Giáo án Lịch sử Lớp 8 - Tiết 5: Chủ nghĩa tư bản được xác lập trên phạm vi thế giới

ùc boùc loät laø baûn chaát cuûa chuû nghóa tö baûn ñaõ gaây neân söï ñau khoå cho nhaân daân lao ñoäng treân toaøn theá giôùi. +Baèng khaû naêng lao ñoäng saùng taïo,nhaân daân ñaõ thöïc söï trôû thaønh chuû nhaân cuûa nhöõng thaønh töïu to lôùn veà kó thuaät-saûn xuaát cuûa nhaân loaïi. 2-TROÏNG TAÂM Thaønh töïu cuûa cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ôû Anh vaø taùc duïng cuûa noù. 3-CHUAÅN BÒ : 3.1.Gv:Tìm hieåu noäi dung caùc hình ôû SGK,baûng phuï 3.2.Hs: Chuaån bò baøi, nghieân cöùu caùc hình ôû SGK/18,19,20,21. 4-TIEÁN TRÌNH : 4.1-OÅn ñònh toå chöùc vaø kieåm dieän: 4.2-Kieåm tra mieäng: Caâu 1: - Ñænh cao cuûa cuoäc caùch maïng tö saûn Phaùp ôû giai ñoaïn naøo ?(8ñ) a-Sau khi cheùm vua Lu-I-XVI. b-Neàn chuyeân chính daân chuû Gia-coâ-banh. c-Cheá ñoä quaân chuû laäp hieán. d-Phaù nguïc Baxti. - Neâu nhöõng neùt chính cuûa 3 giai ñoaïn phaùt trieån cuûa caùch maïng tö saûn Phaùp ? TL: 14/7/1789 quaàn chuùng taán coâng phaùo ñaøi Baxti. 8/1789 Quoác hoäi thoâng qua Tuyeân ngoân nhaân quyeàn vaø daân quyeàn. 9/1791 thieát laäp cheá ñoä quaân chuû laäp hieán. 9/1792 Laät ñoå cheá ñoä phong kieán,thaønh laäp neàn coäng hoaø. 2/6/1793 Roâpexpie laät ñoå phaùi Ghi roâng ñanh/ 27/7/1794 Phaùi Gia coâ banh bò laät ñoå. Caâu 2: Keå teân caùc thaønh töïu cuûa cuoäc caùch maïng tö saûn ôû Anh?(2ñ) GV goïi HS khaùc nhaän xeùt, boû sung. Sau ñoù Gv nhaän xeùt phaàn kieåm tra mieäng vaø keát luaän 4.3-Baøi môùi : Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân vaø hoïc sinh. Noäi dung ghi baøi. Giôùi thieäu baøi môùi: Cuoái theá kæ XVIII ñaàu theá kæ XIX, caùc nöôùc chaâu AÂu ñaõ coù nhöõng böôùc tieán trong lónh vöïc saûn xuaát. Ñoù chính laø cuoäc caùch maïng nhaèm cô khí hoaù neàn saûn xuaát ñeå thay theá cho saûn xuaát thuû coâng, thöïc chaát ñaây laø cuoäc caùch maïng khoa hoïc kó thuaät vôùi muïc ñích taïo ra naêng suaát lao ñoäng cao hôn ñeå laøm cô sôû cho 1 cheá ñoä môùi, cheá ñoä chuû nghóa tö baûn. Cuï theå cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ñaõ dieãn ra nhö theá naøo ? Vaø dieãn ra ôû ñaâu ? Chuùng ta ñi tìm hieåu baøi. GV:Caùch maïng tö saûn Anh ñaõ thaønh coâng vaøo theá kæ 18 vaø ñöa nöôùc Anh phaùt trieån theo CNTB vaø ñöa giai caáp tö saûn leân caàm quyeàn, muoán tích luyû cuûa caûi nhieàu hôn, maët khaùc do nhu caàu cuûa xaõ hoäi vaø thò tröôøng ngaøy caøng môû roäng. Neân caàn phaûi caûi tieán, caàn phaûi phaùt minh ra maùy moùc ñeå ñaåy nhanh saûn xuaát laøm ra nhieàu saûn phaåm. Anh laø nöôùc tieán haønh cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ñaàu tieân vaø ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu vaø trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån nhaát theá giôùi. Gv goïi HS ñoïc muïc 1/SGK GV giaûi thích khaùi nieäm “Caùch maïng coâng nghieäp” Taïi sao caùch maïng coâng nghieäp laïi dieãn ra tröôùc tieân ôû Anh trong ngaønh deät ? HS : Theá kæ 18 CNTB phaùt trieån maïnh meõ ôû Anh. Anh trieán haønh cuoäc caùch maïng trong ngaønh deät. GV cho HS quan saùt H12,H13 SGK/18,19. Qua 2 böùc tranh treân thì caùch saûn xuaát vaø naêng suaát lao ñoäng khaùc nhau nhö theá naøo ? HS : Maùy keùo sôïi thuû coâng ñoøi hoûi nhieàu nhaân coâng nhöng cho naêng suaát thaáp.Coøn maùy keùo sôïi Gien-ni ít nhaân coâng nhöng naêng suaát taêng 8 laàn. Thaûo luaän nhoùm ñoâi noäi dung : Theo em ñieàu gì seõ xaûy ra khi maùy keùo sôïi Gien-ni ñöôïc söû duïng phoå bieán roäng raõi ? HS:Naêng suaát lao ñoäng trong ngaønh deät taêng raát nhanh, nhöõng nhaø tö saûn seõ tieáp tuïc caûi tieán ,phaùt minh ra maùy moùc. Em haõy keå teân nhöõng phaùt minh quan troïng va øtaùc duïng cuûa noù ? I-CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP. 1-Caùch maïng coâng nghieäp ôû Anh. -Theá kæ 18 CNTB ôû Anh phaùt trieån raát maïnh,giai caáp tö saûn Anh tieán haønh cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ñaàu tieân vaø thaønh coâng. -Maùy moùc ñöôïc söû duïng trong saûn xuaát. -Ngaønh deät vaûi: Maùy keùo sôïi Gien-ni 1764 HS:Naêm 1769 Ac-crai-tô phaùt minh ra maùy keùo sôïi chaïy baèng söùc nöôùc.Ñeán naêm 1785 Eùt-môn-Caùc-rai cheá taïo ra maùy deät chaïy baèng söùc ñaàu tieân => naêng suaát taêng 40 laàn. Naêm 1784 Gieâm-Oaùt phaùt minh ra maùy hôi nöôùc,sau ñoù caùc ngaønh khaùc cuûng söû duïng maùy moùc. GV cho HS xem H14 SGK/19 giôùi thieäu veà oâng : Laø 1 kyõ sö coù taøi phaùt minh ra maùy hôi nöôùc töø nieàm say meâ nghieân cöùu khoa hoïc. Phaùt minh cuûa oâng coù taùc duïng to lôùn laøm cho naêng suaát taêng raát nhanh. Vì theá khi Gieâm-Oaùt qua ñôøi ngöôøi ta khaéc chöõ treân moä bia cuûa oâng : “Kæ nieäm ngöôøi ñaõ nhaân söùc maïnh gaáp boäi cho con ngöôøi”. Vì sao maùy moùc ñöôïc söû duïng nhieàu trong ngaønh giao thoâng vaän taûi ? HS : Do nhu caàu vaän chuyeån nguyeân lieäu ñeán nôi saûn xuaát vaø ñöa saûn phaåm ñeán nôi tieâu thuï. GV cho HS quan saùt H15/20, töôøng thuaät buoåi leã khaùnh thaønh ñöôøng saét vaø xe löûa Xti-phen-xôn ñaàu tieân söû duïng. Thaûo luaän nhoùm ñoâi : Vì sao giöõa theá kæ 19, Anh ñaåy maïnh vieäc khai thaùc, saûn xuaát gang theùp vaø than ñaù ? HS: Maùy moùc vaø ñöôøng saét phaùt trieån raát caàn gang, theùp vaø than ñaù. ? Thöïc chaát cuoäc caùch maïng coâng nghieäp laø gì ? Caùc phaùt minh ôû Anh ñaõ ñem laïi keát quaû nhö theá naøo ? HS:Laø söï chuyeån bieán töø neàn saûn suaát nhoû baèng tay sang neàn suaát lôùn baèng maùy moùc =>Naêng suaát taêng leân raát nhieàu. GV keát luaän : nöôùc Anh ñöôïc goïi laø “coâng xöôûng cuûa theá giôùi” vaø lieân heä ñeán coâng cuoäc coâng nghieäp hoaù, hieän ñaïi hoaù ñaát nöôùc ta hieän nay. -Vì sao caùch maïng coâng nghieäp ôû Phaùp laïi dieãn ra muoän ? HS : Do caùch maïng Phaùp dieãn ra trong 1 thôøi gian khaù daøi töø 1789 _ 1794. - Lí do neàn coâng nghieäp Ñöùc dieãn ra muoän,nhöng toác ñoä phaùt trieån nhö theá naøo ? HS : Lí do laø ñaát nöôùc chöa ñöôïc thoáng nhaát,nhöng saûn Giaùo duïc moâi tröôøng:Qua quan saùt hình 12,13,15, 16 em coù nhaän xeùt gì veà söï bieán ñoåi cuûa moâi tröôøng lao ñoäng? Hs:Tröôùc kia noâng daân ôû ñoàng ruoäng baây giôø ôû trong coâng xöôûng chaät heïp,ngoät ngaït.Maùy moùc ra ñôøi aûnh höôûng ñeán söùc khoeû vaø moâi tröôøng sinh soáng Gv chæ ra cho hs thaáy vaø lieân heä moâi tröôøng hieän nay -Naêm 1769 Ac-Crai-Tô phaùt minh ra maùy chaïy baèng söùc nöôùc. -Naêm 1784 Gieâm-Oaùt phaùt minh ra maùt hôi nöôùc. -Caùc ngaønh khaùc cuûng söû duïng baèng maùy moùc. -Maùy moùc ñöôïc sö duïng nhieàu trong ngaønh giao thoâng laø do nhu caàu vaän chuyeån. -Caùch maïng coâng nghieäp laø söï chuyeån bieán töø neàn saûn xuaát nhoû baèng tay sang neàn saûn xuaát lôùn baèng maùy moùc => Naêng suaát lao ñoäng taêng raát nhanh. Anh trôû thaønh nöôùc coâng nghieäp ñaàu tieân vaø phaùt trieån nhaát theá giôùi. 2-Caùch maïng coâng nghieäp ôû Phaùp, Ñöùc. a-Phaùp:Coâng nghieäp Phaùp baét ñaàu töø 1830_1850 neàn kinh teá Phaùp phaùt trieån maïnh ñöùng haøng thöù 2 treân theá giôùi. b-Ñöùc:Coâng nghieäp Ñöùc baét ñaàu töø 1850_1860 nhöng toác ñoä phaùt trieån raát nhanh. löôïng than, saét, theùp vaø ñoä daøi ñöôøng saét taêng töø 2 ñeán 3 laàn, soá maùy hôi nöôùc taêng 6 laàn. Nhôø tieáp thu ñöôïc nhöõng thaønh töïu khoa hoïc kó thuaät môùi. GV phaân tích theâm:Caùch maïng coâng nghieäp Phaùp, Ñöùc dieãn ra muoän nhöng toác ñoä phaùt trieån nhanh nhôø tieáp thu vaø öùng duïng nhöõng thaønh töïu KHKT môùi nhaát cuûa Anh. Ñoàng thôøi quaù trình caûi tieán kó thuaät nhanh . GV höôùng daãn HS quan saùt H17,H18 SGK ñeå giaùo duïc moâi tröôøng -Nhaän xeùt nhöõng thay ñoåi cuûa nöôùc Anh sau khi hoaøn thaønh cuoäc caùch maïng coâng nghieäp ? HS:Giöõa theá kæ XVIII nöôùc Anh chæ coù 1 soá trung taâm saûn xuaát thuû coâng vaø coù 4 thaønh phoá treân 50.000 daân, chöa coù ñöôøng saét. Ñeán nöûa ñaàu theá kæ XIX coù 14 thaønh phoá treân 50.000 daân, coù maïng löôùi ñöôøng saét noái lieàn caùc thaønh phoá, haûi caûng, khu coâng nghieäp. -Vaäy caùch maïng coâng nghieäp daãn tôùi haäu quaû gì ? HS : Laøm cho boä maët cuûa caùc nöôùc tö baûn coù nhieàu thay ñoåi :Nhieàu khu coâng nghieäp lôùn, nhieàu thaønh phoá moïc leân thu huùt ngöôøi daân töø noâng thoân ñeán xin vieäc laøm. Töø ñoù laøm cho xaõ hoäi hình thaønh 2 giai caáp cô baûn : Giai caáp tö saûn vaø giai caáp voâ saûn. GV phaân tích theâm:Nhaân daân lao ñoäng laø ngöôøi saùng taïo,laø chuû nhaân cuûa caùc thaønh töïu ñoù,nhöng giai caáp tö saûn laïi giaøu veà kinh teá,thoáng trò xaõ hoäi,coøn giai caáp voâ saûn laø ngöôøi laøm thueâ,bò aùp böùc boùc loät naëng neà =>Maâu thuaãn giöõa giai caáp tö saûn vaø giai caáp voâ saûn ngaøy caøng gay gaét. 3-Heä quaû cuûa caùch maïng Coâng nghieäp. _Laøm thay ñoåi boä maët cuûa caùc nöôùc tö baûn _Neàn kinh teá phaùt trieån =>Nhieàu thaønh phoá, trung taâm coâng nghieäp moïc leân =>Xaõ hoäi hình thaønh 2 giai caáp cô baûn: Giai caáp tö saûn vaø giai caáp voâ saûn. 4.4-Caâu hoûi vaø baøi taäp cuûng coá: Ghi teân caùc phaùt minh vaø ngöôøi phaùt minh vaøo oâ troáng. Thôøi gian. Phaùt minh. Ngöôøi phaùt minh. 1764 1769 1784 1785 Maùy keùo sôïi Gien-ni. Maùy keùo sôïi chaïy baèng söùc nöôùc. Maùy hôi nöôùc. Maùy deät vaûi. Gieâm- Ha- Gri- Vô. Ac- Crai- Tô. Gieâm-Oaùt. Eùt- Môn-Caùc-Rai -Trong caùc phaùt minh ñoù, phaùt minh naøo laø quan troïng vì sao ? TL : Naêm 1784 Gieâm-Oaùt phaùt minh ra maùy hôi nöôùc laø quan troïng nhaát. Vì laàn ñaàu tieân bieát öùng duïng thaønh töïu kó thuaät vaø cheá taïo ra maùy hôi nöôùc, laøm cho naêng suaát taêng. 4.5-Höôùng daãn hoïc sinh töï hoïc ôû nhaø : * Ñoái vôùi tieát hoïc naøy : Caùc em veà nhaø hoïc thaät kó phaàn 1. Laøm hoaøn chænh caùc baøi taäpôû VBTLS. * Ñôùi vôùi tieát hoïc tieáp theo :Chuaån bò baøi 3, phaàn II : Chuû nghóa tö baûn ñöôïc xaùc laäp treân phaïm vi theá giôùi. Caâu 1:Vì sao noùi caùc cuoäc ñaáu tranh thoáng nhaát ôû Italia-Ñöùc-Nga ñeàu laø CNTB. Caâu 2:Laäp baûng thoáng keâ caùc quoác gia tö saûn ôû khu vöïc Mó la tinh theo thöù töï nieân ñaïi. Caâu 3:Vì sao CNTB phaùt trieån thuùc ñaåy caùc nöôùc tö baûn ñi xaâm chieám thuoäc ñòa?