Giáo án Luyện từ và câu 5 - Bài: Đại từ

Luyện từ và câu (lớp 5) Người soạn: PHAN THUÝ LOAN Giáo viên trường Tiểu học số 1 Triệu Độ- Triệu phong- Quảng Trị Tên bài soạn: ĐẠI TỪ I. Mục tiêu: Sau bài học, giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được thế nào là đại từ, các loại đại từ. - Nắm được tác dụng của đại từ 2. Kĩ năng: - Nhận dạng đại từ trong văn cảnh - Biết cách sử dụng đại từ khi nói cũng như khi viết 3. Thái độ: Yêu thích tiếng Việt và có ý thức trau dồi vốn kiến thức tiếng Việt cho bản thân II. Đồ dùng dạy học: * GV: - Thiết kế bài dạy. - Bảng phụ - Phiếu bài tập nhóm, phiếu bài tập cá nhân - Dự định trước những tình huống có thể xảy ra. * HS: - Bút chì, SGK, vở... III. Hoạt động dạy và học: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH 1. Kiểm tra bài cũ: - Gọi HS đọc đoạn văn tả cảnh đẹp quê hương đã hoàn thành ở bài trước. - GV nhận xét, ghi điểm. 2 Vào bài mới: *TÌM HIỂU BÀI: VD1: a. Hùng nói: “Theo tớ, quý nhất là lúa gạo. Các cậu có thấy ai không ăn mà sống được không?” Quý và Nam cho là có lí. b.Chích bông sà xuống vườn cải. Nó tìm bắt sâu bọ. - Tìm hiểu câu a: + Trong câu trên, Hùng đang trực tiếp nói chuyện với ai? + Từ “tớ” và cụm từ “các cậu” dùng để chỉ ai? GV: từ “tớ” dùng để chỉ người nói, từ “cậu” dùng để chỉ người nghe. Vậy chúng là đại từ dùng để xưng hô - Em hãy thay từ “tớ”, từ “cậu” bằng các từ khác sao cho phù hợp với câu trên. GV: Các từ em vừa tìm để thay thế đó cũng chính là đại từ dùng để xưng hô. - Tìm hiểu câu b: + Từ “nó” trong câu trên được thay thế cho từ ngữ nào? + “Chích bông” thuộc từ loại gì? GV: từ “nó” trong câu trên thay thế cho danh từ “chích bông”. Vậy Từ “nó” là đại từ dùng để thay thế cho danh từ. + Hãy tìm những từ có thể thay thế cho từ “nó” trong câu trên. GV: Vậy các từ em vừa tìm được đó cũng chính là đại từ dùng để thay thế cho danh từ. VD2: Dùng phiếu bài tâp: HĐ1: HS thảo luận theo nhóm 4: Nội dung phiếu: Cách dùng những từ gạch chân trong các câu sau có gì giống cách dùng từ nêu ở bài tập 1? Các từ đó thuộc loại từ gì? a. Tôi thích thơ. Em gái tôi cũng vậy. b. Lúa gạo hay vàng đều rất quý. Thời gian cũng thế. Nhưng quý nhất là người lao động. +Từ “vậy”, “thế” dùng để làm gì? vậy chúng thuộc loại từ gì? HĐ2:Tìm hiểu lần lượt từng câu: (Nhóm4) + Hãy gạch chân dưới những cụm từ được thay thế bằng đại từ “vậy”, “thế”. + Các cụm từ “thích thơ”, “rất quý” là cụm danh từ, cụm động từ hay cụm tính từ? + Qua 2 VD này, em rút ra kết luận gì? HĐ3: Cá nhân: GV nêu: Tôi thích thơ. Em gái tôi cũng thích thơ.(bảng phụ) - Gọi HS đọc + Em có nhận xét gì về cách dùng từ đặt câu trong 2 câu văn này? + Vậy khi viết văn, việc sử dụng đại từ để thay thế cho một số từ ngữ nhằm mục đích gì? + Qua tìm hiểu, em hãy cho biết, đại từ là gì? HĐ4: LUYỆN TẬP GV ra bài tập 1,2,3(Sgk) HD HS làm lần lượt từng bài tập *Bài 1: HS hoạt động nhóm 2 - Đọc yêu cầu - Dùng chì gạch chân vào sgk - HS nêu, GV tổ chức cho lớp nhận xet, kết luận. *Bài 2: HS hoạt động nhóm 4 (Phiếu bài tập) - GV treo phiếu - Đọc yêu cầu và bài tập - HS hoàn thành bài tập, GV theo dõi, hướng dẫn - HD HS chữa bài *Bài 3: HS hoạt động cá nhân - Đọc yêu cầu - Hoàn thành bài tập HĐ4:Trò chơi: “TRUYỀN ĐIỆN” - Tìm và nói nhanh một câu có sử dụng đại từ - GV theo dõi, hướng dẫn HS nhận xét, chữa sai. 3.Củng cố, dặn dò: - Gọi HS đọc lại ghi nhớ - Về học thuộc ghi nhớ, viết một đoạn hội thoại có sử dụng đại từ. - Nhận xét. - 2HS đọc , lớp theo dõi - Quý và Nam - “tớ” chỉ Hùng- người nói, “các cậu” chỉ Quý và Nam- người nghe. - tớ, tôi, mình, anh, tao,cậu: bạn, em, mày,(HS thay từ kết hợp nới cả câu theo cặp) - Chích bông - Danh từ - Chú, cô nàng - đều dùng để thay thế, chúng cũng là đại từ. - HS gạch chân: thích thơ, rất quý. - “thích thơ” là cụm động từ, “rất thích” là cụm tính từ. - Đại từ còn dùng để thay thế cho cụm động từ, cụm tính từ. - 2 HS đọc, lớp đọc thầm theo - Dùng lặp cụm từ “thích thơ”nên câu văn chưa hay. - Tránh lặp lại các từ ngữ ấy để cho câu văn hay hơn. - HS nêu ghi nhớ trong sgk, vài HS nhắc lại, lớp đọc thầm theo. - Bác, Người, Ông Cụ - 2 HS đọc, lớp đọc thầm theo - HS hoàn thành bài tập theo nhóm - Các nhóm treo phiếu bài tập đã hoàn thành ở vị trí đã quy định, đổi chéo nhau kiểm tra, chữa sai(nếu có) Đại từ là: cái, mày, ông, tôi, mẹ con, nó. - - 2 HS đọc - HS hoàn thành bài tập vào phiếu cá nhân Các từ cần điền: hắn,hắn ta, nó, lão, lão ta - HS cả lớp tham gia chơi 2 HS đọc, lớp đọc thầm theo