Giáo án Lớp 4 - Sáng kiến kinh nghiệm môn Mĩ thuật - Trường TH An Tường

PHÒNG GD&ĐT TP TUYÊN QUANG TRƯỜNG TIỂU HỌC AN TƯỜNG CỘNG HOÀ Xà HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập – Tự do – Hạnh phúc S¸ng kiÕn kinh nghÖm Tªn s¸ng kiÕn : N©ng cao chÊt l­îng d¹y mÜ thuËt khèi 4 2. M« t¶ ý t­ëng Nhµ tr­êng ngµy nay ngoµi viÖc truyÒn thô kiÕn thøc khoa häc kü thuËt, cßn ph¶i chó ý ®Õn gi¸o dôc thÈm mÜ, nh»m ®µo t¹o häc sinh trë thµnh nh÷ng con ng­êi ph¸t triÓn, toµn diÖn ®Ó x©y dùng ®Êt n­íc §­îc giao nhiÖm vô gi¶ng d¹y m«n MÜ thuËt t«i thÊy m×nh ph¶i cã tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc cho c¸c em nhËn thøc vµ hiÓu biÕt vÒ kiÕn thøc cña bé m«n gióp c¸c em ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn vÒ trÝ tuÖ vµ thÈm mÜ. XuÊt ph¸t tõ ý nghÜ trªn t«i thÊy m×nh cÇn ph¶i nç lùc phÊn ®Êu h¬n n÷a trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ tiÕp thu nh÷ng ph­¬ng ph¸p míi ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn vµ ®æi míi cña toµn x· héi. §Ó ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng yªu cÇu ®Ò ra vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®ång ®Òu trong m«n häc t«i x¸c ®Þnh viÖc sö dông triÖt ®Ó vµ vËn dông linh ho¹t ®å dïng vµ ®Æc biÖt øng dông c«ng nghÖ cao trong gi¶ng d¹y vµ häc tËp lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu. ViÖc ®æi míi ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc lu«n ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Æc biÖt quan t©m, nh­ng ®æi míi sao cho phï hîp víi løa tuæi víi ®iÒu kiÖn th× ®ßi hái nh÷ng ng­êi gi¸o viªn chóng ta ph¶i tù ®Æt ra nh÷ng c©u hái vµ cïng gi¶i quyÕt sao cho phï hîp víi tõng tr­êng, tõng c¬ së Mặt khác, trong thực tế môn mĩ thuật có em có năng khiếu, có em không có năng khiếu, có em vẫn còn thiếu thốn đồ dùng học vẽ, do điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn,... Vậy phải làm thế nào với các em thích thú ham mê học môn mĩ thuật ? để các em có đầy đủ đồ dung học vẽ ? Với những yêu cầu cấp bách trên, tôi quyết định lựa chọn néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ N©ng cao chÊt l­îng d¹y mÜ thuËt khèi 4 ”. a. HiÖn tr¹ng vµ nguyªn nh©n chñ yÕu cña hiÖn tr¹ng. Lµ mét m«n häc ®éc lËp trong ch­¬ng tr×nh tiÓu häc. D¹y vµ häc nghiªm tóc, cã kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp m«n mÜ thuËt cña c¸c em lµ mét trong nh÷ng tiªu chuÈn ®Ó xÐt lªn líp. Song thùc tÕ hiÖn nay cho thÊy r»ng c¬ së vËt chÊt cho viÖc d¹y vµ häc mÜ thuËt ë tiÓu häc thiÕu thèn vµ nghÌo nµn, nhµ tr­êng ch­a cã phßng d¹y mÜ thuËt riªng: c¸c lo¹i mÉu ( h×nh khèi, tranh ¶nh,...) tuy ®· ®­îc nghiªn cøu vµ s¶n xuÊt nh­ng ch­a ®ñ ®¸p øng cho d¹y- häc mÜ thuËt, s¸ch ®äc thªm vµ c¸c tµi liÖu tham kh¶o rÊt hiÕm. Gi¸o viªn ph¶i tù t×m tµi liÖu, s­u tÇm ®DDH. Trong khi ®ã yªu cÇu cña bé m«n l¹i cÇn ph¶i cã nhiÒu tµi liÖu tham kh¶o nh­ : tranh, ¶nh vµ mÉu vÏ,.... §èi víi häc sinh Ýt ®­îc quan s¸t, tham quan danh lam th¾ng c¶nh vµ b¶o tµng. V× thÕ hiÓu biÕt vÒ mÜ thuËt, vÒ c¸i ®Ñp ch­a s©u réng, kh«ng kÝch thÝch c¸c em häc tËp. §a phÇn häc sinh bÞ chi phèi. H¬n n÷a do thiÕu ph­¬ng tiÖn häc tËp, ph­¬ng ph¸p thùc hµnh thiÕu linh ho¹t, nªn bµi vÏ cña c¸c em th­êng kh«, thiÕu phãng kho¸ng, ®«i khi gß bã, c«ng thøc. b. ý t­ëng. M«n MÜ thuËt lµ d¹y cho häc sinh tËp t¹o ra c¸i ®Ñp vµ biÕt th­ëng thøc c¸i ®Ñp, kh«ng cã 1 qui t¾c cô thÓ nµo ®Ó ®Þnh nghÜa ®­îc c¸i ®Ñp do vËy mµ d¹y MÜ thuËt ®Ó h­íng c¸c em ®Õn c¸i ®Ñp nh­ng ph¶i lµm sao ®Ó cho mçi bµi häc cña häc sinh ph¶i cã vÎ ®Ñp kh¸c nhau vÒ bè côc (h×nh thÓ) mµu s¾c, ®­êng nÐt... MÜ thuËt lµ mét m«n häc kh«ng cã c«ng thøc, kh«ng cã ®¸p sè cô thÓ mµ nã lµ m«n häc cã phÇn trõu t­îng. Nh­ng mÜ thuËt hÕt søc gÇn gòi, cÇn thiÕt trong viÖc gi¸o dôc vµ ®µo t¹o con ng­êi. Con ®­êng gi¸o dôc cña nghÖ thuËt rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, ®ßi hái mçi ng­êi gi¸o viªn chóng ta ph¶i tù t×m cho m×nh mét c¸ch ®i ®óng nhÊt ®Ó ®­a c¸c em häc sinh th©n yªu ®Õn víi nghÖ thuËt mét c¸ch tèt nhÊt. XÐt theo c¸c môc tiªu ®· ®Æt ra, nªn t×m ra ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp víi tõng løa tuæi, tõng ®èi t­îng häc sinh. D¹y m«n NghÖ thuËt ®ßi hái sù s¸ng t¹o cña gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh lªn líp. Khi lªn líp gi¸o viªn cÇn t¹o ra bÇu kh«ng khÝ cëi më tho¶i m¸i, say mª, qu¸ tr×nh thùc nghiÖm cho thÊy gi¸o viªn cëi më th× häc sinh häc tËp phÊn khëi hµo høng. N¨ng khiÕu cña häc sinh ®­îc béc lé nhiÒu vµ râ nhÊt lµ thÓ hiÖn ë bµi vÏ, th«ng qua tõng bµi vÏ cña häc sinh th× gi¸o viªn cã thÓ nhËn thÊy kh¶ n¨ng MÜ thuËt cña häc sinh th«ng qua h×nh vÏ, mµu s¾c vµ c¸ch x©y dùng bè côc. V× vËy phong c¸ch d¹y vÏ cÇn gîi ý cho häc sinh b»ng nhiÒu c¸ch thÓ hiÖn kh¸c nhau, cã nghÜa lµ mçi em cã c¸ch thÓ hiÖn riªng biÖt, b»ng nhiÒu h×nh t­îng kh¸c nhau trong 1 bµi vÏ. Gi¸o viªn cÇn khuyÕn khÝch sù s¸ng t¹o cña c¸c em, miÔn sao cho ®óng ®­îc yªu cÇu cña thÓ lo¹i vµ mçi bµi vÏ mµ c¸ch thÓ hiÖn nhÑ nhµng h¬n. 3. Néi dung c«ng viÖc + CÇn x©y dùng néi dung träng t©m tõng bµi : sö dông nh÷ng dÉn chøng thùc tÕ, h×nh ¶nh, ®å vËt cô thÓ cã t¸c dông vµ søc thuyÕt phôc cao ®Ó minh ho¹. + Më réng néi dung c¬ b¶n b»ng nh÷ng dÉn chøng cô thÓ nh­ : cho häc sinh quan s¸t tranh, ¶nh, ®å vËt, bµi lµm ®óng, sai. Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ rót ra kÕt luËn. + H­íng dÉn häc sinh kh«ng sao chÐp, b¾t ch­íc nh÷ng h×nh vÏ hoÆc ®å vËt cã s½n. + KhuyÕn khÝch häc sinh t×m tßi, linh ho¹t g©y ý thøc tù t¹o cho m×nh mét s¶n phÈm ®éc ®¸o ®Ó sö dông + H­íng dÉn c¸c em quan t©m ®Õn nghÖ thuËt vµ chó ý ®Õn c¸ch vËn dông nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµo cuéc sèng. 4. TriÓn kh¶i thùc hiÖn - Trong ch­¬ng tr×nh d¹y m«n mÜ thuËt ë khèi 4 kh«ng cã bµi lý thuyÕt dµnh riªng cho mét tiÕt, th­êng lý thuyÕt ®­îc gi¶ng tr­íc khi häc sinh lµm bµi. Thêi gian nµy chØ chiÕm kho¶ng 10 ®Õn 15 phót. Do ®ã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n gi¸o viªn ph¶i ch¾t läc cã träng t©m ®Ó truyÒn thô cho häc sinh. Häc sinh cã thÓ c¨n cø vµo ®ã ®Ó lµm bµi cho cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc ®Ó më réng kiÕn thøc cho häc sinh vµo c¸c tiÕt luyÖn tËp. - Gi¸o viªn cã thÓ sö dông c¸c bµi häc cò cña häc sinh líp tr­íc ®Ó ph©n tÝch vµ còng nªn t×m tßi chän mét vµi ®å vËt nh­ : lä hoa b»ng gèm, kh¨n tr¶i bµn, g¹ch hoa,nh»m gióp häc sinh më réng thªm kiÕn thøc häc trang trÝ g¾n liÒn víi ®êi sèng. - PhÇn lÝ thuyÕt chØ gióp häc sinh n¾m v÷ng nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n, nh÷ng dù ®Þnh sÏ lµm vµ nh÷ng kiÕn thøc t¹o c¬ së ban ®Çu cho sù h×nh thµnh s¸ng t¹o, t×m tßi ®Ó häc sinh vËn dông trong bµi vÏ cô thÓ, v× vËy bµi lÝ thuyÕt ph¶i cã träng t©m, gi¸o viªn gi¶ng gi¶i võa søc víi kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh vµ cã nhiÒu liªn hÖ thùc tÕ ®Ó häc sinh dÔ hiÓu vµ dÔ lµm bµi. 5. KÕt qu¶ ®¹t ®­îc MÜ thuËt lµ mét m«n khã ®ßi hái häc sinh ph¶i cã n¨ng khiÕu, ãc s¸ng t¹o, sù cÇn cï vµ linh ho¹t v× khi vÏ c¸c em ph¶i thùc sù t×m tßi s¸ng t¹o ®Ó biÕt t×m vµ chän s¾p xÕp c¸c m¶ng h×nh sao cho chÆt chÏ l«gÝc víi nhau tõ tæng thÓ ®Õn chi tiÕt, biÕt t×m vµ chän s¾p xÕp c¸c h×nh ¶nh hîp lÝ V× vËy ®ßi hái gi¸o viªn ph¶i cã ph­¬ng ph¸p thÝch hîp h­íng dÉn ®Ó gióp mét phÇn nµo häc sinh tiÓu häc cã ®­îc nh÷ng kü n¨ng, kü x¶o ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. §iÒu nµy cã thÓ g©y thªm høng thó cho häc sinh trong khi häc m«n mÜ thuËt vµ c¸c m«n häc kh¸c. C¸c em cÇn n¾m ch¾c c¸c b­íc, ®Ó cã thÓ c¶m nhËn vµ tr×nh bµy ®­îc mét bµi vÏ ®Ñp theo c¶m nhËn riªng cña m×nh. Cã thÓ n©ng cao ®­îc hiÓu biÕt ®èi víi nghÒ nghiÖp, víi x· héi, hoµn thiÖn nh©n c¸ch vµ lèi sèng trong sinh ho¹t cho häc sinh. Qua c¸c k× thi vÏ tranh cÊp thµnh phè tr­êng ®Òu cã gi¶i cao ®iÒu ®ã ®· chøng minh kh¶ n¨ng thÈm mÜ cña c¸c em. ¸p dông ph­¬ng ph¸p d¹y mÜ thuËt nªu trªn vµ qua mét sè bµi häc cô thÓ, t«i kh¶o s¸t vµ thÊy chÊt l­îng häc m«n mÜ thuËt cña häc sinh tr­êng t«i ®­îc n©ng lªn râ rÖt. - N¨m häc 2010 - 2011 : + 90 % học sinh do tôi dạy đạt loại: A + 10 % học sinh do tôi dạy đạt loại: A+ 6. Kh¶ n¨ng tiÕp tôc ph¸t huy, më réng néi dung “ S¸ng kiÕn kinh nghiÖm” ®· thùc hiÖn - Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh (kh«ng gß Ðp, ¸p ®Æt) c¸c em tù tin vµo kh¶ n¨ng suy nghÜ, t×m tßi, s¸ng t¹o cña m×nh. - Gi¸o viªn t¹o ®­îc kh«ng khÝ häc tËp vui vÎ, nhÑ nhµng, hÊp dÉn g©y høng thó häc tËp cho häc sinh. - Th«ng qua bµi gi¶ng, häc sinh biÕt c¸ch lµm theo ®óng ph­¬ng ph¸p ( t×m vµ s¾p xÕp c¸c m¶ng chÝnh, phô, t×m chän c¸c h×nh ¶nh chÝnh, h×nh ¶nh phô, t×m ®Ëm nh¹t vµ t×m mµu). - Häc sinh cã mét t­ duy s¸ng t¹o vµ say mª, t×m tßi ®Ó bµi vÏ cã hiÖu qu¶ cao. 7. KiÕn nghÞ, ®Ò xuÊt - D¹y mÜ thuËt ë tiÓu häc lµ cÇn thiÕt, nã gãp phÇn h×nh thµnh ë häc sinh nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cña con ng­êi lao ®éng míi - ng­êi lao ®éng cã tri thøc khoa häc, d¸m nghÜ, d¸m lµm vµ biÕt th­ëng thøc c¸i hay c¸i ®Ñp trong cuéc sèng. - Tuy nhiªn d¹y mÜ thuËt ë tiÓu häc cßn nhiÒu vÊn ®Ò ph¶i quan t©m, bëi tõ l©u chóng ta Ýt chó ý, thiÕu sù chuÈn bÞ vÒ trang thiÕt bÞ vµ c¬ së vËt chÊt ®Ó phôc vô cho m«n häc nµy. V× vËy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc d¹y vµ häc cña thÇy vµ trß thuËn lîi, b¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn d¹y bé m«n mÜ thuËt kiÕn nghÞ vµ ®Ò xuÊt víi Ban gi¸m hiÖu nhµ tr­êng mét sè vÊn ®Ò nh­ sau: + Ph¶i cã phßng häc mÜ thuËt réng, ®Çy ®ñ ¸nh s¸ng. + Ph­¬ng tiÖn (bµn, mÉu vÏ, giÊy mµu, m¸y chiÕu h×nh, tranh, t­îng phiªn b¶n, c¸c tµi liÖu tham kh¶o ) theo ®Æc thï cña bé m«n. Nh­ vËy sÏ n©ng cao ®­îc chÊt l­îng d¹y vµ häc cña bé m«n mÜ thuËt, ®ång thêi ph¸t triÓn tèi ®a ®­îc tÝnh s¸ng t¹o cña häc sinh trong m«n häc vµ ®¹t kÕt qu¶ cao trong häc tËp. Trªn ®©y lµ toµn bé qu¸ tr×nh t×m ®äc vµ nghiªn cøu vÒ néi dung s¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ N©ng cao d¹y mÜ thuËt ë khèi 4 ” trong ch­¬ng tr×nh mÜ thuËt tiÓu häc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ viÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ. KÝnh mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña Ban tæ chøc vµ c¸c ®ång chÝ, ®ång nghiÖp ®Ó t«i cã ®­îc nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y ngµy mét tèt h¬n. T«i xin tr©n träng c¶m ¬n ./. héi ®ång khoa häc nhµ tr­êng Ng­êi viÕt Chñ tÞch Ph¹m ThÞ HuÖ §Æng V¨n C«ng