Sửa lại 5. Đọc một số bài văn hay (10') - Đọc bài của : Thuỷ, Hằng, Diệp, Giang, - Yêu cầu học sinh bình bài của bạn ? Bài của bạn đã thành công ở những điểm nào? Điểm nào em cho là thành công nhất? Hãy giải thích rõ cho cả lớp nghe. 6. Kết quả kiểm tra. - Điểm 8-10:bài. - Điểm 5-7:bài. - Điểm dưới 5:bài. IV. Củng cố: (2') ? Nhắc lại yêu cầu của bài văn tự sự (có sự việc, chi tiết nhân vật chính; có mở đầu, diễn biến và kết thúc thể hiện một chủ đề nhất định) ? Cách tổ chức một văn bản (thống nhất về chủ đề, các đoạn có sự liênkết...) V. Hướng dẫn học ở nhà: (1') - Xem lại cách viết văn bản tự sự, học tập cách viết văn bản tự sự qua các văn bản tự sự đã học. - Tiếp tục chữa lỗi trong bài - Xem trước bài "Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự ''.