Giáo án Nghề điện Lớp 11 - Chương trình cả năm - Nguyễn Đức Phương

nh thử. 1. Kiểm tra không tải máy biến áp. -Nhiệt độ không vượt quá 40oC -Máy vận hành không có tiếng kêu rè rè phát ra từ lõi máy biến ap. -Không có hiện tượng chập mạch. -Điện áp ra phù hợp với trị số định mức thiết kế. 2. Kiểm tra có tải máy biến áp. -Nhiệt độ không quá 50oC -Máy không rung, không có yieensg kêu phát ra từ máy biến áp. -Điện áp ra đúng trị số đã thiết kế. IV. Củng cố, dặn dò (10) Chú ý các quy trình thục hành và các kỹ năng thục hành chuẩn bị cho tuần sau thục hành tiếp. Ngày kí duyệt: Ngày soạn: 1-10-2008 Tiết thứ: 31-39 Bài 11: THỰC HÀNH: QUẤN MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA. I. Mục tiêu 1. Kiến thức: BiẾT cách quấn máy biến áp 1 pha đều và chặt. Lắp ráp được máy biến áp vào vỏ. Kiểm tra và vận hành máy biến áp khi không tải và có tải. 2. Kỹ năng: Quấn máy biến áp một pha. 3. Thái độ: Nghiêm túc và cẩn thận trong quá trình thực hành Tích cự; chính xác và ý thức cao. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: Chuẩn bị các dụng cụ thực hành 2. Học sinh: Chuẩn bị các kiến thức về cách thức quấn máy biến áp. III. Tiến trình: 1. Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ. ? - Trình bày vai trò của nghề điện dân dụng. Hoạt động của GV và HS Nội dung GV: Giới thiệu những dụng cụ cần thiết cho thực hành và công dụng, cách sử dụng của từng dụng cụ. HS: Chú ý lắng nghe và hiểu được công dụng và cách sử dụng của từng dụng cụ đo. GV: Hướng dẫn HS cách tìm hiểu máy biến áp HS: Quan sát máy biên áp, và mô tả cấu tạo của máy biến áp vào bảng sau. -Quan sát, đo kích thước lõi thép -Quan sát và đo đường kính dây quấn sơ cấp và thứ cấp và thứ cấp. -Đo kích thước của số lõi thép. GV: Hướng dẫn HS trình bày các bước, công thức tính toán của từng bước và những điều cần chú ý của các bước đó vào bảng 9-2. HS trình bày các bước, công thức tính toán của từng bước và những điều cần chú ý của các bước đó vào bảng 9-2 I. Chuẩn bị. -Công tắc, phích cắm điện - bút thử điện, đồng hồ đo điện, khoan, mỏ hàn, kìm các loại tua vít, dao kéo, panh, bàn quấn. -Các loại vật liệu theo tính toán thiết kế. II. Quy trình thực hành. -Bước 1. Quấn dây máy biến áp. +tính số vòng dây của một lớp và số lớp dây quấn. +Quấn dây. -Bước 2. Lồng lõi thép vào cuộn dây. -Bước 3. Đo và kiểm tra khi chưa nối nguồn +Kiểm tra thông mạch +Kiểm tra chạm lõi. +Kiểm tra cách điện. -Bước 4. Tẩm, sấy chất cách điện +Một số vật liệu tẩm +Trình tự tẩm, sấy -Bước 5. Lắp ráp máy biến áp vào vỏ. -Bước 6. Kiểm tra khi nối dây với nguồn điện và vận hành thử. +Kiểm tra không tải máy biến áp. +Kiểm tra có tải máy biến áp. III. Đánh giá kết quả Công việc chuẩn bị. Thực hiện thực hành theo đúng qui trình. Ý thức thực hiện an toàn lao động Ý thức giữ gìn vệ sinh của trường. Kết quả thực hành IV. Củng cố dặn dò Chú ý các quyi trình thục hành và các kỹ năng thục hành chuẩn bị cho tuần sau thục hành tiếp. Ch­¬ng III: ®éng c¬ ®iÖn Bµi 14: mét sè vÊn ®Ò chung vÒ ®éng c¬ ®iÖn II/ Môc tiªubµi häc : 1. kiÕn thøc: BiÕt ®­îc c¸ch ph©n lo¹i ®éng c¬ ®iÖn HiÓu ®­îc c¸c ®¹i l­îng ®Þnh møc cña ®éng c¬ ®iÖn BiÕt ®­îc ph¹m vi øng dông ®éng c¬ ®iÖn 2. KÜ n¨ng: Ph©n lo¹i ®­îc thµnh th¹o c¸c lo¹i ®éng c¬ 3. Th¸i ®é: Häc tËp nghiªm tóc II/ ChuÈn bÞ bµi gi¶ng: 1/ Gi¸o viªn: - Nghiªn cøu bµi 14SGK - §äc tµi liÖu tham kh¶o liªn quan ®Õn bµi gi¶ng - C¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn ®éng c¬ 2/ Häc sinh T×m hiÓu mét sè ®éng c¬ ®iÖn sö dông trong gia ®×nh, vÒ h×nh d¸ng bªn ngoµi, c«ng suÊt.. III/ TiÕn tr×nh gi¶ng d¹y: 1. æn ®Þnh líp. KiÓm tra sÜ sè líp häc 2. KiÓm tra bµi cò: Nªu mét sè lo¹i ®éng c¬ ®iÖn sö dông trong gia ®×nh em? 3. néi dung bµi míi Ph­¬ng ph¸p Néi dung Gv Giíi thiÖu mét sè øng dông cña ®éng c¬ ®iÖn ? §éng c¬ ®iÖn biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh d¹ng n¨ng l­îng nµo? HS: C¬ n¨ng GV:Theo em ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu vµ ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu th× ®éng c¬ nµo ®­îc dïng phæ biÕn ? t¹i sao ? HS: §éng c¬ ®Þªn xoay chiÒu v× hiÖu suÊt cao c«ng suÊt lín, dÔ chÕ t¹o ? Dßng ®iÖn sö dông trong hÖ thèng ®iÖn cña n­íc ta cã mÊy pha? HS: 3 pha GV: Theo pha cña dßng ®iÖn th× cã 3 ®éng c¬ Trong gia ®×nh qu¹t ®iÖn lµ ®éng c¬ ®iÖn lo¹i nµo? HS: I/ kh¸i niÖm vÒ ®éng c¬ ®iÖn §éng c¬ ®iÖn lµ thiÕt bÞ ®iÖn dïng ®Ó biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng, lµm quay m¸y c«ng t¸c II. ph©n lo¹i ®éng c¬ ®iÖn Theo dßng lµm viÖc §éng c¬ xoay chiÒu §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu Ph©n lo¹i theo pha cña dßng ®iÖn cã: +§éng c¬ 1 pha + §éng c¬ 2 pha +§éng c¬ 3 pha Theo nguyªn lÝ lµm viÖc §éng c¬ kh«ng ®ång bé §éng c¬ ®iÖn ®ång bé Trong khi sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn cÇn chó ý ®Õn c¸c th«ng sè g×? Gi¶i thÝch c¸c kÝ hiªu trªn vá cña ®éng c¬ sau 125W; 220V; 50Hz 2845 vßng /phót Em h·y gi¶i thÝch vai trß cña ®äng c¬ ®iÖn trong m¸y b¬m n­íc, m¸y sÊy tãc, m¸y xay x¸t? III. c¸c ®¹i l­îng ®Þnh møc C«ng suÊt cã Ých trªn trôc c¬ §iÖn ¸p Stato Dßng ®iÖn Stato TÇn sè dßng ®iÖn Tèc ®é quay r«to HÖ sè c«ng suÊt HiÖu suÊt IV. ph¹m vi øng dông cña ®éng c¬ ®iÖn §éng c¬ ®iÖn ®­¬c sö dông réng r·i trong s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t, dïng lµm nguån ®éng lùc cho c¸c m¸y c«ng t¸c lµm viÖc IV/ Cñng cè: HÖ thèng l¹i kiÕn thøc: Kh¸i niÖm ®éng c¬ Ph©n lo¹i ®éng c¬ ®iÖn cã bao nhiªu c¸ch ph©n lo¹i? Khi sö dông ®éng c¬ cµn hó ú ®Õn nh÷ng th«ng sè nµo? H­íng dÉn häc sinh häc ë nhµ - Häc bµi cò, tr¶ lêi c¸c c©u hái SGK - §äc tr­íc bµi 15 V/ rót kinh nghiÖm sau giê d¹y Bµi 15: ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu mét pha i/ Môc tiªu bµi häc : 1. kiÕn thøc: BiÕt ®­îc cÊu t¹o, nguyªn lÝ lµm viÖc vµ øng dông cña ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu mét pha HiÓu ®­îcvµ ph©n biÖt ®­îc ®éng c¬ ®iÖn mét pha vßng chËp vµ ®äng c¬ ®iÖn ch¹y b»ng tô 2. KÜ n¨ng: - ph©n lo¹i ®­îc thµnh th¹o c¸c lo¹i ®éng c¬ 3. Th¸i ®é: häc tËp nghiªm tóc ii/ ChuÈn bÞ bµi gi¶ng: 1. Gi¸o viªn - Nghiªn cøu bµi 15SGK - §äc tµi liÖu tham kh¶o liªn quan ®Õn bµi gi¶ng - C¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn ®éng c¬, tranh ¶nh 2: Häc sinh - §äc tr­íc bµi vµ t×m hiÓu cÊu t¹o mét sè ®éng c¬ xoay chiÒu cã trong gia ®×nh iii/ TiÕn tr×nh gi¶ng d¹y: 1/ æn ®Þnh líp. KiÓm tra sÜ sè líp häc 2/ KiÓm tra bµi cò: ThÕ nµo lµ ®éng c¬ ®iÖn? Khi sö dông ®éng c¬ ®iÖn cÇn chó ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò g×? 3. Bµi míi Ph­¬ng ph¸p Néi Dung Em h·y nªu c¸c ®å dïng, c¸c thiÕt bÞ trong c«ng nghiÖp sö dông ®éng c¬ xoay chiÒu mét pha? HS: Tr¶ lêi GV: Tr×nh bµy néi dung thÝ nghiÖm s¸c gi¸o khoa: ? Dông cô gåm nh÷ng thiÕt bÞ g× HS: Tr¶ lêi GV: Tr×nh bµy thÝ ngiÖm kÕt qu¶ thÝ nghiÖm GV: H­íng dÉn häc sinh gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiÖm. ? Khi quay nam ch©m th× tõ tr­êng gi÷a hai nam ch©m quay theo tõ tr­êng ®ã gäi lµ tõ tr­êng g×? HS: Tõ tr­êng quay ? Lùc lµm cho c¸c vßng d©y quay lùc g×? HS: Lµ lùc ®iÖn tõ GV: Tr×nh bµy c¸c t¹o tõ tr­êng quay cña dßng xoay chiÒu: GV: Tr×nh bµy nguyªn lý lµm viÖc cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé I/ thÝ nghiÖm vÒ nguyªn lÝ ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé 1/ néi dung thÝ nghiÖm mét nam ch©nm vÜnh cöu NS h×nh ch÷ U g¾n liÒn víi tay quay, mét khung d©y khÐp kÝn ®Æt gi÷a hai cùc cña nam ch©m vßng d©y cã thÓ quay quanh trôc cña nã - dïng tay quay nam ch©m víi tèc ®é n1 ta thÊy vßng d©y quay víi tèc ®é n cïng chiÒu víi n1 nh­ng nhá h¬n n1 . n< n1 *HiÖn t­îng nµy d­îc gi¶i thÝch nh­ sau: + gi÷a hai cùc cña nam ch©m cã tõ tr­êng. Khi quay nam ch©m tõ tr­êng còng quay theo trë thµnh tõ tr­êng quay + Tõ tr­êng c¶m øng nªn c¸c vßng d©y mang dßng ®iÖn i lùc ®iÖn tõ F lµm vßng d©y quay víi tè ®é n thÝ nghiªm trªn ®­îc øng dông ®Ó chÕ t¹o ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ®ång bé - §Ó t¹o ra tõ tr­êng quay ta cho hai dßng ®iÖn xoay chiÒu lÖch pha nhau vµo 2 d©y quÊn ®Æt ë lâi thÐp Stato c¸c d©y quÊn cã trôc lÖch nhau trong kh«ng gian - Tèc ®é cña tõ tr­êng quay n1 phô thuéc vµo tÇn sè dßng ®iÖn f vµ sè ®«i cùc tõ: n1= 60f/p ( vßng /phót) vßng d©y khÐp kÝn ®Æt trªn lâi thÐp r«to 2. Nguyªn lÝ lµm viÖc cña ®éng c¬ kh«ng ®ång bé - Khi cho dßng ®iÖn vµo d©y quÊn stato sÏ t¹o ra tõ tr­êng quay lùc ®iÖn tõ do tõ tr­êng quay t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng ë d©y quÊn r«to quay víi tèc ®é n < n1 Em h·y nªu c¸c ®å dïng, c¸c thiÕt bÞ trong c«ng nghiÖp sö dông ®éng c¬ xoay chiÒu mét pha? HS: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét pha cã vßng ng¾n m¹ch II/ ®éng c¬ ®iÖn mét pha cã vßng ng¾n m¹ch 1/ CÊu t¹o gåm 2 bé phËn chÝnh a/ Stato ( phÇn tÜnh) gåm lâi thÐp vµ d©y quÊn tËp trung lâi thÐp lÌm b»ng l¸ thÐp kÜ thuËt ®iÖn ghÐp l¹i thµnh h×nh trô rçng mÆt trong cã c¸c cùc tõ ®Ó quÊn d©y cùc tõ ®­îc xÎ lµm 2 phÇn ®­îc l¾p vßng ®ång ng¾n m¹ch khÐp kÝn d©y quÊn Stato ®­îc ®Æt c¸ch ®iÖn víi lâi thÐp vµ quÊn tËp trung quanh cùc tõ b/ r«to (phÇn quay) r«to gåm lâi thÐp vµ d©y quÊn. Lâi thÐp lµm b»ng l¸ thÐp kÜ thuÖt ®iÖn ghÐp thµnh khèi h×nh trô , mÆt ngoµi cã c¸c r¸nh. D©y quÊn r«to kiÓu lång sãc, gåm c¸c thanh ®·n nh«m hoÆc ®ång ®Æt trong c¸c r·nh cña lâi thÐp, nèi víi nhau b»ng vßng ng¾n m¹ch ë hai ®Çu 2. Nguyªn lÝ lµm viÖc Khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu vµo trong d©y quÊn Stato sÏ xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong vßng chËp. Dßng ®iÖn trong vßng chËp vµ dßng ®iÖn trong d©y quÊn stato sÏ t¹o tõ tr­êng quay. Tõ tr­êng quay t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng ë thanh dÉn r«to lùc ®iÖn tõ F, ®éng c¬ sÏ khëi ®éng vµ quay lµm viÖc víi tèc ®é n vßng chËp dïng ®Ó khëi ®éng ®éng c¬ ®iÖn dïng vßng chËp cã ­u ®iÓm sau: ­u ®iÓm cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n lµm viÖc bÒn, vËn hµnh vµ b¶o d­ìng dÔ dµng nh­îc ®iÓm: hiÖu suÊt thÊp m«men më m¸y thÊp tèn vËt liÖu chÕ t¹o khi ho¹t ®éng tiªu tèn ®iÖn n¨ng III ®éng c¬ cã d©y quÊn phô nèi tiÕp víi tô ®iÖn Stato cña ®éng c¬ ch¹y tô cã nhiÒu r·nh. Trong r·nh ®Æt hai cuén d©y cuén lµm viÖc vµ cuén khëi ®éng trôc d©y quÊn chÝnh ®Æt lÖch nhau 1 gãc 900 ®iÖn trong kh«ng gian d©y quÊn phô m¾c nèi tiÕp víi tô ®Ó dßng ®iÖn lÖch pha víi dßng ®iÖn trong d©y quÊn chÝnh r«to kiÓu lång sãc 2/ Nguyªn lÝ lµm viÖc Khi cho dßng ®iÖn xoay chiÒu 1 pha vµo 2 ®Çu d©y quÊn stato. Dßng ®iÖn trong 2 cuén d©y quÊn sÏ t¹o nªn tõ tr­êng quay. Tõ tr­êng quay t¸c dông lªn dßng ®iÖn c¶m øng trong r«to lùc ®iÖn tõ F kÐo r«to quay víi tèc ®é n