Giáo án môn Khoa học khối 5 - Tuần 23

KHOA HỌC 5(Tuần 23 ): SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG ĐIỆN I. MỤC TIÊU: - Kể được tên các đồ dùng, máy móc sử dụng năng lượng điện. - Có ý thức tiết kiệm điện. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: - Hình ảnh trang 92, 93. - Một số đồ dùng máy móc thiết bị điện. - Bảng phụ chia sẵn cột đủ cho các tổ: Đồ dùng thiết bị điện dùng để thắp sáng Đồ dùng thiết bị điện dùng để đốt nóng Đồ dùng thiết bị điện dùng để chạy máy III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động dạy Hoạt động học KIỂM TRA BÀI CŨ Kiểm tra bài cũ + Năng lượng gió và năng lượng nước chảy được sử dụng trong những lĩnh vực gì? + Chúng ta cần lưu ý gì khi sử dụng hai dạng năng lượng này trong sinh hoạt? - HS trả lời Hoạt động 1:THẢO LUẬN TÌM HIỂU VỀ NĂNG LƯỢNG ĐIỆN 1. GV nêu yêu cầu 2. Tổ chức: GV gắn sẵn các hình ảnh chụp các đồ dùng, thiết bị gia đình sử dụng điện lên bảng Chú ý câu hỏi thảo luận: Câu 1: Kể tên các đồ dùng, máy móc sử dụng điện. Trong đó, loại nào dùng năng lượng điện để thắp sáng, loại nào dùng để đốt nóng, chạy máy? Câu 2: Điện mà các đồ dùng đó sử dụng lấy từ đâu? 3. Trình bày: - GV yêu cầu trình bày bằng cách: Mỗi HS của tổ sẽ lên lấy hình ảnh trên bảng và gắn lên cột tương ứng. Tổ nào gắn được nhiều hình trong một thời gian nhất định thì tổ đó thắng. - Sau khi HS gắn hình xong, GV hỏi thêm một số câu + Vì sao em chọn cái đèn pin là thiết bị dùng năng lượng điện để chiếu sáng? + Vì sao em chọn máy sấy tóc là thiết bị dùng năng lượng điện để đốt nóng? + Vì sao em chọn cái đài là thiết bị dùng năng lượng điện để chạy máy? + Điện mà các thiết bị đó sử dụng lấy từ đâu? 4. Kết luận: - GV nói và ghi bảng. - GV hỏi: Em hiểu nguồn điện là gì? - GV chuyển ý. - HS lắng nghe yêu cầu. - HS đọc to yêu cầu tìm hiểu. - HS xung phong lên gắn hình trên bảng theo cột. Nếu còn thời gian thì có thể viết tên thiết bị khác vào bảng từ nhỏ. Thời gian dành cho hoạt động trình bày là 2 phút. - HS trả lời - Nguồn điện là nơi sản xuất ra điện. Hoạt động 2: QUAN SÁT VÀ THẢO LUẬN 1. GV nêu yêu cầu 2. Tổ chức: - Cho HS làm việc nhóm 3. Trình bày: - GV yêu cầu mỗi HS đại diện nhóm lên chỉ bảng và trình bày - GV treo tranh ảnh minh họa của bài học và hỏi thêm cá nhân HS: Các hình minh họa trang 93 nói lên điều gì? - HS lắng nghe yêu cầu. - Các nhóm thảo luận hội ý nội dung câu trả lời và tìm các trình bày hay nhất. - HS đại diện các nhóm sẽ lên bốc thăm thứ tự trình bày. - Theo thứ tự đã có, các đại diện nhóm lên trình bày; nhóm khác nghe và bổ sung nếu mình có tư liệu khác hoặc đặt câu hỏi phát vấn nhóm bạn nếu thấy chưa rõ ràng. + Hình 2 trang 93 là minh họa cho tác dụng chiếu sáng của đèn. + Hình 3: Hình ảnh nhà máy điện sông 4. Kết luận: - GV nói: Điện giữ một vai trò quan trọng trong đời sống con người. Điện được sử dụng trong tất thảy các hoạt động sinh hoạt hàng ngày. Trong nhà máy điện, điện được sản xuất ra rồi tải qua các đường dây đưa đến các ổ điện trong từng gia đình. - GV chuyển ý Đà, nơi sản xuất ra điện cung cấp cho các tỉnh phía Bắc. - HS lắng nghe Hoạt động 3:TRÒ CHƠI “AI NHANH – AI ĐÚNG” 1. Nêu yêu cầu và hướng dẫn cách chơi 2. Tổ chức - GV phát bảng nhóm và hô to “Bắt đầu” thì các nhóm sẽ chơi. 3. Tổng kết – trao giải: - Sau 5 phút thì GV yêu cầu dừng cuộc chơi. Hoạt động Các dụng cụ, phương tiện không sử dụng điện Các dụng cụ, phương tiện sử dụng điện Thắp sáng Đèn dầu, nến Đèn điện, đèn pin Truyền tin Ngựa, bồ câu, thư từ Điện thoại, vệ tinh, điện báo Sưởi ấm Bếp lửa, lò sưởi củi Lò sưởi điện, tấm sấy điện - GV căn cứ vào kết quả mà nhóm trọng tài đưa ra sẽ khẳng định cuối cùng đội nào thắng và trao quà. 4. Kết luận: - GV hỏi: Qua trò chơi, các em có nhận xét gì về vai trò của các thiết bị điện mang lại cho cuộc sống? - HS lắng nghe - Chia nhóm chơi. Nên để 2 đội, còn lại sẽ làm khán giả. - HS chơi - Các nhóm đưa bảng nhóm mình ghi được lên. Ví dụ - Nhóm trọng tài gồm 4 khán giả sẽ được chọn ngẫu nhiên lên bảng để tính điểm, đánh giá. - Các đội chơi nhận quà. - HS trả lời. Khoa học 5 (Tuần 23): LẮP MẠCH ĐIỆN ĐƠN GIẢN I. MỤC TIÊU: Sau giờ học, HS biết: - Lắp được một mạch điện thắp sáng đơn giản bằng pin, bóng đèn và dây dẫn. II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: 1. Hình ảnh trang 94, 95, 96. 2. Dụng cụ thực hành theo nhóm ( HS chuẩn bị - GV hỗ trợ ): 1 cục pin Con thỏ, dây đồng có vỏ bọc nhựa, đèn pin, một số vật dụng khác bằng kim loại, nhựa, cao su 3. Bóng đèn điện hỏng tháo lắp được và còn nhìn rõ 2 đầu dây. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: Hoạt động dạy Hoạt động học KIỂM TRA BÀI CŨ – GIỚI THIỆU BÀI MỚI Kiểm tra bài cũ: GV hỏi: _ Nêu 3 ví dụ về 3 ứng dụng của năng lượng điện trong những lĩnh vực sống khác nhau. _ Chúng ta cần lưu ý gì khi sử dụng dụng cụ dùng điện trong sinh hoạt? Giới thiệu bài: Hôm nay chúng ta sẽ dựa trên những hiểu biết về năng lượng điện đã học để tập lắp những mạch điện đơn giản. - GV ghi tên bài. - HS trả lời. - HS giở SGK trang 91, ghi tên bài. Hoạt động 1:THỰC HÀNH LẮP MẠCH ĐIỆN 1. GV nêu yêu cầu: 2. Tổ chức: + - - GV hướng dẫn HS các kí hiệu vẽ mạch điện: nguồn điện: đèn: ; dây dẫn: 3. Trình bày: - GV yêu cầu trình bày bằng cách: mỗi nhóm lên trình bày mạch điện và biểu diễn lại cách lắp mạch điện của mình. -GV hỏi: Phải lắp thế nào thì mạch điện mới sáng? 4. Tổ chức thảo luận nhóm: - GV nêu nhiệm vụ. - GV yêu cầu thực hành. - HS lắng nghe yêu cầu. - HS lắp mạch điện theo nhóm. - Sau 5 đến 7phút, HS dừng hoạt động và lền lượt lên báo cáo. Cụ thể một quy trình lắp đặt mạch điện. - HS chia cặp để thảo luận theo yêu cầu. - HS lấy pin và chỉ vào dấu hiệu qui định: dấu cộng (+) là cực dương, dấu trừ (-) là cực âm; chỉ cho bạn cùng xêm 2 đầu dây tóc bóng đèn và nơi 2 đầu dây này được đưa ra ngoài; chỉ lại và mô - Trình bày trước lớp: GV mời vài cặp lên bảng chỉ vật thật để nêu tên, mô phỏng lại sự hoạt động của mạch điện. Nếu không có vật thật thì phải dụng hình minh họa trong SGK trang 94, 95. - GV có thể dùng vật thật giới thiệu lại cho rõ như trong SGK trang 95. - Kết luận về điều kiện: pin đã tạo ra một dòng điện trong mạch điện kín; dòng điện này chạy qua dây tóc và làm cho dây tóc bóng đèn nóng lên tới mức phát sáng. * GV chuyển ý. phỏng sự hoạt động của mạch điện. - 3 cặp lên bảng chỉ và trình bày. Hoạt động 2:THÍ NGHIỆM 1. GV nêu yêu cầu. 2. Tổ chức: - GV lưu ý HS nên thực hiện thí nghiệm theo dự đoán đúng trước. Với trường hợp c (hình vẽ trang 95) nên làm nhanh hoặc làm sau cùng. 3. Trình bày : GV yêu cầu các nhóm trình bày theo thứ tự lần lượt. 4. Kết luận: - Chỉ có trường hợp a khi nối cực dương của pin với núm thiếc của bóng đèn, nơi dẫn điện vào bóng đèn, rồi nối với cực âm của pin sẽ tạo nên một dòng điện thông suốt mạch khiến bóng đèn có thể sáng. - Trường hợp b: chỉ có một cực của pin được nối với đèn, đầu kia dây dẫn được nối với thân pin nên không có dòng điện nào đi qua, bóng đèn không sáng. - Trường hợp c: nối 2 cực của pin với nhau qua dây dẫn sẽ làm hỏng pin vì gây ra hiện tượng đoản mạch - Trường hợp d: nối sai cực của pin với bóng đèn nên cũng không tạo thành dòng điện. - HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm. - HS trong nhóm quan sát và nêu dự đoán; thảo luận để thống nhất dự đoán trong từng trường hợp. - Làm thí nghiệm đối với tất cả các trường hợp để biết dự đoán có chính xác hay không. - Các nhóm trình bày. Mỗi nhóm chỉ trình bày dự đoán và làn thí nghiệm kiểm chứng một trường hợp. Các nhóm khác không trình bày trường hợp nhóm bạn đã làm thì quan sát và cho ý kiến. Kết quả: - Trường hợp a: đèn sáng vì lắp đúng. - Trường hợp còn lại không sáng - Trường hợp e: nối bóng đèn với 1 cực thì không có dòng điện, đèn không sáng. - GV hỏi: như vậy, để đèn có thể sáng được khi lắp mạch điện cần điều kiện gì? - Kết luận: mạch điện cần được nối đúng yêu cầu: đầu vào chuôi đền cần nối với cực dương của pin qua đó rồi nối tiếp với cực âm. Như vậy, sẽ tạo nên mạch điện thông suốt cho dòng điện lưu thông, đèn mới sáng. - HS trả lời: cần một dòng điện đi qua đèn. - HS nghe Hoạt động 3:TỔNG KẾT BÀI HỌC VÀ DẶN DÒ 1. Tổng kết: ở tiết đầu của bài hôm nay, chúng ta đã được tìm hiểu mạch điện qua những nội dung gì? 2. Dặn dò: - HS nghe và trả lời câu hỏi