Giáo án môn Sinh học Lớp 7 - Tiết 15, Bài 15: Giun đất - Năm học 2010-2011

Ngày soạn : / /2010 Ngày giảng : / /2010(7a) / /2010(7b) Ngành giun đốt Tiết 15- Bài15 giun đất I. Mục tiêu 1. Kiến thức HS trình bày được đặc điểm cấu tạo,dinh dưỡng, sinh sản của giun đất đại diện cho ngành giun đốt. Rút ra đặc điểm tiến hoá của giun đất so với giun tròn. 2. Kỹ năng . Quan sát kênh hình , phân tích đặc điểm cấu tạo của giun đất. Hoạt động nhóm. 3.Thỏi độ. ý thức hoạt động nhóm, bảo vệ động vật có ích. II. Đồ dùng dạy - học Tranh vẽ về giun đất. Phiếu học tập. Mộu vật : giun đất III. Phương pháp . Trực quan ,vấn đáp,hợp tác nhóm IV.Tổ chức giờ học . 1. Khởi động (6’) * ổn định tổ chức. * Kiểm tra đầu giờ: ở nước ta, qua điều tra thấy tỉ lệ mắc bệnh giun đũa cao, tại sao? * Vào bài: Giới thiệu như SGK, nghiên cứu đại diện là giun đất. 2.Cỏc hoạt động (34’) Hoạt động 1(11’) Cấu tạo của giun đất * Mục tiêu: HS trình bày được đặc điểm cấu tạo của giun đất đại diện cho ngành giun đốt. * Đồ dùng: Tranh vẽ về giun đất.Phiếu học tập Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản * GV: Yêu cầu HS đọc < SGK, quan sát hình 15.1 " 15.4 và trả lời các câu hỏi: + Giun đất có cấu tạo ngoài phù hợp với lối sống chui rúc trong đất như thế nào? + So sánh với giun tròn, tìm ra cơ quan và hệ cơ quan mới xuất hiện ở giun đất? + Hệ cơ quan mới ở giun đất có cấu tạo như thế nào? * HS: Cá nhân đọc <, quan sát hình " thảo luận nhóm để thống nhất tìm câu trả lời " đại diện nhóm trình bày đáp án " nhóm khác theo dõi, nhận xét và bổ sung. GV cho HS tự rút ra kết luận . I. Cấu tạo của giun đất: + Cấu tạo ngoài: Cơ thể dài, thuôn hai đầu. Phân nhiều đốt, mỗi đốt có vòng tơ (chi bên). Chất nhầy " da trơn. Có đai sinh dục và lỗ sinh dục. + Cấu tạo trong: - Có khoang cơ thể chính thức, chứa dịch. - Hệ tiêu hoá: Phân hoá rõ: Lỗ miệng " hầu " thực quản " diều, dạ dày cơ " ruột tịt " hậu môn. - Hệ tuần hoàn: Mạch lưng, mạch bụng, vòng hầu (tim đơn giản), tuần hoàn kín. - Hệ thần kinh: Chuỗi hạch thần kinh, dây thần kinh. Hoạt động2 (8’) Di chuyển của giun đất * Mục tiêu: HS Trình bày được cách di chuyển của giun đất liên quan đến cấu tạo cơ thể * Đồ dùng: Hình 15.3 Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản - Cho HS quan sát hình 15.3 trong SGK, hoàn thành bài tập mục s trang 54: Đánh số vào ô trống cho đúng thứ tự các động tác di chuyển của giun đất. - Cá nhân tự đọc các thông tin, quan sát hình và ghi nhận kiến thức. - Trao đổi nhóm hoàn thành bài tập. Yêu cầu: + Xác định được hướng di chuyển. + Phân biệt 2 lần thu mình phồng đoạn đầu, thu đoạn đuôi. + Vai trò của vòng tơ ở mỗi đốt. - Đại diện các nhóm trình bày đáp án, nhóm khác bổ sung nếu cần. - GV ghi phần trả lời của nhóm lên bảng. - GV lưu ý: Nếu các nhóm làm đúng thì GV công nhận kết quả, còn chưa đúng thì GV thông báo kết quả đúng: 2, 1, 4,3 . Giun đất di chuyển từ trái qua phải. - GV cần chú ý: HS hỏi tại sao giun đất chun giãn được cơ thể? - GV: Đó là do sự điều chỉnh sức ép của dịch khoang trong các phần khác nhau của cơ thể. II. Di chuyển của giun đất Giun đất di chuyển bằng cách: Cơ thể phình duỗi xen kẽ kết hợp với vòng tơ làm chỗ tựa " kéo cơ thể về một phía. Hoạt động 3: (7’) Dinh dưỡng của giun đất *Mục tiêu:HS Trình bày được Cách dinh dưỡng của giun Đất Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhóm và trả lời câu hỏi: - Quá trình tiêu hoá của giun đất diễn ra như thế nào? - Vì sao khi mưa nhiều, nước ngập úng, giun đất chui lên mặt đất? - Cuốc phải giun đất, thấy có chất lỏng màu đỏ chảy ra, đó là chất gì? Tại sao nó có màu đỏ? - Cá nhân đọc thông tin trang 54, ghi nhớ kiến thức, trao đổi nhóm hoàn thành câu trả lời, yêu cầu: + Quá trình tiêu hoá: sự hoạt động của dạ dày và vai trò của enzim. + Nước ngập, giun đất không hô hấp được, phải chui lên. + Chất lỏng đó là máu, do máu có O2. - Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét, bổ sung - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận. III. Dinh dưỡng - Tiêu hoá: thức ăn " lỗ miệng " hầu " diều (chứa thức ăn) " dạ dày (nghiền nhỏ) " enzim biến đổi (chất dinh dưỡng qua thành ruột vào máu) " ruột tịt " bã đưa ra ngoài. - Dinh dưỡng qua thành ruột vào máu. - Giun đất hô hấp qua da. Hoạt động 4(8’) Sinh sản *Mục tiêu:HS Trình bày được cách sinh sản của giun đất *Đồ dùng: Hình 15.6 Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, quan sát hình 15.6 và trả lời câu hỏi: - Giun đất sinh sản như thế nào? - HS tự thu nhận thông tin qua nghiên cứu SGK. - Yêu cầu: + Miêu tả hiện tượng ghép đôi. + Tạo kén. - Đại diện HS trình bày đáp án. - GV yêu cầu HS tự rút ra kết luận. - Tại sao giun đất lưỡng tính, khi sinh sản lại ghép đôi? Hs trình bày Gv bổ sung IV. Sinh sản Giun đất là động vật lưỡng tính. Khi sinh sản ghép đôi để trao đổi tinh dịch tại đai sinh dục. Đai sinh dục tuột khỏi cơ thể để tạo kén chứa trứng 3. Tổng kết, hướng dẫn về nhà (5’) * Tổng kết GV cho HS trả lời câu hỏi Trình bày cấu tạo của giun đất phù hợp với đời sống chui rúc trong đất? Cơ thể giun đất có đặc điểm nào tiến hoá so với ngành động vật trước? * Hướng dẫn về nhà Đọc mục “Em có biết”. Chuẩn bị mỗi nhóm một con giun đất to, một bẹ chuối.