Giáo án môn học Lịch sử lớp 5 - Tuần 14, 15

Ngày dạy: / / TUẦN 14 LỊCH SỬ: THU ĐÔNG 1947, VIỆT BẮC "MỒ CHÔN GIẶC PHÁP" I. Mục tiêu: - Trình bày sơ lược được diễn biến của chiến dịch Việt Bắc thu-đông năm 1947 trên lược đồ, nắm được ý nghĩa thắng lợi ( phá tan âm mưu tiêu diệt cơ quan đầu não kháng chiến, bảo vệ được căn cứ địa kháng chiến) : + Âm mưu của Pháp đánh lên Việt Bắc nhằm tiêu diệt cơ quang đầu não và lực lượng bộ đội chủ lực của ta để mau chóng kết thúc chiến tranh. + Quân Pháp chia làm ba mũi ( nhãy dù, đường bộ và đường thủy) tiến công lên Việt Bắc. + Quân ta phục kích chặn đánh địch với các trận tiêu biểu: Đèo Bông Lau, Đoan Hùng.... Sau hơn 1 tháng bị sa lầy, địch rút lui, trên đường rút chạy quân địch còn bị ta chặn đánh dữ dội. + Ý nghĩa: Ta đánh bại cuộc tấn công qui mô của địch lên Việt Bắc, phá tan âm mưu tiêu diệt cơ quan đầu não và chủ lực của ta, bão vệ được căn cứ địa kháng chiến. II. Đồ dùng dạy- học: - Lược đồ chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947.Phiếu học tập III. Hoạt động dạy - học: Hoạt động dạy Hoạt động học 1/ Kiểm tra bài cũ + Em hãy nêu dẫn chứng về âm mưu quyết tâm cướp nước ta một lần nữa của thực dân Pháp? + Thuật lại cuộc chiến đấu của nhân dân Hà Nội - Nhận xét ghi điểm -Trả lời câu hỏi -Nhận xét 2/ Bài mới Hoạt động 1: Âm mưu của địch và chủ trương của ta + Sau khi đánh chiếm được Hà Nội và các thành phố lớn thực dân Pháp có âm mưu gì? - Pháp âm mưu mở cuộc tấn công với qui mô lớn lên căn cứ Việt Bắc + Vì sao chúng quyết tâm thực hiện bằng được âm mưu đó? - Đây là nơi tập trung cơ quan đầu não kháng chiến và bộ đội chủ lực của ta. + Trước âm mưu của thực dân Pháp, Đảng và Chính phủ ta đã có chủ trương gì? - Phải phá tan cuộc tấn công mùa đông của giặc. Hoạt động 2: Diễn biến ch.dịch Việt Bắc thu - đông 1947 - Học sinh làm việc theo nhóm + Quân địch tấn công lên Việt Bắc theo mấy đường? Nêu cụ thể từng đường? - 3 đường: + Binh đoàn quân nhảy dù; + Bộ binh; + Thủy binh + Quân ta đã tiến công, chặn đánh quân địch như thế nào? - Ta đánh địch ở cả 3 đường tấn công. -Tại thị xã Bắc Cạn, Chợ Mới ca nô Pháp bị đốt cháy ở sông Lô. + Sau hơn một tháng tấn công lên Việt Bắc, quân địch rơi vào tình thế như thế nào? + Sau hơn 75 ngày đêm chiến đấu, quân ta thu được kết quả ra sao? * Học sinh thi trình bày diễn biến của chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947. Hoạt động 3: ý nghĩa của chiến thắng Việt bắc thu đông 1947 + Thắng lợi của chiến dịch đã tác động thế nào đến âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh, kết thúc chiến tranh của thực dân Pháp? + Sau chiến dịch, cơ quan đầu não kháng chiến của ta ở Việt Bắc như thế nào? + Chiến dịch Việt Bắc thắng lợi chứng tỏ điều gì về sức mạnh và truyền thống của nhân dân ta? + Thắng lợi tác động thế nào đến tinh thần chiến đấu của nhân dân cả nước? 3. Củng cố, dặn dò: -Tại sao nói Việt Bắc thu - đông 1947 là "mồ chôn giặc Pháp". - Nhận xét tiết học. Chuẩn bị bài sau - Địch buộc phải rút quân. Thế nhưng đường rút quân của chúng cũng bị ta chặn đánh dữ dội tại Bình Ca, Đoan Hùng. - Tiêu diệt hơn 3.000 tên địch, bắt giam hàng trăm tên, bắn rơi 16 máy bay địch v.v... - 3 học sinh lên thi. - Phá tam âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh kết thúc chiến tranh của thực dân Pháp, buộc chúng phải chuyển sang đánh lâu dài với ta. - Cơ quan đầu não kháng chiến của ta được bảo vệ vững chắc. - Sức mạnh của sự đoàn kết và tinh thần đấu tranh kiên cường của nhân dân ta. - Cổ vũ phong trào đấu tranh của toàn dân ta. - hs trả lời Ngày dạy: / / TUẦN 15 LỊCH SỬ: CHIẾN THẮNG BIÊN GIỚI THU ĐÔNG 1950 I. Mục tiêu: - Tường thuật sơ lược được diễn biến chiến dịch Biên giới trên lược đồ: + Ta mở chiến dịch Biên giới nhằm giải phóng một phần biên giới, củng cố và mở rộng Căn cứ địa việt Bắc, khai thông đường liên lạc quốc tế. + Mở đầu ta tấn công cứ điểm Đông Khê. + Mất Đông Khê, địch rút quân khỏi Cao Bằng theo Đường số 4, đồng thời đưa lực lượng lên chiếm lại Đông Khê. + Sau bao nhiêu ngày giao tranh quyết liệt quân Pháp trên đường số 4 phải rút chạy. + Chiến dịc Biên giới thắng lợi, Căn cứ địa Việt Bắc được củng dố và mở rộng. - Kể lại được tấm gương anh hùng La Văn Cỗu: Anh La Văn Cầu có nhiệm vụ đánh bộc phá vào lô cốt phía đông bắc cứ điểm Đông Khê. Bị trúng đạn nát một phần cánh tay phải nhưng anh đã nghiến răng nhờ đông đội dùng lưỡi lê chặt đứt cánh tay để tiếp tục chiến đấu. II. Đồ dùng dạy- học: - Lược đồ chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 - Chấm tròn làm bằng bìa đỏ, đen III. Hoạt động dạy - học Hoạt động dạy Hoạt động học 1/Kiểm tra bài cũ -Thuật lại diễn biến chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947 -Nêu ý nghĩa thắng lợi Việt Bắc thu - đông 1947 - Nhận xét ghi điểm - HS nêu- nhận xét 2 Bài mới: Hoạt động 1: Ta quyết định mở chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 - Dùng bản đồ Việt Nam hoặc lược đồ vùng Bắc Bộ sau đó giới thiệu: + Các tỉnh trong căn cứ địa Việt Bắc + Từ 1948 đến giữa năm 1950 ta mở một loạt các chiến dịch quân sự và giành được nhiều thắng lợi. Trong tình hình đó, thực dân Pháp âm mưu cô lập căn cứ địa Việt Bắc: - Chúng khoát chặt biên giới Việt - Trung - Tập trung lực lượng lớn ở Đông Bắc. - Nếu để Pháp tiếp tục khóa chặt biên giới Việt - Trung, sẽ ảnh hưởng gì đến căn cứ địa Việt Bắc và kháng chiến của ta? - Căn cứ địa Việt Bắc bị cô lập -Vậy nhiệm vụ của kháng chiến lúc này là gì? - Phá tan âm mưu khóa chặt biên giới. Giáo viên nêu: Trước âm mưu cô lập Việt Bắc, khóa chặt biên giới Việt - Trung của địch, Đảng và Chính phủ ta đã quyết định mở chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 nhằm mục đích tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, giải phóng một phần biên giới Hoạt động 2: Diễn biến, kết quả chiến dịch biên giới thu - đông 1950 - Trận Đông Khê. Ngày 16-9-1950 ta nổ súng tấn công Đông Khê. Địch ra sức cố thủ. Với tinh thần quyết thắng, bộ đội ta đã anh dũng chiến đấu. Sáng 18-9-1950 quân ta chiếm được cứ điểm Đông Khê. - Học sinh thảo luận nhóm. + Trận đánh mở màn cho chiến dịch là trận nào? Hãy thuật lại trận đánh đó? + Sau khi mất Đông Khê, địch làm gì? Quân ta làm gì trước hành động đó của địch? - Pháp bị cô lập, chúng buộc phải rút khỏi Cao Bằng, theo đường số 4. Sau nhiều ngày giao tranh, quân địch ở đường số 4 phải rút chạy. + Nêu kết quả của chiến dịch Biên giới thu - đông 1950. - Diệt và bắt sống hơn 8000 tên địch v.v... Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và mở rộng. - 3 nhóm học sinh thi trình bày diễn biến chiến dịch Biên giới thu - đông 1950. - 3 nhóm cử đại diện trình bày. -Em có biết vì sao ta lại chọn Đông Khê là trận mở đầu chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 không? - Học sinh trao đổi. GV: Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ tầm quan trọng của Đông Khê như sau: Ta đánh vào Đông Khê là đánh vào nơi quân địch tương đối yếu, nhưng lại là vị trí rất quan trọng. Mất Đông Khê, địch buộc phải cho quân đi ứng cứu, ta có cơ hội thuận lợi để tiêu diệt chúng. Hoạt động 3: Ý nghĩa của chiến thắng Biên giới thu - đông 1950 Y/c hs thảo luận cặp đôi: Nêu điểm khác nhau chủ yếu của chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 với chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947. Điều đó cho thấy sức mạnh của quân và dân ta như thế nào so với những ngày đầu kháng chiến? - Chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 ta chủ động mở và tấn công địch. Chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947 địch tấn công ta, ta đánh lại và giành chiến thắng. - Quân đội ta đã lớn mạnh và trưởng thành. + Chiến thắng Biên giới thu - đông 1950 có tác động thế nào đến địch? Mô tả những điều em thấy trong hình 3. - Địch thiệt hại nặng nề. Hàng nghìn tên tù binh mệt mỏi. Trông chúng thật thảm hại. KL: Thắng lợi của chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 tạo một chuyển biến cơ bản cho cuộc kháng chiến của nhân dân ta, đưa kháng chiến vào giai đoạn mới, giai đoạn nắm quyền chủ động tấn công, phản công trên chiến trường Bắc Bộ. Hoạt động 4: Bác Hồ trong chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu - Học sinh làm việc cá nhân. - Yêu cầu: Xem hình 1 và nói rõ suy nghĩ của em về hình ảnh Bác Hồ trong chiến dịch Biên giới thu - đông 1950. - Học sinh nêu. + Hãy kể những điều em biết về gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu và tinh thần chiến đấu của bộ đội ta? - Học sinh nêu. 3. Củng cố, dặn dò TK: Chiến dịch Biên giới thu - đông 1950 với trận đánh Đông Khê nổi tiếng đã đi vào lịch sử chống Pháp xâm lược như một trang sử hào hùng của dân tộc ta. Tấm gương La Văn Cầu mãi mãi soi sáng cho mọi thế hệ trẻ Việt Nam, mãi mãi là niềm kiêu hãnh cho mọi người Việt Nam trong sự nghiệp giữ nước vĩ đại. - Nhận xét tiết học: Chuẩn bị bài sau