Giáo án môn Lịch sử 4 - Khởi nghĩa hai Bà Trưng( Năm 40)

Mở bản đồ nước Âu Lạc: GV: Đây là bản đồ nước Âu Lạc, như bài học trước chúng ta đã thấy Khi các triều đại PKphương Bắc đô hộ nước ta, chúng chia nước ta thành các quận, huyện do người Hán cai quản. Giao Chỉ: là một quận gồm vùng đất Bắc Bộ và bắc Trung Bộ.( Chỉ trên bản đồ) Thái thú: Là một chức quan cai trị một quận thời đó. + Quan cai trị quận Giao chỉ là ai? + Thái thú Tô Định là một tên quan như thế nào? GV: Sống trong cảnh áp bức, bóc lột của bọn phong kiến phương Bắc, hàng ngày phải chứng kiến bao nỗi thống khổ của nhân dân Hai Bà Trưng đã làm gì? Chúng ta cùng tìm hiểu tiếp nhé! + Bạn nào cho cô biết, Hai Bà Trưng quê ở đâu? GV : Sử cũ kể lại rằng : Trưng Trắc và Trưng Nhị là hai chị em ruột, con gái Lạc tướng huyện Mê Linh(miền Sơn Tây cũ, nay là Vĩnh Phúc). Quê mẹ ở làng Nam Nguyễn( huyện Ba Vì - Hà Tây) nay thuộc Hà Nội. Mẹ HBT là cháu chắt bên ngoại vua Hùng. Như vậy HBT là con cháu dòng dõi Vua Hùng. + Vì sao 2 bà đứng lên lãnh đạo ND ta khởi nghĩa? Để tìm hiểu về nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa , cô YC các nhóm thảo luận theo cặp đôi câu hỏi sau: + Khi tìm hiểu về nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa HBT, có hai ý kiến như sau: 1. Do lòng yêu nước, căm thù giặc của nhân dân ta và của Hai Bà Trưng 2. Do Thi Sách, chồng của bà Trưng Trắc bị Tô Định giết hại. Theo em ý kiến nào đúng.? Tại sao? - Thời gian thảo luận là 2 phút. - Hết thời gian , GV gọi vài HS phát biểu. - GV nhận xét, KL: * KL: Không thể chịu được ách áp bức bóc lột của nhà Hán, Trưng Trắc và chồng bà là Thi Sách đã lập mưu, tính kế nổi dậy chống nhà Hán. Hai Bà Trưng bắt đầu lập căn cứ và chiêu mộ binh mã. Một buổi sáng khi đang luyện binh thì nhận được tin báo : Thi Sách đã bị tên Thái Thú Tô Định giết hại. Nén nỗi đau thương Hai Bà quyết định khởi nghĩa.vậy nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa HBT là: Do lòng yêu nước, căm thù giặc của HBT và của nhân dân ta , còn việc Thi Sách bị Tô Định giết hại càng làm cho HBT tăng thêm quyết tâm đánh giặc. - YC HS nhắc lại nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa. - GV ghi bảng: Do lòng yêu nước, căm thù giặc của HBT và của nhân dân ta Chuyển ý: Cuộc khởi nghĩa diễn ra như thế nào, Cô cùng các em chuyển sang phần 2: Diễn biến Và KếT QUả của cuộc KN HBT. - 1 bạn đọc to cho cả lớp cùng nghe đoạn tiếp theo từ “ Mùa xuân năm 40 “ đến “HOàN TOàN THắNG LợI”. Ghi bảng: (2) Diễn biến và kết quả - GV mở lược đồ khu vực chính nổ ra KN Hai Bà Trưng và giới thiệu: - GV: Đay là lược đồ KN HBT năm 40 được in trong SGK lược đồ này chỉ phản ánh khu vực chính của cuộc khởi nghĩa. Còn thực tế , năm 40, HBT phất cờ khởi nghĩa, cuộc khởi nghĩa nổ ra trên phạm vi rất rộng, mạnh mẽ,Trên lược đồ có các địa danh các em cần chú ý: Hát Môn thuộc huyện Phúc Thọ – Hà Tây, nay là Hà Nội.. Mê Linh nay là làng Hạ Lôi, huyện Mê Linh , tỉnh Vĩnh Phúc. Cổ Loa: thuộc huyện Đông Anh – Hà Nội. Luy Lâu: Vùng Dâu – Thuận Thành – Bắc Ninh, - YC HS xem lược đồ, đọc SGK ( Dùng bút chì vẽ mũi tên chỉ đường đi diễn biến của cuộc khởi nghĩa)để tường thuật lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. theo cặp đôi , sau đó lên bảng trình bày. - Gọi 1 HS lên bảng trình bày diễn biến. + Cuộc KN HBT xuất phát từ đâu, tiếp đến các căn cứ nào và kết thúc ở đâu? - GV nhận xét, ghi bảng: a)Diễn biến: Hát Môn -> Mê Linh -> Cổ Loa -> Luy Lâu. Lưu ý HS: Các em có thể thêm một số chi tiết hiểu biết của mình về khởi nghĩa HBT để diễn biến thêm sinh động và hấp dẫn hơn. - Gọi 2,3 HS lên bảng thi trình bày diễn biến - Khen ngợi HS trình bày tốt. - GV trình bày lại cho HS nghe. => + Cuộc khởi nghĩa đã mang lại kết quả như thế nào? Ghi bảng: b) Kết quả: Không đầy một tháng, cuộc khởi nghĩa thắng lợi hoàn toàn. Chuyển ý : : Cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa như thế nào trong lịch sử dân tộc ? Cô cùng các em chuyển sang phần 3. ý nghĩa của cuộc KN HBT Ghi bảng: (3) ý nghĩa - YC HS thảo luận theo cặp đôi câu hỏi + KN Hai Bà Trưng thắng lợi có ý nghĩa ntn đối với LS dựng nước và giữ nước của dân tộc ta? - YC HS nhắc lại. - Ghi bảng: - Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lịch sử dân tộc. Sau hơn 2 thế kỉ bị phong kiến nước ngoài đô hộ, lần đầu tiên nước nhà được độc lập + Sự thắng lợi của KN HBT nói lên điều gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta? Chuyển ý: Với chiến công oanh liệt như trên, HBT đã trở thành hai nữ anh hùng chống giặc ngoại xâm đầu tiên trong lịch sử nước nhà. Để tỏ lòng biết ơn và tự hào về 2 nữ anh hung đầu tiên của dân tộc , nhân dân ta đã làm gì? Cô cùng các em chuyển sang phần 4. Ghi bảng: (4) Lòng biết ơn và tự hào của nhân dân ta với Hai Bà Trưng. - GV: Giờ trước cô đã YC cả lớp về nhà sưu tầm những mẩu truyện, bài thơ, bài hát về hai Bà Trưng. Bây giờ các em thi đua trình bày trước lớp nhé. - Gọi HS trình bày - Khen ngợi những HS sưu tầm được nhiều tài liệu. * Liên hệ: + Để tỏ lòng biết ơn HBT, nhân dân ta đã làm gì? - GV cho HS quan sát một số tranh ảnh. + Còn em, em sẽ làm gì để tỏ lòng biết ơn HBT ? IV. Củng cố: + Bạn nào cho cô biết, chúng ta vừa học bài gì? + Nêu nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa? + Kết quả của cuộc KN như thế nào? + Cuộc KN có ý nghĩa gì đối với LS DT? - GVKL : Đó là nội dung ghi nhớ của bài. Gọi HS đọc - Nhận xét giờ học V. Dặn dò : Dặn HS về nà học bài, làm bài tập, chuẩn bị bài sau: Bài 5: Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo ( Năm 938) - HS hát và chuẩn bị sách vở 3 HS lên bảng TLCH, lớp theo dõi nhận xét, đánh giá. +. . . chia nước ta thành các huyện, quận do người Hán cai quản, chúng bắt ND ta lên rừng săn voi, tê giác, xuống biển mò ngọc trai, bắt chim quý, đẵn gỗ trầm. . . .Chúng đưa người Hán sang ở với dân ta, bắt dân ta theo phong tục người Hán, học chữ Hán, sống theo luật pháp của người Hán. + . . . ND ta liên tục nổi dậy đấu tranh. + Mở đầu là khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40, Tiếp theo là khởi nghĩa của Bà Triệu năm 248, Lí Bí năm 542, Triệu Quang Phục năm 550, Mai Thúc Loan năm 772, Phùng Hưng năm 766, Khúc Thừa Dụ năm 905, Dương Đình Nghệ năm 931, và chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938 đã kết thúc hơn 1000 năm độ hộ của các triều đại PK pkương Bắc, giành lại độc lập hoàn toàn cho đất nước ta. - HS lắng nghe. - HS ghi đầu bài vào vở. - 1HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm - HS lắng nghe. +. . . thái thú Tô Định. +. . . nổi tiếng tham lam, tàn bạo. + . . . ở huyện Mê Linh(vùng đất nay thuộc tỉnh Vĩnh Phúc và Hà Tây) - Thảo luận và nêu kết quả. Nguyên nhân: 1. Do lòng yêu nước, căm thù giặc của nhân dân ta và của Hai Bà Trưng - HS lắng nghe. - HS nhắc lại nguyên nhân của cuộc khởi nghĩa. Do lòng yêu nước, căm thù giặc của HBT và của nhân dân ta - 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm. - HS đọc SGK kết hợp với lược đồ tường thuật lại diễn biến của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng. - 1 HS lên bảng, lớp theo dõi, nhận xét + . . . . Hát Môn -> Mê Linh ->Cổ Loa -> Luy Lâu. - 2,3 HS thi trình bày, lớp theo dõi, nhận xét, đánh giá. - HS lắng nghe. +. . . trong vòng k đầy một tháng, cuộc kn hoàn toàn thắng lợi. Quân Hán bỏ chạy Tô Định phải cải trang thành dân thường lẩn vào đám tàn quân trốn về nước. - Vài HS nhắc lại. - HS thảo luận , báo cáo kết quả. + Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lich sử nước nhà. Sau hơn 2 thế kỉ bị PK nước ngoài đô hộ, lần đầu tiên nước nhà độc lập. - Vài HS nhắc lại. + . . . nd ta rất yêu nước và có truyền thống bất khuất chống giặc ngoại xâm. - HS nối tiếp nhau trình bày. Lớp nhận xét, đánh giá. - HS nối tiếp nhau trả lời : . . . lập đền thờ HBT ở nhiều nơi trong nước. Đặt tên phố, tên quận: (quận HBT , phố HBT ở HN) Đặt tên trường học. Mở những ngày lễ hội. Bảo tồn các di tích liên quan đến KN HBT. - HS quan sát. +. . . học giỏi sau này góp sức mình xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc. + Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40) + Oán hận ách đô hộ của nhà Hán, HBT đã phất cờ KN, được ND khắp nơi hưởng ứng. + Không đầy một tháng, cuộc KN đã thành công. + Sau hơn hai thế kỉ bị phong kiến phương Bắc đô hộ, đây là lần đầu tiên ND ta giành được độc lập - Hs nối tiếp nhau đọc. Bài cũ Câu hỏi1: Khi đô hộ nước ta, các triều đại phong kiến phương Bắc đã làm gì? Nhân dân ta đã phản ứng ra sao? Trả lời:- Chúng chia nước ta thành các huyện, quận do người Hán cai quản, chúng bắt ND ta lên rừng săn voi, tê giác, xuống biển mò ngọc trai, bắt chim quý, đẵn gỗ trầm. . . .Chúng đưa người Hán sang ở với dân ta, bắt dân ta theo phong tục người Hán, học chữ Hán, sống theo luật pháp của người Hán. - ND ta liên tục nổi dậy đấu tranh. Câu 2 : Kể tên một số cuộc khởi nghĩa lớn của nhân dân ta Trả lời : Mở đầu là khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40, Tiếp theo là khởi nghĩa của Bà Triệu năm 248, Lí Bí năm 542, Triệu Quang Phục năm 550, Mai Thúc Loan năm 772, Phùng Hưng năm 766, Khúc Thừa Dụ năm 905, Dương Đình Nghệ năm 931, và chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền năm 938 đã kết thúc hơn 1000 năm độ hộ của các triều đại PK pkương Bắc, giành lại độc lập hoàn toàn cho đất nước Bài mới CH : Cuộc khởi nghĩa đã mang lại kết quả như thế nào? TL: . . . trong vòng k đầy một tháng, cuộc kn hoàn toàn thắng lợi. Quân Hán bỏ chạy Tô Định phải cải trang thành dân thường lẩn vào đám tàn quân trốn về nước. CH: KN Hai Bà Trưng thắng lợi có ý nghĩa ntn đối với LS dựng nước và giữ nước của dân tộc ta? TL: Đây là cuộc khởi nghĩa đầu tiên trong lich sử nước nhà. Sau hơn 2 thế kỉ bị PK nước ngoài đô hộ, lần đầu tiên nước nhà độc lập. CH : Sự thắng lợi của KN HBT nói lên điều gì về tinh thần yêu nước của nhân dân ta? TL : . . . nd ta rất yêu nước và có truyền thống bất khuất chống giặc ngoại xâm CH : Để tỏ lòng biết ơn HBT, nhân dân ta đã làm gì? TL  . . . lập đền thờ HBT ở nhiều nơi trong nước. Đặt tên phố, tên quận: (quận HBT , phố HBT ở HN) Đặt tên trường học. Mở những ngày lễ hội. Bảo tồn các di tích liên quan đến KN HBT. Câu hỏi : Còn em, em sẽ làm gì để tỏ lòng biết ơn HBT ? Trả lời . . học giỏi sau này góp sức mình xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh. Giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc.