Giáo án môn học Lịch sử lớp 5 - Kì I - Chiến thắng biên giới thu - Đông 1950

1950 š&› A. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU : Học xong bài này, HS biết: Tại sao ta quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950. Trình bày sơ lược chiến dịch biên giới thu- đông 1950 . Ý nghĩa của chiến thắng Biên giới thu- đông 1950. Nêu được sự khác biệt giữa chiến thắng Việt Bắc thu – đông 1947 và chiến thắng Biên giới thu- đông 1950. B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC : Phiếu học tập. Hình trong SGK phóng to Bản đồ Hành chính Việt Nam. Lược đồ chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950 . Tư liệu về chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950 . C. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC : Hoạt động dạy Hoạt động học I. Kiểm tra bài cũ : - Gọi học sinh lên bảng trả lời các câu hỏi về nội dung bài trước . Sau đó nhận xét và cho điểm từng học sinh . - 3 học sinh lần lượt len bài trả lời các câu hỏi : + Thực dân Pháp mở cuộc tấn công lên Việt Bắc nhằm âm mưu gì? + Thuật lại diễn biến chiến dịch Việt Bắc thu đông 1947. + Nêu ý nghĩa của thắng lợi Việt Bắc thu – đông 1947. II. Dạy bài mới: 1. Giáo viên giới thiệu bài: Sau chiến thắng Việt Bắc , thế và lực của quân dân ta đủ mạnh để chủ động tiến công địch . Chiến thắng thu – đông 1950 ở Biên giới Việt Trung là một ví dụ . Để hiểu rõ chiến thắng ấy , các em cùng tìm hiểu bài Chiến thắng Biên gới thu – đông 1950 . 2. Ta quyết định mở chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950. Mục tiêu: H S nắm được tại sao ta quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950. - GV dùng bản đồ Việt Nam giới thiệu vùng Bắc Bộ. + GV dùng lược đồ giới thiệu căn cứ địa Việt Bắc, giới thiệu đến tỉnh nào thì dán vào vị trí tỉnh đó một hình tròn màu đỏ . + Giới thiệu : Từ 1948 đến giữa năm 1950, ta mở một loạt các chiến dịch quân sự và giành được nhiều thắng lợi . Trong tình hình đó ,thực dân Pháp âm mưu cô lập căn cứ địa Việt Bắc : Chúng khóa biên giới Việt – Trung ( Tô đậm đường biên giới Việt Trung trên lược đồ người mực màu ) Tập trung lực lượng lớn ở Đông Bắc trong đó có 2 cứ điểm lớn là Cao Bằng, Đông Khê ( Dán hình tròn đen lên 2 vị trí này ) . Ngoài ra còn người cứ điểm khác, tạo thành một khu vực phòng ngự, có sự chỉ huy thống nhất và có thể chi viện lẫn nhau . - Giáo viên hỏi : Nếu để Pháp tiếp tục kháo chặt biên giới Việt - Trung , sẽ ảnh hưởng gì đến Căn cứ địa Việt Bắc và kháng chiến của ta ? - Vậy nhiệm vụ của kháng chiến lúc này là gì ? + Vì sao ta quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950 ? - Học sinh trao đổi và nêu ý kiến : Nếu tiếp tục để địch đóng quân tại đây và khóa chặt biên giới Việt – Trung thì Căn cứ địa Việt Bắc bị cô lập không khai thông được đường liên lạc quốc tế. - Lúc này ta cần phá tan âm mưu khóa chặt đường biên giới của địch, khai thông biên giới, mở rộng quan hệ giữa ta và quốc tế . + Phá tan âm mưu cô lập Căn cứ địa Việt Bắc của địch. Tiêu diệt một bộ phận quan trọng trong sinh lực địch, giải phóng một phần vùng biên giới, mở rộng căn cứ địa Việt Bắc , đánh thông đường liên lạc quốc tế với các nước xã hội chủ nghĩa .. - GV chốt ý chính : Trước am mưu địch cô lập Việt Bắc, khóa chặt biên giới Việt – trung của địch , Đảng và Chính phủ ta đã quyết định mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950 nhằm mục đích : Tiêu diệt một bộ phận quan trọng trong sinh lực địch, giải phóng một phần vùng biên giới, mở rộng căn cứ địa Việt Bắc, đánh thông đường liên lạc quốc tế với các nước xã hội chủ nghĩa . 3. Diễn biến, kết quả chiến dịch Biên Giới thu – đông 1950 Mục tiêu: HS biết: Diễn biến chính của chiến dịch Biên Giới thu – đông 1950. * HS đọc SGK, sử dụng lược đồ trình bày diễn biến chính của chiến dịch Biên Giới thu – đông 1950. - HS làm việc theo nhóm trả lời những câu hỏi sau: + Trận đánh mở màn cho chiến dịch là trận nào? Hãy thuật lại trận đánh đó. + Sau khi mất Đông Khê, địch làm gì? Quân ta làm gì trước hành động đó của địch ? + Nêu kết quả của chiến dịch biên giới thu – đông 1950 - GV tổ chức cho các nhóm thi đua trình bày diễn biến của chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950. - GV chốt ý, tuyên dương nhóm thắng cuộc. - GV hỏi: Em có biết vì sao ta lại chọn Đông Khê là trận mở đầu chiến dịch Biên Giới thu- đông 1950 không ? - Học sinh làm việc theo nhóm 4, lần lượt mỗi em vừa chỉ lược đồ vừa trình bày diễn biến của chiến dịch , các bạn trong nhóm nghe và bổ sung ý kiến cho nhau . + Trạn đánh mở màn cho chiến dịch biên giới thu - đông 1950 là trận Đông Khê. Ngày 16-9-1950 ta nổ súng tấn công Đông Khê. Địch ra sức cố thủ trong các lô cốt và dùng súng máy bay bắn phá suốt ngày đêm. Với tinh thần quyết thắng, bộ đội ta đã anh dũng chiến đấu . Sáng người 18-9-1950 quân ta đã chiếm được cứ điểm Đông Khê. +Mất Đông Khê, quân Pháp ở Cao Bằng bị cô lập, chúng buộc phải rút khỏi Cao Bằng, the đường số 4 chiếm lai Đông Khê. Sau nhiều ngày giao tranh quyết liệt, quân địch ở đường số 4 phải rút chạy . + Qua 29 ngày đêm chiến đấu ta đã tiêu diệt và bắt sống hơn 8.000 tên địch , giải phóng một số thị xã và thị trấn, làm chủ 750 km trên dải biên giới Việt - Trung . Căn cứ dịa Việt Bắc được củng cố và mở rộng . - 3 nhóm học sinh cử đại diện lên bảng vừa trình bày vừa chỉ trên lược đồ . Học sinh cả lớp theo dõi và nhận xét . - Học sinh cả lớp tham gia bình chọn . - Học sinh trao đổi, một số học sinh nêu ý kiến trước lớp . - GV nêu : Khi họp bàn mở chiến dịch biên giới thu- đông 1950 , Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ tầm quan trọng của Đông Khê như sau : “ Ta đánh vào Đông Khê là đánh vào nơi quân địch tương đối yếu, nhưng lại là vị trí quan trọng của dịch trên tuyến đường Cao Bằng – Lạng Sơn . Mất Đông Khê địch buộc phải cho quân đi ứng cứu, ta có cơ hội tiêu diệt chúng trong vận động ” 4. Ý nghĩa của chiến thắng Biên Giới thu-đông 1950 Mục tiêu: -HS biết ý nghĩa của chiến thắng Biên Giới thu-đông 1950 đối với cuộc kháng chiến của dân tộc ta - GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi. - GV nêu câu hỏi: + Nêu điểm khác nhau chủ yếu của chiến dịch biên giới thu- đông 1950 với chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947. Đièu đó cho thấy sức mạnh của quân và dân ta như thế nào so với những ngày đầu kháng chiến ? + Chiến thắng Biên Giới thu-đông 1950 có tác động ra sao đối với cuộc kháng chiến của nhân dân ta? + Hãy mô tả những điều em thấy trong hình minh họa 3 . - GV mời các nhóm trình bày kết quả thảo luận. - Học sinh hoạt động theo cặp trao đổi để trả lời các câu hỏi . + Chiến dịch biên giới thu- đông 1950 ta chủ động tấn công địch . chiến dịch Việt Bắc thu - đông 1947địch tấn công ta, ta đánh lại và giành chiến thắng . Chiến dịch biên giới thu- đông 1950 cho thấy quân đội ta đã lớn mạnh và trưởng thành rất nhanh so với ngày đầu kháng chiến , ta có thể chủ động mở chiến dịch và đánh thắng quân địch . + Căn cứ địa Việt Bắc được củng cố và mở rộng , Chiến thắng cổ vũ tinh thần đấu tranh của toàn dân và đường liên lạc quốc tế được nối liền . + Địch thất bại nặng nề. Hàng nghìn tên tù binh mệt mỏi, nhếch nhác lê bước trên đường . Trông chúng thật thảm hại - Lần lượt từng học sinh trình bày ý kiến, mỗi học sinh chỉ nêu ý kiến về 1 câu hỏi , các học sinh khác bổ sung ý kiến để có câu trả lời hoàn chỉnh . - GV chốt lại ý chính ; Thắng lợi của chiến dịch biên giới thu- đông 1950 tạo ra một chuyển biến cơ bản cho cuộc kháng chiến của nhân dân ta, đưa kháng chiến vào một giai đoạn mới, giai đoạn chúng ta nắm quyền chủ động tiến công, phản công trên chiến trường Bắc Bộ . 5. Bác Hồ trong chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950, gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu. Mục tiêu:La Văn Cầu là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo. - Gv yêu cầu HS làm việc cá nhân, xem hình minh họa 1 và nói rõ suy nghĩ của em về hình ảnh Bác Hồ trong chiến dịch Biên Giới thu-đông 1950. + Hãy kể những điều em biết về gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu. + Em có suy nghĩ gì về anh La Văn Cầu và tinh thần chiến đấu của bộ đội ta? - Một vài học sinh nêu ý kiến trước lớp . Ví dụ : Trong chiến dịch biên giới thu- đông 1950 , Bác Hồ đã trực tiếp ra mặt trận, kiểm tra kế hoạch và công tác chuẩn bị, gặp gỡ động viên cán bộ, chiến sĩ, nhân công tham gia chiến dịch . Hình ảnh Bác Hồ đang quan sát mặt trận biên giới,xung quanh Bác là các chiến sĩ của ta cho thấy Bác thật gần gũi với chiến sĩ và sát sao trong kế hoạch chiến đấu . Bức ảnh cũng gợi ra nét ung dung của Người trong tư thế chiến thắng - Học sinh nêu ý kiến trước lớp . III. Củng cố – dặn dò: - Giáo viên tổng kết bài : chiến dịch biên giới thu- đông 1950 với trận đánh Đông Khê nổi tiếng đã đi vào lịch sử chống Pháp xâm lược như một trang sử hào hùng của dân tộc ta. Tấm gương La Văn Cầu mãi mãi soi sáng cho mọi thế hệ trẻ Việt Nam, mãi mãi là niềm kiêu hãnh cho mọ người Việt Nam trong sự nghiệp giữ nước vĩ đại . - GV tổng kết giờ học, dặn dò HS về nhà học thuộc bài và sưu tầm tư liệu về 7 anh hùng chiến sĩ thi đua được bầu trong Đại Hội Chiến sĩ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc .