Giáo án môn Lịch sử lớp 5 - Bài 12: Vượt qua tình thế hiểm nghèo

BẢO VỆ CHÍNH QUYỀN NON TRẺ, TRƯỜNG KÌ KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP (1945 - 1954) Bài 12: VƯỢT QUA TÌNH THẾ HIỂM NGHÈO I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS nêu được: - Hoàn cảnh vô cùng khó khăn của nước ta sau Cách mạng tháng Tám 1945 như “nghìn cân treo sợi tóc”. - Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng và Bác Hồ đã vượt qua tình thế “nghìn cân treo sợi tóc” như thế nào. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Các hình ảnh minh hoạ trong SGK. - Phiếu thảo luận cho các nhóm . - HS sưu tầm các câu chuyện về Bác Hồ trong những ngày toàn dân quyết tâm diệt “giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”. III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU HOẠT ĐỘNG DẠY HOẠT ĐỘNG HỌC 1. Giới thiệu bài mới: - GV giới thiệu bài: Cách mạng tháng Tám thành công, nước ta trở thành nước độc lập, xong thực dân Pháp âm mưu xâm lược nước ta 1 lần nữa. Dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và chính phủ quyết tâm đứng lên tiến hành cuộc kháng chiến bảo vệ độc lập và chủ quyền đất nước. Hoạt động 1:Làm việc nhóm. Mục tiêu: Giúp HS biết hoàn cảnh Việt Nam sau Cách mạng tháng Tám. Cách tiến hành: - HS lắng nghe. - GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, cùng đọc SGK đoạn”từ cuối năm1945 nghìn cân treo sợi tóc” và trả lời câu hỏi: Vì sao nói: ngay sau Cách mạng tháng Tám, nước ta ở trong tình thế “nghìn cân treo sợi tóc” - GV nêu thêm các câu hỏi gợi ý: + Em hiểu thế nào là nghìn cân treo sợi tóc? + Hoàn cảnh nước ta lúc đó có những khó khăn, nguy hiểm gì? - GV cho HS phát biểu ý kiến. - GV theo dõi, nhận xét ý kiến của HS. - GV tổ chức cho HS đàm thoại cả lớp để trả lời câu hỏi: + Nếu không đẩy lùi được nạn đói và nạn dốt thì điều gì có thể xảy ra với đất nước ta? + Vì sao Bác Hồ gọi nạn đói và nạn dốt là “giặc”? - GV giảng thêm về nạn giặc ngoại xâm. - HS chia thành nhóm nhỏ, đọc sách, thảo luận theo các câu gợi ý: - Nói nước ta ở trong tình thế “nghìn cân treo sợi tóc” – tức tình hình vô cùng bấp bênh, nguy hiểm vì: + Cách mạng vừa thành công nhưng đất nước gặp muôn vàn khó khăn. + Nạn đói năm 1945 làm hơn 2 triệu người chết, nông ngiệp đình đốn - Đại diện HS 1 nhóm nêu ý kiến, các nhóm khác bổ sung. - 2 HS cạnh nhau trao đổi, trả lời, sau đó 1 HS phát biểu, cả lớp theo dõi, bổ sung. + Sẽ có càng nhiều đồng bào ta chết đói, nhân dân không hiểu biết để tham gia cách mạng, xây dựng đất nước + Vì chúng cũng nguy hiểm như giặc ngoại xâm... Hoat động 2:Làm việc cả lớp. Mục tiêu: giúp HS hiểu về việc đẩy lùi giặc đói, giặc dốt. Cách tiến hành: - GV yêu cầu HS quan sát hình minh hoạ 2, 3 tr25, SGK và hỏi: hình chụp cảnh gì? - GV hỏi: em hiểu thế nào là bình dân học vụ? - GV nêu: đó là 2 trong những việc mà Đảng và chính phủ ta đã lãnh đạo nhân dân để đẩy lùi giặc đói và giặc dốt. - GV yêu cầu HS nêu ý kiến, sau đó bổ sung. - 2 HS lần lượt nêu trước lớp: + H2: chụp cảnh nhân dân quyên góp gạo. + H3:chụp lớp học bình dân học vụ.. - Là lớp dành cho người lớn tuổi, học ngoài giờ. - HS nối tiếp nhau nêu ý kiến. Hoat động 3:Làm việc nhóm. Mục tiêu: giúp HS biết ý nghĩa của việc đẩy lùi “giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”. Cách tiến hành: - GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm để tìm ý nghĩa của việc nhân dân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ đã chống lại được giặc đói, giặc dốt. - GV nêu câu hỏi gợi ý cho HS tìm ý ngiã: + Chỉ trong vòng 1 thời gian ngắn, nhân dân ta đã làm được những công việc để đẩy lùi khó khăn; việc đó cho thấy sức mạnh của nhân dân ta như thế nào? + Khi lãnh đạo cách mạng vượt qua được cơn hiểm nghèo, uy tín của chính phủ và Bác Hồ như thế nào? - GV kết luận: trong thời gian ngắn, nhân dân ta đã làm được những công việc phi tthường là nhờ tinh thần đoàn kết trên dưới, một lòng tin tưởng vào chính phủ và vào Bác Hồ và cho thấy sức mạnh to lớn của nhân dân ta. - HS thảo luận theo nhóm, mỗi nhóm 4 HS, lần lượt từng em nêu trước nhóm, các bạn bổ sung ý kiến. Hoat động 4:Làm việc cá nhân. Mục tiêu: giúp HS biết về công việc của Bác Hồ trong những ngày diệt” giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”. Cách tiến hành: - GV gọi 1 HS đọc câu chuyện về Bác Hồ trong đoạn”Bác Hoàng Văn Tílàm gương cho ai được” - GV hỏi HS: em có cảm nghĩ gì về việc làm của Bác Hồ qua câu chuyện trên? - GV tổ chức cho HS kể thêm về các câu chuyện về Bác Hồ trong những ngày cùng toàn dân diệt” giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”(1945-1946) - GV kết luận : Bác Hồ có 1 tình yêu sâu sắc, thiêng liêng giành cho nhân dân ta, đất nước ta. Hình ảnh Bác Hồ nhịn ăn để góp gạo cứu đói cho dân khiến toàn dân cảm động, một lòng theo Đảng, theo Bác làm cách mạng . - 1 HS đọc, lớp đọc thầm trong SGK. - 2 HS trả lời. - 3 HS kể trước lớp. 2. Củng cố –dặn dò: - GV hỏi: Đảng và Bác Hồ đã phát huy được điều gì trong nhân dân để vượt qua tình thế hiểm nghèo. - HS nối tiếp trả lời. - GV nhận xét tiết học, dặn dò HS về nhà học thuộc bài cũ và chuẩn bị bài sau. Rút kinh nghiệm :