Giáo án môn Giáo dục công dân Lớp 10 - Bài 1: Thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng (Tiết 2) - Nguyễn Thị Cúc

Ngày soạn: Ngày dạy: Người soạn: Nguyễn Thị Cúc Lớp dạy: BÀI 1: THẾ GIỚI QUAN DUY VẬT VÀ PHƯƠNG PHÁP LUẬN BIỆN CHỨNG TIẾT 2 Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số Kiểm tra bài cũ Câu hỏi: Vấn đề cơ bản của triết học là gì? Nêu nội dung vấn đề đó? Giảng bài mới Giới thiệu bài Hôm trước chúng ta đã tìm hiểu thế nào là thế giới quan, phương pháp luận. Vấn đề cơ bản của triết học là vấn đề quan hệ giữa tư duy và tồn tại. quyết định Vật chất( tồn tại, tự nhiên) ý thức ( tư duy, tinh thần) tác động Giảng bài mới Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung Hoạt động 3: tìm hiểu phương pháp luận biện chứng, phương pháp luận siêu hình GV: Để nắm được thế nào là PPLBC, PPL SH, trước hết chúng ta cần nắm được thế nào là phương pháp, phương pháp luận VD: Trong câu chuyện “ một con quạ thông minh”theo các em , con quạ uống nước bằng cách nào? Ngoài cách đó ra thì còn có cách nào khác để con quạ uống nước không? VD2: Ba bạn Lan, Hoa, Hồng muốn hái quả cam trên cây để ăn. Theo các em, ba bạn đó có những cách nào để hái nó? HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận tất cả các cách để con quạ uống nước, cách để các bạn hái quả cam. Mỗi một người sẽ có cách thức khác nhau để đạt được mục đích đặt ra. Khi đó gọi là phương pháp. HS: Lắng nghe, ghi ý hiểu vào vở GV: Nêu tiếp, tuy nhiên con người không dừng lại ở những cách thức ( phương pháp) đó. Mà tập hợp, khái quát những phương pháp đó thành những lí luận, hệ thống lí luận chặt chẽ đó, quay trở lại chỉ đạo các phương pháp cụ thể, đó là phương pháp luận. HS: Nghe và ghi bài GV: Nêu vấn đề, giờ trước chúng ta đã khẳng định, TGQ DV là đúng đắn, là khoa học, nâng cao vai trò của con người trong tự nhiên và xã hội. Vậy PPBC và PPL SH, phương pháp nào là khoa học Chúng ta tìm hiểu ví dụ sau VD1: ( SGK tr 8; “ không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông” ) Em hiểu câu nói đó như thế nào? HS: Suy nghĩ, trả lời GV: Nhận xét, giảng giải sâu hơn; Hê – ra – clit đã khẳng định rằng mọi sự vật, hiện tượng, luôn luôn vận động , biến đổi không ngừng, và có mối quan hệ lẫn nhau. Cũng như con sông vẫn là con sông đó nhưng – nước luôn luôn chảy, liên tiếp như vậy không ngừng. GV: Nêu thêm ví dụ, Trong quá trình quang hợp, cây xanh hút ô xi và nhả khí cacbonic Con người có mối quan hệ với môi trường tự nhiên và xã hội GV: Nêu tiếp ví dụ, ( sgk tr 8) “cơ thể con người giống như một cỗ máy” GV: Giảng giải, ví dụ trên cho thấy Hốp – xơ chỉ nhận thấy sự vật trong mối quan hệ cô lập, máy móc, tách rời nhau, không vận động, không biến đổi. VD: Một lần bất tín vạn sự bất tin Trứng rồng lại đẻ ra rồng, liu điu lại đẻ ra dòng liu điu( thế hệ trước thế nào thì thế hệ sau như vậy) Con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa đi quét lá đa Câu chuyện thầy bói xem voi HS: Ghi bài GV: Qua sự phân tích trên, theo các em phương pháp nào là đúng đắn, là khoa học giúp con người nhận thức được thế giới? HS: Trả lời GV: PPL BC và PPL SH đều là kết quả nhận thức của con người. Tuy nhiên PPL BC là đúng đắn khoa học giúp con người nhận thức được thế giới và cải tạo thế giới. Còn PPL SH không đáp ứng được khoa học và hoạt động thực tiễn. GV: chuyển ý, sang nội dung tiếp Nêu kết luận c. Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình - Phương pháp: là cách thức đạt tới mục đích đặt ra - Phương pháp luận: là khoa học về phương pháp - Phương pháp luận biện chứng: + Nhận thức sự vật hiện tượng trong sự vận động và phát triển không ngừng + Nhận thức sự vật, hiện tượng trong mối liên hệ, ảnh hưởng, ràng buộc lẫn nhau - Phương pháp luận siêu hình: + Nhận thức sự vật hiện tượng trong trạng thái cô lập, không có sự phát triển + Nhận thức sự vật hiện tượng không có sự ràng buộc, tách rời nhau tuyệt đối Như vậy, PPL BC mang tính đúng đắn, giúp con người nhận thức và cải tạo thế giới. 2. Chủ nghĩa duy vật biện chứng – sự thống nhất hữu cơ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng Luyện tập GV: Nhắc lại kiến thức của bài Dặn dò học sinh Học bài cũ Đọc trước bài 3: Sự vận động và phát triển của thế giới vật chất