Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Tiết 28 và 29

i nghĩa tháng Tám. Cách tiến hành: - GV sử dụng lược đồ Tổng khởi nghĩa tháng 8- 1945 giới thiệu và trình bày khởi nghia trong cả nước. - HS xác định trên lược đồ 4 tỉnh giành chính quyền sớm nhất trong cả nước). - GV sử dụng ảnh “Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản tuyên ngôn độc lập” HĐ4: Tìm hiểu ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của CM tháng Tám (8’) Mục tiêu: HS nắm được ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của CM thàng Tám. Cách tiến hành: H: Cách mạng tháng Tám thành công có ý nghĩa như thế nào đối với trong nước và thế giới ? - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi - GV nhận xét -> kết luận H: Vì sao cách mạng tháng Tám thành công nhanh chóng như vậy ? HS thảo luận nhóm 5 câu hỏi trên (4p) HS báo cáo, nhận xét. GV nhận xét, kết luận. Nội dung I. Lệnh tổng khởi nghĩa được ban bố - 15/8/1945, PX Nhật đầu hàng đồng minh vô điều kiện. Trong nước, quân Nhật hoang mang dao động cực độ. - Ủy ban khởi nghĩa được thành lập và ra Quân lệnh số 1 kêu gọi toàn dân nổi . dậy. - Từ 14 -> 15/8/1945, Đảng ta họp Hội nghị toàn quốc tại Tân Trào (Tuyên Quang), quyết định phát động Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền. - 16/8, Đại hội Quốc dân Tân Trào họp, tán thành quyết định khởi nghĩa của Đảng, lập UB giải phóng dân tộc. Chủ tịch HCM gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước nổi dậy khởi nghĩa. => Thời cơ cách mạng đã xuất hiện, có lợi cho cách mạng nước ta. II. Giành chính quyền ở Hà Nội - Ngay sau khi Nhật đảo chính Pháp, không khí CM rất sôi động. Các đội Tuyên truyền xung phong của Việt Minh hoạt động khắp thành phố. - Ngày 15/8, Việt minh tổ chức diễn thuyết ở 3 rạp hát trong thành phố. Ngày 16/8, truyền đơn, biểu ngữ kêu gọi k/n xuất hiện khắp nơi. Chính phủ bù nhìn lung lay đến tận gốc rễ. - Ngày 19/8, k/n thắng lợi ở Hà Nội. -> Thắng lợi đó cổ vũ cả nước, làm kẻ thù hoang mang, dao động. III. Giành chính quyền trong cả nước - Từ ngày 14 " 18/8, bốn tỉnh giành chính quyền sớm nhất là Bắc Giang, Hải Dương, Hà tĩnh, Quảng Bình. - Ngày 23/8, k/n thắng lợi ở Huế. - Ngày 25/8, k/n thắng lợi ở Sài Gòn - Đến ngày 28/8, k/n thành công trong cả nước. - Ngày 2-9-1945, tại quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước VNDC cộng hòa. IV. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của CM tháng Tám * Ý nghĩa lịch sử - Trong nước: Mở ra kỉ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc. - Thế giới: Cổ vũ phong trào cách mạng thế giới. * Nguyên nhân thắng lợi - Truyền thống yêu nước của dân tộc. - Có khối liên minh công nông vững chắc. - Sự lãnh đạo tài tình của Đảng. - Hoàn cảnh quốc tế thuận lợi. 4. Củng cố (2’) - GV treo lược đồ Tổng khởi nghĩa tháng 8- 1945, yêu cầu học sinh xác định thời gian và tên các tỉnh giành chính quyền trên lược đồ. - GV nhận xét, khắc sâu kiến thức bài học 5. Hướng dẫn học bài (1’) - Học bài: Nắm được tình hình thế giới và trong nước đối với cách mạng Việt Nam. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của CM tháng Tám năm 1945. - Chuẩn bị bài: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân. CHƯƠNG IV VIỆT NAM TỪ SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM ĐẾN TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾN Ngày dạy: 20.2.2014 Tiết 29 - Bài 24 CUỘC ĐẤU TRANH BẢO VỆ VÀ XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN DÂN CHỦ NHÂN DÂN (1945-1946) I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - HS nhận rõ tình hình nước ta sau CM tháng Tám năm 1945: chính quyền dân chủ nhân dân trong tình thế “ ngàn cân treo sợi tóc” vì thù trong giặc ngoài, những khó khăn do thiên tai, hậu quả của chế độ thuộc địa - Trình bày được những biện pháp giải quyết khó khăn trước mắt và phần nào chuẩn bị cho lâu dài: xây dựng nền móng của chính quyền ND; diệt giặc đói và giặc dốt. 2. Kĩ năng: HS có kỹ năng phân tích, đánh giá, nhận định tình hình đất nước sau CM tháng Tám và nhiệm vụ cấp bách trước mắt của nước VNDCCH. 3. Thái độ: HS có lòng yêu nước, tinh thần cách mạng, niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, niềm tự hào dân tộc. II. CHUẨN BỊ - Giáo viên: Tranh Bầu cử Quốc hội khóa I. III. PHƯƠNG PHÁP Vấn đáp, sử dụng SGK, sử dụng đồ dùng trực quan, KT “ Đắp bông tuyết” IV. TỔ CHỨC GIỜ HỌC 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra (5') - Câu hỏi: Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám năm 1945. - Ý nghĩa lịch sử + Trong nước: Mở ra kỉ nguyên độc lập, tự do cho dân tộc. + Thế giới: Cổ vũ phong trào cách mạng thế giới. - Nguyên nhân thắng lợi + Truyền thống yêu nước của dân tộc. + Có khối liên minh công nông vững chắc + Sự lãnh đạo tài tình của Đảng. + Hoàn cảnh bên ngoài thuận lợi. 3. Bài mới Hoạt động của thầy và trò Nội dung HĐ1. Tìm hiểu tình hình nước ta sau CMT8 - 1945 (14’) Mục tiêu: HS biết được những khó khăn của nước ta sau CM tháng Tám năm 1945 như ở trong tình thế  ngàn cân treo sợi tóc. Đồ dùng dạy học Cách tiến hành GV đưa ra bài tập nhận thức: Tại sao nói nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ngay sau khi thành lập đã ở vào tình thế “ ngàn cân treo sợi tóc” ? - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK. Từ đầu mục 1 đến hết đoạn chữ nhỏ - SGK/96 và cho biết H: Sau cách mạng tháng Tám nước ta có khó khăn và thuận lợi gì ? - HS hoạt động cá nhân đọc và trả lời câu hỏi - GV nhận xét -> kết luận - GV lấy dẫn chứng về những di hại trên tất cả các lĩnh vực đó * Kinh tế: - Nạn đói hoành hành nghiêm trọng. Ngân quỹ nhà nước trống rỗng. Cơ sở công nghiệp bị chiến tranh phá huỷ - Hạn hán, lụt lội, vỡ đê một số tỉnh ở đồng bằng sông Hồng. Chưa kiểm soát được ngân hàng Đông Dương, mặt khác quân Tưởng buộc chúng ta phải sử dụng tiền mất giá của Trung Quốc * Văn hoá- giáo dục: * Thuận lợi. - Có Đảng, Hồ Chủ tịch lãnh đạo. - Nhân dân lao động phấn khởi, gắn bó với cách mạng - Lực lượng so sánh trên thế giới, có lợi cho cách mạng. -> Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đứng trước tình thế hết sức hiểm nghèo, như ngàn cân treo sợi tóc. HĐ2. Tìm hiểu bước đầu xây dựng chế độ mới (7’) Mục tiêu: HS nắm được những biện pháp củng cố và kiện toàn chính quyền cách mạng, tin tưởng vào sự lạnh đạo của đảng. Đồ dùng dạy học: Tranh bầu cử quốc hội khóa I. Cách tiến hành : GV thuyết trình và sử dụng tranh giới thiệu về việc Đảng và chính phủ đã thực hiện những biện pháp để củng cố và kiện toàn chính quyền cách mạng. H: Tại sao trong những khó khăn đó, Đảng và chính phủ lại quan tâm nhất tới việc xây dựng chính quyền ? - HS thảo luận KT Đắp bông tuyết - Đại diện nhóm báo cáo kết quả - Nhóm khác nhận xét, bổ sung - GV nhận xét-> chuẩn kiến thức (Đây là cơ sở pháp lí, vững chắc, góp phần nâng cao uy tín của các nước Việt Nam dân chủ cộng hoà trên trường quốc tế, thực hiện quyền làm chủ đất nước làm chủ vận mệnh của mình) HĐ3. Tìm hiểu diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính Mục tiêu: HS nắm được những biện pháp giải quyết giặc đói, dốt và nhưngx khó khăn về tài chính. Đồ dùng dạy học: Cách tiến hành: - GV yêu cầu học sinh quan sát kênh hình 42 và 43 SGK-T 98,99 và trả lời câu hỏi H: Cho biết chủ trương và biện pháp của chính phủ ta trong việc diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính ? - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi - GV nhận xét -> kết luận : Đến tháng 3/1946, ở Bắc và Bắc Trung Bộ có 3 vạn lớp học với 81 vạn học viên. các trường tiểu học, trung học phát triển mạnh đổi mới nội dung, phương pháp. Quỹ độc lập, tuần lễ vàng. Kết quả thu được 20 triệu đồng bạc và 370 kg vàng H: Kết quả đạt được trong việc giải quyết nạn đói, nạn dốt và khó khăn về tài chính có ý nghĩa như thế nào ? - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi - GV nhận xét -> kết luận ( Nhân dân ta vượt qua được những khó khăn to lớn, củng cố và tăng cường sức mạnh của chính quyền nhà nước, làm cơ sở vững chắc cho cuộc đấu tranh chống thù trong giặc ngoài. Thể hiện bản chất cách mạng, tính chất ưu việt của chế độ mới. Nó có tác dụng cổ vũ, động viên nhân dân ta quyết tâm bảo vệ chính quyền cách mạng, bảo vệ độc lập tự do vừa giành được) I. Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám năm 1945 - Nạn ngoại xâm đe dọa + Phía Bắc: 20 vạn quân Tưởng và bọn tay sai Việt Quốc, Việt Cách kéo vào từ vĩ tuyến 16 ra Bắc + Phía Nam: Thực dân Pháp được Anh giúp đỡ trở lại xâm lược. - Nội phản + Bọn tay sai của Tưởng, các lực lượng phản cách mạng ở miền Nam tăng cường chống phá cách mạng. * Chủ quan: - Sự non yếu của chính quyền mới thành lập. - Những di hại do chế độ thực dân phong kiến để lại trên tất cả các lĩnh vực: + Kinh tế: nghèo nàn, lạc hậu, hạn hán, lũ lụt , đói kém xảy ra + Tài chính: Ngân sách nhà nước hầu như trống rỗng. Nhà nước chưa kiểm soát được ngân hàng Đông Dương. + Văn hóa, xã hội: Hơn 90% dân số mù chữ, các tệ nạn xã hội tràn lan. II. Bước đầu xây dựng chế độ mới - Ngày 6.1.1946 tổng tuyển cử bầu Quốc Hội và bầu cử Hội đồng nhân dân các cấp -> Nhằm nâng cao uy tín, thực hiện quyền làm chủ đất nước làm chủ vận mệnh của mình III. Diệt giặc đói, giặc dốt và giải quyết khó khăn về tài chính * Diệt giặc đói: - Phong trào tiết kiệm, nhường cơm sẻ áo. - Phong trào tăng gia sản xuất, chia lại ruộng công, giảm tô, giảm thuế. * Diệt giặc dốt: - 8/9/1945, thành lập Nha bình dân học vụ, xoá bỏ nạn mù chữ. - Mở hệ thống giáo dục phổ thông. * Giải quyết khó khăn về tài chính - Kêu gọi nhân dân tự nguyện đóng góp. - 31/1/1946, ra sắc lệnh phát hành đồng tiền mới Việt Nam và lưu hành trong cả nước. => Là sự chuẩn bị vật chất, tinh thần cho toàn dân ta tiến tới cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược. 4. Củng cố H: Tại sao nói : Giặc đói, giặc dốt là đồng minh của giặc ngoại xâm ? - GV hệ thống lại kiến thức bài học. 5. Hướng dẫn học bài - Học bài, nắm được thuận lợi cơ bản cũng như khó khăn to lớn của CM nước ta trong những năm đầu của nước VNDCCH. + Sự lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ đã phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn, thực hiện chủ chương và biên pháp xây dựng chính quyền. - Chuẩn bị bài : Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây dựng chính quyền dân chủ nhân dân. + Tìm hiểu sách lược đấu tranh chống ngoại xâm, chống nội phản, bảo vệ chính quyền cách mạng.