Giáo án Ngữ văn 6 - Tuần 5

từ? Nghĩa gốc và nghĩa chuyển là gì? - Chuyển nghĩa: là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ, tạo ra từ nhiều nghĩa. - Nghĩa gốc: là nghĩa xuất hiện từ đầu. - Nghĩa chuyển: là nghĩa được hình thành trên cơ sở nghĩa gốc. (?) Từ chân trong “chân đồi” được dùng với nghĩa nào? => Nghĩa chuyển. 4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Học bài: Học thuộc ghi nhớ, làm bài tập hoàn chỉnh, tự rèn chính tả, chữ viết thêm Chuẩn bị: Chữa lỗi dùng từ Xem nội dung bài học, bài tập về các lỗi. 5. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Tiết PPCT: 20 Ngày dạy: LỜI VĂN, ĐOẠN VĂN TỰ SỰ 1. MỤC TIÊU: Giúp HS a) Kiến thức: Nắm được hình thức lời văn kể người, kể việc, chủ đề và liên kết trong đoạn văn. b) Kĩ năng: Rèn cho HS kĩ năng xây dựng đoạn văn kể chuyện sinh hoạt, giới thiệu, dùng đúng các kiểu câu. c) Thái độ: ý thức viết đúng, tiến lên viết hay. 2. CHUẨN BỊ: GV: Giáo án, SGK,bảng phụ. HS: vở , SGK, bảng phụ, vở BT. 3. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC: - Nhận xét, phát vấn, thảo luận nhóm. 4. TIẾN TRÌNH: 4.1. Ổn định tổ chức: Kiểm diện, cán sự bộ môn báo cáo việc chuẩn bị của các bạn. 4.2. Kiểm tra bài cũ: “Tìm hiểu đề và cách làm bài văn tự sự” 1. Thế nào là tìm hiểu đề? Tại sao phải lập dàn ý? (10 đ) => Là tìm hiểu kĩ lời văn của đề để nắm vững yêu cầu của đề bài.(3đ) - Trước khi kể ,lập dàn ý cần phải xác định nội dung sẽ viết theo yêu cầu của đề, cụ thể là xác định nhân vật sự việc,diễn biến, kết quả và ý nghĩa truyện; sắp xếp việc gì kể trước, việc gì kể sau để người đọc theo dõi được câu chuyện và hiểu được ý định của người viết à viết thành bài.(7đ) 4.3. Giảng bài mới: Một bài văn bao gồm nhiều đoạn liên kết với nhau tạo thành. Đoạn văn lại bao gồm những câu liên kết nhau tạo thành. Vậy văn bản tự sự, xây dựng nhân vật, kể việc như thế nào? Đó chính là nội dung của bài học hôm nay. Hoạt động của GV và HS Nội dung bài học 1. Hoạt động 1: HDHS tìm hiểu thế nào là lời văn, đoạn văn tự sự. @ GV treo bảng phụ cho HS đọc đoạn văn (SGK/58). (?) Đoạn 1 và 2 giới thiệu những nhân vật nào? => Hùng Vương thứ 18, Mị Nương, Sơn Tinh, Thuỷ Tinh. (?) Các câu văn đã giới thiệu nhân vật như thế nào? => Các câu văn giới thiệu rõ tên nhân vật ( vua Hùng , Mị Nương , Sơn Tinh , Thuỷ Tinh ) . - Giới thiệu quan hệ của các nhân vật : vua Hùng và Mị Nương là cha con - Giới thiệu về lai lịch : Sơn Tinh ở vùng núi Tản Viên , Thuỷ Tinh ở miền biển. - Giới thiệu về tài năng : Sơn Tinh ở vùng núi cao có tài lạ. Thuỷ Tinh tài năng cũng klhông kém. - Giới thiệu việc làm hành động nhân vật: Vua Hùng kén rễ , Sơn Tinh , ThuỷTinh đến cầu hôn. (?) câu văn giới thiệu nhân vật trên thường dùng những từ cụm từ nào? - Trong các câu văn giới thiệu trên có các từ : là , có và có cách kể theo ngôi thứ ba : người ta gọi chàng là. ? Vậy em có nhận xét gì về lời văn giới thiệu nhân vật? Hoạt động 2: HDHS tìm hiểu thế nào là lời văn kể sự việc @ GV gọi HS đọc đoạn văn BP SGK/59. (?) Đoạn văn trên đã dùng những từ gì để kể về hành động nhân vật ? Gạch dưới những từ chỉ hành động? => Thuỷ Tinh: đến sau, không lấy được vợ, đem quân đuổi theo đánh Sơn Tinh cướp Mị Nương. - Những từ chỉ hành dộng: đến sau, không lấy được, nổi giận, đuổi theo, hô mưa, gọi gió, làm giông bão, dâng nứơc đánh, nước ngập, nước dâng... (?)Các hành động được kể theo thứ tự nào? Đem lại kết quả gì? => Kể theo thứ tự trước sau, nguyên nhân – kết quả thời gian. Đem lại kết quả:lụt lớn, thành Phong Châu nổi lềnh bềnh trên một biển nước. (?) Trong văn tự sự khi kể việc ta kể như thế nào ? ? Mục đích của việc tìm hiểu các đoạn văn nhằm muốn chúng ta chú ý vấn đề gì? (Văn tự sự chủ yếu là loại văn gì? Khi kể người đòi hỏi điều gì? Còn khi kể việc đòi hỏi yêu cầu gì?) è - Văn tự sự: văn kể người, kể việc. + Kể người: giới thiệu tên nhân vật, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài năng, tình cảm, ý nghĩ, lời nói... +Kể việc: Kể các hành động, việc làm, kết quả của hành động. Hoạt động 3:HDHS nắm được đặc điểm của đoạn văn. @ GV cho HS đọc lại 3 đoạn văn. ? Mỗi đoạn gồm mấy câu? => Đoạn 1:2 câu. Đoạn 2: 6 câu. Đoạn 3: 3 câu. (?) Cho biết ý chính của từng đoạn? Câu nào quan trọng nhất trong từng đoạn? Vì sao gọi đó là câu chủ đề? => Đoạn 1: câu 2: Vua Hùng kén rễ. Đoạn 2: câu 6:Hai thần đến câu hôn. Đoạn 3: câu 1: Thuỷ Tinh đánh Sơn Tinh. Là câu chủ đề vì nó nêu lên vấn đề chính, chủ yếu của từng đoạn. ? Các câu trong đoạn có mối quan hệ như thế nào? (Nhận xét về mối quan hệ của các câu trong đoạn?) => Các câu trong đoạn có mối quan hệ chặt chẽ Câu sau tiếp câu trước làm rõ ý, hoặc nối tiếp hành động, hoặc nêu kết quả của hành động. Mỗi đoạn thường có một ý chính, diễn đạt thành một câu chủ đề.Các câu khác diễn đạt ý phụ dẫn đến ý chính, hoặc giải thích cho ý chính, làm nổi bật ý chính. @ HS đọc ghi nhớ SGK/59 Hoạt động 4: HDHS thảo luận nhóm @ Các nhóm trao đổi, thảo luận à cử đại diện trình bày à cả lớp nhận xét, GV nhận xét sửa chữa @ BT 1: Mỗi đoạn kể gì? Xác định chủ đề?Các câu triển khai theo chủ đề ấy theo thứ tự nào? I. Lời văn, đoạn văn tự sự: 1. Lời văn giới thiệu nhân vật: - Giới thiệu tên họ, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài năng, quan hệ, tính tình, tài năng, tình cảm, ý nghĩ, lời nói... 2. Lời văn kể sự việc: +Kể việc: Kể các hành động, việc làm, kết quả của hành động. 3. Đoạn văn: - Mỗi đoạn thường có một ý chính, diễn đạt thành một câu chủ đề.Các câu khác diễn đạt ý phụ dẫn đến ý chính, hoặc giải thích cho ý chính, làm nổi bật ý chính. * Ghi nhớ: SGK/59 II. Luyện tập: BT 1: TT Điều được kể trong mỗi đoạn Câu chủ đề của mỗi đoạn Thứ tự các câu triển khai chủ đề a Sọ Dừa làm thuê trong nhà Phú Ông Cậu chăn bò rất giỏi - Câu 1: Hành động bắt đầu - Câu 2: Nhận xét chung hành động - Câu 3,4: Hành động cụ thể. b Thái độ của các cô con gái của Phú Oâng đối với Sọ Dừa. Hai cô chị ác nghiệt, kiêu kì, thường hắt hủi Sọ Dừa; còn cô em út hiền lành, tính hay thương người, đối đãi Sọ Dừa rất tử tế. - Câu 1: Hành động bắt đầu. - Câu 2: Nhận xét chung. - Cả 2 câu quan hệ hành động nối tiếp và ngày càng cụ thể. c Tính nết cô Dần Tính cô cũng như tuổi cô còn trẻ con lắm. - Câu 1,2: Quan hệ nối tiếp. - Câu 3,4: Đối xứng. - Câu 2,3,4: Quan hệ giải thích. - Câu 4,5: đối xứng. @ BT 2: Xác định câu đúng? Sai? @ BT 3: GV cho HS trao đổi viết câu giới thiệu các nhân vật? @ BT 4: Viết đoạn văn kể Thánh Gióng đuổi giặc. (Dành cho HS khá, giỏi làm tại lớp) BT 2: * Đúng: câu b. Vì nó rất mạch lạc. * Sai: câu a. Vì nó không lôgic, không mạch lạc: không thể cưỡi ngựa trước mới nhảy lên lưng, bắt đầu đóng yên. BT 3: - Thánh Gióng là vị anh hùng chiến thắng giặc ngoại xâm đầu tiên của dân tộc ta. - Lạc Long Quân – nòi Rồng- chồng Bà Aâu Cơ, từng diệt Ngư Tinh, Hồ Tinh,...giúp dân an cư lạc nghiệp. - Tuệ Tĩnh là một người hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh. - Aâu Cơ – dòng Tiên – xinh đẹp tuyệt trần. BT 4: HS tự làm à trình bày miệng. 4.4. Củng cố và luyện tập: (?) Nhân vật và sự việc trong văn tư6 sự được giới thiệu như thế nào ? => Giới thiệu tên họ, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài năng, quan hệ, tính tình, tài năng, tình cảm, ý nghĩ, lời nói... +Kể việc: Kể các hành động, việc làm, kết quả của hành động. 4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: Học bài: Học thuộc ghi nhớ, làm BT hoàn chỉnh vào vở. Chuẩn bị: Tập kể chuyện + Xem lại dàn ý ở bài kể chuyện: bài viết số 1 giờ sau trả để sửa chữa, rút kinh nghiệm làm bài cho tốt. 5. RÚT KINH NGHIỆM: ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................