Giáo án Mĩ thuật Lớp 5 - Tuần 9 - Đề tài an toàn giao thông

Bµi 9: Th­êng thøc mÜ thuËt Giíi thiÖu s¬ l­îc ®iªu kh¾c cæ ViÖt Nam ---- Môc tiªu Häc sinh ®­îc biÕt tªn vµ h×nh ¶nh cña mét sè t¸c phÈm tiªu biÓu cña ®iªu kh¾c truyÒn thèng ViÖt Nam ®­îc in trong SGK. Häc sinh hiÓu s¬ l­îc néi dung cña nh÷ng t¸c phÈm ®ã. Gi¸o dôc lßng tù hµo vÒ nÒn v¨n ho¸ truyÒn thèng cña «ng cha bao ®êi t¹o dùng. ChuÈn bÞ. SGK; SGV Tranh ¶nh trong SGK T­îng trßn thËt vµ phï ®iªu thËt (®å ch¬i) S­u tÇm thªm mét sè tranh ¶nh ®iªu kh¾c truyÒn thèng. Khai th¸c nh÷ng t¸c phÈm ®iªu kh¾c truyÒn thèng cã ë quª h­¬ng m×nh. B¨ng, ®Üa t­ liÖu (nÕu cã). C¸c ho¹t ®éng d¹y häc chñ yÕu Giíi thiÖu bµi Gi¸o viªn cã thÓ dïng mét trong c¸c h×nh thøc sau ®©y ®Ó giíi thiÖu, nh»m tËp trung häc sinh vµo bµi gi¶ng: + KÓ mét c©u chuyÖn ng¾n vÒ truyÒn thèng v¨n ho¸ quª h­¬ng m×nh, c©u chuyÖn ®ã g¾n víi di tÝch mµ häc sinh ®· tõng quen biÕt (®×nh, chïa, l¨ng tÈm ë ®Þa ph­¬ng ) + Gi¸o viªn gîi ý cho häc sinh kÓ l¹i mét c©u chuyÖn ®· ®­îc häc trong ch­¬ng tr×nh lÞch sö, c©u chuyÖn ®ã cã liªn quan ®Õn mét di tÝch v¨n ho¸ tiªu biÓu. + Cho häc sinh h¸t mét bµi h¸t d©n ca b¾c bé hoÆc d©n ca Ch¨m Tõ ®ã dÉn d¾t vµo bµi: + C«ng tr×nh kiÕn tróc truyÒn thèng víi chøc n¨ng sinh ho¹t v¨n ho¸, tÝn ng­ìng cßn chøa ®ùng nhiÒu t¸c phÈm nghÖ thuËt ®Æc s¾c. ¤ng cha ta thêi tr­íc kh«ng chØ lao ®éng s¶n xuÊt cÇn cï mµ cßn biÕt t« ®iÓm cuéc sèng, phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t, tÝn ng­ìng b»ng lêi ca tiÕng h¸t, b»ng c¸c c¸ch thøc t¹o h×nh ®éc ®¸o. Mét trong c¸c c¸ch thøc t¹o h×nh ®ã lµ ®iªu kh¾c cæ. + Giíi thiÖu b»ng trùc quan: ¶nh t­îng phËt Adidµ: Phôc vô nhu cÇu tÝn nguìng, thê cóng. ¶nh Vò n÷ ch¨m: Móa h¸t ca ngîi cuéc sèng. ¶nh §¸ cÇu: C¶nh vui ch¬i sau nh÷ng c«ng viÖc lao ®éng nÆng nhäc cña ng­êi d©n lao ®éng. ¶nh ChÌo thuyÒn: HoÆc lµ cuéc ®ua vui hoÆc lµ c¶nh lao ®éng s¶n xuÊt. Hái: C¸c em cã thÝch biÕt vÒ nh÷ng t¸c phÈm tuyÖt ®Ñp nµy kh«ng? KÕt luËn : Giê häc nµy c« gi¸o vµ c¶ líp cïng xem mét sè t¸c phÈm ®iªu kh¾c truyÒn thèng. Ho¹t ®éng 1: Giíi thiÖu vÒ ®iªu kh¾c vµ ®iªu kh¾c truyÒn thèng ViÖt Nam Ph©n chia líp thµnh 3 – 4 nhãm ®Ó tæ chøc c¸c ho¹t ®éng trong giê häc. §­a ra mét bøc t­îng trßn vµ mét bøc phï ®iªu ®Ó häc sinh so s¸nh rót ra nhËn xÐt sù gièng nhau vµ kh¸c nhau cña 2 t¸c phÈm GV kÕt luËn: §©y lµ 2 t¸c phÈm ®iªu kh¾c : + Gièng nhau : Cïng næi khèi vµ c¶m nhËn khèi b»ng m¾t vµ tay. + Kh¸c nhau : T­îng trßn c¶m nhËn ®­îc tõ nhiÒu phÝa. Phï ®iªu c¶m nhËn ®­îc tõ 1 phÝa. GV ®­a tranh 2 t¸c phÈm ®iªu kh¾c truyÒn thèng trong SGK (1 t­îng trßn vµ 1 phï ®iªu) vµ giíi thiÖu : + §©y lµ nh÷ng t¸c phÈm ®iªu kh¾c ®­îc lµm vµ ®Æt trong ®×nh, chïa, th¸p... tõ rÊt l©u. + Nh÷ng t¸c phÈm nµy do nh÷ng ng­êi thî thñ c«ng cã ®«i bµn tay khÐo lÐo vµ ãc t­ëng t­îng phong phó lµm ra. Hä ®­îc gäi lµ nh÷ng nghÖ nh©n vµ hä kh«ng ®Ó l¹i tªn trªn t¸c phÈm. + Nh÷ng t¸c phÈm nµy ®­îc lµm b»ng nh÷ng vËt liÖu quen thuéc nh­: Gç, ®¸, Ho¹t ®éng 2: H­íng dÉn häc sinh t×m hiÓu néi dung t¸c phÈm Néi dung, h×nh thøc thÓ hiÖn vµ gi¸ trÞ cña mét sè t¸c phÈm ®iªu kh¾c truyÒn thèng ®· ®­îc giíi thiÖu trong SGK . Giíi thiÖu 3 pho t­îng : PhËt Adi®µ, PhËt Bµ Quan ¢m ngh×n m¾t ngh×n tay vµ t­îng Vò n÷ Ch¨m + Gîi ý cho c¸c nhãm th¶o luËn vÒ : ThÓ lo¹i t­îng trßn hay phï ®iªu? ®­îc lµm ë ®©u? ChÊt liÖu cña t¸c phÈm? + Häc sinh ®äc néi dung trong s¸ch gi¸o khoa vµ th¶o luËn vÒ néi dung cña 3 bøc t­îng ®ã. GV kÕt luËn : + §©y lµ 3 bøc t­îng trßn ®­îc lµm b»ng c¸c chÊt liÖu gç vµ ®¸. (+) T­îng phËt Adi®µ : Lµ t­îng vÒ mét vÞ phËt tr«ng coi câi T©y ph­¬ng, thÕ giíi cùc l¹c trong quan niÖm cña phËt gi¸o. PhËt cã tÊm lßng tõ bi phï hé cho nh÷ng ng­êi lµm viÖc thiÖn. T­îng thËt cao gÇn 2 mÐt ®­îc ®Æt trªn mét b«ng hoa sen tuyÖt ®Ñp. TÊt c¶ ®­îc ®Æt trªn mét bÖ ®¸ h×nh b¸t gi¸c víi nh÷ng h×nh ch¹m træ hoa l¸ tinh x¶o. PhËt ®­îc t¹c ngåi trong t­ thÕ tho¶i m¸i. C¸ch t¹c t­îng b»ng ®¸ rÊt khÐo lÐo gîi cho ng­êi xem cã c¶m gi¸c vÒ chiÕc ¸o máng, bu«ng chïng, uèn l­în theo nh÷ng nÕp cong mÒm m¹i bã s¸t c¬ thÓ. Nh÷ng nÐt kh¾c ®¸ tµi hoa còng cho ta c¶m nhËn vÒ mét vÎ mÆt thuÇn hËu ®ang mØm c­êi cña ®øc phËt , víi chiªc mòi däc dõa, cæ cao 3 ngÊn, gå m¾t cao thanh tó ®· diÔn t¶ trÝ tuÖ cao siªu vµ mét néi t©m s©u l¾ng. §©y lµ mét bøc t­îng to lín nhÊt t¹c b»ng ®¸ cña ViÖt Nam ®­îc lµm tõ thêi nhµ LÝ. (+) T­îng phËt bµ quan ©m ngh×n m¾t ngh×n tay. §­îc lµm kho¶ng n¨m 1656. T­îng cã chiÒu cao toµn bé gÇn 4 mÐt. Quan ©m ngåi trªn b«ng hoa sen vµ ®­îc con rång ®éi qua biÓn. T­îng cã h×nh d¸ng thon th¶ h¬n t­îng PhËt Adi®µ. Víi hÖ thèng c¸c c¸nh tay to nhá, trong lßng mçi bµn tay cã h×nh mét con m¾t ®­îc xÕp thµnh vÇng hµo quang phÝa sau. Cã 1 ®«i c¸nh tay kÕt Ên liªn hoa vµ hai ®«i c¸nh tay kÕt Ên Tam muéi, cßn l¹i c¸c ®«i tay kh¸c ®Òu dang ra hai bªn c©n ®èi, nhÞp nhµng nh×n nh­ tõ mét ®«i tay ®­îc dÞch chuyÓn trong c¸c ®éng t¸c kh¸c nhau. T­îng phËt bµ quan ©m ngh×n m¾t ngh×n tay lµ t¸c phÈm ®éc ®¸o bËc nhÊt cña nÒn mÜ thuËt t¹o h×nh ®iªu kh¾c ViÖt Nam. + T­îng Vò n÷ Ch¨m §­îc lµm theo tÝn ng­ìng d©n téc Ch¨m. §©y lµ t­îng vò n÷ ®ang móa ®iÖu Apxara ®­îc lµm b»ng ®¸ sa th¹ch, cao 62 cm. T­îng ®­îc lµm vµo kho¶ng cuèi thÕ kØ thø 10, h×nh t­îng vò n÷ ®­îc diÔn t¶ b»ng ®¸ nh­ng rÊt uyÓn chuyÓn, t­ thÕ uèn cong toµn bé, th©n h×nh ®­îc næi lªn võa ph« diÔn vÎ ®Ñp con ng­êi, võa mang vÎ ®Ñp néi t©m vµ lu«n to¸t lªn tÝnh thÈm mÜ thanh cao. T­îng Vò n÷ lµ mét trong nh÷ng t­îng ®Ñp ®­îc g¾n bªn ngoµi c¸c th¸p cña ng­êi Ch¨m ë MÜ S¬n (tØnh Qu¶ng Nam) + Ngoµi mét sè t­îng trßn võa xem, ®iªu kh¾c cæ cßn cã nh÷ng t¸c phÈm phï ®iªu, ch¹m kh¾c rÊt ®Ñp. Nh÷ng t¸c phÈm nµy ®­îc thÓ hiÖn ë nh÷ng bÖ t­îng b»ng ®¸, nh÷ng phÇn gç trong ®×nh, trong c¸c nhµ chïa vvv Nh÷ng t¸c phÈm phï ®iªu, ch¹m kh¾c cã néi dung ph¶n ¸nh c¸c mÆt ®êi sèng cña ng­êi lao ®éng cïng chung sèng trong céng ®ång. Ph¶n ¸nh c¶nh sinh ho¹t: ChÌo thuyÒn PhÈn ¸nh c¶nh vui ch¬i, héi hÌ: §¸ cÇu. Ho¹t ®éng 3. Cñng cè + Gi¸o viªn giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm HS th¶o luËn vµ tr×nh bµy l¹i c¸c vÊn ®Ò ®· ®­îc nghe. Nhãm 1: KÓ vÒ t­îng PhËt Adi®µ Nhãm 2: KÓ vÒ t­îng phËt bµ quan ©m ngh×n m¾t ngh×n tay Nhãm 3: KÓ vÒ t­îng Vò n÷ Ch¨m Nhãm 4: KÓ vÒ 2 t¸c phÈm ch¹m kh¾c trong SGK + Gi¸o viªn kÓ thªm 1 sè t¸c phÈm ®· gîi ý trong SGK nh­: T­îng TuyÕt S¬n, t­îng La H¸n chïa T©y Ph­¬ng vv + Gi¸ trÞ cña ¸c t¸c phÈm ®iªu kh¾c cæ rÊt ®¸ng tr©n träng vµ tù hµo, häc tËp tèt vµ trang bÞ ý thøc thÈm mÜ lµnh m¹nh cho m×nh lµ gãp phÇn gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng tèt ®Ñp cña cha «ng ta ®· trao truyÒn l¹i. + KÕt thóc bµi häc cã thÓ h¸t l¹i mét bµi h¸t d©n ca trong ch­¬ng tr×nh h¸t nh¹c ®· häc hoÆc cho häc sinh xem mét sè t­ liÖu qua tranh ¶nh, b¨ng h×nh./.