Giáo án Luyện từ và câu 5 - Bài: Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng

GIÁO ÁN SINH HOẠT CỤM CHUYÊN MÔN MÔN: LUYỆN TỪ VÀ CÂU TUAÀN: 24 - TIEÁT: 48 BAØI: NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP BẰNG CẶP TỪ HÔ ỨNG I/ Mục tiêu: 1. Kiến thức: -Naém ñöôïc caùch noái caùc veá caâu gheùp baèng caëp töø hoâ öùng thích hôïp. - Làm được bài tập 1 và bài tập 2 của mục III - HS khá, giỏi phân tích được cấu tạo câu ghép trong BT1. - Biết đặt câu ghép có dùng cặp quan hệ từ hô ứng để chơi trò chơi. 2. Kĩ năng: HS biết vận dụng kiến thức đã học để nói và viết văn miêu tả . 3. Thái độ: GD học sinh có thái độ đúng đắn và yêu thích học tập môn Tiếng việt. II/ Các phương pháp dạy học được sử dụng: - Phương pháp hỏi đáp. ( Phương pháp động não). - Phương pháp thảo luận nhóm. - Phương pháp chơi trò chơi. III/ Đồ dùng dạy học: 1. Học sinh: Chuẩn bị đầy đủ vở BT Tiếng việt và SGK. 2. Giáo viên: - 2 bảng phụ viết các câu ghép ở BT1 và BT2 để HDHS làm bài và chữa bài; - Một số bảng phụ để HS hoạt động nhóm ở BT2. - Ba băng giấy dùng để ghi yêu cầu của hai bài tập và câu ghi nhớ. IV/ Các hoạt động dạy học chủ yếu: 1/ Khởi động: Ổn định tổ chức – Giới thiệu. 2/ Bài cũ: (Thời gian 5 phút) Kiểm tra 3HS. - HS1: An ninh có nghĩa là gì ? tìm những động từ và danh từ có thể kết hợp với từ an ninh?( An ninh có nghĩa là yên ổn về chính trị và trật tự xã hội. Các từ có thể kết hợp với từ an ninh HS tự tìm.) - Gọi 2 HS lên bảng: Hãy viết một câu ghép có dùng cặp quan hệ từ và phân tích cấu tạo câu ghép đó rồi cho biết chúng thể hiện quan hệ gì. (Cách phân tích câu ghép như sau: đánh dấu gạch chéo giữa các vế câu, khoanh tròn quan hệ từ hoặc cặp quan hệ từ nối các vế câu, gạch một gạch dưới bộ phận chủ ngữ, gạch hai gạch dưới bộ phận vị ngữ trong từng vế câu). - HS đọc bài làm của mình. - GV nhận xét và ghi điểm cho từng HS. - GV nhận xét phần kiểm tra bài cũ. 3/ Bài mới: (Thời gian 33 phút) a. Giới thiệu bài: (1 phút) Ở những tiết trước, các em đã được học cách nối các vế trong câu ghép thể hiện quan hệ nguyên nhân - kết quả, quan hệ điều kiện (giả thiết) - kết quả, quan hệ tương phản và quan hệ tăng tiến. Trong tiết học hôm nay, các em sẽ được học cách nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng để thể hiện quan hệ về nghĩa giữa các vế câu.(GV ghi đầu bài lên bảng- 2HS đọc đề bài.) b. Nội dung: (32 phút) TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS 14 phút Hoạt động 1: HDHS làm bài tập 1. Mục tiêu: PP: Phương pháp hỏi đáp. (Phương pháp động não). -Tìm các cặp từ hô ứng dùng để nối các vế câu ghép có trong bài tập 1 . - HS khá, giỏi phân tích được cấu tạo các câu ghép có trong bài tập 1 . Cách tiến hành: - Cho HS mở SGK trang 65. - GV đính yêu cầu BT1 lên bảng. - HS mở SGK trang 65. - HS quan sát và theo dõi. Bài 1.Trong những câu ghép dưới đây, các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào? - Gọi HS đọc yêu cầu BT1. - HS đọc yêu cầu BT1. - Gọi HS đọc các câu ghép trong BT1 - Cho HS nêu yêu cầu của BT. - GV nhắc lại và gạch chân yêu cầu của bài tập. - Cho HS thảo luận nhóm đôi tìm những từ nối các vế câu ghép có trong BT1. - Gọi HS đọc những từ nối các vế câu ghép đã tìm được. - Gọi HS lớp nhận xét. - Nhận xét và rút ra kết luận: Các cặp từ dùng để nối các vế câu ghép này được gọi là các cặp từ hô ứng. *GV cho HS phân tích cấu tạo các câu ghép trên: đánh dấu gạch chéo giữa các vế câu, gạch một gạch dưới bộ phận chủ ngữ và gạch hai gạch dưới bộ phận vị ngữ trong từng vế câu - GV cho cá nhân HS phân tích cấu tạo câu ghép vào vở. - GV gọi HS lên bảng phân tích cấu tạo câu ghép. - Gọi HS lớp nhận xét và bổ sung. - GV nhận xét và chốt lại. - GV nói :Vậy câu ghép có dùng cặp từ hô ứng để nối các vế câu là câu ghép có quan hệ với nhau về mặt ý nghĩa. - HS đọc các câu ghép trong BT1. - HS nêu yêu cầu của BT. - HS chú ý yêu cầu của BT. -HS thảo luận nhóm đôi tìm những từ nối các vế câu ghép có trong BT1, ghi vào vở BT. - HS đọc những từ nối các vế câu ghép đã tìm được. - HS lớp nhận xét. - HS theo dõi. - HS lắng nghe và thực hiện. - HS phân tích cấu tạo câu ghép vào vở. - Gọi HS lên bảng phân tích cấu tạo câu ghép. - HS lớp nhận xét và bổ sung. - Chốt lại lời giải đúng . - HS lắng nghe. Hoạt động 2: HDHS làm bài tập 2. PP: Phương pháp thảo luận nhóm . 12 phút Mục tiêu: HS tìm được các cặp từ hô ứng thích hợp để điền vào chỗ trống. Cách tiến hành: Bước 1: Làm việc theo nhóm. - GV đính yêu cầu BT2 lên bảng: Bài 2. Tìm các cặp từ hô ứng thích hợp với mỗi chỗ trống: - Gọi HS đọc yêu cầu bài tập. - GV đính 3 băng giấy viết các câu ghép chưa hoàn chỉnh lên bảng. a) Mưato, gióthổi mạnh. b) Trời hửng sáng, nông dân ra đồng . c) Thuỷ Tinh dâng nước cao , Sơn Tinh làm núi cao lên. - Hướng dẫn HS cách làm bài. - Các nhóm HS suy nghĩ, thảo luận và ghi kết quả vào bảng nhóm . - GV quan sát và giúp đỡ các nhóm khó khăn hoàn thành nhiêm vụ. Bước 2: Làm việc cả lớp. - Mời đại diện các nhóm HS lên bảng trình bày kết quả của nhóm mình. - Cho HS lớp nhận xét và bổ sung. Lưu ý: Câu b HS có thể điền một trong 3 cặp từ hô ứng.(vừađã; chưa đã ; mới đã ) b) Trời mới hửng sáng, nông dân đã ra đồng . b) Trời vừa hửng sáng, nông dân đã ra đồng . - GV nhận xét và chốt lại . - GV cho HS nêu vế 1 và vế 2 của các câu ghép trên. - GV chỉ cho HS thấy được mối quan hệ về nghĩa giữa các vế câu. - Qua hai bài tập , em hãy cho thầy biết để thể hiện mối quan hệ về nghĩa giữa các vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một trong những cặp từ hô ứng nào ? - GV đính bảng phụ ghi kết luận. -Gọi HS đọc kết luận. Hoạt động nhóm bàn (Nhóm 6). - HS quan sát và theo dõi. - HS đọc yêu cầu bài tập. - HS quan sát và theo dõi. - HS lắng nghe . - HS thảo luận nhóm và ghi kết quả vào bảng nhóm . PP: Phương pháp cử chuyên gia. - Đại diện các nhóm lên bảng trình bày kết quả của nhóm mình. - HS lớp nhận xét và bổ sung. a) Mưa càng to, gió càng thổi mạnh. b)Trời chưa hửng sáng, nông dân đã ra đồng . c) Thuỷ Tinh dâng nước cao bao nhiêu, Sơn Tinh làm núi cao lên bấy nhiêu . - Nghe GV nhận xét. - HS nêu vế 1 và vế 2 của các câu ghép trên. - HS lắng nghe . Để thể hiện quan hệ về nghĩa giữa các vế câu, ngoài quan hệ từ, ta còn có thể nối các vế câu ghép bằng một số cặp từ hô ứng như : - vừađã ;chưa đã ;mới đã ; vừavừa. ; càng càng - đâu đấy ; nào ấy ; sao vậy ; bao nhiêu bấy nhiêu - HS theo dõi. - HS đọc kết luận. HĐ3: Trò chơi “Ai nhanh-Ai đúng” PP: Troø chôi tiếp sức. 6 phút Muïc tieâu: Cuûng coá vaø khaéc saâu kieán thöùc vöøa hoïc cho hoïc sinh. Caùch tieán haønh: - GV chia lôùp thaønh 2 ñoäi chôi , moãi ñoäi 4 em vaø thời gian chơi là 3 phút. -Nội dung chơi: Tìm câu gheùp có dùng cặp từ hô ứng vừa học. - HS laéng nghe vaø thöïc hieän. - HS nghe GV HD nội dung chơi . - GV höôùng daãn caùch chôi: Thöù töï từng HS leân baûng tìm vaø viết một câu gheùp có dùng cặp từ hô ứng vừa học, roài veà vò trí. HS sau cöù tieáp tuïc nhö theá. - Cho HS tham gia chôi troø chôi . -Nghe höôùng daãn caùch chôi . - HS tham gia chôi troø chôi . - Cho ñaïi dieän ñoäi chôi ñoïc keát quaû. - GV cho HS lớp nhận xét. - Ñaïi dieän ñoäi chôi ñoïc keát quaû: -HS lớp nhận xét. -Toång keát troø chôi vaø tuyeân döông ñoäi chieán thaéng. -Tuyeân döông ñoäi chieán thaéng. 4/ Củng cố, dặn dò: (Thôøi gian 2 phuùt) - Để thể hiện mối quan hệ về nghĩa giữa các vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một trong những cặp từ hô ứng nào ? - Vài HS trả lời: Để thể hiện quan hệ về nghĩa giữa các vế câu, ngoài quan hệ từ, ta còn có thể nối các vế câu ghép bằng một số cặp từ hô ứng như : + vừađã ; chưa đã ; mới đã ; vừavừa. ; càng càng + đâu đấy ; nào ấy ; sao vậy ; bao nhiêu bấy nhiêu - GVHDHS vận dụng kiến thức đã học để nói và viết văn miêu tả. - GV nhận xét và chốt lại. - Dặn dò: Về nhà xem lại hai bài tập các em vừa làm và chuẩn bị trước bài tiếp theo để tiết sau chúng ta học. - GV nhận xét tiết học.